Atatürkün Manevi Dünyasi Ve Dine Verdiği Değer

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-25-2012

Atatürkün dine bakisi-Atatürkün manevi hayati-mustafa kemal atatürk yasantisi

Atatürk'ün Manevi Dünyası

DİNİNE GÖNÜLDEN BAĞLI BİR LİDER

"Türk Milleti daha dindar olmalıdır yani bütün sadeliği ile dindar olmalıdır demek istiyorum

Dinime bizzat hakikate nasıl inanıyorsam buna da öyle inanıyorum

"

-Mustafa Kemal Atatürk-

Atatürk İslam ahlakını ve dinimizin vecibelerini daha aile ocağındayken öğrenmiş tahsil yaşamı boyunca da bu bilgilerini pekiştirerek geliştirmiştir

"Ilımlı-modern-dindar" yapının en güzel örneği ve en başarılı uygulayıcısı laik Cumhuriyetimiz'in kurucusu Büyük Önder Atatürk'tür

Ulu Önder her zaman gericilikle mücadele ederken İslam'ı yüceltmiş; dolayısıyla bu ikisi arasındaki ayrımı en doğru biçimde yapmıştır

Tekke türbe ve zaviyeler onun döneminde kapanmış ama ilk Türkçe Kuran meali de yine onun döneminde yayınlanmıştır

Türk insanının ihtiyaçlarını ve özelliklerini çok iyi bilen gericiliğe yobazlığa her zaman karşı olan Atatürk Türk Milleti'ni dinin özüne yöneltmeyi amaçlamış ve bugün milletçe ulaşmayı hedeflediğimiz yapıyı her yönüyle tecelli ettirmiştir

Şüphesiz ki din Büyük Önder'in de dikkat çektiği gibi demokrasinin ve milli bütünlüğümüzün vazgeçilmez bir ihtiyacıdır

Bir milletin fertlerini birarada tutan en güçlü bağ olan din aile ahlak ve devlet müesseselerinin de devamını sağlayan en önemli unsurdur

Dinin var olmadığı veya dini değerlerin ortadan kalktığı bir toplumda bunun kaçınılmaz bir sonucu olarak aile ahlak ve devlet kavramları da geçerliliğini yitirecek ve kısa süre içinde ortadan kalkacaktır

Böyle bir gelişme ayrıca tarihi ve kültürü ne kadar eskiye dayanırsa dayansın bir milleti birbirine bağlayan milli ve manevi tüm bağların parçalanmasını anarşinin hortlamasını ve toplumun bölünmesini kaçınılmaz hale getirecektir

İşte bütün bu nedenlerden ötürü toplum dokusunun vazgeçilmez parçası niteliği taşıyan din müessesesinin devamını sağlayamayan bir ulusun sosyolojik ve bilimsel açıdan ayakta durması mümkün değildir

Gerek kişi gerekse toplum açısından dinin lüzumlu bir müessese olduğunu belirten siyasi alanda yaptığı sayısız reformla bu sağlıklı bakış açısını geniş kitlelere yaymayı hedefleyen Büyük Önder Atatürk Türk Milleti'nin dindar olmasını ve dini değerlerini muhafaza etmesini "Din lüzumlu bir müessesedir

Dinsiz milletlerin devamına imkan yoktur"; "Din vardır ve lazımdır

" (Yakınlarından Hatıralar Asaf İlbay s

102) sözleriyle teşvik etmiştir

Milletini batıl inanışlardan arındırıp gerçek dine yöneltmeyi amaçlamıştır

Bunun için de Kuran'ın kolay bir şekilde okunup anlaşılmasını sağlamak amacıyla Türkçeye çevrilmesi emrini vermiştir:

"Sonra Kuran'ın tercüme ettirilmesini emrettim

Bu da ilk defa olarak Türkçeye tercüme ediliyor

Hz

Muhammed'in hayatına ait bir kitabın tercüme edilmesi için de emir verdim

" (Atatürk'ün Temel Görüşleri Fethi Naci s

55)

Kuran'ın Türkçeye çevirilmesi emrini verirken Atatürk'ün isteği Müslüman milletinin imanının güçlenmesidir

Bunu ifade ettiği sözleri şöyledir:

