Kimya Terimleri Sözlüğü

Kimya Terimleri Sözlüğü
Kimya Terimleri Ve Anlamları


Adlandırma : Element ve bileşiklerin kimyasal formül veya sembollerle, bazı sistematik yöntemlere göre adlarının yazılması

Aktiflik : Reaksiyona girme kabiliyeti, elementlerin bileşik yapabilme eğilimleri

Aktinitler : Aktinyum (57Ac) elementinden sonra gelen ve 4f orbitallerinin dolmasıyla oluşan 14 elementin oluşturduğu seri

Alfa parçacığı : İki proton ve iki nötrondan oluşan +2 yüklü helyum çekirdeği

Alkali metal : 1A grubundaki hidrojen dışındaki metaller

Allotrop : Kimyasal özelliği aynı, fiziksel özelliği farklı olan atomlar

Amalgam :Civanın diğer metaller ile oluşturduğu alaşımlar

Ametal : Metalik karakter göstermeyen periyodik tablonun sağ tarafındaki elementler Atomları az sayıda elektron alarak anyon oluşturan elementler

Amfoter oksit : Hem asitlerle hem bazlarla tepkime verebilen oksitler

Anlamlı sayılar : Doğru bir şekilde yapılmış ölçümü ifade eden sayılar

Anyon : Negatif (-) yüklü iyon

Asit : Suda çözündüğünde ortama hidrojen iyonları (H+) ya da hidronyum iyonları (H3O+) verebilen maddelerdir

Asit oksit : Suda çözündüğünde ortama asit çözeltisi veren ya da baz veya bazik oksitlerle reaksiyona girerek tuz oluşturan ametal oksitidir

Aşırı doymuş çözelti : Belirli sıcaklıktaki doymuş halinden geçici olarak daha fazla çözünen içeren çözelti

Atmosfer basıncı : Atmosferdeki havanın ağırlığından dolayı uyguladığı açık hava basıncı

Atom : Bir elementin tüm kimyasal özelliklerini gösteren en küçük parçasıdır

Atom kütlesi : Bir atomun atomik kütle birimi cinsinden kütlesidir

Atom numarası (Z) : Bir atomun çekirdeğindeki proton sayısıdır Ya da nötr bir atomda çekirdeğin etrafındaki toplam elektronların sayısına eşittir

Atom-gram : Bir mol atomun kütlesidir

Atomik kütle birimi (akb) : Bir karbon (126C) atomunun kütlesinin tam olarak 1/12′sine eşittir

Aufbau yöntemi : Elektronlar atomik orbitallere enerjileri en düşük olacak şekilde sırasıyla yerleşirler (Önce 1s, sonra 2s ve sonra 2p nin dolmaları gibi)

Avogadro kanunu : Aynı sıcaklık ve basınçta bulunan tüm gazların eşit sayıda molekülleri, eşit hacimdedir

Avogadro sayısı (NA) : 126C elementinin 12 gramındaki kesin atom sayısıdır (6, 021023 tane atom 1 mole eşittir)

Ayırma: Karışımı oluşturan maddeleri fiziksel yöntemlerle ayrıştırma

Ayırtedici özellik: Maddeleri ayırt etmek için kullanılan özellik

Ayrımsal damıtma: Farklı sıvılardan oluşan bir karışımdaki sıvıları kaynama noktaları farkından yararlanarak ayırma metodudur

Ayrımsal kristallendirme: Bir karışımı oluşturan bileşenleri çözünürlük farklarından yararlanarak birbirinden ayırma metodudur

Azeotrop: Sabit bir kaynama noktası bulunan ve sıvı ile buhar hallerindeki bileşimi aynı olan çözelti



B-

Bağıl atom kütlesi : Standart kabul edilen bir elementin kütlesine göre kıyaslanarak bulunan atom kütlesi

Bağlanma enerjisi : Bir atomun çekirdeğindeki proton ve nötron gibi atom altı taneciklerini bir arada tutan enerjidir

Barometre : Açık hava basıncını ölçmek için kullanılan düzenek

Basınç : Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete basınç denir Basınç kuvvet ile doğru orantılı, yüzey alanı ile ters orantılıdır

Basınç Kuvveti (F) : Bütün yüzeye dik olarak etki eden kuvvete basınç kuvveti denir

Baz : Suda çözünürken çözeltiye hidroksit (OH–) iyonları veren madde

Bazik oksit : Suda çözündüğünde bazik çözelti oluşturan ya da asit ve asit oksitlerle reaksiyona girerek tuz oluşturan ****l oksitidir

