Vesvese Nedir?

VESVESE

Vesvese,lügatlerde şöyle tarif edilir:“Şüphe, tereddüt,kuruntuAslı olmayan ihtimalİnsanın kalbine gelen kötü düşüncelerVesvese kalbe,şeytan ve insanın kendi nefsi tarafından verilir”

Vesvesenin tıptaki adı,biraz farklıysa da,obsesyondurObsesyon;irade dışı gelen,kişiyi tedirgin eden,benliğine yabancı,şuurlu gayretle kovulamayan ve tekrarlayan düşüncelere verilen addır

Mesela,abdest alınırken ,namaz kılarken inatla kişinin aklına gelen küfürlü sözler,inkarcı fikirler bu türdendir

Vesvesesi olan kişi,çoğu zaman dıştan farkedilmezHalbuki kişi kendisiyle savaş halindedir, huzursuzdurKimseye derdini anlatamazKime anlatsa“Bırak bu saçma sapan düşünceleri”derlerOysa bu düşüncelerin saçma ve mantıksız olduğunu kendisi de biliyordur,fakat elinde değildir,kovmakla gitmezler

Aslında vesvesenin azı zararlı değildir;hatta faydalıdırBu sayede insanlar titizlenirKapıyı, pencereyi,elektrikleri,tüpgazı kontrol ederler Temizliklerine,abdestlerine dikkat ederler Fakat hududu aşıldı mı felaket gelir

TEMİZLİK DÜŞKÜNLÜĞÜ

Vesvese,en çok temizlik konusunda olurBöyle kişiler,defalarca abdest alırlarTuvalaete girdiklerinde saatlerini harcarlarGusül abdesti almak için çok uzun süre banyoda kalmaları dikkat çeker

Vesvesesi olan bir hastam,abdeste başlıyor veo kadar tekrarlıyordu ki ancak namaz vakti bitmek üzere iken abdesti alıp namaza durabiliyorduNamazdan sonra yine“Abdestim bozulmuştur”zannıyla tekrar adeste başlıyor ve namaza durabilmesi ancak diğer namazın vaktine doğru gerçekleşebiliyordu

Böylelikle bütün günü su ile haşir neşir halde geçiriyordu

Diğer bir hastam ise namaza başladığında yellendiği zannıyla ara veriyor,yine uzun uzun abdest aldıktan sonra tekrar namaza duruyorduBir sonraki namaz vakti gelmesine rağmen namazı kılmaya muvaffak olamıyordu

Bu tip vesveseli kişilerin gusül abdesti almaları da saatler sürer“Acaba koluma,bacağıma su değmedi mi”diye tekrar tekrar su döker,guslü uzattıkça uzatırlar

Halbuki temizliğin faydaları saymakla bitmez ve yaşamak için de mecburiyettirTemizliği ihmal ettiğimiz takdirde,hem toplumla uyumumuz hem sağlığımız bozulurPeygamber Efendimiz (sav) “Temizlik imandandır”buyurmuştur

Fakat temizliği aşırıya vardırma vesvesenin bir şeklidirBazı vesveseli hanımlar,hergün ev yıkarlar Elleri bir şeye değdi mi sabunlarlarHayatlarını da bu titizlikleriyle zehir ederlerKırk yaşlarındaki bir hanım hastamın,ellerinin sabunla yıkanmaktan soyulduğunu biliyorumArtık günleri banyoda ve lavoba önünde geçirmeye başlamıştı

Özellikle dindarlarda görülen vesvesenin bir kısmı temizlikte aşırı titizliktirBebekleribelki kirlidir diye kucaklarına almazlarBir hastam“İnanın doktor bey çocuğumu kucağıma alamıyorum demişti”demişti

Bu kişilerin en başta vesveseli olduklarını kabül etmeleri gerekirBu konuda telkin yapmalı, uyguladıkları aşırılıkları,bu gözle değerlendirmeleri sağlanmalıdırYine vesveseli kişilerin bu fikirleri,“Vesvesedendir”deyip kısa kesmeleri şarttırİslam,neyin temiz neyin pis olduğunu açıklamıştırBunun dışında çıkmak hem insanın kendine işkencedir,hem de dini açıdan uygun olmayan bir durumdur

VESVESE NEDİR?