"Camilerin mukaddes mimberleri halkın ruhi ahlaki gıdalarına en yüksek en verimli kaynaklardır

Minberlerden halkın anlayabileceği dille ruh ve beyne hitap edilmekle Müslümanların vücudu canlanır beyni temizlenir imanı kuvvetlenir kalbi cesaret bulur

" (Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri c

1 s

225)

Büyük Önder gerçek dinin temelini ve Müslümanların konuyu hangi kıstaslara göre değerlendirmeleri gerektiğini 7 Şubat 1923 tarihinde Balıkesir'deki Paşa Camii'nde verdiği hutbede kendisini dinleyenlere şöyle ifade etmiştir:

"Allah birdir şanı büyüktür

Allah'ın selameti sevgisi üzerinize olsun

Peygamberimiz Efendimiz Hazretleri Allah tarafından insanlara dini gerçekleri duyurmaya memur ve elçi seçilmiştir

Bunun temel esası hepimizce bilinmektedir ki Yüce Kuran'daki anlamı açık olan ayetlerdir

İnsanlara feyz ruhu vermiş olan dinimiz son dindir

En mükemmel dindir

Çünkü dinimiz akla mantığa gerçeğe tamamen uyuyor ve uygun düşüyor

" (Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri c

2 s

93)

Atatürk İslam dininin tamamen ilme ve mantığa uygun bir din olduğunu bir başka sözünde de şöyle ifade etmiştir:

"Bizim dinimiz en makul ve en doğal bir dindir

Ve ancak bundan dolayıdır ki son din olmuştur

Bir dinin doğal olması için akla tekniğe ilme ve mantığa uygun olması gerekir

Bizim dinimiz bunlara tamamen uygundur

İslam'ın sosyal hayatı içinde hiç kimsenin bir özel sınıf halinde varlığını sürdürme hakkı yoktur

Kendilerinde böyle bir hak görenler dini kurallara uygun harekette bulunmuş olmazlar

Bizde ruhbanlık yoktur hepimiz eşitiz ve dinimizin kurallarını eşit olarak öğrenmeye mecburuz" (Atatürk"ün Söylev ve Demeçleri 1959 c

2 s

90)

Büyük Önder Atatürk Türk Milleti'nin dindar olmasını ve dini değerlerini muhafaza etmesini de sıklıkla vurgulamıştır

Ayrıca Atatürk'ün Osmanlı Devleti'nin çöküşünü dine bağlayan Türk düşmanlarına yanıtı ise kesin bir şekilde olmuştur:

"Düşmanlarımız bizi dinin etkisi altında kalmış olmakla itham ediyor duraklamamızı ve çöküşümüzü buna bağlıyorlar; bu bir hatadır

Bizim dinimiz hiç bir vakit kadınların erkeklerden geri kalmasını talep etmemiştir

Allah'ın emrettiği şey Müslüman erkekle Müslüman kadının beraberce din öğrenerek eğitilmesidir

Kadın ve erkek bu ilim ve eğitimi aramak ve nerede bulursa oraya gitmek ve onunla mücehhez olmak zorundadır

İslam ve Türk tarihi incelenirse görülür ki bugün kendimizi bin türlü kuralla bağlanmış zannettiğimiz şey yoktur

Türk sosyal yaşantısında kadınlar bilimsel yönden eğitim ve öğretim görmekte ve diğer konularda erkeklerden katiyen geri kalmamışlardır

Belki daha ileri gitmişlerdir

" (Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri 1959 c

2 s

86)

Dini meseleler hakkındaki görüşlerini öğrenmek isteyen Fransız gazeteci Maurice Perno'ya Atatürk yine kesin bir şekilde şu cevapları vermiştir:

M

Perno:Şu halde yeni Türkiye'nin siyasetinde dine aykırı hiçbir temayül ve mahiyet olmayacak demek?

Atatürk: "Siyasetimiz dine aykırı olmak şöyle dursun din bakımından eksik bile hissediyoruz

"

M

Perno: Zat-ı asilaneleri düşündüklerini bendenize daha iyi izah buyururlar mı?

