Cevap : Otuz Yıl Savaşları

OTUZ YIL SAVAŞLARI

Nikolaus Kopernikus

Alman ve İspanya Krallarının yeni mezheplere karşı bayrak açması üzerine başlayan savaşlar Protestan yanlılarının galibiyetiyle sonuçlandı

Otuz yıl savaşları Almanya ve müttefiki olan ispanya ile Fransa ve müttefikleri (İsveç, Danimarka) arasında yapılmıştır Bu savaş tamamen mezhep çekişmesinden kaynaklanmıştır Almanya'da hemen hemen bağımsız yaşayan, ama sözde Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu içinde bulunan pek çok hükümdar Protestanlığı kabul etmişti Bunlarla Katolikler arasında büyük bir savaş çıktı

Savaşta taraflar

Almanya
İspanya
-------------
Fransa
İsveç
Danimarka

Almanlar birbirleriyle savaşırken savaşa Fransa, İsveç ve Danimarka da karıştı Mezhep farklılığı nedeniyle otuz yıl içinde yüz binlerce kişi öldü Savaş Westfalya (1648) Barışı ile sonuçlandı Bu antlaşma Avrupa tarihinde çok önemli bir adımdır Almanya Protestanlığı resmi din olarak tanıdı

Artık Avrupa'da mezhep çekişmeleri siyasetten çekilmiş, devletlerin arasında bir sorun olmaktan çıkmıştır Böylece Avrupa bazı konularda birlikte hareket etme imkanı kazanmıştır

Antlaşmanın bazı önemli maddeleri:

1 Almanya, içindeki prenslerin dini ve siyasi özgürlüklerini kabul etti
2 Hollanda'nın bağımsızlığı tanındı
3 Fransa, Almanya'dan Alsas'ı aldı
4 İsveç Kralı, Baltık denizi kıyılarına sahip oldu
5 Almanya'nın küçük prensliklerinden Brandenburg Prensliği Prusya dukalığı adını aldı Bu suretle bugünkü Almanya'nın temelleri atılmış oldu

Yorum : Westfalya barışını İspanya tanımadı Bu yüzden Orta Avrupa'da savaş bittiği halde Fransa ile İspanya arasında savaş on yıl daha devam etti Yapılan Pirene Antlaşmasıyla (1659), İspanya Fransa'nın üstünlüğünü kabul etmiştir

17 ve 18 Yüzyıllarda Avrupa Devletleri

1 Almanya: Kutsal Roma-Germen adını taşıyan Almanya'da yüzlerce prenslik vardı Aralarında siyasi birlik yoktu Otuz Yıl savaşlarında Almanya yenilmiş ve ülkedeki prensliklere mezhep özgürlüğü tanımıştı 18 yüzyıl başlarında Prusya en güçlü prenslik olarak krallık haline geldi ve lider durumuna yükseldi

2 İngiltere: 17 yüzyıl sonlarında ingiltere'de meşruti krallık kuruldu (1688) 18 yüzyıla güçlü bir şekilde giren İngiltere her alanda gelişme gösterdi Yedi yıl savaşları'nda Fransa'dan büyük sömürgeler elde etti Amerika'da 13 koloni kurdular Amerika'nın bağımsızlığını Versay (1783) Antlaşmasıyla tanıdılar

3 Fransa: 17 yüzyılda Avrupa'nın en güçlü devleti durumuna geldi, ispanya Veraset Savaşlarında Almanya ve İngiltere ile mücadele etti Bu savaşlar Fransa'yı olumsuz yönde etkiledi

4 Lehistan: 17 yüzyılın sonlarına doğru Kutsal İttifaka katılarak Osmanlı Devleti'yle mücadeleye girişti, iç ve dış nedenler siyasi alanda etkili olmasına engel oldu 18 yüzyılda iyice güçsüzle-şen Lehistan, Rusya, Prusya ve Avusturya tartından üç kez bölüşülerek ortadan kaldırıldı (1772, 1793, 1795)
18 yüzyılın sonlarına doğru Lehistan'ın ortadan kalkması ile Rusya hem İsveç hem de Osmanlı Devleti için çok büyük bir tehlike durumuna geldi

5 Hollanda: İspanya'dan bağımsızlığını kazanan Hollanda'da krallık kuruldu Kısa zamanda sömürgecilikte ilerledi ve zengin bir duruma geldi

6 Rusya: Rusya, 17 yüzyılın sonlarında (1682) Çar ı Petro'nun yönetimine girdi Petro'nun iki amacı vardı: Karadeniz'e ve Ballık kıyılarına ulaşmak Petro, Rusya'yı bir Avrupa devleti haline getirmeye çalıştı İstanbul Antlaşmasıyla Karadeniz'e inen Rusya, Küçük Kaynarca'yla da Kırım'ı alarak kuvvetli bir devlet haline gelmiştir

7 Avusturya: Otuzyıl savaşlarında Avusturya Alman siyasi birliğini kuramamıştı Fakat güçlü devletler arasındaydı Zaten Karlofça Antlaşmasıyla Macaristan'ı ve Erdel'i alarak büyümüştü Fransız ihtilâli Avusturya'nın büyümesinde büyük bir engel olmuştur

8 İsveç: Otuz yıl savaşlarından başarı ile çıkmıştır Paltova savaşıyla İsveç'in genişlemesi durdu

9 İtalya: İtalya'da siyasi birlik yoktu 18 yüzyılda da bu özelliğini devam ettiren İtalya'da en büyük cumhuriyet Sardunya Krallığı idi Venedik eski önemini yitirmeye başlamıştı 19 yüzyılda Sardunya İtalyan birliğini kurmuştur

__________________