Cevap : Sabahattin Ali- öykü ve Roman Yazarı

**Şengül Şirin** · 01-03-2010

Sabahattin Ali Kimdir?
25 Şubat 1907 tarihinde, bugün Bulgaristan sınırları içindeki Gümülcine kazası Eğridere köyünde doğdu

Öğrenimini Balıkesir ve İstanbul Muallim Mekteplerinde yaptıktan sonra Yozgat’ta öğretmenliğe başladı

Kazandığı sınavla gittiği Almanya’da Postdam ve Berlin’de öğrenim gördü

Dönüşünde çeşitli okullarda öğretmenlik, Devlet Konservatuvarı’nda dramaturgluk yaptı

Hey bir zaman bakıp bakıp
Seyrine doyamadığım!
Şimdi gurbette bırakıp
Sesini duyamadığım!

Evde kapanıp kaldın mı?
Seyrana çıkıp güldün mü?
Başkalarının oldun mu?
'Benimsin!' diyemediğim!

Akıtıp gözüm yaşını
Hatırlarım gülüşünü;
Kıvırcık saçlı başını
Göğsüme koyamadiğım!

Dik yamaçların selisin,
Sen benden daha delisin,
Şimdi kimlerin kulusun?
Başını eğemediğim!

Nasıl vurgunum bilirdin,
Niçin benden yüz çevirdin?
Kimlerin koynuna girdin?
Öpmeğe kıyamadığım!

1931 yılında bölücü propaganda yaptığı ihbarı üzerine üç ay tutuklu kaldı, kovuşturma sonunda aklandı

Görevine döndü, bu sırada yazdığı bir romanı yayımlamaktan vazgeçince, gazete sahibi iki tanıkla birleşerek, bir toplantıda okuduğu bir taşlamayı okunmasından 6 ay sonra ihbar etti, yargılandı ve mahkum edildi

geçmedi yare sözümüz
yollarda kaldı gözümüz
yere sürüldü yüzümüz
böyleymiş karayazımız

çiçekler açılmaz oldu
pınarlar içilmez oldu
yar bize gülmez oldu
böyleymiş kara yazımız

yalnız ona yar demiştik
onda bir şey var demiştik
o bizi anlar demiştik
böyleymiş kara yazımız

hey gönül gene bu gece
kederim geceden yüce
gel susalım beraberce
böyleymiş kara yazımız

Konya ve Sinop Hapishanelerinde yattı [Eğer, yolunuz Sinop ‘a düşerse ve halen Müze olarak gezilebilen Ünlü Sinop Cezaevinde Sabahattin Ali’nin duvarlarından sular süzülen nemli hücresini de görebilirsiniz

]

burda çiçekler açmıyor
kuşlar süzülüp uçmuyor
yıldızlar ışık saçmıyor
geçmiyor günler geçmiyor

avluda volta vururum
kah düşünür otururum
türlü hayaller görürüm
geçmiyor günler geçmiyor

dışarıda mevsim baharmış
gezip dolaşanlar varmış
günler su gibi akarmış
geçmiyor günler geçmiyor

gönülde eski sevdalar
gözümde dereler bağlar
aynadan hayalin ağlar
geçmiyor günler geçmiyor

yanımda yatan yabancı
her söz zehir gibi acı
bütün dertlerin en gücü
geçmiyor günler geçmiyor

1933'te memuriyet kaydı silindi

Cumhuriyetin Onuncu Yılı nedeniyle çıkan aftan yararlanarak salıverildi

1937'deki askerliğini takiben, önce Ankara Musiki Muallim Mektebi Türkçe öğretmenliğine, ardından çevirmen, öğretmen ve dramaturg olarak çalışacağı Devlet Konservatuarı’na atandı (1938)

Çeşitli resmi kuruluşlarda 1945 yılına kadar çalıştı

İşsiz kaldığı bir dönemde Aziz Nesin ile birlikte Marko Paşa’yı ve onun devamı olan mizah dergilerini çıkardı