Atatürk: "Türk Milleti daha dindar olmalıdır yani bütün sadeliği ile dindar olmalıdır demek istiyorum

Dinime bizzat hakikate nasıl inanıyorsam buna da öyle inanıyorum

Şuura muhalif terakkiye engel hiçbir şey ihtiva etmiyor

Halbuki Türkiye istiklalini veren bu Asya milleti içinde daha karışık sun'i batıl inanışlardan ibaret bir din daha vardır

Fakat bu cahiller bu acizler sırası gelince aydınlanacaklardır

Eğer ışığa yaklaşamazlarsa kendilerini mahv ve mahkum etmişler demektir

Onları kurtaracağız

" (Atatürk ve Din Eğitimi Ahmet Gürbaş Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları s

32)

Atatürk her yönüyle olduğu gibi dindarlığıyla da milletine en güzel örnek olmuştur

Ulu Önder dindar kişiliğinin bir göstergesi olarak din adamlarına karşı her zaman samimi bir şekilde hürmetkar olmuş ve saygı duymuştur

Cumhuriyet'in ilk Diyanet İşleri Başkanı Rıfat Börekçi Atatürk'ün kendisine duyduğu saygı ve hürmeti şöyle anlatmıştır:

"Ata'nın huzuruna girdiğimde beni ayakta karşılardı

Utanır ezilir büzülür "Paşam beni mahcup ediyorsunuz" dediğim zaman "Din adamlarına saygı göstermek Müslümanlığın icaplarındandır

" buyururlardı

Atatürk şahsi çıkarları için kutsal dinimizi siyasete alet eden cahil din adamlarını sevmezdi

" (Atatürk ve Din Eğitimi - Ahmet Gürtaş - Diyanet İşleri Bakanları Yayınları s

12)

Atatürk Kuran okutulmasına da son derece önem vermiştir

Hafız Zeki Çağlarman Atatürk'ün bu yönünü şöyle anlatmıştır:

"Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Hanım'la uzun yıllar komşuluk yaptık

Her yıl Ramazan ayı yaklaşınca Atatürk kız kardeşine; "Makbule Ramazan geliyor annemize hatim okutmayı ihmal etme"der ve hatim okuyacak hafıza hediye edilmek üzere bir zarf içerisinde para verirdi

" (Din Toplum ve Kemal Atatürk Ercüment Demirer s

10)

