Prof. Dr. Sinsi
|
Aydin İli Ve Tanıtımı
AYDIN
Türkiye genelinde incir, zeytin ve kestane üretiminde birinci,
“Bizim yeryüzünde bildigimiz en güzel gökyüzünün alti ve en güzel iklimin bulundugu yer”
“Daglarindan yag, ovalarindan bal akan,”
I-ILIN TANITIMI
Binlerce yil önce B Menderes Irmaginin suladigi bereketli ovalar üzerine kurulmus olan Aydin, doganin kültürle kucaklastigi ve ülkemizde turizmin ilk basladigi illerden birisidir
Ünlü tarihçi Heredot tarafindan “Bizim yeryüzünde bildigimiz en güzel gökyüzünün alti” olarak nitelendirilen Aydin; tarim, turizm ve sanayi sektörlerindeki potansiyeli, vasifli insan gücüyle Ege Bölgesi ve Ülkemizin hizla gelisen illerinden biri durumundadir
Tarih boyunca çesitli uygarliklara ev sahipligi yapan Aydin Ili, ismini Aydinoglu beyliginden almistir Kurtulus savasi yillarinda milli kuvvetler ve efelerin öncülügünde gerçeklestirilen kahramanca mücadeleler sonucu 7 Eylül 1922 yilinda Yunan isgalinden kurtarilmistir
8007 Km2 alana sahip olan ilimizin 2000 yili Genel Nüfus Sayimi sonuçlarina göre merkez ilçe nüfusu 143 267, toplam nüfusu ise 950 757dir
Aktif nüfusun % 30'u ticaret, % 28'i tarim, % 12'si insaat , % 9'u imalat sanayi , % 8'i devlet hizmetleri ve geri kalan % 13'ü ise diger islerde çalismaktadir
2002 yilinda Ilde kisi basina düsen Milli Gelir 2 584 dolar iken, 2007 yilinda bu rakamin 5 500 dolari astigi tahmin edilmektedir
B Menderes Irmaginin suladigi bereketli ovalar üzerinde kurulu olan Ilimiz, sahip oldugu toprak ve su kaynaklarinin zenginligi ile Akdeniz Iklimi sayesinde her türlü bitkisel üretimin yapilmasi için önemli bir tarim potansiyeline sahiptir Il topraklarinin %49,3'ünü olusturan 395,494 hektar alanda tarimsal üretim yapilmaktadir Geriye kalan arazilerin 298,000 hektari orman, 47,466 hektari çayir-mera, 14,271 hektari göl-bataklik, 45,469 hektari tarim disi arazilerdir
Sulanabilir nitelikteki 252 486 hektar alanin % 68'lik kismini olusturan 173 000 hektarda sulu tarim yapilmaktadir Üretimde küçük ve orta boy isletmelerin agirligi görülür
Ilin en çok katma deger yaratan bitkisel ürünleri; incir, zeytin, pamuk ve kestanedir Ilimiz; zeytin, incir, kestane üretiminde Türkiye genelinde 1 sirada, pamuk üretiminde Sanliurfadan sonra 2 sirada yer almaktadir (Ilde 2006 yilinda 205 000 ton yas incir, 576 000 ton zeytin, 236 000 ton pamuk, 20 000 ton kestane üretilmistir )
Ilimizin tarimdan sonraki ikinci önemli gelir kaynagi turizmdir 150 kmlik sahil seridine sahip olan Ilimizde, yaklasik 150 000i bulan yatak kapasitesi mevcuttur Ilimizi 2006 yilinda yaklasik 1 milyon turistin ziyaret ettigi tahmin edilmektedir
Ilimizde faaliyette olan Aydin ile ASTIM (Aydin Sanayi ve Ticaret Is Merkezleri) Organize Sanayi Bölgeleri vardir Ayrica; Nazilli, Söke, Ortaklar, Çine, Buharkent Organize Sanayi Bölgeleri ve Kösk-Ege Sera Ihtisas Organize Sanayi Bölgesi çalismalari devam etmektedir
2007 yili itibariyle AYDIN ve ASTIM Organize Sanayi Bölgelerinde isletmede olan fabrika sayisi 134'e yükselirken, istihdam edilen kisi sayisi 5 700'e ulasmistir
Kurulu haldeki 18 adet Küçük Sanayi Sitelerinde bulunan 5400 isyerinde yaklasik 10 000e yakin kisinin istihdami saglanmaktadir
