Fransız İhtilali (1789 - 1804) / Fransız İhtilali (1789 - 1804) Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-30-2012

XVI

Lui ' nin

halktan yeni bir vergi almak için "Etajenero" yu toplamasıyla başlayan İhtilal 5 dönemden geçmiştir

Dönemleri :

1

Etajenero

Milli Meclis ve Kurucu Meclis Devri (1789 - 1791) : Etajenero' nun

5 Mayıs 1789 ' da toplanmasıyla başlayan bu dönemde

köylü ve Burjuvaların milletvekilleriyle

soylu ve rahiplerin milletvekilleri arasında toplanma konusunda anlaşmazlık baş göstermiştir

Toplantıların ayrı ayrı salonlarda değil

aynı salonda yapılmasını isteyen köylü milletvekillerinin isteği

soylu ve rahip milletvekilleri tarafından reddedilmiş

bunun üzerine bir araya gelen köylü ve burjuva milletvekilleri

halkın % 96 ' sını temsil ettiklerini ileri sürerek

Etajenero' ya

"Milli Meclis" adını vermişlerdir

Kral' ın soylu ve rahip milletvekillerinin etkisinde kalarak

meclise karşı zor kullanmak istemesi

ve maliye bakanı Neker' i görevinden atması üzerine halk ayaklanarak

siyasal hükümlülerin hapsedildikleri " Bastil Hapishanesi" ni basmıştır

Hükümlüleri kurtardıktan sonra hapishaneyi yakmış

yıkmıştır

( 14 Temmuz 1789 ) Bu olaydan sonra Fransız halkı silahlanmış ve İhtilale katılmıştır

Milli Meclis;*Soyluların ve Rahiplerin derebeylik döneminden kalma bütün haklarına ve ayrıcalıklarına son vererek

eşitliği kabul etti

Yeni bir Anayasa yaparak

İnsan ve Vatandaş Hakları bildirisini ( 17 madde ) anayasa'nın başlangıcına koydu

Yaptığı yeni Anayasa nedeni ile Milli Meclise

Kurucu Meclis ( Assamblée Constituant) adı verildi

Kurucu Meclis : Çalışmaları ;Fransa Meşruti bir krallık olmuştur

Kanunları yapma yetkisi meclise

yürütme görevi kralın seçeceği Bakanlar Kurulu'na bırakılmıştır

Kral' a kanunları veto hakkı tanınmıştır

Kralın kaçma girişimi üzerine Cumhuriyet'in ilan edilmesini isteyenlere katılmamış

Kral'a Anayasa'ya sadık kalacağına dair yemin ettirmiştir

Üyelerinin hiçbirisinin

yeniden seçilmemesi koşuluyla kendini dağıtmıştır

( 30 Eylül 1791 )

2

Meşruti Krallık Meclisi Devri ( 1791-1792 ) : Bu dönemde

yeni anayasadan memnun olmayan halk ve Cumhuriyetçiler

Paris'te büyük bir gösteri yapmışlar

kraldan yana olan Paris Belediye Meclisini dağıtarak " Komün" denilen Belediye Meclisini kurmuşlardır

Kralın oturduğu "Tüilöri Sarayı" na yürümüşler

sonuçta Kral tahttan indirilerek

ailesiyle birlikte hapsedilmiştir

Meşruti Krallık Meclisi' nin dağılması üzerine

Ülke yönetimi " Komün " ün eline geçti

1791 Anayasa'sı yürürlüğünü kaybetti

3 Milli Konvensiyon Meclisi Devri ( 1792-1795) : Cumhuriyet ilan edilmiş ancak Cumhurbaşkanı seçilememiştir

Mecliste; Jirondenler (İllerden seçilmiş milletvekilleri)

Montanyarlar (Paris Milletvekilleri)

Mutediller (Meclisin ortasında oturanlar-Kararsızlar) olmak üzere üç parti oluşmuştur

Jirondenler ; İhtilalle kazanılan hakların kan dökülmeden yürütülmesini ve uygulanmasını