07-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Atatürkün Manevi Dünyasi Ve Dine Verdiği Değer Atatürkün dine bakisi-Atatürkün manevi hayati-mustafa kemal atatürk yasantisi Atatürk'ün Manevi Dünyası DİNİNE GÖNÜLDEN BAĞLI BİR LİDER "Türk Milleti daha dindar olmalıdır yani bütün sadeliği ile dindar olmalıdır demek istiyorum Dinime bizzat hakikate nasıl inanıyorsam buna da öyle inanıyorum" -Mustafa Kemal Atatürk- Atatürk İslam ahlakını ve dinimizin vecibelerini daha aile ocağındayken öğrenmiş tahsil yaşamı boyunca da bu bilgilerini pekiştirerek geliştirmiştir "Ilımlı-modern-dindar" yapının en güzel örneği ve en başarılı uygulayıcısı laik Cumhuriyetimiz'in kurucusu Büyük Önder Atatürk'tür Ulu Önder her zaman gericilikle mücadele ederken İslam'ı yüceltmiş; dolayısıyla bu ikisi arasındaki ayrımı en doğru biçimde yapmıştır Tekke türbe ve zaviyeler onun döneminde kapanmış ama ilk Türkçe Kuran meali de yine onun döneminde yayınlanmıştır Türk insanının ihtiyaçlarını ve özelliklerini çok iyi bilen gericiliğe yobazlığa her zaman karşı olan Atatürk Türk Milleti'ni dinin özüne yöneltmeyi amaçlamış ve bugün milletçe ulaşmayı hedeflediğimiz yapıyı her yönüyle tecelli ettirmiştir Şüphesiz ki din Büyük Önder'in de dikkat çektiği gibi demokrasinin ve milli bütünlüğümüzün vazgeçilmez bir ihtiyacıdır Bir milletin fertlerini birarada tutan en güçlü bağ olan din aile ahlak ve devlet müesseselerinin de devamını sağlayan en önemli unsurdur Dinin var olmadığı veya dini değerlerin ortadan kalktığı bir toplumda bunun kaçınılmaz bir sonucu olarak aile ahlak ve devlet kavramları da geçerliliğini yitirecek ve kısa süre içinde ortadan kalkacaktır Böyle bir gelişme ayrıca tarihi ve kültürü ne kadar eskiye dayanırsa dayansın bir milleti birbirine bağlayan milli ve manevi tüm bağların parçalanmasını anarşinin hortlamasını ve toplumun bölünmesini kaçınılmaz hale getirecektir İşte bütün bu nedenlerden ötürü toplum dokusunun vazgeçilmez parçası niteliği taşıyan din müessesesinin devamını sağlayamayan bir ulusun sosyolojik ve bilimsel açıdan ayakta durması mümkün değildir Gerek kişi gerekse toplum açısından dinin lüzumlu bir müessese olduğunu belirten siyasi alanda yaptığı sayısız reformla bu sağlıklı bakış açısını geniş kitlelere yaymayı hedefleyen Büyük Önder Atatürk Türk Milleti'nin dindar olmasını ve dini değerlerini muhafaza etmesini "Din lüzumlu bir müessesedir Dinsiz milletlerin devamına imkan yoktur"; "Din vardır ve lazımdır" (Yakınlarından Hatıralar Asaf İlbay s 102) sözleriyle teşvik etmiştir Milletini batıl inanışlardan arındırıp gerçek dine yöneltmeyi amaçlamıştır Bunun için de Kuran'ın kolay bir şekilde okunup anlaşılmasını sağlamak amacıyla Türkçeye çevrilmesi emrini vermiştir: "Sonra Kuran'ın tercüme ettirilmesini emrettim Bu da ilk defa olarak Türkçeye tercüme ediliyor Hz Muhammed'in hayatına ait bir kitabın tercüme edilmesi için de emir verdim" (Atatürk'ün Temel Görüşleri Fethi Naci s55) Kuran'ın Türkçeye çevirilmesi emrini verirken Atatürk'ün isteği Müslüman milletinin imanının güçlenmesidir Bunu ifade ettiği sözleri şöyledir: "Camilerin mukaddes mimberleri halkın ruhi ahlaki gıdalarına en yüksek en verimli kaynaklardır Minberlerden halkın anlayabileceği dille ruh ve beyne hitap edilmekle Müslümanların vücudu canlanır beyni temizlenir imanı kuvvetlenir kalbi cesaret bulur" (Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri c 1 s 225) Büyük Önder gerçek dinin temelini ve Müslümanların konuyu hangi kıstaslara göre değerlendirmeleri gerektiğini 7 Şubat 1923 tarihinde Balıkesir'deki Paşa Camii'nde verdiği hutbede kendisini dinleyenlere şöyle ifade etmiştir: "Allah birdir şanı büyüktür Allah'ın selameti sevgisi üzerinize olsun Peygamberimiz Efendimiz Hazretleri Allah tarafından insanlara dini gerçekleri duyurmaya memur ve elçi seçilmiştir Bunun temel esası hepimizce bilinmektedir ki Yüce Kuran'daki anlamı açık olan ayetlerdir İnsanlara feyz ruhu vermiş olan dinimiz son dindir En mükemmel dindir Çünkü