Bilgide Bilgisizlik

BİLGİ İLE OLMAK


Şuna bütün gönlümle inanıyorum:
Ahlâk elbette bilgi ile çok ilgilidir ama nasıl bir bilgi ile ilgidir? Örnek olabilme bilgisi ile

Biz bunu çok denedik; liselere ahlâk dersleri koyarsınız, ahlâk konusunda nutuklar atarsınız, seminerler verirsiniz, kurumlar oluşturursunuz, kitaplar yazarsınız, bunların elbette faydası yoktur demiyorum ama örnek gerekiyor

Bundan 2500 sene önce Aristoteles'in haklı olarak vurguladığı gibi, ahlâk bilgisi ayrı bir bilgidir ve bunun en iyi öğrenme şekli, örneklerdir Onun için biz akademisyenler, biz araştırıcılar, bilgimizle temasımızda, bilgimiz ile güzelleştiğimizi, bilgimizle kâmil insan olabildiğimizi, eğer genç insanlara gösteremiyorsak, ahlâk konusunda bütün söylediklerimiz boştur ve tutarsızdır
Önce çuvaldızı kendimize batırmamız gerekir

Ahlâk konusunda attığı nutukların ardında duran bir insan olarak, ben kimim?

Ben gerçekten gece yatarken ve bütün dürüstlüğümle kendi kendimi sorguya çektiğim zaman,yanıtı arayabilirim

"Ben ahlâkın neresinde duruyorum, içimdeki çirkinlikler nedir, söylediğim yalanlar nedir, bilmediğim halde bildiğimi sandığım veya biliyormuş gibi göründüğüm şeyler nedir?", sorularıyla kendimi gerçekten sigaya çekebiliyorsam, kendimle yüzleşebiliyorsam, kendi iç dünyamla derinlikler âlemimle karşı karşıya gelebiliyorsam, ben işte o zaman bilgimle ahlâkımı bütünleştirmiş bir insan olabilirim, yoksa olamam

O halde hem noeziyatrik sağlık açısından, anlam sağlığı açısından, hem bilgi sağlığı açısından deneyimli araştırıcıların bütün insan olması, kâmil insan olması kaygısını, bilgi ile teması olan genç araştırmacılara aşılamak gerekir

Siz bu araştırmayı akademik merdivenleri çıkasınız veya size verilen bursların karşılığını ödeyesiniz diye yalnız bunun için yapmıyorsunuz

Siz, bu dünya gezegeninde bütün kainata borçlu, insanlığa borçlu insanlarsınız Dikkat edin, genç araştırmacıya çok geniş bir ahlâk bilinci vermeye çalışıyoruz; çünkü ahlâk, bilinçle başlar Bu genç insanlar, bu bilinci sizlerde görerek edinebilirler Bu bilinç sadece içinde bulunduğumuz, kuruma karşı bir ahlâk sorumluluğu getirmez bize, bu bilinç bütün bilim âlemine, Türkiye ve Türkiye dışındaki bütün dünyadaki bilim dünyasına karşı bir sorumluluk demektir

Bu bilinç yalnız bilim dünyasına değil, bütün insanlığa karşı bilinç demektir, sorumluluk demektir Bu bilinç, insanlığın yalnız bugünkü haline karşı sorumluluk demek değildir, geçmişe, atalarımıza ve gelecek kuşaklara karşı sorumluluk demektir


Bu sorumluluk sadece dünya gezegenine karşı duyulan sorumluluk değildir, bu sorumluluk kainata karşı duyduğumuz sorumluluktur

Çünkü biz, belki, inşallah, kıyamet kopmazsa, bu gezegenden de öbür gezegenlere doğru ileride yolculuk yapacağız, dolayısıyla insan türü olarak bütün kainattan, bütün varlıktan, topraktan, böcekten, buluttan da sorumluyuz Bunlar size belki çok edebi sözler gibi gelebilir ama öyle olduğunu düşünmüyorum

Çünkü araştırıcı olmanın hangi bilgi dalında olursa olsun getirdiği sorumluluk budur

Bilmek bunu gerektirir, bilmek sorumlu olmak demektir ve bilmek bizim kültürümüzün köklerinde bulunan bir deyimle, olmak demektir

Bilmek, üzerinizden kötü bir giysi gibi dökülen, akan veya dersten çıktıktan sonra unutacağınız veya yayın yaptıktan sonra sizin olmayacak olan, yalnızca çıkarınızla ilişkide bulunduğunuz bilgilerle ilişkiye geçmek değildir

Bilmek, bilgi ile yaşamak demektir

Bilginizi içselleştirmek demektir

Bilginizin sorumluluğunuzu duymak demektir


Bilgi ile olmak demektir


Ahmet İnam