Montanyarlar ; Cumhuriyetin ve kazanılan hakların kan dökülerek ve şiddetle korunmasını istemişlerdir

Jirondenlerin yönetimi ele geçirme çabası sonuç vermeyince

Montanyarlar'la arası açılmıştır

Kral ve Kraliçe yargılanarak idama mahkum edilmişlerdir

" Devrim evlatlarını yer " kuralının işlediği dönemdir

İhtilalin etkili isimlerinden Danton ve Robespiyer idama mahkum edilmişlerdir

"Genel Kurtuluş Komitesi " ve " İhtilal Mahkemeleri " kurularak

haklı-haksız binlerce kişi öldürülmüştür

Meclis tarafından Komite ve İhtilal Mahkemeleri ne son verilmiş

Konvensiyon meclisi yeni bir Anayasa yaparak kendini dağıtmıştır

4 Direktuvar Devri ( 1795-1799 ) : Devletin rejimi Cumhuriyettir
" Beşyüzler Meclisi " ve " İhtiyarlar Meclisi " olarak iki meclis oluşmuştur

Kanunları yapmak

Beşyüzler meclisinin

onaylamak İhtiyarlar Meclisinin görevidir

Yönetimi iki meclisin belirleyeceği 5 kişiden oluşan Beş Direktör yapacaktı

İçte kralcılar ve rahiplerle

dışta Avusturya-Prusya-Hollanda ile yapılan savaşlarla uğraşılmıştır

Napolyon

Mısır başarısızlığı üzerine Fransa'ya geri dönmüş

bu yönetime karşı olanlarla birleşmiş

Beşyüzler Meclisi toplantı sırasında iken meclisi askeri kuvvetlerle basarak üyelerin hepsini tutuklatmıştır

Bu gelişmeler üzerine İhtiyarlar Meclisi kendini dağıtmış

böylece Direktuvar devri sona ermiştir

5 Konsüllük Devri (1799-1804) :

Anayasa'nın yeniden yapılması için iki komisyon kurulmuş

yürütme ve yönetme işlerine bakmak için de üç kişiden oluşan

Konsül seçilmiştir

Konsülün birinci kişisi Napolyon Bonapart' tı

Napolyon ' un yazdığı Anayasa'ya göre üç konsül ülkeyi on yıl yönetecekler

kanunları Senato ve Tribuna adlarıyla anılan meclisler yapacaktı

Meclis üyelerinden birisinin

Napolyon'un İmparator olmasını önermesi üzerine halkoyuna gidilmiş

Napolyon İmparator seçilmiştir

Böylece Konsüllük devri sona ererek I

İmparatorluk dönemi başlamıştır

General Napolyon Bonaparte

eşitlik

özgürlük

adalet

kardeşlik gibi kavramlar dünyaya yayılmaya başladı

Milliyetçilik akımı dünyada etkili olmuş

çok uluslu yapıdaki imparatorlukların parçalanmasına yol açmıştır

İnsan hakları kavramını geliştirmiştir

Getirdiği ve dünyayı etkilediği evrensel düşüncelerden dolayı yakınçağın başlangıcı kabul edilmiştir

Osmanlı Devletine Etkileri :

Osmanlı Ülkesindeki Azınlıklar arasında

özellikle Milliyetçilik akımı çok etkili olmuş ve İmparatorluğun parçalanmasına ve sonuçta yıkılmasına yol açmıştır

İhtilal sonrası dünyaya yayılan yeni düşünceler Osmanlı aydınları arasında da etkili olmuştur

Tanzimat'ın ilanında

yeni Osmanlıların ortaya çıkmasında

Kanun-i Esasi' nin hazırlanmasında bu etkiler görülür

Insan ve Yurtdas Haklari Bildirisi

(Déclaration des Droits de l'Homme et du Citoyen)

