Doğumun Birinci Evresi

Doğumun birinci evresi

[/b]
Yazan: DrAlper mumcu Tarih:Bir bebeği ****** yoluyla uterus yani rahim içinden dış
dünyaya gönderme amacıyla kadın vücudundaki değişik
organların birarada yürüttüğü çabaya eylem ya da travay
adı verilir İdeal ve uygun bir eylemin sonucu bebeğin
doğmasıdır

Başarılı bir doğumun gerçekleşmesi için bebeğin
içinde bulunduğu ve gelişimini tamamladığı rahimin
dışına çıkması gerekir Bunun için ise tüm hamilelik
seyri boyunca kapalı duran rahim ağzının açılması ve
rahimin içindeki bebeği bu açıklıktan ******ya ve oradan da
dış dünyaya itmesi gerekir

Bu mucizevi olay belirli bir sırayı takip eden aşamalar
halinde gerçekleşir İlk önce rahim ağzı açılmaya ve
incelmeye uygun hale gelmelidir Normalde arkaya doğru dönük
olan rahim ağzı yavaş yavaş öne doğru dönmeye başlarken
içerdiği su miktarı artar ve yumuşar Bu aşamada rahim
ağzı ile rahim iç boşluğu arasındaki kanalı kaplayan
sümüğümsü salgı ******dan dışarı akabilir Bu olay halk
arasında nişan gelmesi olarak adlandırılır

Temel hazırlıklar gerçekleştikten sonra ise rahim
ağzının açılması ve bebeğin dışarı atılması için ana
faktör olan rahim kasılmaları ile birlikte doğum eylemi
başlar Doğum eyleminin 3 klinik evresi vardır


1 evre rahim kasılmalarının başlamasından rahim
ağzının bebeğin kafasının geçişine izin verecek
kadar açılmasına ve incelmesine kadar geçen süredir
Bu açıklık 10 santim olarak kabul edilir
2 evre rahim ağzının tam açık olmasından bebeğin
doğumuna kadar geçen süreyi ifade eder
3 evre ise bebeğin doğumundan plasenta ve zarların
tamamen rahim dışına atılmasına kadar geçen
süredir


Doğumun 1 evresi

Doğumun birinci evresi rahim ağzının açılması ve incelmesi
aşamasıdır Bu evre doğum eyleminin en uzun dönemidir Amaç
rahim ağzının bebeğin kafasının geçmesine izin verecek
kadar açılması ve aynı zamanda incelmesidir Açıklık
dilatasyon, incelme ise efasman olarak adlandırılır Bu
incelme ve açıklığı sağlamanın tek yolu bebeğin içeriden
baskı yapmasıdır Bunu sağlamanın yolu da yukarıdan belirli
aralıklarla ve belirli bir güçle bebeği itmektir Bu itme
rahim kasılmaları ile gerçekleşir

Rahim temel olarak kas dokusundan oluşmuştur Bu kaslar
rahimin tepe noktasından başlayarak güçlü şekilde
kasılırlar ve aşağıya doğru bir basınç oluşturular Bu
kasılmalar anne adayı tarafından ağrı olarak hissedilirler
ve doğum sancısı olarak adlandırılırlar

Doğumun birinci evresi de kendi içinde bölümlere
ayrılır Eylemin başlamasından rahim ağzının 3-4 santim
açılmasına kadar geçen süre latent evre olarak
adlandırılır Latent evrede kasılmaların sıklığı ve
şiddeti nispeten daha azdır İlk başlarda 15-30 dakika
aralıklarla gelen ve 15 saniye süren kasılmaların sıklığı
ve şiddeti giderek artar 4 santim açıklıktan tam açıklık
olmasına kadar geçen süre ise aktif fazdır Aktif fazın
sonlarına doğru kasılmalar 1-2 dakikada bir gelir ve bazen 1
dakika kadar sürebilir

Doğumun birinci evresi genelde ilk doğumunu yapanlarda 12
saat, ikinci ya da daha sonraki doğumlarda ise 6-8 saat sürer

Bununla birlikte birinci evre bir saatten daha kısa ya da 24
saatten daha uzun da sürebilir Bu süreyi etkileyen faktörler
şunlardır:


Anne adayının daha önce doğum yapmış olması
Rahim kasılmalarının sıklığı, şiddeti ve
uzunluğu
Serviksin kısalma ve açılma yeteneği
bebek ile annenin çatısı arasındaki oranlar
Bebeğin ve önde gelen kısmın duruşu




Doğumun birinci evresinde sizi
neler bekliyor

Doğum eyleminin başladığına yapılan muayene
ve monitör incelemesi ile karar verilir Monitörde düzenli
rahim kasılmalarının izlenmesi siz herhangi bir ağrı
hissetmeseniz bile eylemin başladığı şeklinde yorumlanır
Muayenede ise rahim ağzında açıklık ve incelme olması
tanıyı destekler Bazı durumlarda hiçbir belirti olmasa bile
rutin muayenede rahim ağzında 1-2 santimetre açıklık
saptanabilir

Doğum eyleminin başladığına karar verildiğinde artık
hastaneye yatmanız gerekmektedir Odanıza alındığınızda
hemşireler tarafından gerekli kayıtlar tutulurken aynı
zamanda tüm doğum eylemi boyunca size eşlik edecek olan
monitör bağlanır Monitörde hem bebeğinizin kalp atımları
izlenir hem de rahim kasılamalarını şiddeti ve sıklığı
değerlendirilir İdeal olan tüm doğum eylemi süresince ve
özellikle aktif faz başladıktan sonra monitörizasyona devam
etmektir