dinimiz akla mantığa gerçeğe tamamen uyuyor ve uygun düşüyor" (Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri c 2 s 93) Atatürk İslam dininin tamamen ilme ve mantığa uygun bir din olduğunu bir başka sözünde de şöyle ifade etmiştir: "Bizim dinimiz en makul ve en doğal bir dindir Ve ancak bundan dolayıdır ki son din olmuştur Bir dinin doğal olması için akla tekniğe ilme ve mantığa uygun olması gerekir Bizim dinimiz bunlara tamamen uygundur İslam'ın sosyal hayatı içinde hiç kimsenin bir özel sınıf halinde varlığını sürdürme hakkı yoktur Kendilerinde böyle bir hak görenler dini kurallara uygun harekette bulunmuş olmazlar Bizde ruhbanlık yoktur hepimiz eşitiz ve dinimizin kurallarını eşit olarak öğrenmeye mecburuz" (Atatürk"ün Söylev ve Demeçleri 1959 c2 s 90) Büyük Önder Atatürk Türk Milleti'nin dindar olmasını ve dini değerlerini muhafaza etmesini de sıklıkla vurgulamıştır Ayrıca Atatürk'ün Osmanlı Devleti'nin çöküşünü dine bağlayan Türk düşmanlarına yanıtı ise kesin bir şekilde olmuştur: "Düşmanlarımız bizi dinin etkisi altında kalmış olmakla itham ediyor duraklamamızı ve çöküşümüzü buna bağlıyorlar; bu bir hatadır Bizim dinimiz hiç bir vakit kadınların erkeklerden geri kalmasını talep etmemiştir Allah'ın emrettiği şey Müslüman erkekle Müslüman kadının beraberce din öğrenerek eğitilmesidir Kadın ve erkek bu ilim ve eğitimi aramak ve nerede bulursa oraya gitmek ve onunla mücehhez olmak zorundadır İslam ve Türk tarihi incelenirse görülür ki bugün kendimizi bin türlü kuralla bağlanmış zannettiğimiz şey yoktur Türk sosyal yaşantısında kadınlar bilimsel yönden eğitim ve öğretim görmekte ve diğer konularda erkeklerden katiyen geri kalmamışlardır Belki daha ileri gitmişlerdir" (Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri 1959 c2 s86) Dini meseleler hakkındaki görüşlerini öğrenmek isteyen Fransız gazeteci Maurice Perno'ya Atatürk yine kesin bir şekilde şu cevapları vermiştir: M Perno:Şu halde yeni Türkiye'nin siyasetinde dine aykırı hiçbir temayül ve mahiyet olmayacak demek? Atatürk: "Siyasetimiz dine aykırı olmak şöyle dursun din bakımından eksik bile hissediyoruz" M Perno: Zat-ı asilaneleri düşündüklerini bendenize daha iyi izah buyururlar mı? Atatürk: "Türk Milleti daha dindar olmalıdır yani bütün sadeliği ile dindar olmalıdır demek istiyorum Dinime bizzat hakikate nasıl inanıyorsam buna da öyle inanıyorum Şuura muhalif terakkiye engel hiçbir şey ihtiva etmiyor Halbuki Türkiye istiklalini veren bu Asya milleti içinde daha karışık sun'i batıl inanışlardan ibaret bir din daha vardır Fakat bu cahiller bu acizler sırası gelince aydınlanacaklardır Eğer ışığa yaklaşamazlarsa kendilerini mahv ve mahkum etmişler demektir Onları kurtaracağız" (Atatürk ve Din Eğitimi Ahmet Gürbaş Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları s32) Atatürk her yönüyle olduğu gibi dindarlığıyla da milletine en güzel örnek olmuştur Ulu Önder dindar kişiliğinin bir göstergesi olarak din adamlarına karşı her zaman samimi bir şekilde hürmetkar olmuş ve saygı duymuştur Cumhuriyet'in ilk Diyanet İşleri Başkanı Rıfat Börekçi Atatürk'ün kendisine duyduğu saygı ve hürmeti şöyle anlatmıştır: "Ata'nın huzuruna girdiğimde beni ayakta karşılardı Utanır ezilir büzülür "Paşam beni mahcup ediyorsunuz" dediğim zaman "Din adamlarına saygı göstermek Müslümanlığın icaplarındandır" buyururlardı Atatürk şahsi çıkarları için kutsal dinimizi siyasete alet eden cahil din adamlarını sevmezdi" (Atatürk ve Din Eğitimi - Ahmet Gürtaş - Diyanet İşleri Bakanları Yayınları s12) Atatürk Kuran okutulmasına da son derece önem vermiştir Hafız Zeki Çağlarman Atatürk'ün bu yönünü şöyle anlatmıştır: "Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Hanım'la uzun yıllar komşuluk yaptık Her yıl Ramazan ayı yaklaşınca Atatürk kız kardeşine; "Makbule Ramazan geliyor annemize hatim okutmayı ihmal etme"der ve hatim okuyacak hafıza hediye edilmek üzere bir zarf içerisinde para verirdi" (Din Toplum ve Kemal Atatürk Ercüment Demirer s10)