Cevap : Ahmed Yesevi

AHMET YESEVÎ (? – 1166)

Türk tasavvuf şairlerindendir Kurduğu tarikatla yüzyıllarca Türkler’in manevi hayatını etkilemiştir Hoca Ahmet Yesevî adıyla da anılır Türkistan’da, Sayram kasabasında doğdu Yedi yaşındayken babasını kaybetti Ablasıyla birlikte Yesi kasabasına yerleşti İ Ik öğrenimini orada yaptıktan sonra, Bursa’ ya giderek, Şeyh Yusuf Hemedâni’nin yanına girdi Şeyhin gözüne girmeyi başararak; onun üçüncü “halife”si oldu 1166 yılında da, şeyhin yerine geçti Ancak, orada çok kalmayarak, gene Yesi’ye döndü; kendi kurduğu tarikatı yaymaya başladı

Yesevî’nin kurduğu tarikat, göçebe Türkler arasında hızla yayıldı, benimsendi Kısa zaman içinde, Ahmet Yesevî Sir-Derya dolaylarında, Seyhun, Taşkent çevresinde büyük bir ün saldı Böylece, ilk Türk tarikatının kurucusu unvanını kazanmış oldu ölümünden sonra, mezarının üzerine büyük bir türbe yapıldı Sonradan burası, bütün çevre ahalisinin kutsal bir ziyaret yeri haline gelmiştir

Ahmet Yesevî, tarikatının prorapagandasını daha çok göçebe ve köylü halka yönetmiştir Bu cahil halkın din bilgisi ise, son derece basit ve yüzeyseldi Bu yüzden, bilgisiz halka hitap edebilmek için, YeseviHk, eski kabilelerin gelenek ve inançlarıyla bağlanmak zorunda katmıştır Ahmet Yesevî, daha sağlığında, birçok “haitfe’lerini çeşitli Türk ülkelerine yollamıştır Tarikat gitgide yayılarak, yeni yeni tarikatların doğmasına da yol açmıştır XIII yüzyılda, Horasan’da kurulan Hayderiye ile Anadolu’da kurulan Babaîve bektaşi tarikatları da bunlardandır

Ahmet Yesevî’nin hece vezniyle yazdığı şiirler, “Divan-ı Hikmet” adındaki şiir kitabında toplanmıştır Ancak, yapılan incelemeler, “Divan-ı Htkmef’teki bütün şiirlerin Yesevi’ye ait olmadığını ortaya koymuştur Gerçek şudur ki, bu büyük adamın yazmış olduğu hikmetler, sonradan gerek ruh, gerek di!, gerekse anlam bakımından, başkalarınca taklit edilmek istenmiştir

__________________