2011-2012 Yılı 11.Sınıf Edebiyat Kitabı Cevapları

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

2011-2012 Yılı 11

Sınıf Edebiyat Kitabı Cevapları

Sayfa 9 - Hazırlık Çalışması
1

Sanat estetik yönden görsel yönü geliştirmek için

bilim ise insanların hayatını kolaylaştırmak için vardır

İkisinin ortak yönü insanların yaşamlarını ileriye götürmektir
2

-Din değişikliği
-Lehçe ve şive farklılıkları
-Kültürel değişim
Coğrafi değişim
3

Hayır

Çünkü tarih kitapları 1

el kaynak olduğu için daha gerçekçidir

4

Boş

Sayfa 10
a

) Din

dil

inanış

ekonomi

gelenek ve görenekler sosyal hayatı ruhsal olarak etkiler

b

) " Memleket bitti

yine bitmedi hâlâ sen ben " ( Memleket yok oldu fakat hâlâ sen ben davası bitmedi

)

1

) Tema : Memleket Meselesi

2

) Şairin yaşadığı dönemde memleket sorunları varmış

klasik murabbada aşk ve felsefi düşünce konusu işlenirken Namık Kemal cesaretinden dolayı sosyal konuyla ilgili bir şiir yazmıştır

3

) Osmanlı devletinin dağılma sürecinde Avrupadan hep geri kalmıştır

bu yüzden dağılma dönemine girmiştir

Şiirde ise anlatılmak istenen konu Memleketin yok olduğu fakat sen ben davasının bitmediği anlatılmak isteniyor

4

) -

5

) Şairin yaşadığı dönemde Memleket sorunlarından dolayı ilk önce vatan sonra din

devlet ve milletini düşünmüştür

a

) -

b

) Tanzimat edebiyatında yenilikler geldiğinden dolayı bülbül mazmunu alışagelmişin dışında kullanılmıştır

Sayfa 11
1

) Başkan

Kozan Milletvekili Fevzi Paşa ile Edirne Milletvekili İsmet Paşa'nın Mustafa Kemal Paşa'ya milletin şükranını belirtmek üzere gazi unvanı ve müşirlik (mareşallik) rütbesi verilmesi hakkında bir yasa önerileri olduğunu bildirerek yasa önerisini görüşmeye açtı

2

) -

Sayfa 12 - YORUMLAMA

GÜNCELLEŞTİRME
(klasik murabba-Namık Kemal'in şiiri şeklinde)

ölçü:ikisinde de aruz ölçüsü
söyleyiş tarzı:ağır-Sert

coşkulu
ses benzerlikleri:İkisinde de uyak redif kafiye
şiir dili:Arapça

Farsça

Türkçe-Namık Kemal'in şiiri olan büyük ihtimal Türkçe emin değilim
İmge ve çağrışımlar:ikisinde de bulunur

Ancak Namık Kemal bu imge ve çağrışımlara yeni anlamlar yüklemiştir

Nazım Birimi:İkisinde de dörtlük
Temain

Felsefe-Vatan

Millet

Benzerlikler ve farklılıkları da ikisi de aynı olanları benzerliğe farklı olanları farklılıklarına yazın

Sayfa 13 - Değerlendirme
Doğru - Yanlış
1-Y
2-D
3-D

ÇOKTAN SEÇMELİ
1-C
2-D
3-B

BOŞLUK DOLDURMA
Her edebi eserin

yazıldığı dönemin siyasi ve sosyal olaylar ile ilişkisi vardır

(buraya tarihi kültürel vs

eklenebilir

O sizin isteğinize bağlı

)

6

Sorunun cevabı:Sanatçılar sosyal ve siyasi düşünceden etkilenirler ve gelecek nesilleri yazdıkları eserler ile yönlendirirler

1

-Sahn-ı saman medresesi açıldı

-Kanunname-i Ali Osman Kanunları yayımlandı ve devletin devamı için kardeş katli serbest bırakıldı

-Halifelik Osmanlılara geçti

Osmanlı Devleti İslam lideri oldu

2

-

3

-
-Bükreş Anlaşması(Osmanlı-Sırplar)
-Edirne Anlaşması(Osmanlı-Sırplar)
-Berlin Anlaşması(Osmanlı-Rusya)
-Kütahya Anlaşması(Osmanlı-Mehmet Ali Paşa)
-Hünkar İskelesi Anlaşması(Osmanlı-Rusya)
-Balta Limanı Anlaşması(Osmanlı-İngiltere)
-Londra Boğazlar Sözleşmesi(Osmanlı-Rusya)
-Osmanlı-Rus Savaşı
-Kırım Savaşı(Osmanlı-Rusya)
-Paris Anlaşması(Osmanlı-Rusya)
-93 Harbi(Osmanlı-Rusya)
-Ayastefanos(yeşilköy) Anlaşması(Osmanlı-Rusya)

