Lucas Cranach

Lucas Cranach - Ressam

Alman ressamı ve gravürcüsü (Kronach, Bamberg yakınları, 1472-Weimar, 1553)Oğlundan (Küçük Cranach) ayırt et­mek için Büyük lakabıyla anılan Lucas Cranach'ın gençlik yıllarıyla ilgili bilgiler çok azdır İlk resim bil­gilerini, ressam olan babasından (günümüze hiçbir yapıtı kalmamış­tır) aldığı sanılmaktadır Cranach'ın sanat yaşamı, genellikle iki dönemde incelenir: Viyana'da geçirdiği yıllar (1500-1504); Wittenberg'e yerleşmesinden (1505) son­raki yıllar Viyana döneminde yap­tığı, "İsa'nın çarmıha gerilmesi"ni konu alan, bütün yeteneklerinin sergilendiği tablolarda, üslubunun Dürer'in, özellikle de Tuna okulu ressamlarının üslubuna yakın oldu­ğu açıkça görülür; bazı eleştirmen­ler bu etkiyi kabul etmezlerse de, Cranach'ın ilk yapıtlarında, anla­tımcı bir çirkinlik (kanlar içinde İsa, hırsızlık,vb figürlerdeki biçimsizlik; vb),vahşi doğal çevreden kaynaklanan bir sıkıntı, hattâ bir korku ha­vası bulunduğu tartışma götürmez


Buna karşılık, 1503'te yaptığı bir başka çarmıha gerilme sahnesinde,üslubunun hafifleyip eski boğuculuğundan kurtulmasıyla, kompozisyo­nun da eski yoğunluğunu yitirmesiyle, Rönesans sanatçılarına yaklaşır: Bu dönemde yaptığı portreler ara­sında yer alan Doktor Cuspinian'ın Portresi (1502), Alman Rönesansı' nın en güzel tablolarından biri sayılır Üslubunun başlıca özelliğiyse, bütün yapıtlarında manzaraya son derece önem vermiş olmasıdır Cranach'ın 1505 yılında Wittenberg'e yerleşmesi, sanat yaşamında büyük rol oynamış, Luther'le tanışıp Protestanlığı benimsemesi, sanatı­na yeni bir yön vermiştir Aynı dö­nemde, ünü büyük ölçüde yayılmış olduğu için, çok geçmeden Saksonya Seçici Prensi'nin saray ressamlığına atanmış,bütün yaşamı boyunca bu görevde kalarak, 1508 yılında yaptı­ğı bir diplomatik gezide o sırada henüz sekiz yaşında olan İspanya veliahtının portresini yapma olana­ğı da bulmuştur

Son derece çalışkan bir insan olan, resim atölyesinin yanı sıra bir ba­sımevi ve bir eczaneyi de yöneten (1537'den sonra Wittenberg beledi­ye başkanlığını da üstlenmiştir) Cranach, aldığı siparişlerin hiçbirini geri çevirmemiş, ardı arkası kesil­meyen siparişleri, öğrencileri ve oğullarıyla (Hans ve Lucas) birlikte çalışarak gerçekleştirmiştir 1547' de Mühlberg'de protestan prensle­rin bozguna uğramasından sonra, koruyucusu Saksonya Seçici Prensi Johann-Friedrich'le birlikte iki yıl (1550-1552) boyunca tutsak kalan sanatçı, 1552'de özgürlüğe kavuşun­ca Weimar'a yerleşmiş ve ertesi yıl orada ölmüştür Çok çeşitli konular işlemiş bir ressam olan Cranach'ın, dinsel konulu yapıtları (Azize Catherina' nın Din Uğruna Şehit Olması, Kutsal Akrabalık Mihrap Arkalığı, Mer­yem'in Üçlü Tablosu, vb), İncil'den ve mitolojiden esinlenerek yaptığı nüler,özellikle de portreleri (Magdalena Luther, Dindar Heinrich ve Karısı, Gökbilimci Schöner, Kendi Portresi) ünlüdür