Vesvese,şeytanın insan kalbini kurcalaması ve hayal aynasına bir kısım resim ve manzaralar,hatıra ve hayaller atması demektirŞeytanın bir insana bilhassa mümine karşı oynayacağı son oyun, kullanacağı son siper,son mevzi ve silah vesvesedir O,küfür ve dalalet adına alt edemediği kimseye karşı çaresizliğin ifadesi olarak“vesvese”ok ve mermisini kullanırBu cihetle vesvese,şeytanın“Bana yar olmadın,kendine de olma”düşüncesiyle,mümini kendinden etme çırpınış ve gayrettir

GUSÜL NE ZAMAN GEREKİR?

İlmihal kitaplarında gusül abdestinin gerektiği haller sıralşanmıştırAma vesveseli kişiler,her fırsatta gusül alırVesveseli bakış açıları bunu gerektirir

Bir hanım hastam,bir erkek gözüne iliştiğinde gusül abdesti alma gereğini duyuyorduBir de banyoda uzun kalma buna eklendiğinde bütün günü su altında geçirmeye başlamıştı

Diğer bir hastam ise,genç bekar erkeklerde görülen normal sızıntıyı(mezi)meni zannediyor ve yine banyoya koşuyorduHalbuki meni şehvetle ve kesik kesik atılan sıvıdır

YELLENME MESELESİ

Vesveseli kişilerde sık görülen bir özellik de yellendiklerini zannederek abdest tutamamaktırBu kişilerin namazı yarı bıraktıkları bile olurOnların yellenme zannettikleri şey,makat bölgesini çevreleyen ince kasların otamatik kasılmalarıdır Vesveseli kişilerde zaten dikkat makat çevresine yöneldiği için bir takım kıpırtılar hissetmeleri tabiidirBu durum yellenme değil,oradaki kasların kıpırdanmasıdırHemen abdestin bozulduğunu kabül etmeyeceklerdirKokuyu veya sesi duymaları şarttırKıpırtı hallerinde inadına abdestli olduklarını kabul ederek namazlarını kılacaklardır

İNKAR FİKİRLERİ

Bir diğer vesvese de,özelliklede namaz kılarken gelen küfür sözleri,inkar düşünceleridirKişi tam namaza durur,kafasında Allah’ın varlığını inkar ettiğini zanneder veya hayaline çirkin tasavvurlar gelirBu durum kişiyi rahatsız eder,bunalıma sürüklerNe yapacağını şaşırtırYa iyi müslüman olmadığını düşünür veya nifak içinde olduğunu zanneder

Bunlar doğru değildirKüfe ve şirke düşme endişesinin kendisi,zaten insanın hayaline ve zannına düşen şeyleri isreyerek tasavvur etmediğini gösterir Vesvese tam tersine imanı sağlam,inancı kuvvetli kişilerde olurŞeytan,kişiyi amel yapmaya sevk edemediği için vesvese vermiştirVesvesenin ilacı da bu düşüncelere aldırış etmemek,ciddiye almamaktır

NE YAPMALI?

Vesvese bir rahatsızlıktır,kuruntu halidirBu rahatsızlıkta,kişinin kafasına garip,mantık dışı fikirler gelirBu fikirler irade dışıdır

Kişiye yabancı olan fikirlerden rahatsızlık duyulurBu fikirler atılmak istenir,ancak başarılı olunmaz Kendisini zorladıkça fikirler hem artar hem çeşitlenir

Kişi mantığıyla ve aklıyla bu fikirleri değerlendiğinde daima saçma ve mantıksız olduğunun farkındadır

Bir kimsenin kalbine gelen Allah’ı ve ahireti inkar,küfre müteallik sözler gibi düşünceler de vesvesedirİşin garip yanı vesvese imanı kuvvetli kişilerde olurİmansızlar bu şekilde vesveselere tutulmazlarYani vesvese,bir iman işaretidir

Yirmi yaşındaki erkek hastam kafasına gelen inkar düşüncelerden çok rahatsızdı ve“Acaba ben imansız mıyım?”diye soruyorduKendisine inkarcı birinin bu halden rahatsızlık duymayacağını,ancak inançlı olanın bu şekilde şikayetçi olarak doktora müracaat edebileceğini anlattım

VESVESE KONUSUNDA HADİS-İ ŞERİFLER

Vesvesenin günahı yokturKişi kendisine gelen vesveselerden dolayı dinen mesul sayılmazPeygamber Efendimiz’in (sav)şu hadis-i şerifleri açıktır

“Vesvese imanın ta kendisidir”

“Namazda vesvese dindar ve sarih imandandır”

“Ağızla söylemedikçe,buna uygun hareket edilmedikçe,Allahü Teala ümmetimin içinde olan vesveseleri affeder”

“Vesvese şeytandandırAbdest alırken,guslederken ve necaset temizlerken şeytanın vesveselerinden sakının!”