égalité

fraternité

(ÖzgürlükEşitlik Kardeşlik ya da ölüm)

anlamına gelen Fransız İhtilalinin simgelerinden olan sözler

* * * * * * * * * * * * * * *

07-30-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Fransız İhtilali (1789 - 1804) / Fransız İhtilali (1789 - 1804) Hakkında XVI Lui ' nin halktan yeni bir vergi almak için "Etajenero" yu toplamasıyla başlayan İhtilal 5 dönemden geçmiştir Dönemleri : 1 Etajenero Milli Meclis ve Kurucu Meclis Devri (1789 - 1791) : Etajenero' nun 5 Mayıs 1789 ' da toplanmasıyla başlayan bu dönemde köylü ve Burjuvaların milletvekilleriyle soylu ve rahiplerin milletvekilleri arasında toplanma konusunda anlaşmazlık baş göstermiştir Toplantıların ayrı ayrı salonlarda değil aynı salonda yapılmasını isteyen köylü milletvekillerinin isteği soylu ve rahip milletvekilleri tarafından reddedilmiş bunun üzerine bir araya gelen köylü ve burjuva milletvekilleri halkın % 96 ' sını temsil ettiklerini ileri sürerek Etajenero' ya "Milli Meclis" adını vermişlerdir Kral' ın soylu ve rahip milletvekillerinin etkisinde kalarak meclise karşı zor kullanmak istemesi ve maliye bakanı Neker' i görevinden atması üzerine halk ayaklanarak siyasal hükümlülerin hapsedildikleri " Bastil Hapishanesi" ni basmıştır Hükümlüleri kurtardıktan sonra hapishaneyi yakmış yıkmıştır ( 14 Temmuz 1789 ) Bu olaydan sonra Fransız halkı silahlanmış ve İhtilale katılmıştır Milli Meclis;Soyluların ve Rahiplerin derebeylik döneminden kalma bütün haklarına ve ayrıcalıklarına son vererek eşitliği kabul etti Yeni bir Anayasa yaparak İnsan ve Vatandaş Hakları bildirisini ( 17 madde ) anayasa'nın başlangıcına koydu Yaptığı yeni Anayasa nedeni ile Milli Meclise Kurucu Meclis ( Assamblée Constituant) adı verildi Kurucu Meclis : Çalışmaları ;Fransa Meşruti bir krallık olmuştur Kanunları yapma yetkisi meclise yürütme görevi kralın seçeceği Bakanlar Kurulu'na bırakılmıştır Kral' a kanunları veto hakkı tanınmıştır Kralın kaçma girişimi üzerine Cumhuriyet'in ilan edilmesini isteyenlere katılmamış Kral'a Anayasa'ya sadık kalacağına dair yemin ettirmiştir Üyelerinin hiçbirisinin yeniden seçilmemesi koşuluyla kendini dağıtmıştır ( 30 Eylül 1791 ) 2 Meşruti Krallık Meclisi Devri ( 1791-1792 ) : Bu dönemde yeni anayasadan memnun olmayan halk ve Cumhuriyetçiler Paris'te büyük bir gösteri yapmışlar kraldan yana olan Paris Belediye Meclisini dağıtarak " Komün" denilen Belediye Meclisini kurmuşlardır Kralın oturduğu "Tüilöri Sarayı" na yürümüşler sonuçta Kral tahttan indirilerek ailesiyle birlikte hapsedilmiştir Meşruti Krallık Meclisi' nin dağılması üzerine Ülke yönetimi " Komün " ün eline geçti 1791 Anayasa'sı yürürlüğünü kaybetti 3 Milli Konvensiyon Meclisi Devri ( 1792-1795) : Cumhuriyet ilan edilmiş ancak Cumhurbaşkanı seçilememiştir* Mecliste; Jirondenler (İllerden seçilmiş milletvekilleri) Montanyarlar (Paris Milletvekilleri) Mutediller (Meclisin ortasında oturanlar-Kararsızlar) olmak üzere üç parti oluşmuştur