Fatih Harbiye (Roman Özeti)

FATİH - HARBİYE

YAZARI : Peyami Safa

BASIM YERİ : Ötüken

BASIM YILI : 1999

SAYFA SAYISI : 128

FİYATI : 3000000

BASIM SAYISI : 19

KAHRAMANLARI :

NERİMAN : Romanın baş kahramanıdır Ne istediğini tam olarak bilmeyen ,Avrupai hayata özenen bir kızdır

ŞİNASİ : Neriman'ın evleneceği insandır Neriman'da ki değişikliklerin farkındadır ama yapısı gereği sakin bir insan olduğundan dolayı çoğu şeyi sükutla karşılar

FAİZ BEY : Neriman'ın babasıdır Kızındaki değişikliğe bir anlam veremez ama herşeye rağmen kızının mutluluğunu isteyen iyi bir babadır

MACİT : Neriman'nın erkek arkadaşıdır Neriman'ı öz değerlerinden uzaklaştırmasında önemli bir rolü vardır

GÜLTER : Nerimanların evlerindeki emektar yadımcıdır

FAHRİYE : Neriman'ın arkadaşı

NEZAHAT : Şinasi'nin kız kardeşi

FERİT : Şinasi'nin arkadaşı

YAZARIN EDEBİ ŞAHSİYETİ - HAYATI :

PEYAMİ SAFA
(1899-15 Haziran 1961)
Şair İsmail Safa'nın oğlu olan Peyami Safa, küçük yaşta babasını kaybetti(1901) Ve uzun süren bir hasatalık dönemi geçirdiği için ilkokuldan sonra düzenli bir eğitim görmediBütün yaşamı boyunca kendi kendisini yetiştirdi On üç yaşında çalışmaya başladı On dokuz yaşında gazetecilik mesleğine girdi Sayısız makale ve fıkra yayınladıPara kazanmak kaygısıyla yazdığı romanlarda "Server Bedi" imzasını kullandı Asıl adını taşıyan romanlarında çok yönlü kişiliğini yansıttı Kendisini yetiştiren yazar, geniş kültürünü, güçlü sezgilerini duygu ve düşünce planındaki araştırmalarında kullandı
Türkiye'nin geçirdiği kültür ve medeniyet değişiminin toplum hayatına etkilerini, bunların psikolojik ve sosyal sonuçlarını, buhranlarını, çatışma ve uzlaşmaları ele aldı Tahlilci,tenkitçi, bir bakış açısı kullandı
Türk edebiyatını olduğu kadar, batı romanını da inceleyen Peyami Safa, edebiyatımızda romanı çok iyi bilen yazarlardan biri olduRoman tekniği ve incelemesi ile ilgili ilk sayılabilecek makaleleri de yine Peyami Safa yazdı Sağlam ve objektif görüşler ileri sürdü Bu makalelerde kendi romanlarının savunmasını veya izahı yerine, genel anlamı ile roman türünü ele aldıRomanda realizm ve natüralizmi reddetti Romanda tip, hacim, ifade, tahlil ve kurgu ile ilgili görüşler ileri sürdü
Kendi yazdığı romanlarda felsefe bilgisi ve geniş kültürünün etkisiyle metafizik konulara, gazteciliğinin yönlendirmesi ile sosyal meselelere yer verdiBuna rağmen, dar ve kapalı mekanlarla az sayıda kahraman ve basit olay örgüsü ile kurduğu başarılı psikolojik romanlarıyla tanındı Ruh hallerini çözümlemedeki başarısı,usta işi roman kurgusu ve kıvrak dili ile dikkatleri çekti Konunun çeşitliliğine ve derinliğine göre farklı anlatım tekniklerini kullandı Tahlil ve tasvirin ağırlıklı olduğu tahkiyede konuşur gibi yazmaya karşı çıktı Halk dilinin aşılması ve günlük ifade imkanlarının üstüne farklı ve soyut kavramları da içeren geniş bir edebiyat dilinin kullanılmasını savundu
Server Bedi takma adıyla yazdığı 80 kadar hikaye ve romanı edebi eser saymamaktadır Peyami Safa'nın avam işi kabul ettiği bu eserlerin çoğu edebiyat tarihçilreri tarafından takdirle karşılanmaktadırÖzellikle Cingöz Recai adlı roman kahramanın etrafında gelişen bir seri eseri, edebiyatımızın yegane polisiye romanları sayılmaktadırPeyami Safa'nın asıl edebiyatçı yanı, kendi adıyla yayımladığı romanlarında belirmektedir

