Tanziman Edebiyatının Genel Özellikleri (Maddeler Halinde)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Tanziman Edebiyatının Genel Özellikleri

a

Bu dönem sanatçıları

Divan edebiyatında hiç bulunmayan makale

tiyatro

roman

hikaye

anı

eleştiri gibi yeni edebiyat türleri getirmişler

Divan edebiyatında bulunan şiir

tarih

mektup gibi edebiyat türlerini Batı anlayışına göre yenileştirmişlerdir

b

Tanzimat edebiyatının özellikle ilk devirlerinde yetişen sanatçıların çoğu (Ziya Paşa

Namık Kemal) Montesquieu

Rousseau

Voltaire gibi Fransız devrimci yazarlarının etkisi altında kalarak

makale ve şiirlerinde zulme

haksızlığa

geriliğe karşı şiddetli bir dille mücadeleye girişmişler; vatan

millet

hürriyet

hak

adalet

kanun

meşrutiyet gibi kavramları yaymaya çalışmışlar

?toplum için sanat? anlayışını benimsemişlerdir

c

Tanzimat edebiyatının ikinci devrinde yetişen sanatçılar ise (Recai-zâde Mahmut Ekrem

Abdülhak Hâmit

Sami Paşa-zâde Sezai) toplum işlerine daha az karışmışlar

?sanat için sanat? anlayışını benimser görünmüşlerdir

Klasisizm

bir akım olarak bizim edebiyatımızı etkilememiştir

Kimilerinin etki saydığı

Ahmet Vefik Paşa?nın Molieré?den çevirileri ve uyarlamalarıdır

Çeviri yapmak

o akımdan etkilenmek değildir

Şinasi ise Romantizme (Coşumculuğa) kapılmadığı için Klasisizmin etkisinde gibi düşünülürse de bu yaklaşımlar doğru değildir

Özetle: Klasisizm

bir akım olarak bizim edebiyatımızı etkilememmiştir

d

Çoğu Fransız edebiyatını örnek olarak alan bu sanatçıların bir kısmı Ahmet Vefik Paşa

Realizm (Recai-zâde Mahmut Ekrem

Sami Paşa*zâde Sezai Nabi-zâde Nâzmi

) akımının etkisi altında eserler vermişlerdir

e

Tanzimat edebiyatı

Divan Edebiyatı?nın tersine olarak

seçkin kişiler için değil

halk için meydana getirilen bir edebiyat düşüncesiyle ortaya çıkmıştır

Bu görüşü benimseyen Şinasi

Ziya Paşa

Namık Kemal

Ahmet Mithat

Ali Bey özellikle makale

tiyatro

anı

kısmen de olsa roman türlerinde eserler vermişlerdir

Tanzimat edebiyatının ikinci devrinde yetişen Recai-zâde Mahmut Ekrem

Abdülhak Hamit

başta olmak üzere bazı edebiyatçılar ise bu amaçtan uzaklaşmış görünmektedirler

f

Dilin sadeleşmesi

konuşma dilinin yazı dili haline gelmesi düşüncesi savunulmuştur

Tanzimat edebiyatının başlıca sanatçıları dil konusunda bu düşünceyle birlikte

eski alışkanlıklarından kurtulup da öz Türkçe yazmış değildir

Türkçe

daha çok

tiyatro; anı

mektup

bir dereceye kadar da makale ve romanlarda kullanılmıştır

Tanzimat edebiyatının ikinci devrinde yetişen sanatçılar ise konuşma dilinden uzaklaşarak Divan Edebiyatı geleneklerini sürdürmüşlerdir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tanziman Edebiyatının Genel Özellikleri (Maddeler Halinde) Tanziman Edebiyatının Genel Özellikleri a Bu dönem sanatçıları Divan edebiyatında hiç bulunmayan makale tiyatro roman hikaye anı eleştiri gibi yeni edebiyat türleri getirmişler Divan edebiyatında bulunan şiir tarih mektup gibi edebiyat türlerini Batı anlayışına göre yenileştirmişlerdir b Tanzimat edebiyatının özellikle ilk devirlerinde yetişen sanatçıların çoğu (Ziya Paşa Namık Kemal) Montesquieu Rousseau Voltaire gibi Fransız devrimci yazarlarının etkisi altında kalarak makale ve şiirlerinde zulme haksızlığa geriliğe karşı şiddetli bir dille mücadeleye girişmişler; vatan millet hürriyet hak adalet kanun meşrutiyet gibi kavramları yaymaya çalışmışlar ?toplum için sanat? anlayışını benimsemişlerdir c Tanzimat edebiyatının ikinci devrinde yetişen sanatçılar ise (Recai-zâde Mahmut Ekrem Abdülhak Hâmit Sami Paşa-zâde Sezai) toplum işlerine daha az karışmışlar ?sanat için sanat? anlayışını benimser görünmüşlerdir Klasisizm bir akım olarak bizim edebiyatımızı etkilememiştir Kimilerinin etki saydığı Ahmet Vefik Paşa?nın Molieré?den çevirileri ve uyarlamalarıdır Çeviri yapmak o akımdan etkilenmek değildir Şinasi ise Romantizme (Coşumculuğa) kapılmadığı için Klasisizmin etkisinde gibi düşünülürse de bu yaklaşımlar doğru değildir Özetle: Klasisizm bir akım olarak bizim edebiyatımızı etkilememmiştir d Çoğu Fransız edebiyatını örnek olarak alan bu sanatçıların bir kısmı Ahmet Vefik Paşa Realizm (Recai-zâde Mahmut Ekrem Sami Paşa*zâde Sezai Nabi-zâde Nâzmi) akımının etkisi altında eserler vermişlerdir e Tanzimat edebiyatı Divan Edebiyatı?nın tersine olarak seçkin kişiler için değil halk için meydana getirilen bir edebiyat düşüncesiyle ortaya çıkmıştır Bu görüşü benimseyen Şinasi Ziya Paşa Namık Kemal Ahmet Mithat Ali Bey özellikle makale tiyatro anı kısmen de olsa roman türlerinde eserler vermişlerdir Tanzimat edebiyatının ikinci devrinde yetişen Recai-zâde Mahmut Ekrem Abdülhak Hamit başta olmak üzere bazı edebiyatçılar ise bu amaçtan uzaklaşmış görünmektedirler f Dilin sadeleşmesi konuşma dilinin yazı dili haline gelmesi düşüncesi savunulmuştur Tanzimat edebiyatının başlıca sanatçıları dil konusunda bu düşünceyle birlikte eski alışkanlıklarından kurtulup da öz Türkçe yazmış değildir Türkçe daha çok tiyatro; anı mektup bir dereceye kadar da makale ve romanlarda kullanılmıştır Tanzimat edebiyatının ikinci devrinde yetişen sanatçılar ise konuşma dilinden uzaklaşarak Divan Edebiyatı geleneklerini sürdürmüşlerdir