Dünya Ve Ülkemizde Görülen İklim Çeşitleri Ve Özellikleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Dünya Ve Ülkemizde Görülen İklim Çeşitleri Ve Özellikleri

Türkiye’de Görülen İklim Tipleri

Akdeniz iklimi:

Yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlı geçen iklim türüdür

Yaz sıcaklığı güneş ışınlarının düşme açısına kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır

En sıcak ay ortalaması 28-30 °C en soğuk ay ortalaması 8-10 °C dir

Yıllık sıcaklık ortalaması 18 °C dir

Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür

En fazla yağış kışın en az yağış yazın düşer

Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir

Cephesel yağışlar en fazla bu ikimde görülür

Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir

Ortalama 600-1000 mm arasındadır

Yağış rejimi düzensizdir

Bitki örtüsü maki’dir

Maki yaz kuraklığına dayanabilen; mersin defne kocayemiş zeytin zakkum keçiboynuzu gibi kısa bodur ağaççıklardan meydana gelen bir bitki topluluğudur

Görüldüğü yerler: Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler ( Libya Mısır ve İsrail hariç

Buralarda görülmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz olmasıdır

) Avustralya’nın güneybatısı Güney Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi Şili’nin orta kesimleri ve Kuzey Amerika’da Kaliforniya çevresinde etkilidir

Türkiye’de Akdeniz iklimi esas karakterini Akdeniz Bölgesi’nde Torosların denize bakan yamaçlarında 800-1000 metre yüksekliğe kadar olan alanlarda gösterir

Kıyı boyunca kuzeye gidildikçe karakterinde değişiklikler görülmekle birlikte kıyılar ve içeriye doğru uzanan grabenler boyunca görülür

Marmara Bölgesi’nde ise Güney Marmara kıyıları ile Trakya’nın Ege kıyılarında görülür

Akdeniz iklimiyle ilgili daha çok bilgiyi İklimler sayfasında bulabilirsiniz

Karasal iklim: Kıtaların orta kesimlerinde deniz etkisinden uzak yerlerde ve Kuzey Yarım Küre’de etkili olan iklim çeşitidir

Kışları soğuk ve karlı geçer yazlar ise özellikle Orta Asya’da ve Anadolu’da sıcak ve kurak geçer Türkiye’nin büyük bir kısmında özellikle İç Anadolu Bölgesi’de Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde etkili olur

Karasal iklimin görüldüğü yerlerde kış erken başlar ve ortama olarak 90 gün karın yerde kalma süresi vardır

Yazlar da kış kadar erken başlar ve sıcaktır fakat nem az olduğundan dolayı bu sıcaklık fazla hissedilmez gece ve gündüz arasındaki sıcaklık ve yıllık sıcaklık farkı çok fazladır

Görüldüğü Yerler: Ülkemizde Karasal İklim İç Anadolu Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ile İç Batı Anadolu Bölümünde görülür

Genel özellikleri şunlardır: Yazlar sıcak ve kurak kışlar soğuk ve kar yağışlıdır

İç Anadolu Bölgesinde maksimum yağış ilkbaharda minimum yağış yazın düşer

İç Anadolu da ortalama yağış 300-400 mm’dir

İç Anadolu’nun kış sıcaklık ortalaması -1 -5°C yaz sıcaklık ortalaması 22-23°C yıllık sıcaklık ortalaması ise 10-11°C’dir

Ege Bölgesinin İç batı Anadolu Bölümünde de yağışlar kıyı kesimine göre azdır

Doğu Anadolu Bölgesinin kuzeydoğu kesiminde yıllık sıcaklık ortalaması 4-6°C’dir

Kuzeydoğu Anadolu’da kış sıcaklık ortalaması -7 -10°C yaz sıcaklık ortalaması 17-19°C’dir

