12-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Ulama Nedir
Ulama Nedir
Ulama Özellikleri Nelerdir - Edebiyat Terimlerinde Ulama - Ulama Anlamı - Ulama Ödevi Örnegi
Sessizle biten sözcükten sonra sesliyle başlayan bir sözcük gelirse, iki sözcük birbirine bağlanarak okunur Buna ulama denir
Örnek: Bakkaldan ekmek aldım cümlesinde iki yerde ulama yapılmıştır Sözcükler arasında herhangi bir noktalama işareti varsa ulama yapılmaz
Ulama: Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar
Emanet_eşeğin yuları gevşek olur
Geniş_ovayı seyre daldı
Elbisenin_ütüsü bozulmuş Emane - teğeğin yuları gevşek olur
Geni - şovayı seyre daldı
Elbiseni - nütüsü bozulmuş
Ulama: Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar
Emanet_eşeğin yuları gevşek olur
Geniş_ovayı seyre daldı
Elbisenin_ütüsü bozulmuş Emane - teğeğin yuları gevşek olur
Geni - şovayı seyre daldı
Elbiseni - nütüsü bozulmuş
Ulama: Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar
Emanet_eşeğin yuları gevşek olur
Geniş_ovayı seyre daldı
Elbisenin_ütüsü bozulmuş Emane - teğeğin yuları gevşek olur
Geni - şovayı seyre daldı
Elbiseni - nütüsü bozulmuş
* Farklı bir kaynaktan örnekli ulama konusu ödevi 
ULAMA
Cümle içerisinde sessiz harf ile biten bir sözcükten sonra sesli harf ile başlayan bir sözcük gelirse, bu iki sözcük okunurken bitişikmiş gibi okunur Bu olaya ulama denir
Ulama sadece okuma ve söylemede geçerlidir Yazmada geçerli değildir
NOT: Noktalama işlaretleri ulamayı bozar
Anlamı bozulan sözcükler arasında ulama olmaz
ÖRNEK ( 1 ) : Güzel bir ev satın aldık
Bu cümlede, " bir " sözcüğü ile " ev " sözcüğü arasında ulama vardır Yine " satın " ile "aldık " sözcükleri arasında da ulama vardır
ÖRNEK ( 2 ) : Portokal, ağaçta yetişen turunçgil meyvelerdendir
Bu cümlede, " portokal " ile " ağaçta " sözcükleri arasında ulama yoktur Çünkü; bu iki sözcük arasında noktalama işaretlerinden olan virgül ( , ) vardır
ÖRNEK ( 3 ) : Taze kan almış gibi koşuyordu
Bu cümlede, " kan " ile " almış " sözcükleri arasında ulama yoktur Çünkü, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunduğunda başka bir anlam, başka bir sözcük oluşmaktadır Oluşan sözcük ise " kanalmış " dır
NOT: Bileşik sözcüklerin hecelere ayrılmasında, ulama kuralına uyulur
ÖRNEK: İlk + okul = İlkokul
Bu oluşumdan meydana gelen ve yeni bir anlam kazanan bileşik " İlkokul " sözcüğü hecelerine ayrılırken, kendini oluşturan " ilk " ve " okul " sözcüklerinin ayrı ayrı hecelerine ayrılmasına uygun olarak hecelerine ayrılmaz Ya nasıl ayrılır?
Şöyle ayrılır: İl - ko - kul
Halbuki " İlk " ve " okul " sözcüklerini ayrı ayrı hecelerine ayırırken şöyle yaparız:
İlk= - İlk
Okul = O - kul
Çünkü, " İlkokul " sözcüğü bileşik sözcüktür Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bileşik sözcüklerin hecelere ayrılmasında ULAMA kuralına uyarız
Yani;" sessiz harf ile biten bir sözcükten sonra, sesli harf ile başlayan bir sözcük gelirse, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunur " Hecelere ayırmada ise, böyle iki sözcük bileşmiş olduğu için sessiz harften sonra gelen sesli harfler, sessiz harfe ile birleştirilerek hecelerine ayrılır
ÖRNEKLER:
Kızıl = Kı - zıl
Ay = ay
Kızlay = kı - zı - lay
Baş = baş
Öğretmen = öğ - ret - men
Başöğretmen = ba - şöğ - ret - men
Hanım = ha - nım
Eli = e - li
Hanımeli = ha - nı - me - li
Semiz = se - miz
Otu = o - tu
Semizotu = se - mi - zo - tu
Kırk = kırk
Ayak = a - yak
Kırkayak = kır - ka - yak
Yayın = ya - yın
Evi = e - vi
Yayınevi = ya - yı - ne - vi
Kardan = kar - dan
Adam = a - dam
Kardanadam = kar - da - na - dam
|
|
|