İlk Amerikalılar - Kızılderililer

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-03-2012

Kızılderili Şefleri

Oturan Boğa

Oturan Boğa (Yerli dilinde: Tatanka Iyotake) (1831 – 15 Aralık 1890), ABD ordularına karşı savaşan son kızılderili kabile şefi

Siyuların Lakota grubunun Hunkpapa kolunun reisi ve 25 Haziran 1876'de 7

Amerikan Süvari Birliği'ni yenen 3

500 savaşçının lideri

Soykırım korkusuyla kabilesini Kanada'ya göç ettirdi ve 1881'e kadar orada yaşadı

Montana'daki bir ABD birliğine saldırınca yakalandı, ancak Amerikan hükümeti tarafından affedildi

Hayatının geri kalan kısmını, Vahşi Batı Sirki ile dolaşarak geçirdi

Büyük ilgi odağı olan Oturan Boğa, seyircilere kendi dilinde küfür ederken, halk kendisine gülmüştür

Aslında alakası olmadığı halde Hayalet Dansı hareketinin liderliği ile suçlandı ve kendisini tutuklamaya gelen polislerle çatışarak hayatını kaybetti

İronik bir şekilde, tutuklamaya gelen polisler, zamanında Oturan Boğa'yla birlikte beyazlara karşı savaşan, fakat sonradan beyazların yönetimine girerek yerli polisi olan kızılderililerdir

Oturan Boğa'nın beyazlar üzerine yaptığı bir konuşmadan kesit:

() Sahip olma isteği onlarda bir hastalık olmuş Bu insanlar, zenginlerin bozabileceği ama fakirlerin bozamayacağı birçok kural koymuşlar Yönetici olan zenginleri güçlendirmek için fakirlerle güçsüzlerden vergiler alıyorlar Bizim annemizin, toprağın, kendilerinin olduğunu söylüyor, baharda yatağından taşarak, komşularını çitler yaparak kendilerinden uzaklaştırıyorlar; toprağı binalarıyla ve diğer süprüntüleriyle çirkinleştiryorlar Bu ulus yoluna çıkan her şeyi yok eden bir ırmağa benziyor ()

Geronimo (Gokhlayeh)

Geronimo (Gokhlayeh) , (d

16 Haziran 1829 – ö

17 Şubat 1909)

Kızılderili lideri

Beyazlara karşı mücadele veren kahraman ve son kızılderili olarak tanınmıştır

Kendi adı öz dilinde Gokhlayeh olarak biliniyor

,

Apaçilerin Şefi Geronimo ve Savaşçıları - 1886

Red Cloud (Kızıl Bulut)

Red Cloud (Kızıl Bulut) (Mahpiu-luta), (1822–1909) Kızılderili Sioux (Lakota) kabilesinin bir boyu olan Oglala'ların şefidir

1866-1868 yıllarında Amerikan ordusuyla önemli savaşları olmuştur

Quanah Parker

Quanah Parker (1840 - 23

Şubat

1911), Quahadi Komançilerinin son şefleri idi

Babası Komançi Şefi Peta Nocona ve annesi Avrupa-Amerika melezi Cynthia Ann Parker'di

Crazy Horse (Tashunca-uitco)

Crazy Horse (Tashunca-uitco) Tashunkewitko, (1849 - 1877) Oglala-Sioux kabilesine mensuptur

Crazy Horse geleceği görme gücüne sahip bir liderdi

Lakota halkının gelenek ve değerlerinin yaşamasına çok önem vermişti

Genç bir erkekken dahi ünlü bir savaşçıydı

13 yaşından daha önce düşmanları Crow kızılderililerinden ilk atını çaldı

(Kızılderililerde düşmana sezdirmeden yanaşabilmek iyi bir savaşçı olmanın ilk şartıydı)

1865-1868’de Oglala şefi Red Cloud ile Amerikalı yerleşimcilere karşı Wyoming’de savaştı