Yıllık yağış miktarı 500-600 mm’dir

Güneydoğu Anadolu’da ise ortalama yağış 400-700 mm’dir

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde kış mevsimi çok karlı ve donlu geçmemekle beraber yaz mevsiminde şiddetli kuru sıcaklar egemendir

Güneydoğu Anadolu’da yıllık ortalama sıcaklık 15-16°C kış sıcaklığı -1 4°C yaz sıcaklığı ise 30-35°C’dir

Karadeniz İklimi ve Görüldüğü Yerler:

Karadeniz iklimi (Okyanusal İklim veya Ilıman Deniz İklimi) asıl olarak Kuzey Anadolu Dağları’nın Karadeniz’e bakan yamaçlarında görülür

Genel özellikleri şunlardır: Her mevsim yağışlıdır

Doğu Karadeniz Bölümünde maksimum yağış sonbaharda minimum yağış ilkbaharda düşer

Yıllık yağış miktarı 2000-2500 mm’dir

Batı Karadeniz Bölümünde maksimum yağış sonbaharda minimum yağış ilkbaharda düşer

Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm’dir

Orta Karadeniz Bölümünde ise maksimum yağış kışın minimum yağış yazın düşer

Yıllık yağış miktarı 800-1000 mm’dir

Karadeniz ikliminin görüldüğü alanlarda kar yağışlı günlerin ortalaması 18 gündür

Yıllık ortalama sıcaklık 13-15 °C’dir

Ocak ayı ortalama sıcaklığı 6-7 °C’dir

Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 21-23 °C’dir

Yıllık sıcaklık farkı 13-15 °C’dir

Doğal bitki örtüsü ormandır

Yüksek alanlarda Alpin çayırlar görülür

Dünya Da Görülen Iklim çeşitleri

1- Ekvatoral İklim

2- Subtropikal İklim

3- Muson İklimi

4- Akdeniz İklimi

5- Okyanusal İklim

6- Karadeniz İklimi

7- Step İklimi

8- Karasal İklim

9- Çöl İklimi

10- Kutup İklimi

11- Tundra İklimi

Dünya’da Görülen İklim Tipleri
Bir yerde benzer sıcaklık basınç rüzgar nemlilik ve yağış özelliklerinin uzun süre etkili olmasıyla iklim tipleri belirmektedir İklimi oluşturan bu öğelerden birinin ya da ikisinin farklı olması değişik iklim tiplerinin ortaya çıkmasına neden olur

Dünya’da görülen iklimler sıcak kuşak iklimleri ılıman kuşak iklimleri ve soğuk kuşak iklimleri olarak üç ana bölümde toplanır

Sıcak Kuşak İklimleri
Sıcak Kuşak İklimlerinin Ortak Özellikleri
Yıllık sıcaklık ortalamaları 20°C’nin üstündedir
Soğuk mevsim yoktur
Yağış özellikleri farklılık gösterir
Ekvatoral İklim

Ekvatoral İklimin Özellikleri

Yıllık sıcaklık ortalamasının 20°C’nin üstünde olduğu ekvatoral iklimde yıl boyunca yaz koşulları yaşanır
Güneş ışınları yıl boyunca dik ve dike yakın açılarla geldiğinden yıllık sıcaklık farkı azdır
Yıl boyunca yükseltici hava hareketlerine bağlı olarak konveksiyonel yağış görülür

Yıllık yağış miktarı 2000 mm’nin üzerindedir Her mevsimin yağışlı olduğu ekvatoral bölge akarsularının rejimleri düzenlidir ve yıl boyunca bol su taşır Güneş ışınlarının dik geldiği Mart ve Eylül aylarında yağışlar artar Bu nedenle ekinokslarda (21 Mart – 23 Eylül) akarsularda kabarma olur

Konveksiyonel Yağış : Isınan havanın yükselerek soğuması ile oluşan yağışlardır

UYARI : Ekvatoral iklimde yıllık sıcaklık farklarının az olması güneş ışınlarının yere değme açılarının az değişmesiyle günlük sıcaklık farklarının az olması ise nem oranının yüksek olmasıyla ilgilidir

