Sağlıklı Beslenme İle İlgili İlginç Bilgiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

Dünya Sağlık Örgütü tarafından ölümlerle ilgili olarak tanımlanmış

17 risk etmeni vardır ve bunlardan 7 tanesini diyet ve egzersiz ile önlemek mümkündür

ABD’de her yıl obeziteden ölüm oranı 300 bin kişi civarında olup, sigaraya bağlı ölümlerden

sonra 2

sırayı almaktadır

Böyle giderse 2154’te ABD’deki, 2230’da ise dünyada tüm yetişkinler obez olacaklar

Kilolu insanların aldıkları her yeni kilo ömürlerini 20 hafta kısaltmaktadır

10 kg ağırlık kaybı hayat beklentisinin %35 oranında geri kazanılmasını sağlar

18 yaşından sonra alınan her 1 kg ağırlık kardiyovasküler hastalık riskini %3

1

artırmaktadır

Normal vücut ağırlığındaki anne ve babanın çocuklarının %8-13’ü şişman olurken,

ebeveynlerden birisi şişman olursa; oran %40, her ikisi de şişman olursa oran %80’e

çıkmaktadır

1 kg ağırlık kaybetmek 100 dilim ekmeğe karşılık gelmektedir

Her 3 kg ağırlık kaybı durumunda şeker hastalığı riski %50 oranında azalmaktadır

5 kg ağırlık kaybı, dizdeki kireçlenme riskini %50’nin üzerinde azaltmak için yeterlidir

Bazı kişilerde “fırsatçı yemek yeme davranışı” gözlenmektedir

Bu kişiler yemeği

reddetmekte zorlanıyor ve yemek ile ilgili konularda iradelerine yenilmektedir

Bu durumun

aşırı leptin hormonu salınımı ile ilgili olabileceği konusunda çalışmalar yapılmaktadır

Bel çevresi önemli bir göstergedir

Karın içi yağlar arttıkça insülin direnci oluşur ve bu da

kişiyi şeker hastalığına aday hale getirir ve bu bireyler kalp-damar sağlığı açısından da

mutlaka izlenilmelidir

Bel çevresi sadece yetişkinler için değil çocuklar için de ölçülmeli (örnek olarak: 8 yaşında

erkek çocukta bel çevresi 70

9 cm kız çocukta ise 70

4 cm altında olmalıdır)

Stres vücuttaki endorfin hormonunun salgılanmasını artırarak vücut depolarındaki vitamin

ve minerallerin %35 oranına azalmasını sağlamaktadır

Stres altında kortizol hormonunun artışı ile yağ dokusunu etkilenmektedir

Kan basıncının

(tansiyonun), kan trigliserit seviyesinin ve depo yağların artışı ise insülin direnci oluşmasına

sebep olabiliyor

%10’luk ağırlık kaybı ölüm riskini %20-25, şeker hastalığına bağlı ölümleri %30-40,

kansere bağlı ölümleri %40-50 oranında azaltır

10 kg ağırlık kaybı ile sistolik kan basıncı (büyük tansiyon) 7 mmHg, diastolik kan basıncı

(küçük tansiyon) ise 3 mmHg azalmaktadır

Polikistik over sendromu (PKOS) olanlar ve gebelik diyabeti geçirenler meme kanseri

açısından dikkatle takip edilmelidir

100 gram elmanın vücuttaki antioksidan aktivitesi 1500 mg C vitaminine eşittir

Üzümsü meyveler içerlerindeki antosiyanidinler ile LDL kolesterolü azaltıcı etki gösteriyor ve

buna ek olarak karsinojen maddelerin vücuttan atılmasında da görev alıyor

Yani kansere

karşı oldukça etkilidir

1 Dakikada 10 kalorinin üzerinde harcama yapmayı sağlamak mümkün değil; oysa 1

dakikada kişinin 200-300 kalori enerji alması mümkün, şişmanlık tedavisinde sadece alınan

kaloriye değil harcanan kaloriye de odaklanmak önemlidir

Çocukların %62’si günde 2 saatten fazla TV seyretmektedir

Yeşil veya siyah çay içeriğindeki flavoneller ile LDL kolesterolü (kötü kolesterol) azaltıcı etki

gösterebiliyor, buna ek olarak tümör oluşumu veya gelişiminde de azaltıcı rol alabiliyor

Domates ve domates ürünleri içeriğindeki likopen adı verilen bir çeşit karoten ile kan

basıncını düşürücü etki gösterebiliyor

Ayrıca servikal, mide, akciğer ve prostat kanserine

karşı koruyucu etkileri bulunmaktadır

Soya; total kolesterol, LDL kolesterol ve trigliseridi düşürürken, HDL kolesterolü (iyi

kolesterol) artırıcı etkisi olduğu düşünülüyor

Ayrıca kansere karşı koruyucu etkisi olduğu

düşünülmektedir

Her gün alınan 60 gram soya menopoz belirtilerinde de azalma

sağlamaktadır

Bitki sterolleri, kolesterolü andıran doğal bileşiklerdir

Beslenmede yeterli miktarda

alındığında, kolesterolün bağırsağa alınmasını engelleyerek kandaki kolesterol miktarını

düşürebiliyor

Sarımsak, içeriğindeki dialil di sülfit bağları ile kronik kalp hastalıklarına karşı koruyucu etki