ESERLERİ:
Fikri eserleri ; Türk inkılabına bakışlar (1938), Büyük Avrupa Anketi (1938), Felsefi Buhran (1939), Millet ve İnsan (1943), Mahutlar (1959), Sosyalizm (1961), Nasyonalizm (1961), Mistisizm (1961)
Hikayeleri ; Karanlıklar Kralı (1913), İstanbul Hikayeleri (1919),Gençliğimiz (1922), Siyah Beyaz Hikayeler (1923), Aşk Oyunları (1923), Süngülerin Gölgesinde (1924), Ateşböcekleri (1925)
Romanları ; Sözde Kızlar (1925), Mahşer (1924), Canan (1925), Bir Akşamdı (1928), Şimşek (1928), 9 Hariciye Koğuşu (1930), Attila (1931), Fatih-Harbiye (1931), Bir tereddüdün Romanı (1933), Biz İnsanlar (1939), Matmazel Noraliya'nın Koltuğu (1949), Yalnızız (1951)
Ölümünden sonra yayınlanan seçme yazıları ; Doğu - Batı Sentezi (1963), Osmanlıca - Türkçe - Uydurmaca (1970), Sanat - Edebiyat - Tenkid (1970), Seçmeler (1970), Din - İnkılap -İrtica (1972), Kadın - Aşk - Aile (1973), Eğitim - Gençlik - Üniversite (1973)

FATİH - HARBİYE :
Peyami Safa'nın san'at dünyasının zirvesine tırmanan eserlerinden biridirÇünkü Peyami Safa' nın olgunluk çağında yazılan bir eserdir
Türk - İslam mücerretlerini Osmanlı müşahhasında meydana getirdiği medeniyetten kopulup batıya yönelişin cemiyet ve aile üzerindeki tesirlerini işlemektedir Batılılaşma hareketinin önceleri muayyen semtlerde süratle yerleşmesine mukabil bazı semtlerin daha fazla geleneğini muhafaza ettiğini ve böylece İstanbul' un yamalı bohça manzarasına büründüğünü, zamanla batılılaşma cereyanını büyük bir gayretle eski medeniyete bağlı istanbul semtlerini hırpaladığını ortaya koyarken, medeniyetler arası, çatışmanın ailelere kadar girerek babayı aynı dünyada bırakıp, çocuğunu batıya doğru çektiğini göstermektedir
Bir moda salgını tarzında yayılan Batılılaşma hareketinin zamanla ruhlarda nasıl bir törpülenme husule getirdiğini teşhisten sonra; bu yeni hayat uslubuna gönül vermişlerin dahi ruhlarının en derin ve en nazlı noktalarında, öz kültürümüz arzusunun küllenmiş bir kor şeklinde varlığını muhafaza ettiği, eserde açıkça görülmektedir
Peyami Safa, Fatih - Harbiye' de toplum ve kültür yozlaşmasının nedenlerini tartışırken de toplumdaki maddileşmeyi öne sürerek Batılılaşmanın gereksizliğini vurguladı Fatih - Harbiye onun bu yönünü en iyi gösteren romanıdır Peyami Safa bu romanını kahramanı genç kızın (Neriman), asıl değerlerden uzaklaşarak Harbiye'de yaygınlaşan Avrupai yaşama özenmesini ve yeniden Fatih'in simgelediği aslına dönüşünü betimlerken, bu değişimi, bütünüyle ruhsal etmenlere bağlar

Alternatif özet

Fatih harbiye
Eserin baş kahramanı Neriman lise yıllarında tanıştığı ve yedi yıldır birlikte olduğu dostu Şinasi’den gittikçe uzaklaşmaya baslar

Artık o Şinasi’nin ve çevresindekilerin tanıdığı Neriman değildir Giyimi, zevkleri, derslerine ve çevresine karsı tavırları değişmiştir