Anahtar Kelimeler: konveksiyonel yağış ekvatoral iklim gunluk sicaklik farki sıcak kuşak iklimleri ılıman kuşak iklimleri soğuk kuşak iklimleri sicak kusak iliman kusak soguk kusak dünyada görülen iklim çeşitleri dünya iklim çeşitleri dünyada görülen iklim çeşitleri ve özellikleri dünyada görülen iklimler

Ekvatoral İklimin Doğal Bitki Örtüsü

Yıl boyunca sıcaklık ve nem koşulları elverişli olduğundan sürekli yeşil kalabilen yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan gür ormanlardır Yağmur ormanları adı verilen bu ormanlardaki ağaçların boyu yağış miktarının fazla olması nedeniyle 40-60 m lere kadar çıkabilir Ormanaltı floarası da çok zengindir

Ormanaltı Florası : Orman örtüsü altında loş ortamda yetişen çoğunlukla ot ve sarmaşık türlerinin oluşturduğu bitki topluluğudur
Ekvatoral İklimin Görüldüğü Yerler
10° Kuzey ve Güney enlemleri arasında
Güney Amerika’da Amazon Havzası’nda
Afrika’da Kongo Havzası’nda ve Gine Körfezi kıyılarında
Asya’da Endonezya Adaları’nda görülür
Yazları Yağışlı Tropikal İklim (Savan)
Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C’nin üstündedir
Yazlar sıcak ve yağışlı kışlar sıcak ve kurak geçer
Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği yaz aylarında konveksiyonel yağışlar görülür

Kış aylarında subtropikal yüksek basıncın (DYB) etkisinde kaldığından kış kuraklığı belirgindir
Yıllık yağış miktarı 1000 mm civarındadır
UYARI : Savan ikliminde günlük sıcaklık farkları nemlilik nedeniyle yazın az kışın fazladır

Yazları Yağışlı Tropikal İklimin (Savan İklimi) Doğal Bitki Örtüsü

Yaz yağışlarıyla yeşeren uzun boylu gür ot topluluklarıdır Bunlara savan adı verilir Savanlar arasında yer yer kurakçıl ağaçlar görülür Akarsu boylarında ise galeri ormanları görülür
Galeri Ormanları : Savanlardaki küçük akarsu boylarında görülen çoğunlukla 50-100 m genişliğinde bir akarsu ağı biçiminde uzanan ve sürekli yeşil kalabilen nemli ormanlardır Galeri ormanları olarak adlandırılmalarının nedeni ağaçların akarsuyun üstünü bir galeri şeklinde kapatmasıdır

Yazları Yağışlı Tropikal İklimin (Savan İklimi) Görüldüğü Yerler

10° enlemleri ile dönenceler arasında
Orta Amerika’da
Sahra Çölü ile Ekvatoral Afrika arasında
Güney Afrika’da
Güney Amerika’da
Kuzey Avustralya’da
Madagaskar’ın batısında görülür

Muson İklimi

Muson İkliminin Özellikleri
Kış sıcaklığı 10°C - 20°C arasında değişir Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C nin üstündedir

Muson rüzgarlarının etkisiyle yazlar sıcak ve bol yağışlı geçer Kışlar ise ılık ve kuraktır
Çoğunlukla 2000 – 5000 mm arasında değişen yıllık yağış miktarı bazı yerlerde 10000 mm’yi geçmektedir Örneğin Hindistan’ın Çerapunçi kasabasında yıllık yağış miktarı 12000 mm’yi bulmaktadır

Yaz aylarında orografik yağışlar görülür
Orografik Yağışlar : Nemli hava kütlelerinin bir dağ yamacına çarparak yükselmesi sonucunda oluşan yağışlardır