Aydin Ilinin ihracat yapisini; pamuklu dokuma, salamura zeytin, konserve, islenmis incir gibi tarimsal ürünler, tarim makinalari, zeytinyagi makinalari, otomotiv yan sanayi ürünleri, beyaz esya ürünleri, yer alti servetleri feldispat, kuvars, mermer ile siselenmis içme sulari dünyanin bir çok ülkesine ihraç edilmektedir Ihracat tutarinin yaklasik 800 milyon ABD dolari oldugu tahmin edilmektedir
Türkiyede üretilen feldispat, kuvars madenlerinin % 95i Çine ile Milas arasindaki daglik bölgeden çikarilmaktadir
Ilin önemli bir gelir kaynagi olmaya aday Jeotermal kaynaklar mevcuttur Sultanhisar Salavatlida özel sektöre ait 8,5 Megawatt gücünde Jeotermal elektrik santrali, Türkiyenin ilk özel sektör jeotermal elektrik santrali olup, toplam 15 450 000 -USD tutarindaki yatirimi ile elektrik enerjisi üretmektedir
Yine Germencik Ilçesinde özel sektörce 100 Megawatt Gücünde Jeotermal Elektrik Santrali kurulumu için çalismalar sürdürülmekte ve 2007 yili sonunda elektrik üretimine geçilmesi amaçlanmaktadir
II-AYDIN ILINDE KAMU HIZMETLERININ DURUMU
1-Egitim Durumu:
a) Milli Egitim
Egitim alaninda ilimiz OKS ve ÖSSde son yirmi yildan bu yana en basarili iller arasinda yer almaktadir Ilimizin tek fen lisesi olan Aydin Fen Lisesinin 2004 ÖSSde sayisalda, 2005 ve 2006 ÖSSde ise hem sayisal hem de sözelde birinci olmasi bu durumun son göstergelerinden birisidir
Okullasma oranlari;
-Okul öncesi egitimde; ülkemizde %37, ilimizde %50;
-Ilkögretimde ülkemizde; %89, ilimizde %95;
-Orta ögretimde; ülkemizde %68, ilimizde %72;
-Okur-yazar orani ülkemizde; %82, ilimizde %92 seviyesindedir
-Ilimizde okul, aile, ögretmen ve ögrenciler arasindaki isbirligi ile bilgi teknolojisi siniflarinin yayginlastirilmasi çalismalari hizla devam ettirilmektedir Bu kapsamda toplam 512 okul ve kurumun ADSL (hizli internet erisim) baglantisi yapilmistir
-Aydin Ili genelinde 486 ilkögretim okulundan 1-8 sinifli 264 ilkögretim okulumuzun 261 adetinde bilgisayar laboratuari ve 1-5 sinifli 222 ilkögretim okulumuzun 5 adedinde bilgisayar laboratuari mevcuttur 93 orta ögretim okulundan 89unda bilgisayar laboratuari mevcuttur
Bilgisayar laboratuari olmayan okullarimizda bilgisayar teknoloji siniflari olusturulmasi için il genelinde kampanya baslatilmistir Valiligimizce baslatilan ve meslek odalari, sivil toplum örgütleri ve vatandaslarimizla birebir ziyaretlerle sürdürülmekte olan kampanya devam etmektedir
2006-2007 ögretim yilinda il genelinde;
-18 okul öncesi kurum,
-486 ilkögretim okulu,
-5 özel egitim okulu,
-93 genel ve meslek lisesi olmak üzere,
toplam 602 okul bulunmaktadir
Bu okullarda;
- 6 634 derslikte,
-172 110 ögrenci ögrenim görmekte,
- 9 124 ögretmen görev yapmaktadir
b)Yüksek Ögretim
1992 yilinda kurulan Adnan Menderes Üniversitesinde 2006-2007 egitim-ögretim yilinda 16 100 ögrenci egitim görmektedir Adnan Menderes Üniversitesi egitim hizmetlerini yedi fakülte, üç yüksekokul, üç enstitü oniki meslek yüksekokulu olmak üzere toplam 22 birimde vermektedir
2-Kültür ve Turizm
Tarih boyunca çesitli uygarliklari merkez olan Aydin, doganin kültürle kucaklastigi bir Ildir Aydin Müzesi, Yörük Ali Efe Müzesi, Afrodisias Müzesi ve Milet Müzesi sorumluluklarinda 8i düzenlenmis ve ziyarete açik toplam 21 önemli örenyeri mevcuttur
