10-21-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Meridyenler Ve Parallerin Özellikleri
Meridyenler Ve Parallerin Özellikleri
Meridyenler Ve Parallerin Özellikleri Nelerdir?
Meridyenler Ve Parallerin Hakkında Bilgi
Meridyenler Ve Paraller
Meridyenlerin Özellikleri
Bir kutuptan diğerine uzanan meridyenler de paraleller gibi sayısızdır Ancak pratikte her 1 dereceden bir yay geçtiği varsayılarak, 360 tane oldukları kabul edilmiştir
Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık Ekvator üzerinde 111 km olarak kabul edilmiştir
Başlangıç meridyeni olarak Londra yakınlarındaki Greenwich kabul edilmiştir
Bir meridyenin, karşıt (anti) meridyeniyle arasında 180 meridyen fark vardır
Meridyen yayları eşit uzunluktadır Aralarındaki uzaklık Ekvator'dan kutuplara doğru azalır ve tüm meridyenle kutuplarda birleşir
Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık; Ekvator üzerinde 111322 m (pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir, 45 (Kuzey - Güney) paralellerinde 78850 m, 90 (Kuzey - Güney) paralellerinde ise 0 m'dir
Paralellerin Özellikleri :
Ekvator'a paralel uzanırlar
Çapları ve uzunlukları Ekvator'dan kutuplara doğru kısalır
Ekvator'dan kutuplara doğru sayısız paralel çizilebilir Ancak değerlendirme kolaylığı bakımından birer derece aralıklarla çizildikleri varsayılır
Paralellerin 90 tanesi Kuzey Yarım Küre'de, 90 tanesi Güney Yarım Küre'de bulunur
60 paraleller Dünya'nın küreselliğinden dolayı Ekvator'un yarısı uzunluğundadır
Birbirini izleyen 2 paralel arasındaki uzaklık her yerde yaklaşık 111 km'dir
UYARI : Dünya'nın geoid şekli nedeniyle 2 paralel arasındaki uzaklık Ekvator'dan kutuplara doğru artar Örneğin, Ekvator ile 10 (kuzey-güney) enlemleri arasındaki uzaklık 110596 m iken, 890-900 (kuzey-güney) enlemleri arasındaki uzaklık 110700 m'dir Ancak birbirini izleyen 2 paralel arasındaki uzaklık pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir
Özel Paraleller
Bazı paralellerin yerleri, güneş ışınlarının yere değme açısına bağlı olarak doğa tarafından belirlenmiştir Bunlar :
Ekvator
Dönenceler
Kutup Daireleri
Kutup Noktaları
Ekvatorun Özellikleri
En uzun paraleldir
Güneşin önünden en hızlı geçen noktaların oluşturduğu paraleldir
Dünya'nın eksen çevresindeki dönüş hızı Ekvator'da yaklaşık 1670 km/saat'tir
Güneş ışınlarını 21 Mart ve 23 Eylül'de dik açıyla alır
Yıl boyunca sıcak olduğundan termik alçak basınç kuşağıdır
Yükseltici hava hareketleri görüldüğü için bol yağış alır
Gece ve gündüz süreleri yıl boyunca birbirine eşit ve 12'şer saattir
Dönencelerin Özellikleri
Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Dönenceler, 23027' Kuzey ve Güney paralelleridir
Kuzey Yarım Küre'dekine Yengeç Dönencesi, Güney Yarım Küre'dekine Oğlak dönencesi denir
Orta kuşak ile Tropikal kuşağı birbirinden ayırırlar
Güneş ışınlarının düz zeminlere dik geldiği en son noktalardır
Yengeç Dönencesi 21 Haziran'da, Oğlak Dönencesi 21 Aralık'ta Güneş ışınlarını dik açı ile alır
Kutup Noktalarının Özellikleri
90 Kuzey ve Güney paralelleridir
Güneş ışınlarının düz zeminlere en dar açıyla geldiği yerlerdir
Sürekli soğuk olduğundan kutuplar ve çevresinde yıl boyunca termik yüksek basınç kuşakları oluşur
Aydınlanma çemberinin 21 mart ve 23 Eylül'de teğet geçtiği yerlerdir
Bir yıl içinde 6 ay sürekli gündüz, 6 ay sürekli gece yaşanır
Çizgisel hızın sıfır, yerçekiminin en fazla olduğu yerlerdir
Kutup Dairelerinin Özellikleri
Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Kutup Daireleri, 66033' Kuzey ve Güney paralelleridir
Kutup kuşağı ile Orta kuşağı birbirinden ayırırlar
Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği ve 21 Haziran ile 21 Aralık'ta teğet geçtiği paralellerdir
21 Haziran'da Kuzey Kutup Dairesi'nde, 21 Aralık'ta Güney Kutup Dairesi'nde 24 saat gündüz yaşanır
|
|
|
|