Dinlemek-Doğan Cüceloğlu

Nasıl bir dinleyiciyim?
Kimse mükemmel değildir Fakat insanın hatalarını bilmesi onun en güçlü
yanlarından birini oluşturur Aşağıdaki alıştırmayı yaparsanız ne kadar
gerçekten dinliyorsunuz, ne kadar dinlermiş gibi yapıyorsunuz konusunda
kendi davranışınız hakkında daha doğru bir fikir elde edebilirsiniz
1 Beş gün süreyle dinleme davranışına dikkat edin Davranışınızı
değiştirmeye kalkmayın, sadece kendizi gözleyin: Dinlediğiniz zaman kaç
kez gerçekten dinliyorsunuz ya da daha önce söz konusu ettiğimiz dinlememe
davranışlarından hangisini gösteriyorsunuz? Bunların farkına varmaya
çalışın --Gerçekten dinliyor muyum?--; diye kendi kendinize sorun Bu
soruyu, değişik durumlarda ve değişik kimselerle birlikteyken, kendinize
sorun Bu şekilde, ne zaman ve kiminle konuşurken gerçekten dinlediğinizi,
anlayabilirsiniz
2 Özet halinde bir günlük tutarak gözlemlerinizi kaydedebilirsiniz
Aşağıda bir örnek verilmiştir:
Gün ve zaman : 12 Ocak, akşam üzeri
Kişi(ler) : Kardeşim
Konuşma konusu : Liseyi bitirince hangi fakülteye girecek
Nasıl dinledim : Daha önce birkaç kez aynı konuyu dinledim Önce
gerçekten dinlemek istedim Baktım ki aynı eski hikaye, aklıma kendi
derslerim geldi, yarınki yapacağım işleri düşünmeye başladım
Gün ve zaman : 13 Ocak, sabah ilk derse girmeden önce
Kişi(ler) : Sınıf arkadaşım
Konuşma konusu : Önümüzdeki hafta gireceğimiz biyoloji ara sınavı
Nasıl dinledim : Aynı hocanın dersini daha önce almış bir sınıf arkadaşı
varmış, sınavda ne gibi sorular sorabileceğini konuşmuşlar Sınavda ne
gibi sorular gelebileceğini ilgiyle dinledim Arkadaşımın bana bunu
söylemesinden anladığım bir şey de, onun beni kendine yakın bulduğu O
konuşurken hiç sıkılmadım
3 Beş günlük gözlem devresinden sonra aşağıdaki sorulara cevap vermeye
çalışın:
-Dinlediğiniz zamanın ne kadarını tam dinlemeyle geçiriyorsunuz?
-Hangi durumlarda dinlememe sık sık kendini gösteriyor?
-Dinleme davranışından memnun musunuz?
Yukarıdaki alıştırmayı yaptıktan sonra, ne kadar az dinlediğinizi
gözleyerek, hayrete düşebilirsiniz İnsanın zamanının çoğunu dinlermiş
gibi görünüp de dinlemeden geçirmesi, ilk bakışta üzücü gelir Demek ki,
dinler gibi görünen kişilerin çoğu, bizi dinlememektedir
Ne kadar üzücü
olursa olsun, gerçek bu; kulağa ulaşan her söz dinlenmiyor

*
Doğan Cüceloğlu