Sayfa 15
3- Batılılaşma sözünden ne anladığınızı söyleyiniz

Batı ülkelerine göre geri kalmış;siyasi

ekonomik

teknik

eğitim

hukuk vs

gibi alanlar da Batı seviyesine çıkma arzusu anlmına gelir

4- Başlangıçtan günümüze değin edebiyatımızın dönemleri:
1-İslamiyet öncesi Türk Edebiyatı
a) Sözlü Edebiyat Dönemi
b) Yazılı Edebiyat Dönemi

2-İslamiyet sonrası Türk Edebiyatı
a) Divan Edebiyat Dönemi
b) Halk Edebiyat Dönemi

3- Batı Etkisindeki Türk Edebiyatı
a) Tanzimat Edebiyatı Dönemi
b) Servet-i Fünun Edebiyatı
c) Fecri A-ti Edebiyatı
d) Milli Edebiyatı
e) Cumhuriyet Dönemi
f) 1940 sonrası

Ünite Değerlendirme
Y
D
D

Seçmeli Sorular
C
D
B

Boşluk doldurma
sosyal ve siyasi
6

Sosyal ve siyasi düşünceden etkilenrler ve gelecek nesiller yazdığı eserlerle yönledirirler

SAYFA 16
3

Kanun ve insanların eşitliği

SAYFA 18
1

17

YY'dan sonra Osmanlı ekonomisinin bozulmasından bahsediyor

2

Osmanlı Devleti'ni güçlü kılan Sosyal

Siyasi Etkenler
1-Tanzimat Fermanı'nın açıklanması
2-Toprak düzeninde değişme olması
3-Okul sayısı arttırıldı

4-Halkın okuma yazma öğrenmesine hız verildi

Güçlü Devlet Düzeninin Bozulma Nedenleri
1-Ana ticaret yollarının değişmesi
2-Osmanlı yöneticileri batıda oluşan ekonomik değişmelerin

üretim ilişkilerindeki gelişmelerin farkına varamaması

3-İmparatorlukların büyük bir ordu ve donanma beslemeleri

4

ETKİNLİK
1-Ekonomik Çöküş
2-Tek Kurtuluş Yolu
3-
4-Muhteşem Yenilik
5-Toprak İşleyenindir
6-İkileşme
7-Yenileşme

SAYFA 19
3

Devlet güvenliğinin tehlikede olduğunu gösterir

6

Hürriyete dayalı bir kanunla idare edilmeleri ve Avrupa'da büyük yapıların görülmesi

7

İkisi de yapılan yeniliklerden memnun

Osmanlı'nın ilerlemesini istiyorlar

İslam'ın güzel olduğunu belirtiyorlar

Sayfa 20 - Değerlendirme
1 - Doğru

Yanlışlar
D
Y
D
D
2 - Boşluk Doldurma
Tanzimat
Batılaşma
3 - Boş

Ölçme ve Değerlendirme Soruları
1 - B
2 - B
3 - C
4 - B
5 - D
6 - D
7 - A
8 - D
9 - D
10 - C

Eşleştirme
Tanzimat Fermanı - Eşitlik
Medrese - Geleneksel Eğitim
Darülfünun - Modern Eğitim
Pozitivizm - Deney ve Gözlem

Sayfa 20 - Değerlendirme
1 - Doğru

Yanlışlar
D
Y
Y
D
2 - Boşluk Doldurma
Tanzimat
Batılaşma
3 - Boş

Ölçme ve Değerlendirme Soruları
1 - B
2 - C
3 - C
4 - D
5 - D
6 - D
7 - -
8 - B - D olabilir

9 - D
10 - E

Eşleştirme

Tanzimat Fermanı - Eşitlik
Medrese - Geleneksel Eğitim
Darülfünun - Modern Eğitim
Pozitivizm - Deney ve Gözlem

Sayfa 21 - Ölçme ve Değerlendirme Soruları
1-B
2-B
3-C
4-D
5-D
6-A
7-A
8-C
9-E

14- Tanzimat Fermanı - Eşitlik
Medrese - Deney ve gözlem
Darülfünun - Modern eğitim
Pozitivizm - Geleneksel eğitim