Bu dergilerdeki yazılarında, yayın yoluyla hakaret ettiği savıyla yargılandı ve mahkum oldu

Yeniden memur olabilmesi için bağlılığını ispatlaması istendi ve bu amaçla 15 Ocak 1934 tarihli Varlık'ta (13

Sayı) "Benim Aşkım" başlıklı,

Sensin kalbim değildir, böyle göğsümde vuran,
Sensin "Ülkü" adıyla beynimde dimdik duran
Sensin çeyrek asırlık günlerimi dolduran
Seni çıkartsam ömrüm başlamadan bitiyor

Hem bunları ne çıkar anlatsam bir düziye
Hisler kambur oluyor dökülüyor yazıya
Kısacası gönlümü verdim Ulu Gazi'ye
Göğsümde şimdi yalnız onun aşkı yatıyor

dörtlüklerini de içeren Atatürk'e övgü şiiri yayımladı ve karşılığında MEB Talim Terbiye Dairesi Mümeyyizliği’ne atanarak işsizlikten kurtuldu (30 Eylül 1934)

Dağlar dik, çeşmeler kuru
Yarimin benzi çok sarı
Ölüm var, dönülmez geri
Yürü yağız atım yürü

Dağlar geçilmiyor kardan
Aman yok candarmalardan
Ayrılamadım bu yardan
Yürü yağız atım yürü

Yarim bu gece yoruldu
Kaçırdığıma darıldı
Bak daha sıkı sarıldı
Yürü yağız atım yürü

Nasıl titriyor korkudan
Kaldırdım onu uykudan
Sesler geliyor doğudan
Yürü yağız atım yürü

Peşime düştü takipler
Boynumu bekliyor ipler
Zeybekler seni ayıplar
Yürü yağız atım yürü

Yurt dışında çıkmak için anlaştığı, kendisine kılavuzluk yapan Ali Ertekin tarafından, Bulgaristan sınırı yakınlarında Sazara köyü civarındaki ormanda , 2 Nisan 1948 tarihinde Bulgaristan sınırında öldürüldü

Cesedi öldürülüşünden iki buçuk ay sonra (16 Haziran 1948) bulundu

Ela gözünden akan
Ateşli nazarların
Acaba acımadan
Kimi yakacak yarın?

Dudakların acaba
Kimlerle öpüşecek?
Kimler yarın acaba,
Tuzağına düşecek?

Anlıyorum, bizlerden
İntikam alıyorsun

Lakin ey kadın bilsen,
Nasıl alçalıyorsun

(11

11

1926)

Sağlığında yayımlanmış dokuz kitabına, Varlık dergisinde tefrika edilen Esirler (1936) oyunu da eklenince on kitabı, yedi ciltlik bir külliyat halinde Varlık Yayınları arasında tekrar basıldı (1965/1966)

ŞİİRLERİ:
Dağlar ve Rüzgâr (1934)
Değirmen Dağlar ve Rüzgâr (1965)
Dağlar ve Rüzgâr, Kurbağaların Serenadı, Öteki şiirler (1988) tüm şiirleri

ROMAN:
Kuyucakli Yusuf (1837-1988) Çok Güzel bir Roman
İçimizdeki şeytan (1940-1982)
Kürk Mantolu Madonna (1943-1988) Çok Güzel bir Roman

ÖYKÜ:
Değirmen (1935)
Kağnı (1936-1983)
Ses (1927-1972)
Yeni Dünya (1943-1982)
Sırça Köşk (1980)

OYUN:
Esirler (1966)

BESTELENEN ŞİİRLERİ
Dağlar, Sezen Aksu - Dağlardır Dağlar
Hapishane Şarkısı - 3, Ahmet Kaya - Geçmiyor Günler
Hapishane Şarkısı - 5, Edip Akbayram - Aldırma Gönül
Kara Yazı, Ahmet Kaya - Kara Yazı
Kız Kaçıran, Ahmet Kaya - Kızkaçıran
Leylim Ley, Zülfü Livaneli - Leylim Ley