Muson İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Yağışın fazla olduğu yerlerde kış aylarında yapraklarını döken yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar görülür Bu ormanlara muson ormanları denir
Muson İkliminin Görüldüğü Yerler
Güney Doğu ve Güneydoğu Asya kıyılarında
Madagaskar’ın doğusunda
Avustralya’nın kuzeydoğusunda
Kuzey Amerika’nın güneydoğu kıyılarında görülür

Çöl İklimi

Çöl İkliminin Özellikleri
Günlük ve mevsimlik sıcaklık farklarının azla olması karakteristik özelliğidir
Yağışlar yok denecek kadar azdır
Sıcaklık farklarının fazla olması kayaların fiziksel olarak parçalanıp ufalanmasına neden olur
Kimyasal çözülme yetersiz olduğundan toprak oluşumu zordur

Çöl İkliminin Doğal Bitki Örtüsü
Kuraklığa uyum sağlamış olan kurakçıl otlar ve çalılardan oluşur Kuraklığa en iyi uyum sağlamış bitkiler gövdesinde çok miktarda su biriktirebilen kaktüslerdir Üzerlerindeki küçük dikenler bitkinin ısı kaybını azaltmaktadır Ayrıca yer altı sularının yüzeye çıktığı yerlerde vahalar oluşmuştur

Vaha : Çöllerde suyun bulunduğu bitkilerin yetişebildiği insanların yerleşip barındığı yerdir Vahalar akarsu boylarında kuyuların açıldığı yerlerde büyük su kaynakları yanında gelişmiştir

Çöl İkliminin Görüldüğü Yerler
Asya Kıtası’nda; Arabistan Gobi Taklamakan Çöllerinde
Kuzey Amerika’da; Kaliforniya Nevada Kolorado Meksika Çöllerinde
Afrika’da; Büyük sahra Kalahari Namibya Çölleri’nde
Güney Amerika’da; Atakama Çölü’nde görülür
UYARI : Çöllerin en büyük bölümü Kuzey yarım Küre’dedir Bu durum karaların Kuzey Yarım Küre’de Güney Yarım Küre’den daha fazla olmasının sonucudur