gösterdiği kanıtlanmıştır

Günde en az 1 diş sarımsak yenmesi bile bu bakımdan yarar

sağlayabilir

Ayrıca kolon ve mide kanserine karşı da sarımsak koruyucu etki gösterir

Soğan ve pırasayı da yine bu grupta değerlendirmek mümkündür

08-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sağlıklı Beslenme İle İlgili İlginç Bilgiler Dünya Sağlık Örgütü tarafından ölümlerle ilgili olarak tanımlanmış 17 risk etmeni vardır ve bunlardan 7 tanesini diyet ve egzersiz ile önlemek mümkündür ABD’de her yıl obeziteden ölüm oranı 300 bin kişi civarında olup, sigaraya bağlı ölümlerden sonra 2 sırayı almaktadır Böyle giderse 2154’te ABD’deki, 2230’da ise dünyada tüm yetişkinler obez olacaklar Kilolu insanların aldıkları her yeni kilo ömürlerini 20 hafta kısaltmaktadır 10 kg ağırlık kaybı hayat beklentisinin %35 oranında geri kazanılmasını sağlar 18 yaşından sonra alınan her 1 kg ağırlık kardiyovasküler hastalık riskini %31 artırmaktadır Normal vücut ağırlığındaki anne ve babanın çocuklarının %8-13’ü şişman olurken, ebeveynlerden birisi şişman olursa; oran %40, her ikisi de şişman olursa oran %80’e çıkmaktadır 1 kg ağırlık kaybetmek 100 dilim ekmeğe karşılık gelmektedir Her 3 kg ağırlık kaybı durumunda şeker hastalığı riski %50 oranında azalmaktadır 5 kg ağırlık kaybı, dizdeki kireçlenme riskini %50’nin üzerinde azaltmak için yeterlidir Bazı kişilerde “fırsatçı yemek yeme davranışı” gözlenmektedir Bu kişiler yemeği reddetmekte zorlanıyor ve yemek ile ilgili konularda iradelerine yenilmektedir Bu durumun aşırı leptin hormonu salınımı ile ilgili olabileceği konusunda çalışmalar yapılmaktadır Bel çevresi önemli bir göstergedir Karın içi yağlar arttıkça insülin direnci oluşur ve bu da kişiyi şeker hastalığına aday hale getirir ve bu bireyler kalp-damar sağlığı açısından da mutlaka izlenilmelidir Bel çevresi sadece yetişkinler için değil çocuklar için de ölçülmeli (örnek olarak: 8 yaşında erkek çocukta bel çevresi 709 cm kız çocukta ise 704 cm altında olmalıdır) Stres vücuttaki endorfin hormonunun salgılanmasını artırarak vücut depolarındaki vitamin ve minerallerin %35 oranına azalmasını sağlamaktadır Stres altında kortizol hormonunun artışı ile yağ dokusunu etkilenmektedir Kan basıncının (tansiyonun), kan trigliserit seviyesinin ve depo yağların artışı ise insülin direnci oluşmasına sebep olabiliyor %10’luk ağırlık kaybı ölüm riskini %20-25, şeker hastalığına bağlı ölümleri %30-40, kansere bağlı ölümleri %40-50 oranında azaltır 10 kg ağırlık kaybı ile sistolik kan basıncı (büyük tansiyon) 7 mmHg, diastolik kan basıncı (küçük tansiyon) ise 3 mmHg azalmaktadır Polikistik over sendromu (PKOS) olanlar ve gebelik diyabeti geçirenler meme kanseri açısından dikkatle takip edilmelidir 100 gram elmanın vücuttaki antioksidan aktivitesi 1500 mg C vitaminine eşittir Üzümsü meyveler içerlerindeki antosiyanidinler ile LDL kolesterolü azaltıcı etki gösteriyor ve buna ek olarak karsinojen maddelerin vücuttan atılmasında da görev alıyor Yani kansere karşı oldukça etkilidir 1 Dakikada 10 kalorinin üzerinde harcama yapmayı sağlamak mümkün değil; oysa 1 dakikada kişinin 200-300 kalori enerji alması mümkün, şişmanlık tedavisinde sadece alınan kaloriye değil harcanan kaloriye de odaklanmak önemlidir Çocukların %62’si günde 2 saatten fazla TV seyretmektedir Yeşil veya siyah çay içeriğindeki flavoneller ile LDL kolesterolü (kötü kolesterol) azaltıcı etki gösterebiliyor, buna ek olarak tümör oluşumu veya gelişiminde de azaltıcı rol alabiliyor Domates ve domates ürünleri içeriğindeki likopen adı verilen bir çeşit karoten ile kan basıncını düşürücü etki gösterebiliyor Ayrıca servikal, mide, akciğer ve prostat kanserine karşı koruyucu etkileri bulunmaktadır Soya; total kolesterol, LDL kolesterol ve trigliseridi düşürürken, HDL kolesterolü (iyi kolesterol) artırıcı etkisi olduğu düşünülüyor Ayrıca kansere karşı koruyucu etkisi olduğu düşünülmektedir Her gün alınan 60 gram soya menopoz belirtilerinde de azalma sağlamaktadır Bitki sterolleri, kolesterolü andıran doğal bileşiklerdir Beslenmede yeterli miktarda alındığında, kolesterolün bağırsağa alınmasını engelleyerek kandaki kolesterol miktarını düşürebiliyor Sarımsak, içeriğindeki dialil di sülfit bağları ile kronik kalp hastalıklarına karşı koruyucu etki gösterdiği kanıtlanmıştır Günde en az 1 diş sarımsak yenmesi bile bu bakımdan yarar sağlayabilir Ayrıca kolon ve mide kanserine karşı da sarımsak koruyucu etki gösterir Soğan ve pırasayı da yine bu grupta değerlendirmek mümkündür