Sayfa 25 - Soruların Cevapları
*Eserin

yazıldığı dönemin zihniyeti ile ilişkisi: Var

Siyasi

sosyal ilişkileri metine yansımıştır

*Eserde ele alınan temel çatışma (tema): Eski-Yeni
*Eserin anlatıcı ve anlatıcının bakış açısı: İlahi bakış açısı
*Eserin destan

masal

mesnevi

halk hikayesi gibi metinlerle ilişkisi: Anlatmaya bağlı olması

Sayfa 26
b

Edebiyat kitabında sayfa 17 deki 11 madde bu sorunun cevabı

4

Aydınlar ve yöneticiler istemiştir

NOT : Bu fotoğradta bir yandan batı tarzı gelişmeler görülürken bir yandan da eski osmanlı tarzı görülmektedir

Sayfa 27
3

idealist tip ve eğitimsiz tip görülmektedir

4

Şairler sanat aracılıüıyla toplumu uyandırıp yükseltmek

geri kalmışlıktan kurtarmak ve baskıları ortadan kaldırmak amacıyla yazmışlardır

Muallim naci 'nin mektubunda koyu renkli kelimeler o dönemki gazete isimleridir

b

Haklın eğeitim seviyesini yükseltmek için o dönemde gazetenin önemi büyüktür

Tanzimat sanatçılarının yetişme şekilleri :
temel eğitimlerini klasik edebiyatla tanıyarak aldılar

doğu kültürüyle doğdular fakat osmanlı nın yönünü batıya çevirdiler

Tanzimat'ın ortaya çıkış tarihi:
sanatsal olarak 1860 ta tercüman-ıahval gazetesinin çıkmasıyla
siyasi olarak 3 kasım 1839 da mustafa reşid paşa'nın gülhane hattı hümayunu okumasıyla

Sayfa 28
8

Etkinlik
Tanzimat Edebiyatı
makale

deneme

roman

hikaye

mod ern tiyatro

eleştiri

anı

Değerlendirme
Y

D

Y

2

C

BOŞLUK DOLDURMA
-tanzimat edebiyatına
-halkı eğitmek amacıyla

5

E

Sayfa 30 -Hazırlık
1

deneme

makale

gezi yazısı

fıkra

eleştiri

röportaj
2

bilgi vermek amaçlı
dili göndergesel işlevde
kurmaca değildir

Sayfa 32
1

metin baslığıyla doğru orantılıdır
3

haddini

sınırını bilmeyen herkes için

5

herkes sınırlarını ve vazifelerini bilmeli
6

sanat toplum içindir anlayışı gecerliydi

bu metinde bunun için yazılmıştır

8

makaledeki kadar öğretici olmaz
12

betimleyici

öyküleyici

açıklay ıcı

tartışmacı

Tanzimat Edebiyatının Oluşumu ve Tanzimat Edebiyatı Öğretici Metinleri Konularına Ait Soruların Cevapları için buraya tıklayınız

Sayfa 34 ile Sayfa 40 Arası Cevaplar
SORU: Metinde “hürriyet”le ilişkilendirilen kavramları tespit edip defterinize yazınız

CEVAP: Vatan

yurt

halk

hak

egemenlik

ilerleme

iyilik

bilgi

kültür

eğitim…

SORU:Yazar

medeni üstünlüğe sahip ülkelerin her alanda gelişmesinin sebebini neye bağlıyor?
CEVAP:Yönetim anlayışlarındaki geniş ve sağlam prensiplere dayanan hürriyet anlayışına…

SORU:Metinde uygarlık tarihinin çeşitli dönemlerinden söz edilmiştir

Bu dönemlerle ilgili bilgiler neyi örneklemek veya ispat etmek amacıyla verilmiştir?
CEVAP: Medeniyet tarihinde özgürlüğün ne kadar önemli olduğunu ispat etmek amacıyla…

SORU:Yazar göre halkın çektiği sıkıntıların sebepleri nelerdir?
CEVAP:Bilgi ve kültür eksikliği

eğitim yetersizliği……

SORU: Eserin yazılış amacı nedir

yazarın hedeflediği okuyucu kitlesi kimler olabilir?
CEVAP: Eserin yazılış amacı bilgi vermek

aydınlatmak ve öğretmektir

Hedef kitle halktır

SORU: Metnin tamamında yazarın iletmek istediği ana düşünce nedir?
CEVAP: Özgürlük

bir ulusun sadece hakkı değil insanlığın var oluşunun ve bütün mutluluklarının kaynağıdır

SORU: Hak sorumluluk ve özgürlük kavramları Tanzimat dönemi eserlerinde ve günümüzde de ele alınıyor mu?
CEVAP: Bu kavramlar Tanzimat döneminde de günümüzde yazılı ve görsel basında işlenmektir