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dünya Ve Ülkemizde Görülen İklim Çeşitleri Ve Özellikleri Dünya Ve Ülkemizde Görülen İklim Çeşitleri Ve Özellikleri Türkiye’de Görülen İklim Tipleri Akdeniz iklimi: Yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlı geçen iklim türüdür Yaz sıcaklığı güneş ışınlarının düşme açısına kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır En sıcak ay ortalaması 28-30 °C en soğuk ay ortalaması 8-10 °C dir Yıllık sıcaklık ortalaması 18 °C dir Kar yağışı ve don olayı çok ender görülür En fazla yağış kışın en az yağış yazın düşer Kışın görülen yağışlar cephesel kökenlidir Cephesel yağışlar en fazla bu ikimde görülür Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir Ortalama 600-1000 mm arasındadır Yağış rejimi düzensizdir Bitki örtüsü maki’dir Maki yaz kuraklığına dayanabilen; mersin defne kocayemiş zeytin zakkum keçiboynuzu gibi kısa bodur ağaççıklardan meydana gelen bir bitki topluluğudur Görüldüğü yerler: Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler ( Libya Mısır ve İsrail hariç Buralarda görülmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz olmasıdır) Avustralya’nın güneybatısı Güney Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi Şili’nin orta kesimleri ve Kuzey Amerika’da Kaliforniya çevresinde etkilidir Türkiye’de Akdeniz iklimi esas karakterini Akdeniz Bölgesi’nde Torosların denize bakan yamaçlarında 800-1000 metre yüksekliğe kadar olan alanlarda gösterir Kıyı boyunca kuzeye gidildikçe karakterinde değişiklikler görülmekle birlikte kıyılar ve içeriye doğru uzanan grabenler boyunca görülür Marmara Bölgesi’nde ise Güney Marmara kıyıları ile Trakya’nın Ege kıyılarında görülür Akdeniz iklimiyle ilgili daha çok bilgiyi İklimler sayfasında bulabilirsiniz Karasal iklim: Kıtaların orta kesimlerinde deniz etkisinden uzak yerlerde ve Kuzey Yarım Küre’de etkili olan iklim çeşitidir Kışları soğuk ve karlı geçer yazlar ise özellikle Orta Asya’da ve Anadolu’da sıcak ve kurak geçer Türkiye’nin büyük bir kısmında özellikle İç Anadolu Bölgesi’de Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde etkili olur Karasal iklimin görüldüğü yerlerde kış erken başlar ve ortama olarak 90 gün karın yerde kalma süresi vardır Yazlar da kış kadar erken başlar ve sıcaktır fakat nem az olduğundan dolayı bu sıcaklık fazla hissedilmez gece ve gündüz arasındaki sıcaklık ve yıllık sıcaklık farkı çok fazladır Görüldüğü Yerler: Ülkemizde Karasal İklim İç Anadolu Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ile İç Batı Anadolu Bölümünde görülür Genel özellikleri şunlardır: Yazlar sıcak ve kurak kışlar soğuk ve kar yağışlıdır İç Anadolu Bölgesinde maksimum yağış ilkbaharda minimum yağış yazın düşer İç Anadolu da ortalama yağış 300-400 mm’dir İç Anadolu’nun kış sıcaklık ortalaması -1 -5°C yaz sıcaklık ortalaması 22-23°C yıllık sıcaklık ortalaması ise 10-11°C’dir Ege Bölgesinin İç batı Anadolu Bölümünde de yağışlar kıyı kesimine göre azdır Doğu Anadolu Bölgesinin kuzeydoğu kesiminde yıllık sıcaklık ortalaması 4-6°C’dir Kuzeydoğu Anadolu’da kış sıcaklık ortalaması -7 -10°C yaz sıcaklık ortalaması 17-19°C’dir Yıllık yağış miktarı 500-600 mm’dir Güneydoğu Anadolu’da ise ortalama yağış 400-700 mm’dir Güneydoğu Anadolu Bölgesinde kış mevsimi çok karlı ve donlu geçmemekle beraber yaz mevsiminde şiddetli kuru sıcaklar egemendir Güneydoğu Anadolu’da yıllık ortalama sıcaklık 15-16°C kış sıcaklığı -1 4°C yaz sıcaklığı ise 30-35°C’dir Karadeniz İklimi ve Görüldüğü Yerler: Karadeniz iklimi (Okyanusal