Gurur: 3. Gururdan Kurtulmanın Çaresi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-24-2012

Gururdan Kurtulmanın Çaresi
Bil ki, gurur ve aldanıştan kurtuluş üç şeyle olur

Bu şeyler akıl, marifet ve ilimdir

Aklın kâmil ve selim olması gurur ve aldanmayı önleyen birinci etkendir

Bu akıldan yoksun olan bir kimse ise, nefis ve şeytan hilelerine aldanmaya açık ve hâzır hâldedir

Akıl fıtrîdir; yani yaratılırken ALLAH Teâlâ tarafından verilir

Onu marifet ve ilim yoluyla parlatıp nur ve ışığını arttırmak ise insanın çalışmasıyla olur

(Akıl, kâmil ve nakıs diye iki kategoriye ayrılır

Kâmil tam ve olgun demektir

Nakıs ise eksik ve ham demektir

Diğer bir açıdan akıl selîm ve marîz diye ikiye ayrılır

Selîm sağlam ve illetsiz demektir

Marîz ise hasta ve illetli demektir

)

Marifet, dört şeyi doğru olarak tanımaktır

Bunlar insanın kendi kendisini tanıması, kendisini yaratan ve yaşatan Rabbini tanıması, dünyayı tanıması ve ahireti tanımasıdır

İnsan kendi kendisini tanıyınca, hiçbir şekilde gururlanmaya hakkı olmayan âciz, fakîr ve çaresiz bir kul olduğunu anlar

Rabbini tanıyınca, her şeyiyle O'na borçlu olduğunu ve O'nun lütuf ve rahmeti olmadan hiçbir şeye sahip olamayacağını anlar

O'nun büyüklüğü karşısında kendi varlığının eridiğini ve yok olduğunu görür ve iyilik adına ne yapsa O'nun adına ve O'nun için yapması gerektiğini idrâk eder

Çünkü, iyilikler ancak O'nun kabul etmesiyle anlam ve değer bulur ve zayi olmaktan kurtulurlar

Dünyayı tanıyınca ondaki baş döndürücü değişmeleri, yıkılış ve ayrılıkları görür ve yaz boz tahtası olan bu dünyaya güvenmenin ve onunla sevinmenin akıl işi olmadığını anlar

Ahireti tanıyınca da aradığı ve özlediği âlemin orası olduğunu fark eder ve artan bir rağbetle ona yönelir

Bu marifet sayesinde nefsi yerine Rabbine hizmet etmeyi, dünya yerine de ahiret için çalışıp hazırlık yapmayı düstur ve prensip hâline getirir

Bundan sonra niyetinde samimiyet ve ihlâs, ibâdetinde de bütünlük ve mükemmellik kendini gösterir

Çünkü ihlâssızlık ve riya kendini görmekten, amelde kusur ve ihmal da dünyayı öne çıkarmaktan ileri gelir

İlim ise, ALLAH Teâlâ’nın kulundan nasıl razı olacağını ve onun amellerini hangi şartlarla kabul edeceğini öğrenmektir

Bu şartlar ve keyfiyetler öğrenilince de onlara göre hareket etmek kolaylaşır

Çünkü, işlerin yanlış ve eksik yapılmasındaki en büyük sebep, onların doğru ve tam olarak nasıl yapılacağını bilmemektir

Bu zikrettiğimiz şeylerle kişi gurur ve aldanıştan kurtulur

Çünkü akıl, marifet ve ilmin olduğu yerde aldanmak olmaz

Ancak bu suretle gururdan kurtulan bir kimseyi yeni bir tehlike bekler

Çünkü, kendi kendisini gururdan kurtulmuş ve ALLAH yoluna girmiş bir hâlde görünce, ALLAH Rasûlü’nün "Din nasihattir

", "ALLAH’ın en çok sevdiği kul, O'nun kullarına faydalı olandır

", "ALLAH, senin çalışmanla bir kişiye hidayet verirse, bunun sevabı senin için üzerinde güneşin doğduğu bütün varlıklara sahip olmaktan daha hayırlıdır

" gibi sözlerinin teşvikine ve kendisindeki acıma hissinin dürtüsüne uyarak, gaflet ve aldanış içinde gördüğü insanları irşad etmek ve onları kurtuluşa davet etmek için harekete geçer

Bu iş için fıtrî kabiliyetle de donanımlı ise, kısa zamanda etrafında büyük bir kalabalık oluşur

Bu kalabalık onu sevip sayar, ona minnet duyar ve onu övüp medh-u sena eder

Adam kendisini bu şekilde seven ve övenlerin ortasında görünce, daha önce bastırdığı gururu tekrar uyanmaya başlar

Eğer, kendisi hemen farkına varıp onu ihlâs makasıyla kesip atmazsa, o giderek büyür ve kendisi riyaset ve baş olmanın zevk ve sevdasıyla sarhoş olur

Çünkü, nefse en çok lezzet veren ve aklı baştan alan şey riyaset ve baş olmaktır

Onun için, dünyanın diğer bütün lezzetlerinden geçebilmiş bazı kimseler, riyaset ve baş olma lezzetine mağlup olmuş ve onun içinde boğulmuşlardır

Hidayet bulduktan sonra sapmaktan ve düzeldikten sonra bozulmaktan ALLAH Teâlâ’nın rahmetine sığınırız