SORU: “Hürriyet” adlı metnin ana düşüncesini ele alan farklı türde metinler yazılabilir mi? Günümüz eserlerinde de aynı düşünce ele alınıyor mu?
CEVAP: Hürriyet düşüncesi farklı türde metinlerde de (tiyatro

denem

şiir) ele alınabilir

Bu düşünce günümüzde de ele alınmaktadır

SORU : Metinde dil hangi işlevde kullanılmıştır?
CEVAP: Ağırlıklı olarak göndergesel işlevde kullanılmıştır

SORU: Metinde yer alan “hürriyet

iyilik

güzellik…” gibi kelimeler daha çok ilk anlamlarıyla mı yan anlamlarıyla mı kullanılmıştır?
CEVAP: Metin öğretici metin olduğu bu kelimeler daha çok ilk (gerçek) anlamlarıyla kullanılmıştır

SORU: Metindeki ifadeler ne ölçüde açık ve kesindir?
CEVAP: Metin öğretici metin olduğu için ifadelerin açık

net ve kesin olmasına gösterilir

Bu metinde yazar buna dikkat etmiştir

SORU: Metnin anlatım türü nedir?
CEVAP: Öğretici anlatım türü…Bunun yanında açıklayıcı

kanıtlayıcı anlatım türleri de kullanılmıştır

SORU: Metinde özgürlüğü hak eden halka hakkını teslim etmesi için kime çağrıda bulunuyor?
CEVAP: Devlet yönetimine

idarecilere…

SORU: Halkın hürriyeti hak edişi konusunda ileri sürülen görüşleri ve bunların nedenlerini söyleyiniz

CEVAP: “Halkın bilgi ve kültür bakımından henüz özgürlüğü hazmedemeyecek bir seviyeye gelmediği

halka özgürlük verilirse bunun büyük tehlikeler doğurabileceği “ ileri sürülen düşüncelerdendir

SORU: Metnin anlatımını açıklık

kesinlik

yalınlık duruluk bakımından değerlendiriniz

CEVAP: Metin açık anlatımın özelliklerine sahiptir

SORU: Yazar

günlük hayattan alınan kelimelerle kavram ve terimleri niçin bir arada kullanmıştır?
CEVAP: Metin halka hitap ettiği için konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamk

soyut kavram ve terimleri somutlaştırmak amacıyla…

SORU: Metinde geçen Tanzimat’ın getirdiği özgür ortamla dile getirilebilen yeni kavram

terim ve ifadeleri sıralayınız

CEVAP: “Hürriyet

hak

hükümet

kamuoyu

ilerleme

egemenlik…”

SORU: “Halife

padişah” gibi ifadelerle “hükümet merkezi

hak

kamuoyu” gibi kelimelerin aynı metinde kullanılmasını makalede bir bendi verilen Fransız bir subayın şiirinin çevirisinin aruz ölçüsüne uygun yapılmasının İslam medeniyeti ve Batı uygarlığının yenileşme hareketleri üzerindeki etkisini değerlendiriniz

“Halife

padişah” gibi sözcüklerle bir Fransız subayın şiirinin şarkı sözüyle nitelendirilmesi ve bu şiirin aruza uygun çevrilmesi “eski” ; “hükümet merkezi

hak

kamuoyu” gibi sözcükler ise Batılı özellikler taşımaktadır

Bu durum Tanzimat dönemindeki ikilemi yansıtmaktadır

Eski-yeni çatışması diye de adlandırılabilecek bu durum dönemin aydınlarını ikileme düşürmüştür

Tanzimat döneminde klasik edebiyatın etkisi devam etmiş

dilde sadeleşmek taraftarı olunmak istense de Arapça-Farsça kelime ve tamlamalar kullanılmaya devam etmiştir

SORU: Tanzimat Dönemindeki eski-yeni çatışmasıyla ilgili bilgiler nelerdir?
CEVAP: Tanzimat dönemi sanatçıları Doğu ile Batı kültür dünyası arasında kesin bir tavır belirleyemiş

ikili bir anlayış içinde dönüp durmuştur

Tanzimat Dönemi Edebiyatı öğretici metinlerinde ikilik yani eski-yeni

yerli-Batılı çatışması temada

dilde (Arapça

Farsça kelime ve kavramlarla–yeni kavramlar) ifade biçimlerinde varlığını hissettirmiştir

Tanzimat Döneminde yeninin yanında eskinin de devam etmesi anlayışı Tanzimat şiirlerinde de görülmüştür