İklim veya Ilıman Deniz İklimi) asıl olarak Kuzey Anadolu Dağları’nın Karadeniz’e bakan yamaçlarında görülür Genel özellikleri şunlardır: Her mevsim yağışlıdır Doğu Karadeniz Bölümünde maksimum yağış sonbaharda minimum yağış ilkbaharda düşer Yıllık yağış miktarı 2000-2500 mm’dir Batı Karadeniz Bölümünde maksimum yağış sonbaharda minimum yağış ilkbaharda düşer Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm’dir Orta Karadeniz Bölümünde ise maksimum yağış kışın minimum yağış yazın düşer Yıllık yağış miktarı 800-1000 mm’dir Karadeniz ikliminin görüldüğü alanlarda kar yağışlı günlerin ortalaması 18 gündür Yıllık ortalama sıcaklık 13-15 °C’dir Ocak ayı ortalama sıcaklığı 6-7 °C’dir Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 21-23 °C’dir Yıllık sıcaklık farkı 13-15 °C’dir Doğal bitki örtüsü ormandır Yüksek alanlarda Alpin çayırlar görülür Dünya Da Görülen Iklim çeşitleri 1- Ekvatoral İklim 2- Subtropikal İklim 3- Muson İklimi 4- Akdeniz İklimi 5- Okyanusal İklim 6- Karadeniz İklimi 7- Step İklimi 8- Karasal İklim 9- Çöl İklimi 10- Kutup İklimi 11- Tundra İklimi Dünya’da Görülen İklim Tipleri Bir yerde benzer sıcaklık basınç rüzgar nemlilik ve yağış özelliklerinin uzun süre etkili olmasıyla iklim tipleri belirmektedir İklimi oluşturan bu öğelerden birinin ya da ikisinin farklı olması değişik iklim tiplerinin ortaya çıkmasına neden olur Dünya’da görülen iklimler sıcak kuşak iklimleri ılıman kuşak iklimleri ve soğuk kuşak iklimleri olarak üç ana bölümde toplanır Sıcak Kuşak İklimleri Sıcak Kuşak İklimlerinin Ortak Özellikleri Yıllık sıcaklık ortalamaları 20°C’nin üstündedir Soğuk mevsim yoktur Yağış özellikleri farklılık gösterir Ekvatoral İklim Ekvatoral İklimin Özellikleri Yıllık sıcaklık ortalamasının 20°C’nin üstünde olduğu ekvatoral iklimde yıl boyunca yaz koşulları yaşanır Güneş ışınları yıl boyunca dik ve dike yakın açılarla geldiğinden yıllık sıcaklık farkı azdır Yıl boyunca yükseltici hava hareketlerine bağlı olarak konveksiyonel yağış görülür Yıllık yağış miktarı 2000 mm’nin üzerindedir Her mevsimin yağışlı olduğu ekvatoral bölge akarsularının rejimleri düzenlidir ve yıl boyunca bol su taşır Güneş ışınlarının dik geldiği Mart ve Eylül aylarında yağışlar artar Bu nedenle ekinokslarda (21 Mart – 23 Eylül) akarsularda kabarma olur Konveksiyonel Yağış : Isınan havanın yükselerek soğuması ile oluşan yağışlardır UYARI : Ekvatoral iklimde yıllık sıcaklık farklarının az olması güneş ışınlarının yere değme açılarının az değişmesiyle günlük sıcaklık farklarının az olması ise nem oranının yüksek olmasıyla ilgilidir Anahtar Kelimeler: konveksiyonel yağış ekvatoral iklim gunluk sicaklik farki sıcak kuşak iklimleri ılıman kuşak iklimleri soğuk kuşak iklimleri sicak kusak iliman kusak soguk kusak dünyada görülen iklim çeşitleri dünya iklim çeşitleri dünyada görülen iklim çeşitleri ve özellikleri dünyada görülen iklimler Ekvatoral İklimin Doğal Bitki Örtüsü Yıl boyunca sıcaklık ve nem koşulları elverişli olduğundan sürekli yeşil kalabilen yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan gür ormanlardır Yağmur ormanları adı verilen bu ormanlardaki ağaçların boyu yağış miktarının fazla olması nedeniyle 40-60 m lere kadar çıkabilir Ormanaltı floarası da çok zengindir Ormanaltı Florası : Orman örtüsü altında loş ortamda yetişen çoğunlukla ot ve sarmaşık türlerinin oluşturduğu bitki topluluğudur Ekvatoral İklimin Görüldüğü Yerler 10° Kuzey ve Güney enlemleri arasında Güney Amerika’da Amazon Havzası’nda Afrika’da Kongo Havzası’nda ve Gine Körfezi