Bazik tamponlar : Bir zayıf bazla tuzunun karışımından oluşan çözeltilere bazik tampon çözeltileri denir

Belirleyici madde : Kimyasal reaksiyonda artan madde karşısında tamamen tükenen madde

Beta ışıması : Beta ışıması yapan çekirdekte bir nötronun, proton ve elektrona dönüştüğü kabul edilir Oluşan elektron beta taneciği olarak çekirdek dışına fırlatılır Bu durumda beta ışıması yapan çekirdeğin atom numarası bir artar, kütle no değişmez, nötron sayısı bir azalır, bozunan elementin izobarı oluşur

Beta parçacığı : Radyoaktif bir elementin çekirdeğindeki bir nötronun bir protona dönüşmesi ile açığa çıkan elektron

Bileşik : İki ya da daha fazla cins elementin belirli oranlarda birleşmesinden oluşan saf madde

Bileşik kaplar : Kesitleri ve şekilleri farklı iki veya daha çok kabın, tabanlarının birleştirilmesiyle elde edilen kaplara bileşik kaplar denir

Bileşik oksit : Aynı katyonun farklı iki değerlik aldığı oksitlerinin bir araya gelmiş hali Örneğin; Fe3O4, (FeOFe2O3)

Bilimsel Yöntem : Bilimin gelişmesini sağlayan gözlem, deney ve kanunların ve kuramların formüle edilmesi etkinliklerinin bütünü

Birinci iyonlaşma enerjisi : Gaz halindeki bir atomdan en gevşek tutulan elektronun uzaklaştırılması için gereken minimum enerjidir

Bombardıman : Bir atom çekirdeğine herhangi bir nükleer taneciğin gönderilmesi

Boyle kanunu : Sabit sıcaklıktaki bir miktar gazın hacmi ile basıncı ters orantılıdır

Bozunma hızı : Birim zamanda bozunmaya uğrayan atom sayısıdır

Bozunma serisi : Radyoaktif bir izotopun basamak basamak çeşitli ışımalar yaparak bozunması ve sonunda kararlı bir izotopa dönüşmesi

Bronsted – Lowry teorisi : Bu teoriye göre asit proton verici baz ise proton bağlayıcı (alan) maddedir

Buharlaşma : Ortalama kinetik enerjisi fazla olan moleküllerin, sıvı fazdan gaz fazına geçmeleri

Bunzen beki : Tasarımı alman bilim adamı Robert Bunzen tarafından yapılan ısıtma aygıtı


C-

Celsius sıcaklık cetveli : Buzun erime noktasını 0°C ve suyun kaynama noktasını 100°C olarak kabul eden sıcaklık cetveli

Charles kanunu : Sabit basınç altında bir miktar gazın, hacmi ile mutlak sıcaklığı doğru orantılıdır

Coulomb kuvvetleri : Aynı yüklü tanecikler arasında itme kuvveti veya zıt yüklü tanecikler arasında çekme kuvveti Coulomb kuvvetleri olarak adlandırılır

Ç-

Çekirdek : Atomun merkezinde proton, nötron gibi benzer atom altı parçacıklar içeren, oldukça küçük ve yoğun, pozitif (+) yüklü bölge

Çekirdek eşitliği : Radyoaktif bir reaksiyondaki değişiklikleri gösteren denklem

Çekirdek reaksiyonu : Bir atomun çekirdeğinde meydana gelen değişmeler, Radyoaktif veya nükleer reaksiyonlar olarak da bilinir

Çizgi spektrumu : Gaz veya gaz halindeki bir maddeden gelen ışıklar bir prizmadan geçirilirse elde edilen görünür renkler arasında boşluklar vardır Bu tür devamlı olmayan spektrumlara çizgi spektrumu denir

Çökelme : Bir çözeltide iki tuzun etkileşimi veya sıcaklık değişiminin

Çökelme reaksiyonu : Sonucunda çökelti oluşan reaksiyonlardır

Çözelti : İki veya daha fazla maddeden oluşmuş homojen karışım

Çözücü : Bir çözeltinin en fazla miktardaki bileşeni veya çözeltiye fiziksel halini veren bileşendir

Çözünen : Bir çözeltinin miktar olarak az bulunan bileşenleri

Çözünme entalpisi : Genelde 1 mol katının çözünmesi sırasında depolanan ya da 1 mol gazın çözünmesi sırasında açığa çıkan potansiyel enerjidir

Çözünürlük : Belirli bir sıcaklıkta sabit hacimdeki bir çözücüde doymuş bir çözelti elde etmek için çözünen maddenin miktarı