Mektup Ve Özellikleri Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Mektup ve özellikleri nelerdir?

1

Tanımı
Bir haberi

dileği veya duyguyu bir başkasına iletmek için yazılmış yazıya mektup denir

Mektup en eski haberleşme araçlarından biridir

Günümüzde uygarlığın gelişmesi ile haberleşme araçları oldukça çeşitlenmiştir: gazete

dergi

televizyon

bilgisayar

belgegeçer

İnternet…
Mektup

yazının bulunduğu tarihe kadar çıkabilen en eski edebiyat türlerinden biridir

Eldeki en eski örnekler

Mısır firavunlarının (M Ö 14-15

yüzyıllar) ve Hititlerin mektuplarıdır

2

Özellikleri
Bir edebiyat türü olarak mektup günümüzde

iletişimdeki hızlı teknik gelişmelere karşın kişinin iç dünyasını yansıtması ve düşüncelerin paylaşımı nedeniyle yerini korumaktadır

Mektup türü dört ana gruba ayrılır:
Özel mektuplar
Edebî mektuplar
İş mektupları
Resmî mektuplar
1-Özel Mektuplar
Birbirlerini tanıyan kişilerin duygu ve düşüncelerini paylaşmak için birbirlerine gönderdikleri mektuplardır

Mektuplaşan kişiler arasındaki samimiyet

özel mektupların değerini artırır

Özel mektuplar her konuda yazılabilir

o nedenle konuları çok çeşitlidir

Ancak konularda güncellik ağır basar

Anlatımında içtenlik ve rahatlık vardır

Hitaplarda da içten ifadelere yer verilir

Bahsedilen konuya göre

mektup yazan kişinin üslubu değişir

Sanatçıların

devlet adamlarının

düşünürlerin özel mektupları yayınlandığında bizler için önemli belgeler olabilir

Özel mektupları

konularına göre alt başlıklar hâlinde adlandırmak da mümkündür:
Aile mektupları veya sağlık mektupları (eşe

dosta

yakın akrabaya yazılanlar)

Tebrik mektupları (herhangi bir başarı

nikâh

nişan

düğün

bayram

yılbaşı gibi sebeplerle yazılanlar)

Teşekkür mektupları (iyilik veya yardım görme gibi sebeplerle yazılanlar)

Davet mektupları (davetiyeler

nişan

düğün

gezi vs

sebeplerle yazılanlar)

Taziye mektupları

Özür mektupları vs

Bu türdeki mektupların gizliliği vardır ve bu gizlilik kanunla korunmuştur

2-Edebî Mektuplar
Edebiyatçıların birbirlerine ya da dostlarına yazdıkları sanatsal değer taşıyan mektuplardır

Edebî mektuplar

dil ve anlatım açısından sanat değeri taşır

Örnek bir dil ve anlatım kullanılır

Edebî mektuplar belge niteliği taşıdıklarından önemlidirler

Bu tarz mektuplardan yazıldıkları döneme ait sanat

edebiyat ve fikir olayları hakkında bilgi edinmek de mümkündür

Tanınmış yazarlar birbirlerine yazdıkları mektuplarla fikir ve sanat olaylarını ve eserleri tartışırlar

3-İş Mektupları
Endüstri

iş ve ticaret alanlarında ya da iş yerleriyle kişiler arasında yazılan mektuplardır

Bu mektuplarda içtenlik aranmaz

İstenilen

açıkça ve anlaşılır bir dille belirtilir

Açıklayıcı anlatım türü tercih edilir

1

Mektup kâğıdı temiz ve çizgisiz olmalıdır

2

Mektupların mürekkepli kalemle ya da bilgisayarla yazılmasına özen gösterilmelidir

3

Mektup kâğıdının sağ üst kısmına yazıldığı yer ve tarih konulmalıdır

4

Mektup

yazıldığı kişiye uygun bir seslenişle başlamalı ve seslenişten sonra virgül
işareti konulmalıdır

Mektupta karalamalar yapılmamalı ve yazım kurallarına uyulmalıdır

Selam ve saygı sözleri sonuç bölümünde yer almalı

selâm

saygı ve teşekkürlerde aşırılığa kaçılmamalıdır

7

Mektup bitince sağ alt köşesi imzalanmalıdır

8

Anlatılacak konu kesin ve açık bir dille ifade dilmeli; cümleler kısa olmalıdır

9

Sözcüklerin kısaltmaları kullanılmamalı; yanlış anlama gelecek sözlere yer verilmemelidir

4-Resmî Mektuplar
Devlet dairelerinin kendi aralarında veya kişilerle devlet daireleri arasında yazılan mektuplardır

Bu tür mektuplarda

konunun uzunluğuna göre tam veya yarım sayfa boyutunda çizgisiz

beyaz kâğıtlar kullanılır

Konu dışında ayrıntılara ve özel isteklere yer verilmez

Konu en açık ve yalın biçimde ele alınır

Resmî mektuplar

biçim yönüyle iş mektuplarına benzer

Resmî mektuplar; başlık

metin ve son kısım diye üç bölüme ayrılır

Başlıkta gönderen makam

dosya numarası

tarih

konu

adres ve ilgiler bulunur

Metin kısmında

doğrudan doğruya işle ilgili konudan söz edilir

Son kısımda ise üst makam yetkilisi alt makamdakine yazıyorsa yazıyı “rica ederim”

alt makamdaki üst makamdakine yazıyorsa “bilgilerinize saygıyla sunarım” veya “arz ederim” şeklinde ifadeler yazar

Hiçbir saygı kelimesi kullanılmaz

Sağ tarafa imza atılır

İmzanın altına yazıyı imzalayanın adı ve soyadı yazılır (soyadı büyük harflerle)