kıyılarında Asya’da Endonezya Adaları’nda görülür Yazları Yağışlı Tropikal İklim (Savan) Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C’nin üstündedir Yazlar sıcak ve yağışlı kışlar sıcak ve kurak geçer Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği yaz aylarında konveksiyonel yağışlar görülür Kış aylarında subtropikal yüksek basıncın (DYB) etkisinde kaldığından kış kuraklığı belirgindir Yıllık yağış miktarı 1000 mm civarındadır UYARI : Savan ikliminde günlük sıcaklık farkları nemlilik nedeniyle yazın az kışın fazladır Yazları Yağışlı Tropikal İklimin (Savan İklimi) Doğal Bitki Örtüsü Yaz yağışlarıyla yeşeren uzun boylu gür ot topluluklarıdır Bunlara savan adı verilir Savanlar arasında yer yer kurakçıl ağaçlar görülür Akarsu boylarında ise galeri ormanları görülür Galeri Ormanları : Savanlardaki küçük akarsu boylarında görülen çoğunlukla 50-100 m genişliğinde bir akarsu ağı biçiminde uzanan ve sürekli yeşil kalabilen nemli ormanlardır Galeri ormanları olarak adlandırılmalarının nedeni ağaçların akarsuyun üstünü bir galeri şeklinde kapatmasıdır Yazları Yağışlı Tropikal İklimin (Savan İklimi) Görüldüğü Yerler 10° enlemleri ile dönenceler arasında Orta Amerika’da Sahra Çölü ile Ekvatoral Afrika arasında Güney Afrika’da Güney Amerika’da Kuzey Avustralya’da Madagaskar’ın batısında görülür Muson İklimi Muson İkliminin Özellikleri Kış sıcaklığı 10°C - 20°C arasında değişir Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C nin üstündedir Muson rüzgarlarının etkisiyle yazlar sıcak ve bol yağışlı geçer Kışlar ise ılık ve kuraktır Çoğunlukla 2000 – 5000 mm arasında değişen yıllık yağış miktarı bazı yerlerde 10000 mm’yi geçmektedir Örneğin Hindistan’ın Çerapunçi kasabasında yıllık yağış miktarı 12000 mm’yi bulmaktadır Yaz aylarında orografik yağışlar görülür Orografik Yağışlar : Nemli hava kütlelerinin bir dağ yamacına çarparak yükselmesi sonucunda oluşan yağışlardır Muson İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Yağışın fazla olduğu yerlerde kış aylarında yapraklarını döken yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar görülür Bu ormanlara muson ormanları denir Muson İkliminin Görüldüğü Yerler Güney Doğu ve Güneydoğu Asya kıyılarında Madagaskar’ın doğusunda Avustralya’nın kuzeydoğusunda Kuzey Amerika’nın güneydoğu kıyılarında görülür Çöl İklimi Çöl İkliminin Özellikleri Günlük ve mevsimlik sıcaklık farklarının azla olması karakteristik özelliğidir Yağışlar yok denecek kadar azdır Sıcaklık farklarının fazla olması kayaların fiziksel olarak parçalanıp ufalanmasına neden olur Kimyasal çözülme yetersiz olduğundan toprak oluşumu zordur Çöl İkliminin Doğal Bitki Örtüsü Kuraklığa uyum sağlamış olan kurakçıl otlar ve çalılardan oluşur Kuraklığa en iyi uyum sağlamış bitkiler gövdesinde çok miktarda su biriktirebilen kaktüslerdir Üzerlerindeki küçük dikenler bitkinin ısı kaybını azaltmaktadır Ayrıca yer altı sularının yüzeye çıktığı yerlerde vahalar oluşmuştur Vaha : Çöllerde suyun bulunduğu bitkilerin yetişebildiği insanların yerleşip barındığı yerdir Vahalar akarsu boylarında kuyuların açıldığı yerlerde büyük su kaynakları yanında gelişmiştir Çöl İkliminin Görüldüğü Yerler Asya Kıtası’nda; Arabistan Gobi Taklamakan Çöllerinde Kuzey Amerika’da; Kaliforniya Nevada Kolorado Meksika Çöllerinde Afrika’da; Büyük sahra Kalahari Namibya Çölleri’nde Güney Amerika’da; Atakama Çölü’nde görülür UYARI : Çöllerin en büyük bölümü Kuzey yarım Küre’dedir Bu durum karaların Kuzey Yarım Küre’de Güney Yarım Küre’den daha fazla olmasının sonucudur