Arnavutluk'taki Yahudilerin Tarihi

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-26-2012

Arnavutluk - Arnavutluk Hakkında - Arnavutluk Tarihi - Arnavutluk Ve Yahudiler

Yahudilerin Arnavutluk'taki tarihi 1300 yıl öncesine dayanır

Arnavutluk Yahudileri ağırlıklı olarak Sefarad olmakla birlikte modern zamanlarda toplam ülke nüfusuna olan yüzdesi çok düşüktür

Arnavutluk, II

Dünya Savaşı'nda Yahudi nüfusu artan ender Avrupa ülkelerindendir

Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin Komünist diktatörü Enver Hoca aralarında Yahudiliğin de bulunduğu bütün dinleri yasaklayıp devlet ateizmini yürürlüğe soktu

Komünizm sonrası bu politikalar kaldırılıp ibadet serbestliği getirildi fakat Yahudilerin çoğunun İsrail'e göç etmesiyle Arnavutluk'taki Yahudi nüfusu azaldı

İlk tarih

Ülkede 7

yy'dan beri Yahudilerin varlığı bilinmektedir

16

yy'ın başlarında, Berat, Elbasan, Vlorë ve Dıraç gibi Arnavutluğun büyük şehirlerinde Yahudilerin yerleşim birimleri vardı; ayrıca Kosova bölgesinde de Yahudilerin yaşadığı bilinmektedir

Bu Yahudi aileler genelde 15

yy'ın sonunda İspanya ve Portekiz'den kovulan Sefarad Yahudileriydi

1520'de Vlora'da 609 Yahudi evi vardı ve şehirdeki tek sinagog I

Dünya Savaşı'nda yıkıldı

1673'te karizmatik Yahudi peygamber Sabetay Sevi dönemin sultanınca bugün Karadağ'da bulunan Ulqin şehrine sürüldü, ve bir kaç yıl sonra bu şehirde öldü

20

yüzyıl

1900-1939

1930'da yapılan nüfus sayımına göre ülkede Arnavutluk'ta kayıtlı 204 Yahudi bulunmaktaydı

Yahudi cemaatinin varlığı resmi olarak 2 Nisan 1937'de tanındı ve bu zamanda Yahudi nüfusu yaklaşık 300 kişiydi

Almanya'da Nazilerin yükselişiyle Alman ve Avusturyalı bazı Yahudiler Arnavutluk'a göç etti

1938'de Berlin'deki Arnavutluk elçiliği, başka hiçbir Avrupa ülkesi bunu yapmazken, Yahudilere vize vermeye devam etti

[1] Tanınmış Albanologlardan Norbert Jokl'un isteği üzerine Arnavutluk ona vatandaşlık verdi fakat bu onu toplama kamplarından kurtarmaya yetmedi

II

Dünya Savaşı

Savaş başladığında Yahudi nüfusu 200 olan Arnvautluk'ta[2] savaşın sonunda bu sayı birkaç yüz kişi daha arttı

[3] Arnavutluk, II

Dünya Savaşı'nda Yahudi nüfusu artan ender Avrupa ülkelerindendir

Fakat bir belgeye göre Vlorë'deki küçük Yahudi cemaati ülkeden sürülmüştür

Komünizm dönemi

Arnavutluk'un komünist diktatörü Enver Hoca'nın döneminde, Yahudilere karşı özellikle yapılmış bir hareket olmamasına rağmen ülkedeki Yahudi cemaati dünya Yahudilerinden soyutlandı

Milli birliği ve yeni sosyalizmi halka empoze etme çabasıyla dinleri yasaklayıp devlet ateizmi'ni sununca bundan Yahudilik de nasibini aldı

Dini aktivitelerin yasaklandığı bu dönemde Yahudi nüfusu 200-300 arasıydı

[2] 1991'de Komünizmin çöküşüyle hemen hemen bütün Arnavut Yahudileri başta Tel Aviv olmak üzere İsrail'e göç etti

Bugün

Çoğu başkent Tiran'da olmak üzere bugün Arnavutlukta yaklaşık 10 Yahudi kalmıştır

Bir zamanlar aktif olan Yahudi cemaatinden geriye az organize bir toplum hayatı kaldı