Bunun altına makam adı

küçük harflerle yazılır

gerekirse kısaltma kullanılabilir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mektup Ve Özellikleri Nelerdir? Mektup ve özellikleri nelerdir? 1 Tanımı Bir haberi dileği veya duyguyu bir başkasına iletmek için yazılmış yazıya mektup denir Mektup en eski haberleşme araçlarından biridir Günümüzde uygarlığın gelişmesi ile haberleşme araçları oldukça çeşitlenmiştir: gazete dergi televizyon bilgisayar belgegeçer İnternet… Mektup yazının bulunduğu tarihe kadar çıkabilen en eski edebiyat türlerinden biridir Eldeki en eski örnekler Mısır firavunlarının (M Ö 14-15 yüzyıllar) ve Hititlerin mektuplarıdır 2 Özellikleri Bir edebiyat türü olarak mektup günümüzde iletişimdeki hızlı teknik gelişmelere karşın kişinin iç dünyasını yansıtması ve düşüncelerin paylaşımı nedeniyle yerini korumaktadır Mektup türü dört ana gruba ayrılır: Özel mektuplar Edebî mektuplar İş mektupları Resmî mektuplar 1-Özel Mektuplar Birbirlerini tanıyan kişilerin duygu ve düşüncelerini paylaşmak için birbirlerine gönderdikleri mektuplardır Mektuplaşan kişiler arasındaki samimiyet özel mektupların değerini artırır Özel mektuplar her konuda yazılabilir o nedenle konuları çok çeşitlidir Ancak konularda güncellik ağır basar Anlatımında içtenlik ve rahatlık vardır Hitaplarda da içten ifadelere yer verilir Bahsedilen konuya göre mektup yazan kişinin üslubu değişir Sanatçıların devlet adamlarının düşünürlerin özel mektupları yayınlandığında bizler için önemli belgeler olabilir Özel mektupları konularına göre alt başlıklar hâlinde adlandırmak da mümkündür: Aile mektupları veya sağlık mektupları (eşe dosta yakın akrabaya yazılanlar) Tebrik mektupları (herhangi bir başarı nikâh nişan düğün bayram yılbaşı gibi sebeplerle yazılanlar) Teşekkür mektupları (iyilik veya yardım görme gibi sebeplerle yazılanlar) Davet mektupları (davetiyeler nişan düğün gezi vs sebeplerle yazılanlar) Taziye mektupları Özür mektupları vs Bu türdeki mektupların gizliliği vardır ve bu gizlilik kanunla korunmuştur 2-Edebî Mektuplar Edebiyatçıların birbirlerine ya da dostlarına yazdıkları sanatsal değer taşıyan mektuplardır Edebî mektuplar dil ve anlatım açısından sanat değeri taşır Örnek bir dil ve anlatım kullanılır Edebî mektuplar belge niteliği taşıdıklarından önemlidirler Bu tarz mektuplardan yazıldıkları döneme ait sanat edebiyat ve fikir olayları hakkında bilgi edinmek de mümkündür Tanınmış yazarlar birbirlerine yazdıkları mektuplarla fikir ve sanat olaylarını ve eserleri tartışırlar 3-İş Mektupları Endüstri iş ve ticaret alanlarında ya da iş yerleriyle kişiler arasında yazılan mektuplardır Bu mektuplarda içtenlik aranmaz İstenilen açıkça ve anlaşılır bir dille belirtilir Açıklayıcı anlatım türü tercih edilir 1 Mektup kâğıdı temiz ve çizgisiz olmalıdır 2 Mektupların mürekkepli kalemle ya da bilgisayarla yazılmasına özen gösterilmelidir 3 Mektup kâğıdının sağ üst kısmına yazıldığı yer ve tarih konulmalıdır 4 Mektup yazıldığı kişiye uygun bir seslenişle başlamalı ve seslenişten sonra virgül işareti konulmalıdır Mektupta karalamalar yapılmamalı ve yazım kurallarına uyulmalıdır Selam ve saygı sözleri sonuç bölümünde yer almalı selâm saygı ve teşekkürlerde aşırılığa kaçılmamalıdır 7 Mektup bitince sağ alt köşesi imzalanmalıdır 8 Anlatılacak konu kesin ve açık bir dille ifade dilmeli; cümleler kısa olmalıdır 9 Sözcüklerin kısaltmaları kullanılmamalı; yanlış anlama gelecek sözlere yer verilmemelidir 4-Resmî Mektuplar Devlet dairelerinin kendi aralarında veya kişilerle devlet daireleri arasında yazılan mektuplardır Bu tür mektuplarda konunun uzunluğuna göre tam veya yarım sayfa boyutunda çizgisiz beyaz kâğıtlar kullanılır Konu dışında ayrıntılara ve özel isteklere yer verilmez Konu en açık ve yalın biçimde ele alınır Resmî mektuplar biçim yönüyle iş mektuplarına benzer Resmî mektuplar; başlık metin ve son kısım diye üç bölüme ayrılır Başlıkta gönderen makam dosya numarası tarih konu adres ve ilgiler bulunur Metin kısmında doğrudan doğruya işle ilgili konudan söz edilir Son kısımda ise üst makam yetkilisi alt makamdakine yazıyorsa yazıyı “rica ederim” alt makamdaki üst makamdakine yazıyorsa “bilgilerinize saygıyla sunarım” veya “arz ederim” şeklinde ifadeler yazar Hiçbir saygı kelimesi kullanılmaz Sağ tarafa imza atılır İmzanın altına yazıyı imzalayanın adı ve soyadı yazılır (soyadı büyük harflerle) Bunun altına makam adı küçük harflerle yazılır gerekirse kısaltma kullanılabilir