Zeka Testi(İq) Nedir, Ne İşe Yarar?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

Bizde 'zeka testi' olarak geçen

İngilizcesi 'zeka bölüm puanı' gibi bir anlama
gelen 'Intelligence Quotient Score' veya kısaca 1Q olarak adlandırılan bu test

İngilizcesinde belirtildiği gibi

bir insanın bazı branşlardaki akademik
yeteneğinin ve bilgi derecesinin karşılaştırmalı olarak üstünlük derecesini
ölçmeye yarayan bir testtir

Aslında insan yüzlerce değişik zihinsel yeteneklere sahiptir

Bu yeteneklerin bir
kısmı bu testlerle doğru olarak ölçülebilir

insanların bazı akademik yetenekleri
ortaya çıkartılabilir

Zeka testleri ile insanların zeka derecelerinin diğer
yeteneklerine etkisi hakkında az çok bilgi edinilebilir

IQ test soruları genelde sözcük sorularını

mantık

akıl yürütme ve sayı dizisini
tamamlama gibi soruları içerir

Çocuklara uygulanan zeka testlerinde önce
çocuğun zeka yaşı hesaplanır

Çocuğa normal yaşının altındaki ve üstündeki yaş gruplarına ait sorular sorulur

Hangi yaş grubunun sorularını tümüyle bildiyse (birden fazlaysa en yükseği) o
yaş grubu çocuğun tavan yaşı olarak kabul edilir

Bunun üstündeki gruplarda
bildiği soru sayısı

toplam soru sayısı göz önüne alınarak

ay bazında tavan
yaşına ilave edilir

Zeka yaşının ve zeka seviyesinin bulunmasını bir örnekle açıklayalım

9
yaşındaki bir çocuğa 6

7

8

9

10

11 ve 12 yaş gruplarından 12'şer soru
soruluyor

6

7 ve 8 yaş grubu sorularının hepsini biliyor

9 yaş grubundan 10

10
yaş grubundan 8

11 yaş grubundan ise 6 soruyu doğru cevaplıyor

12 yaş grubu
sorularını bilemiyor

Buna göre çocuğun zeka yaşı :
8 yaş + 10 ay + 8 ay + 6 ay = 8 yaş + 24 ay = 10' dur

Zeka seviyesi (IQ) ise zeka yaşının 100 ile çarpılıp

doğum yaşına bölünmesi ile
elde ediliyor

Bu örnekte zeka seviyesi:
IQ = (zeka yaşı x 100)/ doğum yaşı = (10xl00)/9 = 111'dir

Zeka seviyesinin değerlendirilmesi ve toplumda bulunma oranı ise şöyle:

IQ Değerlendirme Oranı ( % )
0 - 49 Aptal %4
50 - 89 Düşük zekalı %22
90- 109 Normal zekalı %50
110-129 İleri zekalı %21
130-150 Üstün zekalı %3

Bir kişinin 1Q seviyesini ölçmenin en iyi nedeni

onun gelecekteki akademik
yeterliliğini değerlendirmek olabilir

Eğer bir konuda IQ puanı yüksek ise

o
konuya yöneltilebilir

eğitim gösterilip eksikler tamamlanabilir

Puan düşükse o
konu ile fazla uğraşmayıp bir başka konuya yönlendirilebilir

Unutulmaması gereken çok önemli bir husus şudur ki

IQ testleri insanların
müzik

sanat yeteneklerini

his

psikolojik ve ruhsal durumlarını ölçemez

Yüksek IQ puanı o kişinin ilerde mutlu olacağını

akıl sağlığını ve ruhsal
gelişimini garanti edemez

Düşük 1Q puanı da o kişinin ilerde zenginlik

his ve
ahlak bakımından başarısız olacağı anlamına gelmez

Bu nedenlerle günümüzde zeka testleri ile beraber bir de 'duygusal zeka'
(emotional intelligence) yani EQ testleri de yapılmaktadır

Bu test özellikle
kurum ve kuruluşlarda

takım çalışmalarında verimi arttırmak

bireysel başarıyı
toplu başarıya dönüştürmek için önem kazanmaktadır

Dünyada normal insanların yapabilecekleri bütün işler için 50 ve üstü IQ puanı
yeterlidir