Aruz eski hakimiyetini devam ettirmiş

Divan şiirinin şekilleri ve sanatları da tamamen atılamamıştır

SORU: Tanzimat dönemi eserlerinde görülen ikiliğin ( eski-yeni)bu metnin dil ve ifade biçimi üzerindeki etkileri nasıldır?
CEVAP: Tanzimat Dönemi Edebiyatı öğretici metinlerinde bu metinde olduğu gibi ikilik yani eski-yeni

yerli-Batılı çatışması temada

dilde (Arapça

Farsça kelime ve kavramlarla–yeni kavramlar) ifade biçimlerinde varlığını hissettirmiştir

Metinde Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalar kullanılmıştır

SORU: Metin hangi geleneğe bağlı kalınarak yazılmıştır?
CEVAP: Öğreti metin geleneğine

SORU: Tanzimat döneminde gazetelere verilen önemi açıklayınız

CEVAP :
• Halkın bilgilendirilmesinde ve eğitilmesinde bir araç olmuştur

• Batıya ait edebiyat ürünlerinin tanınmasında yayımlanmasında en önemli araç gazetedir

• Basılan kitaplar ve oynanan tiyatrolarla ilgili haber vermişlerdir

• Roman ve tiyatro eserlerinin yazı dizisi halinde (tefrika) yayımlanması sağlanmıştır

• Edebi yapıtlarda halkın sorunlarının işlenmesine araç olmuştur

• Toplumun haberlerden ve yeniliklerden haberdar olmasını sağlamıştır

• Dilin sadeleşmesinde önemli katkıları olmuştur

• Geniş insan topluluklarına ulaşılması gazete sayesinde olmuştur

SORU:Eserden hareketle yazarın fikri ve edebi yönüyle ilgili çıkarımlarda bulununuz

CEVAP:
• İmparatorluğun baskıcı yönetimine karşı çıkan

sürekli muhalif bir aydın olarak Ebuzziya Tevfik daha çok siyasî kimliğe sahiptir

• Hürriyetin medeniyetlerin ilerlemesindeki rolünü iyi bilmektedir

• Halkı bilinçlendirmek

eğitmek gibi amaçları vardır

• Gazete ve dergiciliğe çok önem vermiştir

SAYFA 38
VAZİFE VE MESULİYET HAD VE HAK
Dil : halkın anlayabileceği sade bir dil kullanılmıştır

Tema: Eşitlik
Kavramların soyut veya somutluğu : Soyut
Ana düşünce: Herkesin eşit olması gerektiğini
Anlamın verilişi: gerçek

HÜRRİYET
Dil : Halkın anlayabileceği sade bir dil

Tema: Hürriyetin Önemi
Kavramların soyut veya somutluğu : Soyut

Ana düşünce: Hürriyetin önemi
Anlamın verilişi : Mecaz Benzetme

TAZARRUNAME
Dil : Anlaşılmaz Soyut benzetmeler yer verilmiş
Tema : Aşk
Kavramların Soyut veya Somutluğu : Soyut Kavramlar kullanılmış
Ana düşünce : Aşk konusunun değerliliği
Anlamın verilişi : Benzetme ve mecazî anlatım

Sayfa 39 - Ölçme ve Değerlendirme
Y

D

Y

2

Açıklama

aydınlatma

bilgi verme

sade acık anlaşılır
atatürk ilke ve inkılapları

3

Farklı bakış açıları ve farklı eserler ortya çıkar
4

A
5

Halkın eğeitim seviyesini yükseltmeye çalıştılar ve edebiyatı bir araç olarak gördüler
6

Benliği asla kaybetmemeli

Sayfa 42
3

Sorudaki tablonun cevapları

Aruz ölçüsü - Asonans ve Aliterasyon - Lirik Anlatım - Beyit - Bir devlet büyüğünü övme -Çok fazla imge var

4

sorudaki tablo

1

Bölüm 1 - 14 - Yüksek değerlerin ortaya konması
2

Bölüm 15 - 17 - Osmanlı tarihine olan hayranlık ve bağlılık
3

Bölüm 18 - 21 - Hürriyet duygusunun yoğun işlenmesi
4

Bölüm 22 - 24 - Vatan
5

Bölüm 25 - 31 - Hürriyet ve gelecek umudu

Sayfa 43

10

Didaktik

11

Sanat

toplum içindir

SORU - CEVAP ŞEKLİNDE SAYFA 40 İLE 51 ARASI CEVAPLAR

SAYFA 42
SORU: Hürriyet’in Kasidesinin yazılış amacı nedir?
CEVAP: “Hürriyet”e övgü sunmak

toplum ve birey için hürriyetin ne denli önemli olduğu anlatmak için …

SORU: Kasidenin ahenk özelliklerini

nazım birimini

temasını ve imgelerini bulunuz

CEVAP:
Ölçü: Aruz ölçüsü (Mefâîlün mefâîlün mefâîlün mefâilün kalıbında)
Ses Benzerlikleri: Tekrar eden "-den" ler redif

