İslamiyetde İbadetler , Taharetler

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

İslamiyetde İbadetler , Taharetler

İslâm dini, Yüce Allah´a ibadetten, itaat ve teslimiyetten ibaret en kutsal bir dindir

Bu kutsal din, Yüce Allah´ı bilmek, ona ibadet ve itaatta bulunmak için insanların yaratılmış olduklarını bildirmektedir

Büyük İslâm dini, insanları yükseltir, insanları melekler gibi temiz bir hayata kavuşturur, insanların ruhlarını manevî duygularla aydınlatır

Bütün kâinatın yüce yaratıcısına kulluk ve ibadet görevinde bulunmalarını emreder

İkramı bol olan ezelî yaratıcımızın manevî huzurunda kabul edilmek, insan için ne büyük bir nimet, ne büyük bir şereftir

İşte ibadet ve itaat, insana bu nimet ve şerefi kazandırır

Uyanık bir ruhun ferahlığı, sağlam düşünceli bir insanın kalben huzuru, gerçek bir neş´eye ve bir mutluluğa kavuşması, ancak Yüce Allah´a ibadet sayesinde elde edilir

İbadet ve itaat zevkinden yoksun olanlar, kendi yaratılışlarındaki hikmetten habersiz olan zavallılardır

Yüce Allah´a kulluk ve ibadette bulunmayanlar, borçlu oldukları şükür görevini terk etmiş, sonsuz âhiret hayatlarını tehlikeye düşürmüş mutsuz kimselerdir

Hiç şübhe yok ki, insanların mutluluk ve selâmeti, gerçek varlığı, Yüce Allah´a güzel niyet ve samimi bir kalb ile ibadet ve itaat etmekle kazanılmış olur

İbadetlerin bir kısmı da temizliğe ve pâklığa bağlıdır

Müslümanlık, temizliğe büyük bir önem vermiştir

Taharet, maddî ve manevî kirlerden arınmak demektir

Bir kısım ibadetlerin şartı, başlangıcı, anahtarıdır

Temizlik bulunmadıkça bu ibadetler yerine getirilemez

Temizlik bulunmadıkça insan Yüce Allah´ın manevî huzuruna giremez

Nitekim bir hadis-i şerifte: "Temizlik imandandır," buyurulmuştur

Diğer bir hadis-i şerifde de: "Namazın anahtarı temizliktir " buyurulmuştur

Aynı zamanda temizlik sağlık için yararlıdır

Rızkın çoğalmasına sebeb olur

Nitekim bir hadis-i şerifde: "Temizliğe devam et ki, rızkına genişlik verilsin" buyurulmuştur

Sonuç

Ehliyet ve yetki sahibi olan her insan birtakım ibadetlerle, temizliklerle din bakımından görevlidir

Bazı şeyleri yapmakla ve bazı şeyleri yapmamakla sorumlu tutulmuştur

Bunlara dair ilmihalimizde yeterince bilgi verilecektir

Ancak din kitablarında, yazışmalarda ve konuşmalarda çokça tekrarlanan bazı deyimler vardır ki, önce bunların anlamlarını bilmek gerekir

Bunun için önce bunların lûgat ve terim manalarını yazacağız

İbadet

Lûgat´ta kullukta bulunmak demektir

Şeriat teriminde "İyi niyete bağlı olarak yapılmasında sevab bulunan her iştir

Yüce Allah´a saygı ve itaat için yapılır

Namaz kılmak, oruç tutmak gibi

Tâat

Emri benimseyip yerine getirmek demektir

Buna itaat de denir

Şeriatta itaat ise, yapılmasından dolayı sevab kazanılan herhangi bir iştir; gerek niyet bulunsun, gerek bulunmasın

Kur´an-ı Kerim´i okumak gibi

Kurbet

Yakınlık demektir

Şeriatta ise, Yüce Allah´a manevî olarak yakınlığa sebeb olan herhangi güzel bir iştir

Sadakalar ve nafile kılınan namazlar gibi

Niyet

Kasıd manasındadır ki, kalbin bir şeyi yapmaya yönelmesi demektir

Şeriatta ise, yapılan bir görevle Yüce Allah´a ibadette bulunmayı ve O´na manevî bakımdan yaklaşmayı kasdetmektir

Bir işin ibadet olabilmesi için böyle bir niyete ihtiyaç vardır

Örnek: Biz namazlarımızı, yalnız Yüce Allah´ın emrine uymak için, O´nun rızasını kazanmak için kılarız

İşte bu, namaz hakkında bir niyettir

Yoksa başkalarına göstermek veya vücut sağlığı için namaz şeklinde yapılacak olan hareketler, Allah rızasını taşımadığı için, ibadet sayılmaz

Allah rızası niyetine bağlı bulunan temizlik gibi bir abdest de, bir ibadettir

Teklif

Bir kimseye zorluk veren bir şeyi emretmek ve ona yüklemek demektir

Şeriatta ise: İslâm dininin ehliyet ve yetkiye sahib olan insanlara birtakım şeyler yapmalarını ve birtakım şeyleri yapmamalarını emredip yüklemesidir

Bunlarla din yönünden görevlenmiş olan bir insana da Mükellef (Yükümlü) denir

Çoğulu "Mükellefin" dir

İnsanlar yetki ve kudretleri nisbetinde mükellef (yükümlü) olurlar

Aklı bulunan ve büluğ çağına ermiş olan kimsenin ehliyeti tam olacağından yükümlülüğü de öylece tam olur

Akıl

Ruhun bir kuvvetidir ki, insan onunla bilgi sahibi olur

İyi ile kötüyü ayırır ve eşyanın gerçek hallerini onunla anlar

Diğer bir tarife göre akıl ruhsal bir nurdur ki, insana gideceği yolu aydınlatır, insana hak ve gerçeği bildirir

Bu ruhsal kuvvete sahib olana akıllı kimse denir

Bundan yoksun olana da Mecnun (deli) denir

Büluğ

Belli bir çağa yetişmek ve belli birtakım vasıflara sahib olmak demektir

Belli bir yaşta bulunan ve belli vasıflara sahib olan kimseye "bâliğ ve bâliğa" denir

Şöyle ki: Uykuda gördüğü bir rüyadan dolayı üzerine gusletmek gereken (ihtilâm olan) bir erkek bâliğdir

Evlendiği takdirde çocuk yapabilecek genç bir erkek de baliğdir

Baliğ veya baliğa olma yaşının başlangıcı, erkek çocuklar için tam on iki, kız çocuklar için de tam dokuz yaştır

Bu yaşların sonu da her ikisinde tam on beş yaştır

Böyle on beş yaşını bitirmiş olduğu halde, kendisine ihtilâm ve gebelik gibi büluğ eseri belirmeyen kimse, hükmen baliğ sayılır

Hüküm

Karar, bir şeyin sonucu olma, bir sonucu gerektirme, etki, emretme manalarında kullanılır

Din deyiminde ise, bir şeyin üzerine düşen eser demektir

Yükümlülerin (mükelleflerin) işleri ile ilgili olan dine ait hükümlerden her birine "Şer´î hüküm, çoğuluna da Ahkâm-ı Şer´iye (Şer´î hükümler) denilir

Örnek: Zekât farzdır, hırsızlık haramdır, denilmesi birer Şer´î hükümdür

Ef´al-i Mükellefin

Mükellef insanların yaptıkları işlerdir ki, farz, vacib, sünnet, müstahab, helal, mübah, mekruh, haram, sahih, fasid, batıl gibi kısımlara ayrılır

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İslamiyetde İbadetler , Taharetler İslamiyetde İbadetler , Taharetler İslâm dini, Yüce Allah´a ibadetten, itaat ve teslimiyetten ibaret en kutsal bir dindir Bu kutsal din, Yüce Allah´ı bilmek, ona ibadet ve itaatta bulunmak için insanların yaratılmış olduklarını bildirmektedir Büyük İslâm dini, insanları yükseltir, insanları melekler gibi temiz bir hayata kavuşturur, insanların ruhlarını manevî duygularla aydınlatır Bütün kâinatın yüce yaratıcısına kulluk ve ibadet görevinde bulunmalarını emreder İkramı bol olan ezelî yaratıcımızın manevî huzurunda kabul edilmek, insan için ne büyük bir nimet, ne büyük bir şereftir İşte ibadet ve itaat, insana bu nimet ve şerefi kazandırır Uyanık bir ruhun ferahlığı, sağlam düşünceli bir insanın kalben huzuru, gerçek bir neş´eye ve bir mutluluğa kavuşması, ancak Yüce Allah´a ibadet sayesinde elde edilir İbadet ve itaat zevkinden yoksun olanlar, kendi yaratılışlarındaki hikmetten habersiz olan zavallılardır Yüce Allah´a kulluk ve ibadette bulunmayanlar, borçlu oldukları şükür görevini terk etmiş, sonsuz âhiret hayatlarını tehlikeye düşürmüş mutsuz kimselerdir Hiç şübhe yok ki, insanların mutluluk ve selâmeti, gerçek varlığı, Yüce Allah´a güzel niyet ve samimi bir kalb ile ibadet ve itaat etmekle kazanılmış olur İbadetlerin bir kısmı da temizliğe ve pâklığa bağlıdır Müslümanlık, temizliğe büyük bir önem vermiştir Taharet, maddî ve manevî kirlerden arınmak demektir Bir kısım ibadetlerin şartı, başlangıcı, anahtarıdır Temizlik bulunmadıkça bu ibadetler yerine getirilemez Temizlik bulunmadıkça insan Yüce Allah´ın manevî huzuruna giremez Nitekim bir hadis-i şerifte: "Temizlik imandandır," buyurulmuştur Diğer bir hadis-i şerifde de: "Namazın anahtarı temizliktir " buyurulmuştur Aynı zamanda temizlik sağlık için yararlıdır Rızkın çoğalmasına sebeb olur Nitekim bir hadis-i şerifde: "Temizliğe devam et ki, rızkına genişlik verilsin" buyurulmuştur Sonuç Ehliyet ve yetki sahibi olan her insan birtakım ibadetlerle, temizliklerle din bakımından görevlidir Bazı şeyleri yapmakla ve bazı şeyleri yapmamakla sorumlu tutulmuştur Bunlara dair ilmihalimizde yeterince bilgi verilecektir Ancak din kitablarında, yazışmalarda ve konuşmalarda çokça tekrarlanan bazı deyimler vardır ki, önce bunların anlamlarını bilmek gerekir Bunun için önce bunların lûgat ve terim manalarını yazacağız İbadet Lûgat´ta kullukta bulunmak demektir Şeriat teriminde "İyi niyete bağlı olarak yapılmasında sevab bulunan her iştir Yüce Allah´a saygı ve itaat için yapılır Namaz kılmak, oruç tutmak gibi Tâat Emri benimseyip yerine getirmek demektir Buna itaat de denir Şeriatta itaat ise, yapılmasından dolayı sevab kazanılan herhangi bir iştir; gerek niyet bulunsun, gerek bulunmasın Kur´an-ı Kerim´i okumak gibi Kurbet Yakınlık demektir Şeriatta ise, Yüce Allah´a manevî olarak yakınlığa sebeb olan herhangi güzel bir iştir Sadakalar ve nafile kılınan namazlar gibi Niyet Kasıd manasındadır ki, kalbin bir şeyi yapmaya yönelmesi demektir Şeriatta ise, yapılan bir görevle Yüce Allah´a ibadette bulunmayı ve O´na manevî bakımdan yaklaşmayı kasdetmektir Bir işin ibadet olabilmesi için böyle bir niyete ihtiyaç vardır Örnek: Biz namazlarımızı, yalnız Yüce Allah´ın emrine uymak için, O´nun rızasını kazanmak için kılarız İşte bu, namaz hakkında bir niyettir Yoksa başkalarına göstermek veya vücut sağlığı için namaz şeklinde yapılacak olan hareketler, Allah rızasını taşımadığı için, ibadet sayılmaz Allah rızası niyetine bağlı bulunan temizlik gibi bir abdest de, bir ibadettir Teklif Bir kimseye zorluk veren bir şeyi emretmek ve ona yüklemek demektir Şeriatta ise: İslâm dininin ehliyet ve yetkiye sahib olan insanlara birtakım şeyler yapmalarını ve birtakım şeyleri yapmamalarını emredip yüklemesidir Bunlarla din yönünden görevlenmiş olan bir insana da Mükellef (Yükümlü) denir Çoğulu "Mükellefin" dir İnsanlar yetki ve kudretleri nisbetinde mükellef (yükümlü) olurlar Aklı bulunan ve büluğ çağına ermiş olan kimsenin ehliyeti tam olacağından yükümlülüğü de öylece tam olur Akıl Ruhun bir kuvvetidir ki, insan onunla bilgi sahibi olur İyi ile kötüyü ayırır ve eşyanın gerçek hallerini onunla anlar Diğer bir tarife göre akıl ruhsal bir nurdur ki, insana gideceği yolu aydınlatır, insana hak ve gerçeği bildirir Bu ruhsal kuvvete sahib olana akıllı kimse denir Bundan yoksun olana da Mecnun (deli) denir Büluğ Belli bir çağa yetişmek ve belli birtakım vasıflara sahib olmak demektir Belli bir yaşta bulunan ve belli vasıflara sahib olan kimseye "bâliğ ve bâliğa" denir Şöyle ki: Uykuda gördüğü bir rüyadan dolayı üzerine gusletmek gereken (ihtilâm olan) bir erkek bâliğdir Evlendiği takdirde çocuk yapabilecek genç bir erkek de baliğdir Baliğ veya baliğa olma yaşının başlangıcı, erkek çocuklar için tam on iki, kız çocuklar için de tam dokuz yaştır Bu yaşların sonu da her ikisinde tam on beş yaştır Böyle on beş yaşını bitirmiş olduğu halde, kendisine ihtilâm ve gebelik gibi büluğ eseri belirmeyen kimse, hükmen baliğ sayılır Hüküm Karar, bir şeyin sonucu olma, bir sonucu gerektirme, etki, emretme manalarında kullanılır Din deyiminde ise, bir şeyin üzerine düşen eser demektir Yükümlülerin (mükelleflerin) işleri ile ilgili olan dine ait hükümlerden her birine "Şer´î hüküm, çoğuluna da Ahkâm-ı Şer´iye (Şer´î hükümler) denilir Örnek: Zekât farzdır, hırsızlık haramdır, denilmesi birer Şer´î hükümdür Ef´al-i Mükellefin Mükellef insanların yaptıkları işlerdir ki, farz, vacib, sünnet, müstahab, helal, mübah, mekruh, haram, sahih, fasid, batıl gibi kısımlara ayrılır