01-03-2010	#2
Şengül Şirin	Cevap : Sabahattin Ali- öykü ve Roman Yazarı Sabahattin Ali Kimdir? 25 Şubat 1907 tarihinde, bugün Bulgaristan sınırları içindeki Gümülcine kazası Eğridere köyünde doğdu Öğrenimini Balıkesir ve İstanbul Muallim Mekteplerinde yaptıktan sonra Yozgat’ta öğretmenliğe başladı Kazandığı sınavla gittiği Almanya’da Postdam ve Berlin’de öğrenim gördü Dönüşünde çeşitli okullarda öğretmenlik, Devlet Konservatuvarı’nda dramaturgluk yaptı Hey bir zaman bakıp bakıp Seyrine doyamadığım! Şimdi gurbette bırakıp Sesini duyamadığım! Evde kapanıp kaldın mı? Seyrana çıkıp güldün mü? Başkalarının oldun mu? 'Benimsin!' diyemediğim! Akıtıp gözüm yaşını Hatırlarım gülüşünü; Kıvırcık saçlı başını Göğsüme koyamadiğım! Dik yamaçların selisin, Sen benden daha delisin, Şimdi kimlerin kulusun? Başını eğemediğim! Nasıl vurgunum bilirdin, Niçin benden yüz çevirdin? Kimlerin koynuna girdin? Öpmeğe kıyamadığım! 1931 yılında bölücü propaganda yaptığı ihbarı üzerine üç ay tutuklu kaldı, kovuşturma sonunda aklandı Görevine döndü, bu sırada yazdığı bir romanı yayımlamaktan vazgeçince, gazete sahibi iki tanıkla birleşerek, bir toplantıda okuduğu bir taşlamayı okunmasından 6 ay sonra ihbar etti, yargılandı ve mahkum edildi geçmedi yare sözümüz yollarda kaldı gözümüz yere sürüldü yüzümüz böyleymiş karayazımız çiçekler açılmaz oldu pınarlar içilmez oldu yar bize gülmez oldu böyleymiş kara yazımız yalnız ona yar demiştik onda bir şey var demiştik o bizi anlar demiştik böyleymiş kara yazımız hey gönül gene bu gece kederim geceden yüce gel susalım beraberce böyleymiş kara yazımız Konya ve Sinop Hapishanelerinde yattı [Eğer, yolunuz Sinop ‘a düşerse ve halen Müze olarak gezilebilen Ünlü Sinop Cezaevinde Sabahattin Ali’nin duvarlarından sular süzülen nemli hücresini de görebilirsiniz] burda çiçekler açmıyor kuşlar süzülüp uçmuyor yıldızlar ışık saçmıyor geçmiyor günler geçmiyor avluda volta vururum kah düşünür otururum türlü hayaller görürüm geçmiyor günler geçmiyor dışarıda mevsim baharmış gezip dolaşanlar varmış günler su gibi akarmış geçmiyor günler geçmiyor gönülde eski sevdalar gözümde dereler bağlar aynadan hayalin ağlar geçmiyor günler geçmiyor yanımda yatan yabancı her söz zehir gibi acı bütün dertlerin en gücü geçmiyor günler geçmiyor 1933'te memuriyet kaydı silindiCumhuriyetin Onuncu Yılı nedeniyle çıkan aftan yararlanarak salıverildi 1937'deki askerliğini takiben, önce Ankara Musiki Muallim Mektebi Türkçe öğretmenliğine, ardından çevirmen, öğretmen ve dramaturg olarak çalışacağı Devlet Konservatuarı’na atandı (1938) Çeşitli resmi kuruluşlarda 1945 yılına kadar çalıştı İşsiz kaldığı bir dönemde Aziz Nesin ile birlikte Marko