2006 yilinda müze ve örenyerlerimizi 379 927 kisi ziyaret etmis bu ziyaretlerden 523 830 YTL gelir elde edilmistir Ayrica Aydin Merkez Güzel Sanatlar Galerisinde 15 adet sergi açilmis ve açilan sergileri 18 500 kisi ziyaret etmistir
Ilin turizm potansiyeli; deniz (Kusadasi, Didim Plajlari), termal, gençlik, kültür ve sanat, ekoturizm türleri seklinde siralanabilir Kusadasina denizyoluyla gelen turist sayisi 2003 yilinda 248 000 kisi iken bu rakam % 52lik artisla 2006 yilinda 377 000e ulasmis, otellerimizdeki yillik ortalama doluluk orani ise 2003 yilinda % 38 iken 2006 yilinda % 50 olmustur
Ülkemizde; turizmin bir endüstri olarak basladigi ilk yerlerden olan Kusadasi ilçemizi ülkemizde ve uluslararasi arenada ön plana çikarmak ve ilimiz turizmine dinamizm kazandirmak amaciyla kisa adi KOMER olan Kusadasi Kongre Vadisi Projesi baslatilmistir Proje 430 dönüm arazi üzerinde, 2 ana bölümden olusmaktadir Projenin yapimi devam etmektedir
3-Saglik Durumu
Ilimizde;
14 Hastane(10 Devlet, 3 Özel, 1 Tip Fak Egt Ars ve Uyg Hastanesi)
1 Agiz ve Dis sagligi Merkezi,
1 Kanser Erken Teshis ve Tani Merkezi,
2 Hemogloinopati Merkezi
4 Ana Çocuk Sagligi - Aile Planlamasi Merkezi,
5 Verem Savas Dispanseri,
100 Saglik Ocagi,
138 Köy Saglik Evi,
4 Halk Sagligi Laboratuvari Mevcuttur
Ilimizde saglik hizmetlerinin etkin bir sekilde sunumu için personel, araç-gereç ve bina açisindan önemli bir ihtiyaç bulunmamaktadir
Özellikle son üç yilda temin edilen ödeneklerle yillara sari tüm insaatlarin tamamlanarak hizmete girmesi sonucu fiziki altyapi sorunu büyük ölçüde giderilmistir
4-Ulastirma
Aydin Ili, cografi konumu ile kara, demir, deniz ve hava yolu tasimaciligi imkanlarina sahiptir Son yillarda gerçeklestirilen çalismalarla, Il olarak karayollarinda ciddi bir sorunumuzun kalmadigi, ulasimda gelismislik standartlarinin yakalandigi söylenebilir
Ilimiz sinirlari içerisinde 309 km devlet yolu, 378 km il yolu, ayrica 73 km otoyol olmak üzere toplam 760 km yol agi bulunmaktadir Bunun yani sira 1866 yilinda ülkemizde ilk olarak insa edilen Aydin-Izmir Demiryolu Hattinin 135 kmlik bölümü ilimiz sinirlari içerisinde kalmaktadir
Kusadasi Limani yat ve yolcu gemisi trafigi yönünden önemli bir hudut kapisidir Buradan yaz sezonu boyunca binlerce turist giris-çikis yapmaktadir Kusadasi Limaninin gemi kabul kapasitesi 2 400 gemi/yildir
Ayrica küçük tip uçaklarin inis-kalkis yapabilecegi, 1993 yilinda faaliyete geçen 1435 m pist uzunluguna sahip Aydin-Çildir Havaalani mevcuttur
5-Köy Altyapi Çalismalari
Merkez ilçeyle birlikte 17 ilçenin yönetim merkezi olan Aydin Ilinde 54 belediye, 489 köy ve 259 mahalle kurulusu mevcuttur Ilimizde elektriksiz, telefonsuz köy bulunmamaktadir Il genelinde 489 köyümüzden 485 köyün suyu yeterli, 3 köyün suyu yetersiz, 1 köy (Söke ilçesi Köprüalan köyü KÖYDES yapim programinda insaat çalismasi devam ediyor) susuzdur
Ilimiz sinirlari içerisinde mevcut 3 436 Km uzunlugunda köy yol agi bulunmaktadir Bunun 1 989 Km asfalt, 548 Km stabilize, 774 Km tesviye, 125 Km ham yoldur
|