Hamilelikte Aşırı Tükürük Salgısı

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-24-2012

Hamilelikte aşırı tükürük salgısı

[/b]

Hamile kadınların sık karşılaştıkları durumlardan
birisi de tükürük salgılarının herzamankinden daha fazla
olduğunu fark etmeleridir

Tükürük ağız boşluğu içinde yerleşmiş salgı bezleri
tarafından üretilir

Günlük üretimi gün içinde
değişiklik göstermekle birlikte 24 saatte yaklaşık 1

5-2
litre tükürük üretilir ve fark etmeden yutulur

Tükürük bezleri tarafından salgılanan bu sıvı temel
olarak sudan oluşur ancak içinde mukustan, elektrolitlere,
enzim ve hormonlara hatta mikrop öldürücülere kadar pekçok
madde bulunan tükürüğün değişik fonksiyonları vardır:

Kayganlaştırıcılık: Tükürük
içinde bulunan mukus sert gıdaların sindirim sistemine
zarar vermeden yutulmasına yardımcı olur

Ayrıca
ağız boşluğunu kaplayarak besinlerin ve diğer
maddelerin direkt olarak dokular ile temas etmesini
engeller
Çözücülük: Katı gıdaların
çözülerek tadının alınmasını sağlar
Ağız içi hijyen: Ağız boşluğu
içini sürekli yıkayarak yabancı cisimlerin ve ölü
dokuların uzaklaştırılmasını sağlar

Ayrıca
içerdiği bazı enzimler bakteriler üzerinde etki
göstererek aşırı çoğalmalarını engeller

Sindirim: Karbonhidratların sindirimi
ağız içinde tükürük salgısında bulunan amilaz
enzimi ile başlar

Asit dengeleme: Mide içeriğinin asit
ortamını içinde barındırdığı bazik maddeler
sayesinde dengeler

Hamilelik ve tükürük
salgısı

Pekçok faktör tükürük salgısında artışa neden olabilir

Ağzı içinde ya da dişlerde ortaya çıkan problemler,
bademcik iltihabı gibi hastalıklar tükürük üretimini
arttırır

Tükürüğün rahatsız edecek seviyede fazla
olması üretim miktarındaki artışa bağlı olabileceği gibi
yutulmasındaki azalmanın bir sonucu da olabilir

Tükürük salgısını ayarlayan en güçlü faktörlerden
birisi de beyindir

Herhangi bir yiyecek maddesinin
düşünülmesi, kokusunun alınması ya da tadına bakılması
üretim miktarının hemen artmasına neden olabilir

Heyecan,
korku, endişe gibi psikolojik durumlar da tükürük miktarında
değişikliğe neden olabilir

Tükürük üretimini etkileyen faktörlerden birisi de
hamileliktir

Hamilelik sırasında genelde tükürük
üretiminde bir artış görülür

Bu artış özellikle
gebeliğe bağlı bulantı ve kusma sorunu yaşayanlarda daha
fazladır

Genel olarak gebelerin yaklaşık %1'inin fazla
tükürük salgısından yakındığı kabul edilmekle birlikte
bu oranın %17'ye kadar çıkabildiği ileri sürülmektedir

Daha az sayıdaki kadında ise tükürük salgısı çok
rahatsız edici ve günlük yaşantıyı etkileyecek boyutlarda
olabilir

Bu kadınlar gün boyunca sürekli bir mendile ya da
kap içine tükürme gereksinimi duyabilirler

Hatta zaman zaman
konuşmalarında bile bozulmalar olabilir

Bu rahatsız edici
boyuttaki tükürük salgılanması ptyalism gravidarum
ya da sialorrhea olarak adlandırılır

850 kadın üzerinde yapılan bir ankette ptyalism sorunu olan
kadınların %40'ı yutma güçlüğü yaşadıklarını, %30'u
tat alma duyularının olumusuz etkilendiğini, %30'u uyku
düzenlerinin bozulduğunu ve %27'si ise konuşmalarının
etkilendiğini belirtmişlerdir

Nedenleri

Gebelikte görülen aşırı tükürük salgısının altında
yatan neden tam olarak bilinmemektedir ancak bulantı ve
kusmalara da neden olabilen hormonal değişimlerin olaydan
sorumlu olduğu düşünülmektedir

Bir başka olasılık da
bulantı varlığında kadının tükrüğünü yutmaktan bilinç
dışı olarak kaçınması ve bu nedenle üretilen sıvının
ağız içinde birikmesidir

Böyle bir durumda sorun tükürük
salgısının artışı değil yutulmasının azalmasıdır

Tükürük salgısının artmasının nedenlerinden birisi de
gebelikte çok sık görülen mide yanmasıdır