"-et'ler tam kafiyedir

Söyleyiş tarzı: Şiirin iç akışında

kasidenin sunulduğu kişinin özelliklerini yansıtan kelime ve tamlamalar seçilmiştir

Namık Kemal'in kasidesi ise soyut bir konuya yazıldığı için şair çok fazla mübalağa sanatını kullanmamıştır

Bu durum

şiirlerin yazıldığı ortamın zihniyetiyle

yani edebî

siyasi ve sosyal özelliklerime yakından ilgilidir

Tema: Hürriyet sevgisi
İmgeler: Vatan yolunda toprak olmak

hamiyet kanıyla yoğrulmak

gayret-cevher

zincire vurulmuş aslan

hürriyetin güzel yüzü

SORU-1: Tanzimat Döneminden önce yazılan klasik kasidelerinde hangi temalar işlenirdi?
CEVAP: Din ve devlet büyüklerine övgü…

SORU-2: Namık Kemal’in kasidesinde işlediği tema ile klasik kasidede ele alınan temayı karşılaştırdığınızda belirlediğiniz benzerlik farklılıklar ve benzerlikler nelerdir?
CEVAP : Her ikisinde de övgü vardır

ama klasik kasidede din ve devlet büyüklerine övgü yer alırken Hürriyet Kasidesi’nde soyut bir kavram olan hürriyet övülmüştür

SORU-3: Namık Kemal’in kasidesi şiir türlerinden hangisine uygun ton ve vurguyla okunmalıdır? Neden?
CEVAP: Epik bir tonlama ve vurguyla okunmalıdır? Çünkü hürriyetin niteliğine uygun şatafatlı yiğitçe

mertçe

kahramanca bir üslupla yazılmıştır

SORU-4: Şiirin söyleyiş tarzı ile yazıldığı dönemin sosyal ve siyasi yapısı arasında nasıl bir ilişki kurulabilir?
CEVAP: Şiirde hürriyete övgü temasının şekillendirdiği epikçe söyleyiş tarzı dönemin sosyal ve siyasi yapısıyla yakından ilgilidir

SORU-5: Şair “bab-ı hükumet

ey yareli şir-i jiyan” sözleriyle kimi ve neyi kastetmektedir?
CEVAP: Bab-ı hükumet diyerek devletin icra yetkisine sahip kurumu yani hükümet

yareli şir-i jiyan (yaralı kükreyen aslan) diyerek hürriyeti kastetmektedir

SORU-6: Şiirde geçen “milet

vatan

devlet

hürriyet” gibi kelimelerin Tanzimat döneminin tarihi ve sosyal değerleriyle ilişkisini açıklayınız

Dönemin anlayışını ve değerlerini yansıtan diğer kelimeleri de siz söyleyiniz

CEVAP: Tanzimat dönemi

yeni değer ve kavramlarla yeni türlerin bir arada kullanıldığı bir dönemdir

Bu devirde başlatılan sosyal

siyasi

askerî

ekonomik

idarî yenilikler

insanların dünya algısını da belli oranda etkilemiştir

Eskiden insanların hürriyetle ilgili bir sorunları yoktu

Ama devrin sosyal ve siyasi yapısının etkisiyle hürriyet üzerinde konuşmak değerli bir hal aldı

Bunun en önemli sebebi

Avrupa’dan ithal edilen kavramlar

değer yargılarıyla Osmanlı devletinin zor bir devirden geçmesidir

Devlet

savaşlarda yeniliyor

ekonomisi çok kötüye gidiyordu

Bu durumda yaşayan insanlar da ülkelerinin bağımsızlığını kaybedeceğinden korkuyorlardı

Şair de hürriyet'in bu devirde yaşayanlar için neden önemli olduğunu şiirinde anlatmaya çalışmıştır

Sonuç olarak

bu şiirin devrin gerçekliğini doğru bir biçimde yansıttığını söyleyebiliriz

Dönemin anlayışını ve değerlerini yansıtan diğer kelimeler:
“Cihangirane bir devlet çıkardık bir aşiretten> tarihi bir değeri
Mürevvet-mend olan mazluma el çekmez ianetten > sosyal değeri
Çıkar asar-ı rahmet ihtilaf-ı rey-i ümmetten > sosyal değeri

SORU-7: Şiirin temasının Tanzimat yıllarında yaşanan sosyal

siyasi gelişme ve değişmelerle ilişkisini açıklayınız

CEVAP: Cevabı 6

soruda verildi

SAYFA 43
SORU-8: “Dönersem kahpeyim millet yolunda azimetten/Anılsın mesleğimde çektiğim cevr ü meşakkatler” dizelerinde hangi şahıs veya iyelik eki kullanılmıştır? Aynı şahıs eklerinin kullanıldığı diğer örnekleri metinden bulup tahtaya yazınız

