Şeytanin Hile Ve Tuzaklari

SORUMLU OLDUĞUMUZ KALP AMELLERİ

Bil ki, azalar ile bir işi yapmadan önce, kalpte dört türlü hal vardır:
1-Hatır dediğimiz düşünce safhası Buna, hadisü'n-nefs yani nefsin fısıltı ve vesvesesi denir
2-Bunu meyil takip eder, peşinden inanma ve karar gelir, en son işe yönelme olur
Nefsin kalbe attığı düşünceden insan sorumlu olmaz, çünkü bu düşünce iradeye bağlı değildir Tabii meyil ve nefsin aşırı arzusu da böyledir, zira onlarda insanın iradesiyle değildir Bunlar, Hz Peygamber'in (sav) şu hadisinde bahsettiği düşünce çeşitleridir:

"Allah, ümmetimden nefsinin vesvese yoluyla kalbine attığı düşünceleri affetti ™
Nefsin fısıltısı, nefiste oluşan ve peşinden o işe herhangi bir azim bulunmayan düşüncedir İrade ile işe yönelme ve azme gelince, bunlara "hadisü'n-nefs" denmez
3-Kalbin üçüncü hali, kalbin işe inanıp onu yapması gerektiğine hüküm vermesidir Bunda kalbe gelen düşüncenin, irade dışı olmasıyla kulun iradesine bağlı olması arasında bir tereddüt mevcuttur Bu konuda kalbin halleri değişiktir Kalbin kararı kulun iradesiyle olmuşsa kul ondan sorumludur, iradesi dışında oluşmuşsa sorumlu değildir
4-Dördüncü durum, kalbin işe yönelme halidir Kul bundan sorumludur, ancak kul yöneldiği işi yapmazsa duruma bakılır Şayet kul, yöneldiği kötü bir işi Allahu Teâlâ'dan korkarak ve ona yönelmesine pişman olarak terkederse, kendisi için bir sevap yazılır Şayet iş, bir engel çıktığı için yapılamaz yahut kul onu Allahu Teâlâ'dan korkmanın dışında bir sebeple terkederse, kendisine bir günah yazılır Çünkü bu yönelme, kalbin iradeyle yapılan bir amelidir Bu konudaki kesin delil şu hadistir Hz Resûlullah Efendimiz'den (sav) rivayet edildiğine göre, o şöyle buyurmuştur:
"İki müslüman kılıçlarını çekip birbiri ile vuruşmaya girdiklerinde, öldüren de ölen de ateştedir"
63 Buhârî, "Eyman", 15; Müslim, "îmân", 58; Ebû Dâvûd, Talak, 15; İbn Mâce, "Talâk", 14; Ahmed, Müsned, II, 393

Bunu işitenler, "Yâ Resûlallah! Öldürenin durumu belli, peki ölen niçin ateşe giriyor?" diye sordular Efendimiz (sav),
"Çünkü o da karşısındaki kimseyi öldürmek istiyordu!"buyurdu64
Bu hadis, öldürülen kimse mazlum olarak öldürülmekle birlikte, onun da karşısındakini sadece öldürme niyetinden dolayı ateşe girdiğini gösteren kesin bir delildir Artık kulun, kalbinin iradesiyle bir işe niyet edip yöneldiğinde ondan sorumlu olmaması nasıl düşünülür
Hiç şüphesiz bu durumda kul sorumludur; ancak niyetlendiği kötü işi temizleyecek iyi bir iş yapar yahut onu yapma niyet ve azmini terkederse, bu onun için bir iyilik olur ve amel defterine bir sevap yazılır Ama, kulun o işi yapma isteği başka engellerle ortadan kalkarsa, bundan dolayı bir sevap yazılmaz
64 Buhârî, "îmân", 21; Müslim, "Fiten", 4; Ebû Dâvûd, "Fiten", 5; ibn Mâce, "Fiten", 14; Ahmed, Müsned, IV, 401; Beyhakî, Sünenü'l-Kübra, VIII, 190

İmam Gazali