08-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Gurur: 3. Gururdan Kurtulmanın Çaresi Gururdan Kurtulmanın Çaresi Bil ki, gurur ve aldanıştan kurtuluş üç şeyle olur Bu şeyler akıl, marifet ve ilimdir Aklın kâmil ve selim olması gurur ve aldanmayı önleyen birinci etkendir Bu akıldan yoksun olan bir kimse ise, nefis ve şeytan hilelerine aldanmaya açık ve hâzır hâldedir Akıl fıtrîdir; yani yaratılırken ALLAH Teâlâ tarafından verilir Onu marifet ve ilim yoluyla parlatıp nur ve ışığını arttırmak ise insanın çalışmasıyla olur (Akıl, kâmil ve nakıs diye iki kategoriye ayrılır Kâmil tam ve olgun demektir Nakıs ise eksik ve ham demektir Diğer bir açıdan akıl selîm ve marîz diye ikiye ayrılır Selîm sağlam ve illetsiz demektir Marîz ise hasta ve illetli demektir) Marifet, dört şeyi doğru olarak tanımaktır Bunlar insanın kendi kendisini tanıması, kendisini yaratan ve yaşatan Rabbini tanıması, dünyayı tanıması ve ahireti tanımasıdır İnsan kendi kendisini tanıyınca, hiçbir şekilde gururlanmaya hakkı olmayan âciz, fakîr ve çaresiz bir kul olduğunu anlar Rabbini tanıyınca, her şeyiyle O'na borçlu olduğunu ve O'nun lütuf ve rahmeti olmadan hiçbir şeye sahip olamayacağını anlar O'nun büyüklüğü karşısında kendi varlığının eridiğini ve yok olduğunu görür ve iyilik adına ne yapsa O'nun adına ve O'nun için yapması gerektiğini idrâk eder Çünkü, iyilikler ancak O'nun kabul etmesiyle anlam ve değer bulur ve zayi olmaktan kurtulurlar Dünyayı tanıyınca ondaki baş döndürücü değişmeleri, yıkılış ve ayrılıkları görür ve yaz boz tahtası olan bu dünyaya güvenmenin ve onunla sevinmenin akıl işi olmadığını anlar Ahireti tanıyınca da aradığı ve özlediği âlemin orası olduğunu fark eder ve artan bir rağbetle ona yönelir Bu marifet sayesinde nefsi yerine Rabbine hizmet etmeyi, dünya yerine de ahiret için çalışıp hazırlık yapmayı düstur ve prensip hâline getirir Bundan sonra niyetinde samimiyet ve ihlâs, ibâdetinde de bütünlük ve mükemmellik kendini gösterir Çünkü ihlâssızlık ve riya kendini görmekten, amelde kusur ve ihmal da dünyayı öne çıkarmaktan ileri gelir İlim ise, ALLAH Teâlâ’nın kulundan nasıl razı olacağını ve onun amellerini hangi şartlarla kabul edeceğini öğrenmektir Bu şartlar ve keyfiyetler öğrenilince de onlara göre hareket etmek kolaylaşır Çünkü, işlerin yanlış ve eksik yapılmasındaki en büyük sebep, onların doğru ve tam olarak nasıl yapılacağını bilmemektir Bu zikrettiğimiz şeylerle kişi gurur ve aldanıştan kurtulur Çünkü akıl, marifet ve ilmin olduğu yerde aldanmak olmaz Ancak bu suretle gururdan kurtulan bir kimseyi yeni bir tehlike bekler Çünkü, kendi kendisini gururdan kurtulmuş ve ALLAH yoluna girmiş bir hâlde görünce, ALLAH Rasûlü’nün "Din nasihattir", "ALLAH’ın en çok sevdiği kul, O'nun kullarına faydalı olandır", "ALLAH, senin çalışmanla bir kişiye hidayet verirse, bunun sevabı senin için üzerinde güneşin doğduğu bütün varlıklara sahip olmaktan daha hayırlıdır" gibi sözlerinin teşvikine ve kendisindeki acıma hissinin dürtüsüne uyarak, gaflet ve aldanış içinde gördüğü insanları irşad etmek ve onları kurtuluşa davet etmek için harekete geçer Bu iş için fıtrî kabiliyetle de donanımlı ise, kısa zamanda etrafında büyük bir kalabalık oluşur Bu kalabalık onu sevip sayar, ona minnet duyar ve onu övüp medh-u sena eder Adam kendisini bu şekilde seven ve övenlerin ortasında görünce, daha önce bastırdığı gururu tekrar uyanmaya başlar Eğer, kendisi hemen farkına varıp onu ihlâs makasıyla kesip atmazsa, o giderek büyür ve kendisi riyaset ve baş olmanın zevk ve sevdasıyla sarhoş olur Çünkü, nefse en çok lezzet veren ve aklı baştan alan şey riyaset ve baş olmaktır Onun için, dünyanın diğer bütün lezzetlerinden geçebilmiş bazı kimseler, riyaset ve baş olma lezzetine mağlup olmuş ve onun içinde boğulmuşlardır Hidayet bulduktan sonra sapmaktan ve düzeldikten sonra bozulmaktan ALLAH Teâlâ’nın rahmetine sığınırız