Tiran'da Arnavutluk-İsrail Dostluk Derneği az destekle hala aktif haldedir

Vlorë'de kullanılmayan tek bir sinagog vardır

07-26-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Arnavutluk'taki Yahudilerin Tarihi Arnavutluk - Arnavutluk Hakkında - Arnavutluk Tarihi - Arnavutluk Ve Yahudiler Yahudilerin Arnavutluk'taki tarihi 1300 yıl öncesine dayanır Arnavutluk Yahudileri ağırlıklı olarak Sefarad olmakla birlikte modern zamanlarda toplam ülke nüfusuna olan yüzdesi çok düşüktür Arnavutluk, II Dünya Savaşı'nda Yahudi nüfusu artan ender Avrupa ülkelerindendir Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin Komünist diktatörü Enver Hoca aralarında Yahudiliğin de bulunduğu bütün dinleri yasaklayıp devlet ateizmini yürürlüğe soktu Komünizm sonrası bu politikalar kaldırılıp ibadet serbestliği getirildi fakat Yahudilerin çoğunun İsrail'e göç etmesiyle Arnavutluk'taki Yahudi nüfusu azaldı İlk tarih Ülkede 7yy'dan beri Yahudilerin varlığı bilinmektedir 16yy'ın başlarında, Berat, Elbasan, Vlorë ve Dıraç gibi Arnavutluğun büyük şehirlerinde Yahudilerin yerleşim birimleri vardı; ayrıca Kosova bölgesinde de Yahudilerin yaşadığı bilinmektedir Bu Yahudi aileler genelde 15yy'ın sonunda İspanya ve Portekiz'den kovulan Sefarad Yahudileriydi 1520'de Vlora'da 609 Yahudi evi vardı ve şehirdeki tek sinagog I Dünya Savaşı'nda yıkıldı 1673'te karizmatik Yahudi peygamber Sabetay Sevi dönemin sultanınca bugün Karadağ'da bulunan Ulqin şehrine sürüldü, ve bir kaç yıl sonra bu şehirde öldü 20 yüzyıl 1900-1939 1930'da yapılan nüfus sayımına göre ülkede Arnavutluk'ta kayıtlı 204 Yahudi bulunmaktaydı Yahudi cemaatinin varlığı resmi olarak 2 Nisan 1937'de tanındı ve bu zamanda Yahudi nüfusu yaklaşık 300 kişiydi Almanya'da Nazilerin yükselişiyle Alman ve Avusturyalı bazı Yahudiler Arnavutluk'a göç etti 1938'de Berlin'deki Arnavutluk elçiliği, başka hiçbir Avrupa ülkesi bunu yapmazken, Yahudilere vize vermeye devam etti [1] Tanınmış Albanologlardan Norbert Jokl'un isteği üzerine Arnavutluk ona vatandaşlık verdi fakat bu onu toplama kamplarından kurtarmaya yetmedi II Dünya Savaşı Savaş başladığında Yahudi nüfusu 200 olan Arnvautluk'ta[2] savaşın sonunda bu sayı birkaç yüz kişi daha arttı[3] Arnavutluk, II Dünya Savaşı'nda Yahudi nüfusu artan ender Avrupa ülkelerindendir Fakat bir belgeye göre Vlorë'deki küçük Yahudi cemaati ülkeden sürülmüştür Komünizm dönemi Arnavutluk'un komünist diktatörü Enver Hoca'nın döneminde, Yahudilere karşı özellikle yapılmış bir hareket olmamasına rağmen ülkedeki Yahudi cemaati dünya Yahudilerinden soyutlandı Milli birliği ve yeni sosyalizmi halka empoze etme çabasıyla dinleri yasaklayıp devlet ateizmi'ni sununca bundan Yahudilik de nasibini aldı Dini aktivitelerin yasaklandığı bu dönemde Yahudi nüfusu 200-300 arasıydı[2] 1991'de Komünizmin çöküşüyle hemen hemen bütün Arnavut Yahudileri başta Tel Aviv olmak üzere İsrail'e göç etti Bugün Çoğu başkent Tiran'da olmak üzere bugün Arnavutlukta yaklaşık 10 Yahudi kalmıştır Bir zamanlar aktif olan Yahudi cemaatinden geriye az organize bir toplum hayatı kaldı Tiran'da Arnavutluk-İsrail Dostluk Derneği az destekle hala aktif haldedir Vlorë'de kullanılmayan tek bir sinagog vardır