Gebelik
sırasında mide içeriğinin yemek borusuna kaçması nadir
değildir

Böyle bir durumda asit yapıda olan mide içeriği
yemek borusunu döşeyen dokularda rahatsızlığa neden olur ve
kişi bunu yanma olarak hisseder

Yemek borusunda asit
miktarının artması sonucu beyine giden uyarılar tükürük
salgısını arttırır

Artmış olan bu salgının içinde
fazla miktarda asit dengeleyici bikorbonatlar bulunur ve
tükürük yutulduğunda yemek borusunda bulunan fazla asidi
nötralize eder

Benzer şekilde kusma durumunda da yemek borusu
içinde asit arttığından tükürük salgısı da artar

Önlemler

Gebelikte görülen tükürük artışı
sıklıkla bulantı ve kusmalar gibi 6

hafta civarında
başlayıp 14-16

haftalar civarında azalarak kaybolur

Tükürük salgısını azaltmak için herhangi bir ilaç
kullanılmaz ancak bulantı ve kusmalar ile mücadele etmede
kullanılan öneriler burada da işe yarayabilir

Bunlar:

Gün içinde sık aralıklarla dişleri fırçalamak ve
ağzı çalkalamak
Sık aralıklarla az miktarlarda yemek
Yeterli miktarda sıvı almaktır

Bazı kadınlar sert ve aromasız şekerler ile şekersiz
sakız çiğnemenin yakınmaları azalttığını
belirtmektedirler

Ekşi şekerler ve aromalı sakızlar ise
tükürük üretimini arttırdığından önerilmez

Yine benzer
şekilde kabak çekirdeği, beyaz leblebi, ayçekirdeği gibi
çerezlerin de yakınmaları azalttığını belirten kişiler
vardır

İdeal olan üretilen tükürük sıvısını yutmaktır

Ancak aşırı miktarda olan tükrüğü yutmanın bulantıları
arttırdığından yakınıyor ve sürekli tükürmek gereksinimi
duyuyorsanız farkında olmadan fazla miktarda sıvı
kaybettğinizi unutmamalı, sıvı alımınıza özen göstermeli
ve bol su içmelisiniz

Bebeğinizin gelişimi üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi
olmayan bu rahatsız edici durum genelde ilk trimesterin sonunda
azalarak kaybolacaktır

Ancak tıpkı bulantı ve kusmalarda
olduğu gibi çok az sayıda hastada durum gebeliğin ileri
dönemlerine kadar devam edebilir

*

[/b]

