Betimleme (Tasvir) Nedir?

Betimleyici Anlatım Biçimi

Betimleme en yalın biçimiyle sözcüklerle resim çizme işidir Varlıkların niteliklerini,bu varlıkların duyularımız üzerinde uyandırdıkları izlenimleri belirtmektirBetimleme nesnelerin, varlıkların, belirgin özelliklerini tanıtıp göz önünde canlandırmaktırBu anlatımda okuyucunun çeşitli duyularına seslenilerek anlatılan varlıkla ilgili izlenim kazanılması amaçlanırBu amacın gerçekleşmesi için titiz bir gözlem gerekirGözlem sırasında ayırt edici özelliklerin anlatılmasına özen gösterilir

Yazarın, gördüklerini okuyucunun gözünde canlanacak biçimde anlatmasıyla oluşan bir anlatım biçimidir Betimlemede asıl olan görselliktir Bu nedenle gözle algılanan renk ve biçim ayrıntılarına büyük yer verilir

Betimleme, yalın bir söyleşiyle sözcüklerle resim çizme sanatıdır Görme, işitme, tatma, dokunma, koklama… gibi duyu organlarımız aracılığıyla varlıkların belirleyici niteliklerini algılama, bu nitelikleri belirterek onları görünür kılmadır Betimleme, varlıkların kendilerine özgü niteliklerini sözcüklerle anlatma işidir Varlıkların, eşyaların ve olayların en belirgin özellikleriyle tanıtılıp, göz önünde canlandırılmasına yönelik bir anlatım yoludur Betimleme, bir bakıma varlıkların, nesnelerin ve olayların sözcüklerle resmini çizmektir Bu anlatım okuyucuların duygularına, hayal gücüne seslenir; yani yazar dış dünya ile, varlıklarla ilgili izlenimlerini okurlara da aktarmak ister Bunun için de bilinçli, titiz bir gözlem yoluyla ayrıntı seçer Seçtiği ayrıntıları imge (hayal) oluşturacak biçimde düzenler

Ayrıntılar genelden özele ya da özelden genele doğru sıralanabilir Sözgelimi bir kentin genel görünümünü anlattıktan sonra özellik taşıyan bir yapısını (hastane, kışla, park, cami…) ele almak genelden özele doğru bir betimlemedir Bir hayvanın ilgiyi üstüne çeken gözlerinden başlayarak tüm gövdesini tanıtmak da özelden genele doğru bir betimlemedir

Konuları Bakımından Betimleme Türleri

* İnsan betimlemesi

* Hayvan betimlemesi

* Eşya betimlemesi

* Manzara betimlemesi

* Olay betimlemesi

Amaçları Bakımından Betimleme Türleri

* Açıklayıcı – teknik betimleme

* Sanatsal – izlenimsel betimleme

Örnek: Gökyüzünün açık güneşli olduğu bir ilkbahar günüydü Öğleden sonra saat tam beşe çeyrek kala, arabamla Guercina’nın Pazar yerine geldim Alan insan kaynıyordu Birden çanlar çalmaya, sirenler ötmeye başladı İlk kez gökten düşen bir bombayı, sonra bunun ardından on sekiz tane kadar olduğunu sayabildiğim savaş uçaklarını gördüm Bombaların patlaması anlatılamaz bir panik yarattı Ben beş milis askeriyle birlikte küçük bir tahta köprünün altına saklandım Oldukça iyi gizlendiğimiz yerden meydanda olup bitenleri, kadınların, erkeklerin, çocukların ve hatta hayvanların nasıl bir şaşkınlık ve korku içinde kaçıştıklarını dehşetle görebiliyorduk… Bu parçada yazar, birdenbire karşısına çıkan savaş ortamını; bu ortamda insanların nasıl davrandıklarını betimliyor

Örnek: Sarı yağmur incecik, ışığın üstüne yağan başka bir ışık gibi iniyordu Yerler, ince yağmuru buradan alıp hızla az öteye döküveriyordu Kuşlar boyunlarını içlerine çekmişler, tüyleri domur domur, dallarda kıpırtısız duruyor Yağmurun içinden mor bir kelebek seli geçti İleride akar çayın kıyısında bir çıvgına tutulup, bir hayat çalısının üstünde kasırgalandı, hayat çalısı mosmor oldu, tepeden tırnağa; bir süre karmakarışık iç içe uğunarak, salkım saçak toparlanıp dağılarak, orada savruldu Sonra mor toparlak sarının ışıltısında eridi, dağıldı, usul usul yitip gitti Bu parçada doğadaki olaylar bir devinim içinde verilirken varlıklar çeşitli özellikleriyle çoğunlukla görme duyusuna seslenen bir biçimde gözler önünde canlandırılmıştır

Örnek: Eski bir taş köprü geçildikten sonra fakir mahallelere giriliyor ve sefalet,bütün dehşeti ve çirkinliğiyle başlıyorduOrtalarından akan çirkin sularında yarı çıplak çocuklarla çamurdan köpekler, eğri büğrü sokaklar… Tezekten, çamurdan yapılmış yarı yarıya toprağa gömülmüş penceresiz kulübeler…