“İşlerin hayırlısı vasat olanıdır”

“Allahü Teala’nın size verdiği kolaylıklardan,ruhsatlardan istifade edin!”

“Allahü Teala,azimetle hareket edilmesini de sever”

“Bir zaman gelecek ki,insan temizlikte fazla titiz hareket edecek,(vesveseye düşerek)dinde haddi aşacaklardır”

“İnsan kalben ve fikren hakaik-ı ilahiyeye bakıp düşündüğü zaman,bilhassa namaz ve ibadet esnasında,gerek şeytan tarafından,gerekse nefsi tarafından pek fena,pis ve çirkin vesveseler,hatıralar,sinekler gibi kalbe,akla hucüm ederlerBu gibi hevai,vehmi ve çirkin şeylerin defiyle uğraşan adam,o vesveselere mağlup olurAncak onları mağlup edip kaçırmak çaresi müdafaayı terk edip onlar ile uğraşmamaktadırEvet,arılar ile uğraşıldıkça onlar hücumlarını arttırırlarOnlara karışılmadığı takdirde,insanı terkeder,giderlerHem o vesveselerin ne hakaik-i İlahiyye nede senin kalbine bir mazarratı (zararı)yokturEvet,pis bir menzilin deliklerinden semanın güneş ve yıldızlarına cennetin gül ve çiçeklerine bakılırsa o deliklerdeki pislik ne bakana ve ne de bakılana bulaşmazVe fena bir tesir etmez

(Haşiye):O çirkin sözler senin senin kalbinin sözleri değilÇünkü senin kalbin ondan müteessir ve müteessifdirBelki kalbe yakın olan lümme-i şeytaniden geliyorMesela,aynanın içindeki yılanın timsali ısırmazAteşin misali yakmazVe necasetin görünmesi ayineyi telvis etmez”

(Bediüzzaman Said Nursi Vesvese Risalesi)

VESVESE DAHA ÇOK KİMLERDE OLUR?

Vesvese,daha çok kendini cani gönülden dine vermiş,imanı kavi ve dizginleri şeytanın elinden koparıp almış,Allah’a karşı ubudiyetini az çok yapan ve iman mevzuunda da terakki edip,safette ulaşan bazı Müslümanlarda olurKalbi istidadlarıyla iç aleminde ilerleme yolunda da olan,arşiye ve kavsiyeler çizerek insan-ı kamil mertebesine tırmanan müminler,yolun puslu noktalarında şeytanın vesvesesi ile yüz yüze gelirler

Vesvese kafirde olmazKafirin küfrü vesvese değil,belki hesaplı,planlı ve inadi bir küfürdür

VESVESENİN TEDAVİSİ

Vesvesenin üzerinde durulmaması ve dert haline getirilmemesi gerekirVesvese,büyütülmemeli,aksine küçümsenmelidirVesveseden dolayı üzülmek doğru değildir

En tesirli metod yaşayarak üstüne gitmektirBu metodda hasta bütün şikayatlerini hafiften ağıra,kolaydan zora doğru bir liste halinde sıraya sokarEn hafif ve en kolay belirtilerden giderek ağırlaşanve zorlayan şikayetlere doğru üstüne gitme egzersizleri yapılırMesela;elleri kirlenecek diye bir yere dokunmayan bir kişiye önce kolay dokunabileceği şeylere dokunma,el yıkama sürelerini giderek azaltma talimleri yaptırılırDokunma ile ortaya bunaltı çıkar,buna dayanması istenirHatta bunaltı ve sıkıntıyı arttıracak fiiller yapması,bunu yaşaması sağlanır

Sözgelimi abdesti bir kere aldıktan sonra namaz kılması istenirKişi sıkıntı duyar,bunalır ama namaz kılarAyrıca hastanın sorunu çözmesine yardımcı olacak,zemin hazırlayacak ilaçlar verilirİlaçların çok faydası vardır ve tedaviyi kolaylaştırırlar