Prof. Dr. Sinsi
|
Motorlu Araçlar Teknolojisi Öğretmenliği
Motorlu Araçlar Teknolojisi Öğretmenliği
T C
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
MEGEP
(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ
PROJESİ)
MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİSİ
ALANI
ANKARA 2007
287
MOTORLU ARAÇLAR
TEKNOLOJİSİ
Bu faaliyet sonunda motorlu araçlar teknolojisi alanındaki meslekleri
tanıyabileceksiniz
A ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ
Kendi kendine hareket edebilen ilk taşıt; 1769 yılında Nicolas-Joseph Cugnot’un
yaptığı buharlı otomobildir İlk içten yanmalı benzinli motoru ise 1876 yılında Alman
Mühendis August Otto yapmıştır
İçten yanmalı motorla çalışan ilk otomobillerden biri, Almanya’da 1885 yılında Karl
Benz tarafından yapılan otomobildir Dünyanın ilk dizel motorunu ise çalışmalarına 1890
yılında MAN fabrikalarında başlayan Dr Rudolf Diesel geliştirmiştir
İlk otomobiller başlangıçta tek tek ve sipariş üzerine üretiliyordu Montaj hattı
üzerinde ilk seri otomobil üretimine 1903 yılında Amerika’da FORD fabrikalarında “Model
T” adı altında üretilmeye başlanmıştır Otomobiller ilk üretimine başlandığı tarihten itibaren
günümüze kadar büyük gelişme göstermiştir
1900’lı yılların başından itibaren dünyada etkin bir sektör olmaya başlayan motorlu
araçlar sektörü, diğer sektörlerdeki teknik gelişmelere de öncülük etmiştir Bu sektörün en
önemli ürünlerinden biri olan otomobil ise, uluslararası tanımıyla “Dünyayı değiştiren
makine” olmuştur
ÖĞRENME FAALİYETİ -29
AMAÇ
288
Motorlu araçlar sektörü, Dünyada ve Türkiye’de yük ve insan taşıma amacına
yönelik olarak karayolunda hareket etmek üzere imal edilmiş olan araçları kapsayan
lokomotif sektörlerden biridir Motorlu araçlar sektörü ana ve yan sanayi olmak üzere iki
bölüme ayrılır
Motorlu araçlar sektörünün Dünya ekonomilerindeki lokomotif sektör olma özelliği,
ekonominin diğer sektörleri ile olan organik ilişkisine dayanmaktadır Bu sektör, demirçelik,
petrokimya, lastik, elektrik-elektronik gibi sektörlerdeki teknolojik gelişmelerin
sürükleyicisidir Turizm, alt yapı, inşaat, ulaştırma ve tarım sektörlerinin gereksinim
duyduğu her çeşit motorlu araç sektör ürünleri ile sağlanmaktadır Bu nedenle, sektördeki
değişimler ekonominin tümünü yakından etkilemektedir
Bugün, dünyada motorlu araçlar sektörünün ürettiği motorlu araç sayısı yaklaşık 58
milyon civarındadır Bu araçların yaklaşık 41 milyon adedi otomobil, 17 milyon adedi
kamyon, otobüs, çekici gibi ticarî araçlardır Dünya motorlu araç üretiminin % 70’i Amerika
Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ülkeleri ve Japonya tarafından yapılmaktadır Dünyanın
en büyük motorlu araç üreticisi olan ülke yaklaşık 8,4 milyon adet ile Japonya’dır Dünyada
1000 kişiye düşen araç sayısı 116’dır Türkiye’de bu sayı 111, Avrupa Birliği ülkelerinde ise
534’tür
Türkiye’de motorlu araçlar sektörünün kuruluşu yakın bir geçmişe dayanmasına
rağmen hızlı bir gelişme göstererek ülkemizde 3 büyük sektör konumuna gelmiştir
Türkiye’de motorlu araçlar sektöründe; ana sanayide 17, yan sanayide ise 1100 civarında
firma faaliyet göstermektedir Sektör doğrudan ve dolaylı olarak 500 000 kişiye iş olanağı
sağlamaktadır
Türkiye’deki motorlu araçlar sektörü, üretimde ulaşılan kalite süreci ve yüksek
verimlilik nedeniyle uluslararası pazarlar için yeni bir üretim merkezi haline gelmiş
bulunmaktadır Otomotiv sektöründe teknolojik yenileme yatırımları yanında kişi başına
yılda ortalama 50 saat eğitim verilmektedir Otomotiv sektörü her geçen gün teknolojiye,
insan kaynaklarına, bilgiye ve kalite eğitimine daha fazla yatırım yapmaktadır