Doğu medeniyeti ve ona ait her şeyden nefret etmekte, buna karşılık Batı medeniyeti ve ona ait her şeye sevgi duymaktadır Bu yüzden İstanbul’da Batının etkilerini en çok üzerinde taşıyan Beyoğlu semtine karsı aşırı bir sevgi duyar ve her fırsatta evlerinin bulunduğu Fatih'ten tramvaya binerek oraya dolaşmaya gider

Bu arada konservatuarın Bati Müziği Bölümü ve Beyoğlu’ndan tanıştığı zengin aile çocuğu Macit ile arkadaş olur Macit onun gözünde Batiyi ve medeniliği temsil eden bir gençtir Bu yüzden ona karşı bir sevgi duyar

Hatta Neriman bir gün Şinasi’ye yalan söyleyerek Macit ile buluşmaya gider Fakat Şinasi bu yalanın farkına varır ve araları iyice bozulur

Bir gün Macit Neriman’ı zengin insanların katılacağı büyük bir baloya davet eder Neriman da bu baloya katılmayı çok istemektedir Baloya gitmeye izin alabilmek ve gerekli parayı temin edebilmek için, son zamanlarda değişen tavırlarından dolayı kendisine kızmakta olan babası Faiz Bey’in gözüne girmeye çalışır Uzun konuşmaların ardından Faiz Bey, Şinasi ile birlikte gitmeleri şartıyla baloya gitmesine izin verir

Bunun üzerine Neriman baloda giyeceği bir elbise almak için Beyoğlu’na gider Dönüşte dayısının evine uğrar Fakat burada dayısının kızlarından dinlediği bir olay Neriman’ın hayatini değiştirir

Olay sudur: "Fakir bir Rus gitaristle yasayan bir Rus kızı, az parayla yaşamak kendisine ağır geldiği için onu terk ederek, tanıştığı zengin bir Rum ile evlenir Fakat bu zenginlik içindeki hayatta eskisinden çok daha mutsuz olur Bu hayattaki her şeyi ve çevresindeki insanların davranışlarını basit ve yapmacık bulur Pişman olarak tekrar fakir Rus gitariste döner Fakat adam kendisini kabul etmez Buna dayanamayan Rus kızı intihar eder"

Neriman dinlediği bu olayla kendi hayati arasında büyük bir benzerlik bulur Gittiği yolun yanlış olduğunu, mutlu olmak için sadece paranın ve medeniyetin yeterli olmadığını, iç huzurun da gerektiğini anlar

Balodan da, Macit'ten de vazgeçer Doğu medeniyeti ürünü olduğunu düşünerek nefretle bir kenara bırakmış olduğu udunu tekrar eline alır Şinasi ile de en kısa zamanda evlenmeyi kabul eder

Artık Neriman, babası Faiz Bey ve Şinasi mutsuz geçen günlerin ardından nihayet huzurlu günlerine dönmüşlerdir


KARAKTERLER HAKKINDA YORUMUM:

EN SEVMEDİĞİM KARAKTER : Nermin'dir Aslında duyguları çok karışıktır ama yine de yaptığı şeyler çok yanlıştırRomanda Neriman'nın bencilliği çok açıkça belli, babasını -çok zengin olmadıkları halde- masrafa sokmuşturNeriman'ın çok istediği şey Macit'in davet ettiği baloya katılmaktır Bu balayo katılmak için ve elbise almak için babasına bunu nasıl kabul ettireceğini düşünmektedir Neriman öz değerlerinden uzaklaştıkça kafası daha çok karışmaktadır ve son olarakta dayısının kızlarının evinde bir Rus kızın hikayesini dinleyince aklı başına gelirÖnceleri yaptığı şeylerle evleneceği insan olan Şinasi'nin de kalbini kırmıştır

EN SEVDİĞİM KARAKTER : Şinasi'dirNeriman'da ki değişikliğin farkındadır Fakat bu ilişkiyi hem uzun bir ilişki olduğu için hem de Neriman'ın babası olan Faiz Bey'e saygısından dolayı son verememiştirArada sevgide söz konusudur Neriman'ın ondan gizli Macit ile buluştuğunu görmüş ve Neriman'dan soğumaya başlamıştır Sabırlı bir insandır Neriman'ın tekrar özüne dönmesinde rolü vardır