09-08-2010
|
#2
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Hüseyin Kazım Kadri
HÜSEYİN KÂZIM KADRİ, türk bilim ve siyaset adamı (İstanbul 1870 - Tarsus 1934) Trabzon valisi Kadri Bey'in oğlu Mülkiye mektebi idadisinde, izmir ingiliz ticaret mektebinde okudu, ingilizce, fran-sızca, arapça, farsça, latince öğrendi Tarım öğrenimi için Almanya'ya gitti 1866'dan sonra Maliye nezareti meMebi kalemi'nde ve Hariciye nezareti'nde çaIıştı; Darüşşafaka'da astronomi öğretmenliği yaptı İkinci meşrutiyetin (1908) ilanından sonra Tevfik Fikret ve Hüseyin Cahit' le (Yalçın) Tanin gazetesini çıkardı Canlk (Samsun) ve Serez (Selanik) mutasarrıflıklarında (1909), Halep (1910) ve Selanik (1911) valiliklerinde bulundu Saruhan (Manisa) milletvekili olarak Osmanlı me-busan mecllsi'ne katıldı (1912)
Balkan sa-vaşı'nda Rumeli'nin kaybedilişi üzerine ittihatçılara kızarak Beyrut'a çekildi (1914) Aydın milletvekili oldu (1920) Tevfik Paşa kabinesinde ticaret, ziraat ve evkaf nazırlıklarında bulundu (1921) Daha sonra ticaretle uğraştı Dinsel yapıtlarıyla bazı yazılarında "Şeyh Muhsin Fani" takma adını kullandı Tanin, ikdam, içtihat, Servet-i fünun gibi gazete ve dergilerde dil, din, felsefe, iktisat, tarım ve siyasetle ilgili yazılar yayımladı Hak ne hakikat (1909), Felaha doğru (1912), islamın Avrupa'ya son sözü (1913) kitaplarını çıkardı Beyrut'ta bulunduğu sırada hazırlamaya başladığı Büyük türk lugatı'nda (I c 1927, II c 1928, III c 1943, IV c 1945) türkçe, arapça, farsça sözcüklerle, türk dilinin uygur, çağatay, kazan, azeri, yakut, çuvaş, altay, kırgız lehçelerine ait sözleri, tanık ve örnekleriyle verdi
3 659 sayfalık yapıtının 1 cildinin başında yer alan girişte türk lehçeleri ve gramer özelliklerini anlattı; cilt sonuna kaynaklar ekledi Mahdumkulu divanı ve yedi asırlık türkçe bir manzume (1924) adlı kitabında türkmen şairi Mah-dumkulu'nun şiirlerinin bir bölümünü topladı; kitabın sonuna Ali adında eski bir türk şairinin yazdığı Kıssa-i Yusuf'tan bir manzume ekledi Antepli Mustafa Efendi ile birlikte bir Kuran çevirisi hazırladı: Nûr ül-beyân (1924) Tarihe ilişkin Tarih hatıraları (1930) ve Gazi Mustafa Kemal, bir millettin basü badelmevti (1932) kitaplarını yayımladı
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|