Türkiye’deki motorlu taşıtlar sektöründe faaliyet gösteren firmalar gelişmelere ayak
uydurabilmek ve rekabetçi üstünlüklerini sürdürebilmek için dünyada uygulanan modern
üretim yöntemlerini ve yönetim sistemlerini kullanmaktadır Bu nedenle ülkemizdeki
motorlu taşıtlar sektörü ana ve yan sanayisi ile birlikte çok önemli bir gelişim potansiyelini
yakalamış ve büyük ihracat kapasitesine erişmiştir Bunun sonucu olarak Türkiye’deki
motorlu araçlar sektörünün çok kısa bir süre içinde 500 bin araç ihraç edebilecek düzeye
gelmesi ve 8-8,5 milyar dolarlık gelir elde etmesi beklenmektedir Türkiye’nin bu özelliği ile
yakın bir gelecekte başta Avrupa olmak üzere dünyanın alternatif araç ve yedek parça üretim
merkezi olması öngörülmektedir
B ALANIN ALTINDA YER ALAN MESLEKLER
Otomotiv Elektro-mekanikerliği
Otomotiv Gövdeciliği (Karosericilik ve Kaportacılık)
Otomotiv Boyacılığı
İş Makineleri Bakım ve Onarımcılığı
Tarım Makineleri Bakım ve Onarımcılığı
289
OTOMOTİV ELEKTROMEKANİKERİ
Tanımı
Otomotiv elektromekanikeri, binek, hafif ve ağır hizmet tipi araçlardaki (iş
makineleri hariç) tüm sistemlerin arıza teşhis, bakım, onarım ve ayar işlerini kendi başına ve
belirli bir süre içerisinde yapma becerisine sahip nitelikli kişidir
Görevleri
Motorun mekanik aksamlarının ayar, bakım ve onarımlarını yapmak
Güç aktarma organlarının ayar, bakım ve onarımlarını yapmak
Hareket kontrol sistemlerinin ayar, bakım ve onarımlarını yapmak
Aracın elektrikli ve elektronik aksamlarının ayar, bakım ve onarımlarını
yapmak
Güvenlik ve konfor sistemlerinin ayar, bakım ve onarımlarını yapmak
290
OTOMOTİV GÖVDE ELEMANI (KAPORTACI / KAROSERİCİ)
Tanımı
Otomotiv gövde elemanı, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde motorlu kara
taşıtlarında sac aksam ve şasi üzerinde meydana gelen vurma, çarpma, devrilme veya
değişiklik gibi geometrik problemleri giderme, gövde üzerinde onarım, parça değiştirme ve
parçaların birbiri ile uyumuna ilişkin işlemleri yapabilme, şasi örme, iskelet çatma, iskeleti
sacla kaplama, aksesuar montajını yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir
Görevleri
İleri derecede kaynak yapmak
Sac ve metal şekillendirme işlemlerini yapmak
Panel onarımı yapmak
Şasi ve gövde doğrultma işlemlerini yapmak
Cam, kilit, kapı ve kaput ile ilgili işlemleri yapmak
Plastik aksam, döşeme ve aksesuar ile ilgili işlemleri yapmak
291
OTOMOTİV BOYACISI
Tanımı
Otomotiv boyacısı, motorlu kara taşıtlarının yüzey hazırlama, boya altı dolgu ve
astar, boya işlemlerini ve boya hatalarının onarılması işlemlerini kendi başına ve belirli bir
süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir
Görevleri
Boya öncesi hazırlık yapmak
Boya sistemlerini uygulamak
Plastik onarım ve boyama yapmak
Boya sonrası hataları düzeltmek
Yama boya yapmak
Renk tutturmak
292
İŞ MAKİNELERİ BAKIM VE ONARIMCISI
Tanımı
İş makineleri bakım ve onarımcısı, inşaat, kazı, kaldırma ve yol yapım işlerinde
kullanılan iş makinelerinin (dozer, greyder, kepçe vb ) tüm sistemlerin arıza teşhis, bakım,
onarım ve ayar işlerini kendi başına ve belirli bir süre içerisinde yapma becerisine sahip
nitelikli kişidir
Görevleri
İş makinesinin kontrolünü yapmak ve arızalı parçayı tespit etmek
Arızalı parçaları sökmek, bakımını yapmak, onarmak, ayarlarını yapmak, yerine
monte etmek veya yenisiyle değiştirmek
Onarım sonrasında basınç ve verim testlerini yaparak çalışıp çalışmadığını
kontrol etmek
Sipariş listesi çıkarmak ve maliyet hesabı yapmak
İş makinelerinin periyodik bakımlarını yapmak
293
TARIM MAKİNELERİ BAKIM VE ONARIMCISI
Tanımı
Tarım makineleri bakım ve onarımcısı, tarım alanında kullanılan makinelerin