Paşa’yı ve onun devamı olan mizah dergilerini çıkardı Bu dergilerdeki yazılarında, yayın yoluyla hakaret ettiği savıyla yargılandı ve mahkum olduYeniden memur olabilmesi için bağlılığını ispatlaması istendi ve bu amaçla 15 Ocak 1934 tarihli Varlık'ta (13 Sayı) "Benim Aşkım" başlıklı, Sensin kalbim değildir, böyle göğsümde vuran, Sensin "Ülkü" adıyla beynimde dimdik duran Sensin çeyrek asırlık günlerimi dolduran Seni çıkartsam ömrüm başlamadan bitiyor Hem bunları ne çıkar anlatsam bir düziye Hisler kambur oluyor dökülüyor yazıya Kısacası gönlümü verdim Ulu Gazi'ye Göğsümde şimdi yalnız onun aşkı yatıyor dörtlüklerini de içeren Atatürk'e övgü şiiri yayımladı ve karşılığında MEB Talim Terbiye Dairesi Mümeyyizliği’ne atanarak işsizlikten kurtuldu (30 Eylül 1934) Dağlar dik, çeşmeler kuru Yarimin benzi çok sarı Ölüm var, dönülmez geri Yürü yağız atım yürü Dağlar geçilmiyor kardan Aman yok candarmalardan Ayrılamadım bu yardan Yürü yağız atım yürü Yarim bu gece yoruldu Kaçırdığıma darıldı Bak daha sıkı sarıldı Yürü yağız atım yürü Nasıl titriyor korkudan Kaldırdım onu uykudan Sesler geliyor doğudan Yürü yağız atım yürü Peşime düştü takipler Boynumu bekliyor ipler Zeybekler seni ayıplar Yürü yağız atım yürü Yurt dışında çıkmak için anlaştığı, kendisine kılavuzluk yapan Ali Ertekin tarafından, Bulgaristan sınırı yakınlarında Sazara köyü civarındaki ormanda , 2 Nisan 1948 tarihinde Bulgaristan sınırında öldürüldüCesedi öldürülüşünden iki buçuk ay sonra (16 Haziran 1948) bulundu Ela gözünden akan Ateşli nazarların Acaba acımadan Kimi yakacak yarın? Dudakların acaba Kimlerle öpüşecek? Kimler yarın acaba, Tuzağına düşecek? Anlıyorum, bizlerden İntikam alıyorsun Lakin ey kadın bilsen, Nasıl alçalıyorsun (11111926) Sağlığında yayımlanmış dokuz kitabına, Varlık dergisinde tefrika edilen Esirler (1936) oyunu da eklenince on kitabı, yedi ciltlik bir külliyat halinde Varlık Yayınları arasında tekrar basıldı (1965/1966) ŞİİRLERİ: Dağlar ve Rüzgâr (1934) Değirmen Dağlar ve Rüzgâr (1965) Dağlar ve Rüzgâr, Kurbağaların Serenadı, Öteki şiirler (1988) tüm şiirleri ROMAN: Kuyucakli Yusuf (1837-1988) Çok Güzel bir Roman İçimizdeki şeytan (1940-1982) Kürk Mantolu Madonna (1943-1988) Çok Güzel bir Roman ÖYKÜ: Değirmen (1935) Kağnı (1936-1983) Ses (1927-1972) Yeni Dünya (1943-1982) Sırça Köşk (1980) OYUN: Esirler (1966) BESTELENEN ŞİİRLERİ Dağlar, Sezen Aksu - Dağlardır Dağlar Hapishane Şarkısı - 3, Ahmet Kaya - Geçmiyor Günler Hapishane Şarkısı - 5, Edip Akbayram - Aldırma Gönül Kara Yazı, Ahmet Kaya - Kara Yazı Kız Kaçıran, Ahmet Kaya - Kızkaçıran Leylim Ley, Zülfü Livaneli - Leylim Ley __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır