Sinir Gazı Ve Özellikleri / Sinir Gazı Ve Özellikleri Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-16-2012

Azotprotoksit (azotoksidül) veya yaygın adıyla Narkoz gazı, medikal gazlar sınıfının en önemlisi olup, endüstriyel alanda da yanmayı destekleyici gaz olarak da kullanılabilmektedir

En ekonomik olarak Amonyum Nitrat’dan (NH4NO3) ısıl bozunma yoluyla elde edilmektedir

Bu işlem, son derece hassas sıcaklık(170 - 260 oC arasında ) kontrolu altında yapılmaktadır

Kötü üretim şartlarında N2O içinde safsızlık olarak zehirli ve zararlı NO ve NO2 oluşabilir

Kuru bir tüpe spatül ucuyla alınan amonyum nitrat ısıtılınca tüpün soğuk kısmında su damlacıklarının varlığı gözlenir

Ayrıca renksiz azotoksidül gazı açığa çıkar

NH4NO3 ----> N2O + 2H2O
Azotoksidül gazındaki azotlardan biri -3 diğeri +5 değerliklidir

Bu reaksiyon bir redokstur

N2O gazı 200 derecenin üzerinde azot ve oksijene patlayarak ayrışır

Bu nedenle de amonyum nitrat patlayıcı olarak kullanılır

Azot protoksit bazı uygulamalarda, oksijen gibi, yanmayı destekleyici olarak kullanılmaktadır

Ancak en yaygın kullanım alanı anestezi uygulamalarıdır

İnert bir gaz olan narkoz gazı, uygulama sonrası vücutta kalıntı bırakmaz ve kalıcı yan etkileri yoktur

Az miktarlarda solunduğunda sinir gevşetici ve rahatlatıcı bir etki verdiğinden ve tatlı hayallere sebep olduğundan dolayı “gülme gazı” olarak adlandırıldığı durumlar da vardır

Aşırı koklandığında ise şuur kaybına sebiyet vermektedir
Ayrıca CO2 'de benzer fiziki özellikleri nedeni ile itici gaz olarak ta kullanılır

Özellikleri

Suda çözünebilir, renksiz ve tatlımsı kokuya sahip bir gazdır

Merkezi sinir sistemini kan dolaşımı yoluyla etkiler ve narkoz etkisi gösterir

Azot Protoksit yanmaz, ancak yanmayı destekler

Moleküler Ağırlık 44

01

Kaynama Noktası (1 atm) -88

8 oC

Isıl Kapasitesi (1 atm, 25oC) 879 J/kgK

Gaz yoğunluğu (1 atm, 20oC) 1

84 kg/m3

Hacimsel Genleşme (likitten gaza,1 atm) 860

Kritik Sıcaklık 36

4 oC

Kritik Basınç 72

54 atm

Kullanım Alanları

*

Anestezi gazı olarak
*

Yanmayı destekleyici gaz olarak
*

İtici gaz olarak

08-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sinir Gazı Ve Özellikleri / Sinir Gazı Ve Özellikleri Hakkında Azotprotoksit (azotoksidül) veya yaygın adıyla Narkoz gazı, medikal gazlar sınıfının en önemlisi olup, endüstriyel alanda da yanmayı destekleyici gaz olarak da kullanılabilmektedir En ekonomik olarak Amonyum Nitrat’dan (NH4NO3) ısıl bozunma yoluyla elde edilmektedir Bu işlem, son derece hassas sıcaklık(170 - 260 oC arasında ) kontrolu altında yapılmaktadır Kötü üretim şartlarında N2O içinde safsızlık olarak zehirli ve zararlı NO ve NO2 oluşabilir Kuru bir tüpe spatül ucuyla alınan amonyum nitrat ısıtılınca tüpün soğuk kısmında su damlacıklarının varlığı gözlenir Ayrıca renksiz azotoksidül gazı açığa çıkar NH4NO3 ----> N2O + 2H2O Azotoksidül gazındaki azotlardan biri -3 diğeri +5 değerliklidir Bu reaksiyon bir redokstur N2O gazı 200 derecenin üzerinde azot ve oksijene patlayarak ayrışır Bu nedenle de amonyum nitrat patlayıcı olarak kullanılır Azot protoksit bazı uygulamalarda, oksijen gibi, yanmayı destekleyici olarak kullanılmaktadır Ancak en yaygın kullanım alanı anestezi uygulamalarıdır İnert bir gaz olan narkoz gazı, uygulama sonrası vücutta kalıntı bırakmaz ve kalıcı yan etkileri yoktur Az miktarlarda solunduğunda sinir gevşetici ve rahatlatıcı bir etki verdiğinden ve tatlı hayallere sebep olduğundan dolayı “gülme gazı” olarak adlandırıldığı durumlar da vardır Aşırı koklandığında ise şuur kaybına sebiyet vermektedir Ayrıca CO2 'de benzer fiziki özellikleri nedeni ile itici gaz olarak ta kullanılır Özellikleri Suda çözünebilir, renksiz ve tatlımsı kokuya sahip bir gazdır Merkezi sinir sistemini kan dolaşımı yoluyla etkiler ve narkoz etkisi gösterir Azot Protoksit yanmaz, ancak yanmayı destekler Moleküler Ağırlık 4401 Kaynama Noktası (1 atm) -888 oC Isıl Kapasitesi (1 atm, 25oC) 879 J/kgK Gaz yoğunluğu (1 atm, 20oC) 184 kg/m3 Hacimsel Genleşme (likitten gaza,1 atm) 860 Kritik Sıcaklık 364 oC Kritik Basınç 7254 atm Kullanım Alanları * Anestezi gazı olarak * Yanmayı destekleyici gaz olarak * İtici gaz olarak