10-28-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Geçmiş Zaman Örnekleri
Geçmiş Zaman Örnekleri
Geçmiş Zaman
Fiilin, hareketin geçmişte yapıldığını anlatan zamana denir Bu zaman kendi arasında ikiye ayrılır:
a) Görülen geçmiş zaman
b) Öğrenilen geçmiş zaman
a) Görülen Geçmiş Zaman Eki :
Bu ek, fiilin görülen geçmiş zaman çekimini yapar Şekil bakımından bildirme, zaman bakımından görülen geçmiş zamanı ifade eder Bu zamanın diğer bir adı da ?di'li geçmiş? zamandır
Görülen geçmiş zaman demek, meydana gelen olaya konuşanın bizzat şâhit olması, tanık olması durumunu ifade eder Kısacası görülen geçmiş zaman, şâhit olunan geçmiş zamanı ifade eder
Görülen geçmiş zamanın eki bugün; -dı,-di,-du,-dü,-tı,-ti,-tu,-tü şeklindedir
Bu çekim baştan beri iyelik menşeli şahıs ekleri ile yapılır Olumsuzu ise -ma,-me ile yapılır
bil-di-m de-me-di-m
bil-di-n de-me-din
bil-di de-me-di
bil-di-k de-me-dik
bil-di-niz de-me-diniz
bil-di-ler de-me-di-ler
b) Öğrenilen Geçmiş Zaman Eki :
Bu ek , fiilin öğrenilen geçmiş zaman çekimini yapan ektir Şekil olarak bildirme, zaman olarak öğrenilen geçmiş zamanı ifade eder Diğer bir ismi ?miş'li geçmiş? zamandır
Öğrenilen geçmiş zaman demek, sonradan öğrenilen zaman demektir Olayı sonradan duymuşsak veya biz onun sonradan farkına varmışsak bu çekimi kullanırız Hareket olduğu zaman görmemişsek, bunu sonradan başkasından duymuşsak veya sonradan farkına varmışsak bu çekimi kullanırız
Öğrenilen geçmiş zaman a nlatılan, nakledilen zamandır Bu zamanın eki -mış,-miş,-muş,-müş'tür Olumsuzu yine -ma,-me ekleri ile yapılır
Bu fiil şekli de zamir menşeli şahıs ekleri ile çekilir, çekim şöyledir:
sev-miş-im doğ-muş-um bil-me-miş-im
sev-miş-sin doğ-muş-sun bil-me-miş-sin
sev-miş doğ-muş bil-me-miş
sev-miş-iz doğ-muş-uz bil-me-miş-iz
sev-miş-siniz doğ-muş-sunuz bil-me-miş-siniz
sev-miş-ler doğ-muş-lar bil-me-miş-ler
Bugün çokluk birinci şahıslara -k, -k (ke) de sıçramıştır:
Sev-miş-i-k, al-mış-ı-k ? gibi Bu sıçrama ağızlarda çok görülür
|
|
|