(Traktör, ekim-dikim, bitki koruma, sulama sistemleri, hasat ve harman, gübre dağıtım,
toprak işleme alet ve makineleri vb ) arıza teşhis, bakım, onarım ve ayar işlerini kendi başına
ve belirli bir süre içerisinde yapma becerisine sahip nitelikli kişidir
Görevleri
Tarım alet ve makinelerinin ayar, bakım ve onarımlarını yapmak
Tarım alet ve makinelerinin periyodik bakımlarını yapmak
Onarım sonrasında testlerini yaparak çalışıp çalışmadığını kontrol etmek
Sipariş listesi çıkarmak ve maliyet hesabı yapmak
C MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Motorlu araçlar sektöründe çalışmak isteyenlerin; duyu organları işlevlerini tam
olarak yerine getirir durumda, ellerini ustalıkla kullanabilen, yaratıcı, titiz, bedenen ve ruhsal
açıdan sağlıklı, göz ve ellerini eş güdümlü kullanabilme yeteneğine sahip, analiz ve yorum
yapabilen, sorun çözme yeteneğine sahip, takım ve ekip çalışmasına yatkın olan kimseler
olmaları gerekir
Bu alandaki mesleklerde çalışacak kişilerin;
Matematiksel yetenek,
Fen bilimlerine meraklı,
Mekanik problem çözebilen,
Ellerini ustalıkla kullanabilen,
Mekanik ve göz el koordinasyonu yeteneği olan,
Sabırlı ve dikkatli,
Yorum ve analiz yeteneği olan,
Temiz ve düzenli çalışan
kişiler olmaları gerekmektedir
294
D ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Bu alandaki meslek elemanları atölye ve fabrika gibi kapalı ortamlarda çalışırlar
Zaman zaman dış ortamlarda da bakım ve onarım yapabilirler Otomotiv boyacıları
genellikle astar ve boya kabinleri içerisinde çalışırlar Çalışma ortamında kimyevi maddeler
bulunduğu için ciltte, gözde ve solunum yollarında alerjik reaksiyonlar gözlenebilir Bu
nedenle çalışma ortamında havalandırmanın çok iyi olması, özel giysilerin giyilmesi ve iş
güvenliği kurallarına dikkat edilerek çalışılması gerekmektedir
Motorlu araç üretimi yapan fabrikalarında, yetkili servis ve bakım işletmelerinde,
özel servis ve bakım atölyelerinde ve motorlu araçlar sektörü ile ilgili çeşitli işletmelerde iş
bulabilirler
E İŞ BULMA İMKÂNLARI
Motorlu araç üretimi yapan fabrikalarında, otomotiv yetkili servislerinde, bakım ve
onarım işletmelerinde, kamu ve özel servis ve bakım atölyelerinde, motorlu araçlar sektörü
ile ilgili çeşitli işletmelerde iş bulabilirler Ayrıca bu meslek elemanları kendi iş yerlerini
açabilirler
F EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI
Meslek eğitimi; meslek liselerinin (ML; AML; TL ve ATL) Motorlu Araçlar
Teknolojisi Alanında diploma programları ile Mesleki Eğitim Merkezleri ve çeşitli yaygın
eğitim kurumlarında sertifika programlarıyla verilmektedir
Liseden sonra, yüksek öğrenime geçiş sınavını başaranlar lisan programlarına devam
edebilirler ya da meslek yüksek okullarının ilgili bölümüne sınavsız geçiş yapabilirler
Meslek yüksek okulunu bitirenler, dikey geçiş sınavı ile lisans programlarına geçebilirler
Mesleki Eğitim Merkezleri çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan illerde ve
meslek dallarında aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim vermek ve çeşitli meslek kursları
açmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla
açılan eğitim kurumlarıdır
Halk Eğitimi Merkezleri yaşam boyu öğrenme perspektifi içerisinde her zaman ve
her yerde uygulanabilecek yaygın eğitim programları ile her yaş ve düzeyde bireylere eğitim
sunmaktadır
295
Mesleki Eğitim Merkezlerinde, Motorlu Araçlar Teknolojisi alanında eğitim
verilmektedir Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından
dolayı yatay ve dikey geçişler olabilecektir
Eğitimini tamamlayarak iş hayatında gerekli yeterlikleri kazanan meslek elemanları
Hasta, Yaşlı ve Engelli Bakımı ile ilgili işletmelerinde kariyer yapabilirler
|