Kaynak: Dr

Alper Mumcu

07-24-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Hamilelikte Aşırı Tükürük Salgısı Hamilelikte aşırı tükürük salgısı [/b] Hamile kadınların sık karşılaştıkları durumlardan birisi de tükürük salgılarının herzamankinden daha fazla olduğunu fark etmeleridir Tükürük ağız boşluğu içinde yerleşmiş salgı bezleri tarafından üretilir Günlük üretimi gün içinde değişiklik göstermekle birlikte 24 saatte yaklaşık 15-2 litre tükürük üretilir ve fark etmeden yutulur Tükürük bezleri tarafından salgılanan bu sıvı temel olarak sudan oluşur ancak içinde mukustan, elektrolitlere, enzim ve hormonlara hatta mikrop öldürücülere kadar pekçok madde bulunan tükürüğün değişik fonksiyonları vardır: Kayganlaştırıcılık: Tükürük içinde bulunan mukus sert gıdaların sindirim sistemine zarar vermeden yutulmasına yardımcı olur Ayrıca ağız boşluğunu kaplayarak besinlerin ve diğer maddelerin direkt olarak dokular ile temas etmesini engeller Çözücülük: Katı gıdaların çözülerek tadının alınmasını sağlar Ağız içi hijyen: Ağız boşluğu içini sürekli yıkayarak yabancı cisimlerin ve ölü dokuların uzaklaştırılmasını sağlar Ayrıca içerdiği bazı enzimler bakteriler üzerinde etki göstererek aşırı çoğalmalarını engeller Sindirim: Karbonhidratların sindirimi ağız içinde tükürük salgısında bulunan amilaz enzimi ile başlar Asit dengeleme: Mide içeriğinin asit ortamını içinde barındırdığı bazik maddeler sayesinde dengeler Hamilelik ve tükürük salgısı Pekçok faktör tükürük salgısında artışa neden olabilir Ağzı içinde ya da dişlerde ortaya çıkan problemler, bademcik iltihabı gibi hastalıklar tükürük üretimini arttırır Tükürüğün rahatsız edecek seviyede fazla olması üretim miktarındaki artışa bağlı olabileceği gibi yutulmasındaki azalmanın bir sonucu da olabilir Tükürük salgısını ayarlayan en güçlü faktörlerden birisi de beyindir Herhangi bir yiyecek maddesinin düşünülmesi, kokusunun alınması ya da tadına bakılması üretim miktarının hemen artmasına neden olabilir Heyecan, korku, endişe gibi psikolojik durumlar da tükürük miktarında değişikliğe neden olabilir Tükürük üretimini etkileyen faktörlerden birisi de hamileliktir Hamilelik sırasında genelde tükürük üretiminde bir artış görülür Bu artış özellikle gebeliğe bağlı bulantı ve kusma sorunu yaşayanlarda daha fazladır Genel olarak gebelerin yaklaşık %1'inin fazla tükürük salgısından yakındığı kabul edilmekle birlikte bu oranın %17'ye kadar çıkabildiği ileri sürülmektedir Daha az sayıdaki kadında ise tükürük salgısı çok rahatsız edici ve günlük yaşantıyı etkileyecek boyutlarda olabilir Bu kadınlar gün boyunca sürekli bir mendile ya da kap içine tükürme gereksinimi duyabilirler Hatta zaman zaman konuşmalarında bile bozulmalar olabilir Bu rahatsız edici boyuttaki tükürük salgılanması ptyalism gravidarum ya da sialorrhea olarak adlandırılır 850 kadın üzerinde yapılan bir ankette ptyalism sorunu olan kadınların %40'ı yutma güçlüğü yaşadıklarını, %30'u tat alma duyularının olumusuz etkilendiğini, %30'u uyku düzenlerinin bozulduğunu ve %27'si ise konuşmalarının etkilendiğini belirtmişlerdir Nedenleri Gebelikte görülen aşırı tükürük salgısının altında yatan neden tam olarak bilinmemektedir ancak bulantı ve kusmalara da neden olabilen hormonal değişimlerin olaydan sorumlu olduğu düşünülmektedir Bir başka olasılık da bulantı varlığında kadının tükrüğünü yutmaktan bilinç dışı olarak kaçınması ve bu nedenle üretilen sıvının ağız içinde birikmesidir Böyle bir durumda sorun tükürük salgısının artışı değil yutulmasının azalmasıdır Tükürük salgısının artmasının nedenlerinden birisi de gebelikte çok sık görülen mide yanmasıdır Gebelik sırasında mide içeriğinin yemek borusuna kaçması nadir değildir Böyle bir durumda asit yapıda olan mide içeriği yemek borusunu döşeyen dokularda rahatsızlığa neden olur ve kişi bunu yanma olarak hisseder Yemek borusunda asit miktarının artması sonucu beyine giden uyarılar tükürük salgısını arttırır Artmış olan bu salgının içinde fazla miktarda asit dengeleyici bikorbonatlar bulunur ve tükürük yutulduğunda yemek borusunda bulunan fazla asidi nötralize eder Benzer şekilde kusma durumunda da yemek borusu içinde asit arttığından tükürük salgısı da artar Önlemler Gebelikte görülen tükürük artışı sıklıkla bulantı ve kusmalar gibi 6 hafta civarında başlayıp 14-16 haftalar civarında azalarak kaybolur Tükürük salgısını azaltmak için herhangi bir ilaç kullanılmaz ancak bulantı ve kusmalar ile mücadele etmede kullanılan öneriler burada da işe yarayabilir Bunlar: Gün içinde sık aralıklarla dişleri fırçalamak ve ağzı çalkalamak Sık aralıklarla az miktarlarda yemek Yeterli miktarda sıvı almaktır Bazı kadınlar sert ve aromasız şekerler ile şekersiz sakız çiğnemenin yakınmaları azalttığını belirtmektedirler Ekşi şekerler ve aromalı sakızlar ise tükürük üretimini arttırdığından önerilmez Yine benzer şekilde kabak çekirdeği, beyaz leblebi, ayçekirdeği gibi çerezlerin de yakınmaları azalttığını belirten kişiler vardır İdeal olan üretilen tükürük sıvısını yutmaktır Ancak aşırı miktarda olan tükrüğü yutmanın bulantıları arttırdığından yakınıyor ve sürekli tükürmek gereksinimi duyuyorsanız farkında olmadan fazla miktarda sıvı kaybettğinizi unutmamalı, sıvı alımınıza özen göstermeli ve bol su içmelisiniz Bebeğinizin gelişimi üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi olmayan bu rahatsız edici durum genelde ilk trimesterin sonunda azalarak kaybolacaktır Ancak tıpkı bulantı ve kusmalarda olduğu gibi çok az sayıda hastada durum gebeliğin ileri dönemlerine kadar devam edebilir * [/b] Kaynak: DrAlper Mumcu