Dilimiz Nasıl Tat Alır?

Dil nasıl tat alır,
Tatları nasıl alırız,
Tat alma bölgeleri,
Tat alma organımız dil,

Yediğimiz besinlerden nasıl tat aldığımızı hiç merak ettiniz mi? Dilimizin tat alma işlemini nasıl gerçekleştirdiğini gelin hep birlikte öğrenelim



Tat duyusu dil üzerinde bulunan tat tomurcukları olarak adlandırılan alıcılar tarafından algılanır Sayıları 9 bin-10 bin kadardır Çocuklarda sayıları çok daha fazladır Kırk beş yaşından sonra birçoğu etkinliğini yitirdiği için tat duyarlılığı da giderek azalır

Tat duyumu verebilmek için gazlar da dahil bütün cisimler erimiş halde olmalıdırlar yani ilk koşul suda çözülebilirliktir Erimeyen maddeler sadece dokunum ve ısı duyumu verirler Bir meyvenin kabuğuna dilinizle dokunduğunuz vakit tat alamazsınız Bununla beraber tat duyumu tadı olan maddelerin erimesini ve karışmasını kolaylaştıracak olan tükürük salgısı ile mümkün olur

Tat almada sadece dil ve ağızdaki sinirlerin değil kokunun da payı vardır Koku duymayan bir kimse yediği yemeklerde hiç tat bulamaz Tat duygusu insandan insana değişir

Koku duyusunda olduğu gibi tat duyumunu da oluşturan yine moleküllerdir Gıdadaki molekül ile ağzın içindeki tat alıcı duyargalar arasındaki etkileyiş kimyasaldır Gıdayı oluşturan bileşenlerin molekül yapıları ile tatları arasında da bir bağlantı vardır Örneğin atom yapısı büyüdükçe acı tat ortaya çıkmaktadır

Tatlı tuzlu acı ve ekşi olmak üzere başlıca dört tat unsurunun olduğu kabul edilmektedir Tat duyusunun ortaya çıkması sırasında tat molekülü dil üzerinde zayıf bir şekilde emilmekte moleküler yapıda oluşan değişim sinirlerle elektrik sinyalleri olarak beyne gönderilmekte tat beyinde algılanmaktadır Tadın algılanması için gereken süre ortalama bir saniyenin kırkta biri kadardır

Ana dört tat dilin değişik kısımlarında algılanır Acı dilin arka kısmında ekşi arka yanlarda tuzlu Ön yanlarda tatlılık ise dilin uç kısmında daha yoğun olarak algılanır

Genel olarak tatlılığın şekerden ekşiliğin asitten tuzluluğun tuzdan acılığın da kafein kinin gibi pek çok organik ve inorganik bileşenlerden kaynaklandığı söylenebilir Ancak birçok gıda maddesinde bu bileşenlerin hemen hepsi vardır Hangisi baskınsa biz onu algılarız Örneğin puan açısından (yüzde değil) değerlendirildiğinde kola turşu kahve ve balın tat değerleri aşağıdaki şekilde oluşur

Tatlar arasındaki karşıtlık etkisi de bazı tatları değiştirir veya şiddetlendirir Örneğin ekşi bir besin yenildikten sonra içilen su şekerli bir tat verir Tatma öncesinde alınan çok sıcak veya soğuk bir sıvı da tat duyumunu etkiler