1867’de J

Fettermen’ın birliklerinin Fort Phil Kearny’ de yenilmesinde kilit rolü oynadı

Crazy Horse gözüpekliği ve cesaretiyle haklı bir üne sahipti ama bu özellikleri yanında inançlarına sıkı sıkıya bağlılığıyla da tanınırdı

Örneğin fotoğrafının alınmasını her zaman şiddetle reddetmişti

Hükümet Lakota kamplarına rezervasyonlara dönmelerini emrettiği zaman onlara karşı büyük bir direniş başladı

Crazy Horse bu direnişin lideri idi

İlk evliliğini bir Cheyenne kadınıyla yaptı

1200 Lakotalı ve Cheyenne ile büyük bir güç oluşturdu

Custer’ın Sitting Bull’un kabilesine yaptığı saldırıya bir karşı saldırı yapıp Custer’ın yedinci süvari alayını bozguna uğrattı

Crazy Horse Amerikalıları kuzeyden ve batıdan, Şef Gall’ın önderliğindeki Hunkpapa savaşçıları ise güney ve doğudan kuşattı

Lakotalıların Little Bighorn’daki zaferinden sonra Sitting Bull ve Gall Kanada’ya geçti

General Nelson Miles tarafından Lakotalılar ve onlarla birlik olan yerlilere karşı acımasız bir takip sürdürdü

1876-77

Bu amansız takip ve buffalo nüfusunun sürekli azalması Crazy Horse’u 6 Mayıs 1877de teslim olmak zorunda bıraktı

Yenilgiye rağmen o hep özgür ruhunu korudu

Hasta karısını ailesinin yanına götürmek için rezervasyonu izinsiz terkederken General George Crook onu tutukladı

Bu Crazy Horse için yeniden mücadelenin başlangıcı oldu

Tutuklamaya başlangıçta itiraz etmeyen Crazy Horse ilk fırsatta yeniden mücadeleye başladı