Zaten insanların çoğu bu seviyededir

Dünyada bu seviyede IQ
puanına sahip olup da önemli görevlere gelmiş

büyük iş adamı ve zengin olmuş
bir çok insan vardır

08-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Zeka Testi(İq) Nedir, Ne İşe Yarar? Bizde 'zeka testi' olarak geçen İngilizcesi 'zeka bölüm puanı' gibi bir anlama gelen 'Intelligence Quotient Score' veya kısaca 1Q olarak adlandırılan bu test İngilizcesinde belirtildiği gibi bir insanın bazı branşlardaki akademik yeteneğinin ve bilgi derecesinin karşılaştırmalı olarak üstünlük derecesini ölçmeye yarayan bir testtir Aslında insan yüzlerce değişik zihinsel yeteneklere sahiptir Bu yeteneklerin bir kısmı bu testlerle doğru olarak ölçülebilir insanların bazı akademik yetenekleri ortaya çıkartılabilir Zeka testleri ile insanların zeka derecelerinin diğer yeteneklerine etkisi hakkında az çok bilgi edinilebilir IQ test soruları genelde sözcük sorularını mantık akıl yürütme ve sayı dizisini tamamlama gibi soruları içerir Çocuklara uygulanan zeka testlerinde önce çocuğun zeka yaşı hesaplanır Çocuğa normal yaşının altındaki ve üstündeki yaş gruplarına ait sorular sorulur Hangi yaş grubunun sorularını tümüyle bildiyse (birden fazlaysa en yükseği) o yaş grubu çocuğun tavan yaşı olarak kabul edilir Bunun üstündeki gruplarda bildiği soru sayısı toplam soru sayısı göz önüne alınarak ay bazında tavan yaşına ilave edilir Zeka yaşının ve zeka seviyesinin bulunmasını bir örnekle açıklayalım 9 yaşındaki bir çocuğa 6 7 8 9 10 11 ve 12 yaş gruplarından 12'şer soru soruluyor 6 7 ve 8 yaş grubu sorularının hepsini biliyor 9 yaş grubundan 10 10 yaş grubundan 8 11 yaş grubundan ise 6 soruyu doğru cevaplıyor 12 yaş grubu sorularını bilemiyor Buna göre çocuğun zeka yaşı : 8 yaş + 10 ay + 8 ay + 6 ay = 8 yaş + 24 ay = 10' dur Zeka seviyesi (IQ) ise zeka yaşının 100 ile çarpılıp doğum yaşına bölünmesi ile elde ediliyor Bu örnekte zeka seviyesi: IQ = (zeka yaşı x 100)/ doğum yaşı = (10xl00)/9 = 111'dir Zeka seviyesinin değerlendirilmesi ve toplumda bulunma oranı ise şöyle: IQ Değerlendirme Oranı ( % ) 0 - 49 Aptal %4 50 - 89 Düşük zekalı %22 90- 109 Normal zekalı %50 110-129 İleri zekalı %21 130-150 Üstün zekalı %3 Bir kişinin 1Q seviyesini ölçmenin en iyi nedeni onun gelecekteki akademik yeterliliğini değerlendirmek olabilir Eğer bir konuda IQ puanı yüksek ise o konuya yöneltilebilir eğitim gösterilip eksikler tamamlanabilir Puan düşükse o konu ile fazla uğraşmayıp bir başka konuya yönlendirilebilir Unutulmaması gereken çok önemli bir husus şudur ki IQ testleri insanların müzik sanat yeteneklerini his psikolojik ve ruhsal durumlarını ölçemez Yüksek IQ puanı o kişinin ilerde mutlu olacağını akıl sağlığını ve ruhsal gelişimini garanti edemez Düşük 1Q puanı da o kişinin ilerde zenginlik his ve ahlak bakımından başarısız olacağı anlamına gelmez Bu nedenlerle günümüzde zeka testleri ile beraber bir de 'duygusal zeka' (emotional intelligence) yani EQ testleri de yapılmaktadır Bu test özellikle kurum ve kuruluşlarda takım çalışmalarında verimi arttırmak bireysel başarıyı toplu başarıya dönüştürmek için önem kazanmaktadır Dünyada normal insanların yapabilecekleri bütün işler için 50 ve üstü IQ puanı yeterlidir Zaten insanların çoğu bu seviyededir Dünyada bu seviyede IQ puanına sahip olup da önemli görevlere gelmiş büyük iş adamı ve zengin olmuş bir çok insan vardır