Bu kullanımları 15

16 ve 17

beyitteki şahıs ifade eden sözcük ve eklerle karşılaştırınız

CEVAP: 1

tekil şahıs ekleri (ben)kullanılmıştır

15

16 ve 17

beyitlerde 1

çoğul şahıs (biz) kullanılmıştır

SORU - 9 : “Hürriyet Kasidesi” ile aynı temayı işleyen Divan şiiri örneklerinin bulunup bulunmadığını söyleyiniz

CEVAP: Hürriyet teması Tanzimatla birlikte edebiyatımızda işlenen bir tema olduğu Divan şiirinde bu temayı işleyen şiir bulunmaz

b) SORU: Tanzimat şiirinde görülen yeni kavramların Aydınlanma Dönemi ile ilişkisini belirleyiniz

CEVAP: Tanzimat şiirinde görülen “akıl

ilerleme

deney

hürriyet” kavramları Aydınlanma düşüncesiyle ilişkilidir

Çünkü Aydınlanma Dönemi Ortaçağ’da hüküm süren dünya görüşüne karşı yeni bir dünya görüşünün ortaya çıkması ve temellendirilmesidir

Bu düşünceye göre aklın aydınlattığı kesin doğrulara ve bilginin ilerlemesine dayanan entelektüel bir kültür egemen olmalı ve kültür sonsuz şekilde ilerlemelidir

Böylece ilerleme ideali insanın geleneğin köleliğinden kurutlarak sürekli mutluluk ve özgürlük yolunda gelişeceği düşüncesine dayandırılır

SORU-10: Namık Kemal’in bu kasidesi lirik

didaktik

epik

satirik ve dramatik şiir türlerinden hangisine daha yakındır?
CEVAP: Kasidede bolca eleştiri yapıldığından satirik şiire daha yakındır

SORU-11: İncelediğiniz şiir “Sanat sanat içindir

” “Sanat toplum içindir

” Anlayışlarından hangisine daha yakındır?
CEVAP: “Sanat toplum içindir

” Anlayışı…

SORU : Hürriyet Kasidesinde hangi edebi akımın etkileri görülür?
CEVAP : Romantizmin…

SORU 12: Kasidenin divan ve Tanzimat şiiri geleneğiyle ilişkisini açıklayınız

Şiirin klasik kasidenin hangi özelliklerini yansıttığını belirleyiniz

• Beyitler halinde yazılması
• 31 beyitten oluşması
• Kafiye düzeninin aa/ba/ca/da/ea/… olması
• Aruz ölçüsünün kullanılması

SAYFA 44
B) SORU : Edebiyatımızda ilk kez Namık Kemal tarafından kullanılan kelime veya kelime grupları hangileridir?
CEVAP: Vatan

millet

özgürlük

SORU : Bu şiir Namık Kemal’in fikirlerini ne derecede yansıtmaktadır?
CEVAP: Namık Kemal

doğru bildiğini söylemekten çekinmeyen bir yazardır

Vatanını ve hürriyetini çok sevdiği için

ülkenin içinde bulunduğu zor şartlardan kurtarılması için elinden gelen her türlü gayreti göstermiştir

(Vücudun mayası

vatan toprağıdır; bu vücut

acı ve sıkıntı içinde vatan yolunda toprak olursa

en küçük bir üzüntü duyulmaz

) Devrin siyasi kişileriyle de irtibatı olan şair

hükümeti yanlış icraatları sebebiyle eleştirmştir

(Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selametten/Çekildik izzet ü ikbal ile bab-ı hükûmetten… Dünyada zalimin yardımcısı

aşağılık kimselerdir; insafsız avcıya hizmetten zevk alan ancak köpektir…)Bu eleştiri onun dürüst bir insan olduğunu gösterir