Jirondenler ; İhtilalle kazanılan hakların kan dökülmeden yürütülmesini ve uygulanmasını Montanyarlar ; Cumhuriyetin ve kazanılan hakların kan dökülerek ve şiddetle korunmasını istemişlerdir Jirondenlerin yönetimi ele geçirme çabası sonuç vermeyince Montanyarlar'la arası açılmıştır Kral ve Kraliçe yargılanarak idama mahkum edilmişlerdir " Devrim evlatlarını yer " kuralının işlediği dönemdir İhtilalin etkili isimlerinden Danton ve Robespiyer idama mahkum edilmişlerdir "Genel Kurtuluş Komitesi " ve " İhtilal Mahkemeleri " kurularak haklı-haksız binlerce kişi öldürülmüştür Meclis tarafından Komite ve İhtilal Mahkemeleri ne son verilmiş Konvensiyon meclisi yeni bir Anayasa yaparak kendini dağıtmıştır 4 Direktuvar Devri ( 1795-1799 ) : Devletin rejimi Cumhuriyettir " Beşyüzler Meclisi " ve " İhtiyarlar Meclisi " olarak iki meclis oluşmuştur Kanunları yapmak Beşyüzler meclisinin onaylamak İhtiyarlar Meclisinin görevidir Yönetimi iki meclisin belirleyeceği 5 kişiden oluşan Beş Direktör yapacaktı İçte kralcılar ve rahiplerle dışta Avusturya-Prusya-Hollanda ile yapılan savaşlarla uğraşılmıştır Napolyon Mısır başarısızlığı üzerine Fransa'ya geri dönmüş bu yönetime karşı olanlarla birleşmiş Beşyüzler Meclisi toplantı sırasında iken meclisi askeri kuvvetlerle basarak üyelerin hepsini tutuklatmıştır Bu gelişmeler üzerine İhtiyarlar Meclisi kendini dağıtmış böylece Direktuvar devri sona ermiştir 5 Konsüllük Devri (1799-1804) : Anayasa'nın yeniden yapılması için iki komisyon kurulmuş yürütme ve yönetme işlerine bakmak için de üç kişiden oluşan Konsül seçilmiştir Konsülün birinci kişisi Napolyon Bonapart' tı Napolyon ' un yazdığı Anayasa'ya göre üç konsül ülkeyi on yıl yönetecekler kanunları Senato ve Tribuna adlarıyla anılan meclisler yapacaktı Meclis üyelerinden birisinin Napolyon'un İmparator olmasını önermesi üzerine halkoyuna gidilmiş Napolyon İmparator seçilmiştir Böylece Konsüllük devri sona ererek Iİmparatorluk dönemi başlamıştır General Napolyon Bonaparte eşitlik özgürlük adalet kardeşlik gibi kavramlar dünyaya yayılmaya başladı Milliyetçilik akımı dünyada etkili olmuş çok uluslu yapıdaki imparatorlukların parçalanmasına yol açmıştır İnsan hakları kavramını geliştirmiştir Getirdiği ve dünyayı etkilediği evrensel düşüncelerden dolayı yakınçağın başlangıcı kabul edilmiştir Osmanlı Devletine Etkileri : Osmanlı Ülkesindeki Azınlıklar arasında özellikle Milliyetçilik akımı çok etkili olmuş ve İmparatorluğun parçalanmasına ve sonuçta yıkılmasına yol açmıştır İhtilal sonrası dünyaya yayılan yeni düşünceler Osmanlı aydınları arasında da etkili olmuştur Tanzimat'ın ilanında yeni Osmanlıların ortaya çıkmasında Kanun-i Esasi' nin hazırlanmasında bu etkiler görülür Insan ve Yurtdas Haklari Bildirisi (Déclaration des Droits de l'Homme et du Citoyen) égalité fraternité (ÖzgürlükEşitlik Kardeşlik ya da ölüm) anlamına gelen Fransız İhtilalinin simgelerinden olan sözler *** * * * * * * * * * * * * * ***