Kapitalizm

Kapitalizm,

özel teşebbüse ve 1 kazanç yollarının aranması ilkesine dayanan ekonomik sistem
önce ingiltere'de, daha sonra Almanya ve Fransa'da ilk fabrikaların kurulmasıyla sonuçlanan XIX yy *sanayi devrimine bağlanır Fabrikaların kurulmasıyla bazı üretim kesimlerinde, sözgelimi dokuma sanayiinde, elemeği yerini makinelere bırakmış ve iflâsa sürüklenen elsa-natçısı ya yok olup gitmek ya da fabrikalarda işçilik yapmak zorunda kalmıştı
kapitalizm ve sosyalizm





Kapitalist ekonominin başlıca özelliği, *ticaret ve *sanayinin örgütlenmesinde sermaye'nin (kapital) en büyük rolü oynaması ve bütün iktisadî etkinliklerde kazanç (kâr) amacının güdülmesidir
Sermaye, *bankaya yatırılan ve faiz getiren paradır Daha genel anlamda, herhangi bir üretime katkıda bulunan bütün mallar sermayedir: toprak, fabrikalar, hizmetler (ticarî işletmeler, bankalar vb)



Kazanç ise bu sermayenin işletilmesiyle sağlanan net kârdır
Kapitalist bir devlette her birey bir işletme kurabilir; üretim araçları, ü-retime emeği geçen bütün insanların değil, bu işletmede hisse sahibi olan belli sayıda bağımsız kişinin ya da şirket halinde birleşmiş kişilerin malıdır Devletin elinde bulunan kamu kesimine karşılık, özel teşebbüs'ün hüküm sürdüğü bu kesime «özel kesim» denilir


Oysa sosyalist bir sistemde bütün üretim araçlarının sahibi devlettir: Türkiye'de Elektrik Işletmesi'nin, Demiryolları İşletmesi'nin devlete ait olması gibi, sosyalist bir ülkede diğer bütün üretim kuruluşları da kamu kesiminin malıdır


Günümüzde, «bloksuz» denilen Ü-çüncü Dünya ülkeleri bir yana bırakılırsa, bütün ülkeler başlıca iki blo-ka ayrılmıştır: kapitalist devletler (Batı Avrupa, Amerika, Japonya) ve sosyalist devletler (SSCB, Orta Avrupa, Çin, Küba)

__________________