Monitör karın cildiniz üzerinize yerleştirilen iki probdan
oluşur Doğum takipleriniz sırasında yapılan NST incelemesi
ile aynıdır Problardan birisi rahim kasılmalarını
kaydederken diğeri bebeğin kalp atım hızını kaydeder Her
iki veri de kağıt üzerine kaydedilir Kasılmalar sırasında
kalp atım hzıında meydana gelen değişiklikler bebeğin
sıkıntıda olup olmadığı hakkında fikir verir

Bu aşamada doktorunuz yeniden dikkatli bir muayene yaparak
bebek ile kemik çatınız arasında bir uyumsuzluk bulunup
bulunmadığını ve normal doğuma engel olabilecek bir durumun
olup olmadığını değerlendirir

Herşeyin yolunda olduğu ve normal doğuma engel olabilecek
bir durumun bulunmadığı saptandıktan sonra barsaklarınızın
son kısmında birikmiş olan dışkıyı boşaltmak amacıyla
lavman yapılır Lavman normal doğumda yapılması gereken bir
uygulamadır Bu işlem aynı zamanda doğum eylemini
hızlandırma gibi bir fonksiyona da sahiptir Lavmandan sonra
yatağınıza alındığınızda damar yoluaçılarak serum
takılacaktır Bu işlem acil bir durum varlığında zamanında
müdahale etmek açısından son derece gerekli ve önemlidir

Doğum sancılarının sıklığı ve şiddeti yeterli
değilse damar yolu ile suni sancı verilebilir Eğer epidural
katater takılacak ve ağrısız doğum gerçekleştirilecek ise
bu işlem sancılar etkin hale geldikten yani latent faz
geçildikten sonra (4 santim açıklığa ulaşıldıktan sonra)
yapılır Suni sancı uygulanması durumunda ya da sancıların
sıklığı, şiddeti ve uzunluğunun uygun olduğu
saptandığında epidural katater rahim ağzı açıklığına
bakılmaksızın takılabilir

Doktorunuz hem eylemi etkinleştirmek hem de amniyon
sıvısında bebeğin dışkısının olup olmadığını görmek
amacıyla muayene sırasında su kesenizi açabilir Bu işlem
sırasında ağrı ve acı duymazsınız Su kesesinin
açılması eylemin süresini kısaltmaktadır

Eylem takibi sırasında doktorunuz belirli aralıklarla
muayene ederek rahim ağzı açıklığını, silinmeyi, bebeğin
başının pozisyonunu inceler ve bir problem olup olmadığını
değerlendirir Silinme ya da efasman rahim ağzı uzunluğunun
eylem öncesi dönemdeki uzunluğuna göre kıyaslamasıdır
Örneğin uzunluk yarı yarıya azaldığında %50 silinme, tam
olduğunda ve rahim ağzı kağıt gibi inceldiğinde ise %100
efasmandan söz edilir

Muayenelerde bebeğin başının aşağıya doğru inip
inmediği de değerledirilir Kasılamaların yeterli güçte ve
şiddette olmasına karşın bebeğin başının inmemesi bir
problem varlığına işaret eder

Muayeneler ilk başlarda kasılmaların durumunda göre 1-2
saatte bir olurken sonlara yaklaşıldığında daha sık
aralıklarla yapılır

Doğumun birinci evresinde bebeğin kalp atım hızında
belirgin azalma olması bir tehlike işareti olabileceğinden
uyanık olmak gerekir Bu nedenle ideal olan sürekli
monitörizasyondur Ancak dönem dönem doktorunuz monitörün
çözülmesine ve dolaşmanıza izin verebilir

Rahim kasılmaları mide boşalmasını geciktirir Bu nedenle
yenilen katı gıdalar uzun süre midede kalacağından kusma
söz konusu olduğunda mide içeriğinin akciğerlere kaçması
olasılığı vardır Bu nedenle doğumun birinci evresinde
genel olarak katı yiyecekler yemeniz önerilmez Ancak
doktorunuzun onayı ile yoğurt, çorba gibi yumuşak gıdalar
alabilirsiniz Aşırıya kaçmamak şartıyla su içmenizde bir
sakınca yoktur

Serviks silinmesi tam, açıklığı 10 santimetre olduğunda
doğumun en uzun evresi olan birinci evre sona ermiştir Anne
adayı daha sonra doğumhaneye alınır

Özetleyecek olursak doğumun birinci evresinde
yaşayacağınız olaylar şöyledir:


Doğum eyleminin başladığına karar verildiğinde
hastaneye yatışınız gerçekleşir
Lavman yapılarak barsakların son kısmı boşaltılır
Damar yolu açılarak sıvı verilir
Rahim kasılmaları ile bebeğin kalp atımları
monitörize edilir
Ağrıların durumuna göre damar yolundan suni sancı
ile destek yapılabilir
Kasılmalar düzenli hale geldikten sonra ya da
açıklık 4 santimetreye ulaştığında epidural
kateter takılır
Eğer kendiliğinden açılmadıysa su keseniz doktorunuz
tarafından açılabilir
İlk başlarda 1-2 saatte bir daha sonra daha kısa
aralıklarla muayene yapılarak durum değerlendirilir
Zaman zaman monitör çözülerek dolaşmanıza izin
verilebilir



Kaynak: DrAlper Mumcu