Bir askerin süngüsüyle öldüğü zaman silahsızdı

08-03-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	İlk Amerikalılar - Kızılderililer Kızılderili Şefleri Oturan Boğa Oturan Boğa (Yerli dilinde: Tatanka Iyotake) (1831 – 15 Aralık 1890), ABD ordularına karşı savaşan son kızılderili kabile şefi Siyuların Lakota grubunun Hunkpapa kolunun reisi ve 25 Haziran 1876'de 7 Amerikan Süvari Birliği'ni yenen 3500 savaşçının lideri Soykırım korkusuyla kabilesini Kanada'ya göç ettirdi ve 1881'e kadar orada yaşadı Montana'daki bir ABD birliğine saldırınca yakalandı, ancak Amerikan hükümeti tarafından affedildi Hayatının geri kalan kısmını, Vahşi Batı Sirki ile dolaşarak geçirdi Büyük ilgi odağı olan Oturan Boğa, seyircilere kendi dilinde küfür ederken, halk kendisine gülmüştür Aslında alakası olmadığı halde Hayalet Dansı hareketinin liderliği ile suçlandı ve kendisini tutuklamaya gelen polislerle çatışarak hayatını kaybetti İronik bir şekilde, tutuklamaya gelen polisler, zamanında Oturan Boğa'yla birlikte beyazlara karşı savaşan, fakat sonradan beyazların yönetimine girerek yerli polisi olan kızılderililerdir Oturan Boğa'nın beyazlar üzerine yaptığı bir konuşmadan kesit: () Sahip olma isteği onlarda bir hastalık olmuş Bu insanlar, zenginlerin bozabileceği ama fakirlerin bozamayacağı birçok kural koymuşlar Yönetici olan zenginleri güçlendirmek için fakirlerle güçsüzlerden vergiler alıyorlar Bizim annemizin, toprağın, kendilerinin olduğunu söylüyor, baharda yatağından taşarak, komşularını çitler yaparak kendilerinden uzaklaştırıyorlar; toprağı binalarıyla ve diğer süprüntüleriyle çirkinleştiryorlar Bu ulus yoluna çıkan her şeyi yok eden bir ırmağa benziyor () Geronimo (Gokhlayeh) Geronimo (Gokhlayeh) , (d 16 Haziran 1829 – ö 17 Şubat 1909) Kızılderili lideri Beyazlara karşı mücadele veren kahraman ve son kızılderili olarak tanınmıştır Kendi adı öz dilinde Gokhlayeh olarak biliniyor, Apaçilerin Şefi Geronimo ve Savaşçıları - 1886 Red Cloud (Kızıl Bulut) Red Cloud (Kızıl Bulut) (Mahpiu-luta), (1822–1909) Kızılderili Sioux (Lakota) kabilesinin bir boyu olan Oglala'ların şefidir1866-1868 yıllarında Amerikan ordusuyla önemli savaşları olmuştur Quanah Parker Quanah Parker (1840 - 23Şubat1911), Quahadi Komançilerinin son şefleri idi Babası Komançi Şefi Peta Nocona ve annesi Avrupa-Amerika melezi Cynthia Ann Parker'di Crazy Horse (Tashunca-uitco) Crazy Horse (Tashunca-uitco) Tashunkewitko, (1849 - 1877) Oglala-Sioux kabilesine mensuptur Crazy Horse geleceği görme gücüne sahip bir liderdi Lakota halkının gelenek ve değerlerinin yaşamasına çok önem vermişti Genç bir erkekken dahi ünlü bir savaşçıydı 13 yaşından daha önce düşmanları Crow kızılderililerinden ilk atını çaldı (Kızılderililerde düşmana sezdirmeden yanaşabilmek iyi bir savaşçı olmanın ilk şartıydı) 1865-1868’de Oglala şefi Red Cloud ile Amerikalı yerleşimcilere karşı Wyoming’de savaştı 1867’de J Fettermen’ın birliklerinin Fort Phil Kearny’ de yenilmesinde kilit rolü oynadı Crazy Horse gözüpekliği ve cesaretiyle haklı bir üne sahipti ama bu özellikleri yanında inançlarına sıkı sıkıya bağlılığıyla da tanınırdı Örneğin fotoğrafının alınmasını her zaman şiddetle reddetmişti Hükümet Lakota kamplarına rezervasyonlara dönmelerini emrettiği zaman onlara karşı büyük bir direniş başladı Crazy Horse bu direnişin lideri idi İlk evliliğini bir Cheyenne kadınıyla yaptı 1200 Lakotalı ve Cheyenne ile büyük bir güç oluşturdu Custer’ın Sitting Bull’un kabilesine yaptığı saldırıya bir karşı saldırı yapıp Custer’ın yedinci süvari alayını bozguna uğrattı Crazy Horse Amerikalıları kuzeyden ve batıdan, Şef Gall’ın önderliğindeki Hunkpapa savaşçıları ise güney ve doğudan kuşattı Lakotalıların Little Bighorn’daki zaferinden sonra Sitting Bull ve Gall Kanada’ya geçti General Nelson Miles tarafından Lakotalılar ve onlarla birlik olan yerlilere karşı acımasız bir takip sürdürdü 1876-77 Bu amansız takip ve buffalo nüfusunun sürekli azalması Crazy Horse’u 6 Mayıs 1877de teslim olmak zorunda bıraktı Yenilgiye rağmen o hep özgür ruhunu korudu Hasta karısını ailesinin yanına götürmek için rezervasyonu izinsiz terkederken General George Crook onu tutukladı Bu Crazy Horse için yeniden mücadelenin başlangıcı oldu Tutuklamaya başlangıçta itiraz etmeyen Crazy Horse ilk fırsatta yeniden mücadeleye başladı Bir askerin süngüsüyle öldüğü zaman silahsızdı