Şiirinde de dediği gibi

makam

mal mülk ve şöhret için alçalmamış

hak bildiği yolda hiçbir şeyden korkmadan dosdoğru ilerlemiştir

Ona göre Avrupalıların Osmanlı'ya göre bazı teknik üstünlükleri vardır

Bu teknik üstünlüğü onlardan alırsak

bizdeki "hamiyet" mayası bizi onlardan daha zengin ve üstün yapacaktır

Bu amaçla yazdığı yazılarda ülkenin İslam birliği içinde refaha kavuşabileceğini

ülkenin ırk olarak farklı köklerden gelen milletlerinin tek bir potada

yani din potasında birleşebileceğine inanmış bir fikir adamıydı

Ayrılıkları değil

birlik olabileceğimiz yönlerimizi hep en üstte tutmalıyız

Namık Kemal

bu ideali uğrunda pek çok eser yazmıştır

Bu şiir Namık Kemal'in en fazla ezberlenen

bilinen şiiridir

Onun şahsiyetinin bütün olumlu taraflarıyla

hürriyet kavramı etrafında ördüğü düşüncelerini en iyi yansıtan bu şiir

hürriyet ve vatan sevgisinin en değerli örneğidir

Bu şiir

sadece edebî anlamda bir tesire sahip değildir

Toplum üzerinde olumlu tesirleri olan

vatan ve hürriyet sevgisini kuşaklara aşılamış bir eserdir

Bu şiir

devrin zihniyetini yansıtan bir aynadır

2

METİN

SORU: Ziya Paşa’nın gazelinin ahenk özelliklerini

nazım birimini

temasını

ve imgelerini bulup yazınız

CEVAP:
Ölçü: Aruz ölçüsü
Ses benzerlikleri: İlk beyitte “-ler gördüm” redif

“âne” zengin uyaktır

Her beytin son dizesinin de kendi arasında uyaklı olduğunu unutmayınız

Nazım birimi: Beyit
Tema: Toplumsal eleştiri
İmgeler: Küfür diyarı

akıl hastahanesi durumundaki Bâb-ı Âli

SAYFA 45
SORU 1: Tanzimat’tan önce yazılan klasik gazellerde hangi temalar işlenmiştir?
CEVAP: Aşk

kadın

şarap

tabiat güzellikleri

SORU-2: Ziya Paşa’nın gazelinde işlediği tema ile klasik gazelde ele alınan temayı karşılaştırınız

CEVAP: Klasik gazelde bireysel temalar işlenirken Ziya Paşa’nın gazelinde toplumsal sorunlar ele alınmıştır

SORU-3 :Ziya Paşa’nın gazeli lirik şiir okunurken kullanılan vurgu ve tonlama ile okunabilir mi?
CEVAP: Okunamaz

çünkü bu gazelde bir eleştiri söz konusudur

Tema bir şiirin vurgu ve tonlamasını belirleyen en önemli ögelerdendir

SORU 4: Bu gazel işlediği tema ve temayı ele alış biçimi söyleyişi yönünden halk şiirindeki hangi nazım türüne benzemektedir?
CEVAP: Taşlamaya

SAYFA 49 - TABLO ÖLÇÜ
DİVAN ŞİİRİ= ölçü ; aruz ölçüsü

Namık kemal'in kasidesi:aruz ölçüsü
Ziya paşa'nın gazeli;aruz ölçüsü
Şevki yok:Aruz ölçüsü

SÖYLEYİŞ TARZI
Divan şiiri: söz sanatları yoğun

şiir diline hakim
Namık kemalin kasidesi:öğretici olduğu için şiir diline uygun değil

SES BENZERLİKLERİ
Hepsinde ses benzerlikleri aynı

Şiir Dili
Divan şiiri:sanatlı

ağır tamlamalar var arapça farsça dil hakim

Namık kemalin kasidesi: daha sade

halk dili kullanılmış
Ziya paşanın gazeli: '' ''
Şevki yok:Sanatlı

ağır bir dil kullanışmış

divan şiiri ile aynı

İMGELER VAR ÇAĞRIŞIMLAR
Divan şiiri:mey

bülbül

dül

dilber
Namık kemalin kasidesi:hak

eşitlik

hürriyet

adalet
Ziya paşanın gazeli:diyar-ı küfrü

mülk-i islam

meyhane-i dehrin
Şevki yok:figan etmek

NAZIM BİRİMİ
Hepsi beyit

TEMA
Divan şiiri:bireysel
namık kemal:toplumsal
ziya paşa:toplumsal
şevki yok:toplumsal

ŞİİR ANLAYIŞI
divan şiiri:sanat için sanat anlayışı
namık kemal:toplum için sanat anlayışı
ziya paşa:toplum için sanat anlayışı
Şevki yok: sanat için sanat anlayışı

ŞİİRİN BİRİNLERİ
Hepsi beyit

GERÇEKLİK VE ANLAM
divan şiiri:mecaz
Namık kemal:gerçek
Ziya paşa:gerçek
Şevki yok:mecaz

BENZERLİKLER
*ölçüler
*söyleyiş tarzları
*uyak
*ses benzerlikleri
*birim
*nazım türleri

FARLILIKLAR
*temaları
*şiir anlayışı
*dil anlatımı farklı

alıntı