|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yalçın Turanın Hayatı, Yalçın Tura Hakkında Bilgi
Yalçın Turanın Hayatı, Yalçın Tura Hakkında Bilgi
Yalçın Tura 1954′te, Galatasaray Lisesi’ ni bitirerek, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde, felsefe, pedagoji ve arkeoloji dallarında öğrenim gördü 1960′ta Felsefe Bölümü’nü bitirdi
İlk beste çalışmaları arasında, 1952′ de ortaya çıkan Beş Kısa Piyano Parçası görülür Bu ilk çalışması, dizisel yazının etkisindedir 1955′ten 1976′ya kadar yalnız beste yaparak geçimini sağlamış olan Yalçın Tura, bu süre içinde başladığı film ve sahne müziği çalışmalarında, elliden fazla sinema ve televizyon filmi için müzik, on kadar tiyatro yapıtı için sahne müziği yazmıştır Bu nedenle yapıtlarında pek çok kaynaktan yararlandığı görülür: Gerçekten de, geleneksel makamlardan halk müziğine, cazdan senfonik müziğe ve hafif müziğe, dizisel yöntemden elektronik müziğe kadar etkisinde kaldığı birçok alan vardır Yalçın Tura, değişik zamanlarda eski yapıtlarını yeniden ele alıp gözden geçirerek, bunlardan, başka yapıtlar türetebilmektedir Bu nedenle çalışmaları belli dönemler içinde incelenemez Ancak ilk çalışmalarından günümüze doğru elindeki olanakları daha iyi kullandığını, daha yalın ve öz bir anlatıma yöneldiğini görürüz SACEM (Müzik Yazarları, Bestecileri ve Yayımcıları Derneği) üyesi olan ve bu kuruluşun Türkiye İcra Komitesi’nde görev yapan Yalçın Tura, TRT’de çeşitli zamanlarda jüri üyeliği ve Danışma Kurulu üyelikleri yapmıştır Beş Yıllık Kalkınma Planı Hazırlık Komitesi’nde Türk müziği başkam olarak görev alan Yalçın Tura, 1976′dan bu yana İstanbul Devlet Konservatuvarı Türk Müziği Bölümü öğretim görevlisidir Yalçın Tura uzun yıllar Türk müziği ses sistemi üstüne araştırmalar yapmış, 1970′ten bu yana yaptığı bestelerde bu araştırmalardan yola çıkarak yeni bir mikrotonal anlayış geliştirmiştir Yalçm Tura’nın müzikbilim konusunda çeşitli çalışmaları, birçok eski yapıtı çevriyazı (transkripsiyon) yoluyla günümüzdeki dile ve notaya aktaran yayınları vardır
SANAT ANLAYIŞI
Yalçın Tura, geçmişten günümüze ulaşan birikimi yeni bir bireşim içinde değerlendirmek, ulusal niteliğe sahip, ama zaman üstü, yeni ve kişisel bir müzik yaratmak amacında olan bir bestecidir Buna bağlı olarak, kişisel bir ezgi çizgisi ve zengin, arınmış bir armoni, ele alman gerecin çeşitli yönlerinin ve boyutlarının işlendiği karmaşık bir kontrapunto (kontrpuan), canlı ritmik bir yapı, renkli orkestralama yapıtlarının başlıca özellikleri durumuna gelmiştir Besteci günlük akımların değeri olmadığına, sanat yapıtının geçici modalarla değil, kendine özgü kurallarla yazılabileceğine inanmaktadır Türk geleneksel makam müziğinin bir anıt olarak korunması, doğru yorumunun sağlanması gerektiğini ileri sürer Çoksesliliği müzikte bir araç olarak kabul eden Yalçın Tura, Türk geleneksel makam müziğinin çokseslendirilmesi durumunda küçük aralıkların değerini yitirme tehlikesiyle karşılaşacağını ileri sürer
YAPITLARININ ÖZELLİKLERİ
Yalçın Tura’nın yapıtlarının büyük bir bölümü sinema filmi, televizyon filmi, sahne müziği ağırlıklıdır Belgesel ve kısa metrajlı filmlere müzik yazdığı gibi birçok reklam filminin de müziğini bestelemiştir En ünlü tiyatro müziği Keşanlı Ali Destanı ‘dır Yalçın Tura, Haldun Taner’in gerçekleştirdiği bu oyuna baştan sona yazdığı müzikle ülkemizde ilk kez müzikli destansı (epik) oyun türünün sahnelenmesine yardımcı olmuştur Genellikle halk müziğinin temel özelliklerine bağlı kalan müzik, kantolardan oyun havalarına uzanan bir çizgi izler Çoğunlukla klasik ses eğitimi geçirmemiş oyuncuları göz önünde tutarak, kolay ve yalın bir müzik yazmış, yeniyi biçimde değil özde aramayı denemiştir Üfleme ve vurma çalgıların daha çok kullanıldığı orkestrada yeni ses renkleri arandığı dikkati çeker Enginlerden Yücelerden (1969) başlıklı yaylı yaylı çalgılar süiti, bestecinin yurdun değişik yörelerinden esinlendiği bir halay zinciridir Keman ve Piyano İçin Ballad 1962′de yazılan bir film müziğinin yeniden ele alınması sonucu 1972′de bestelenmiştir Ballad, bir tek hücreden doğarak on iki eşit aralıklı dizinin en küçük aralığı olan küçük ikili ile onu izleyen büyük ikili aralıklardan oluşur Ritmik yapısı da benzer ilişkileri gözeten hürelerden, semai usulü ile Türk aksağı ve aksak semai usullerinden esinlenmistir
Besteci bazı yapıtlarında Tür müziği çalgılarını senfoni orkestram içinde kullanmıştır Sözgelimi, Şah Murat Süiti (1978) tambur ve kanunun yer aldığı senfonik bir çalışmadır
Yalçın Tura Eserleri :
Solo için: Beş Kısa Piyano Parçası (1952); Sonat (piyano için, 1959) İkili: Keman ve Piyano İçin Ballad (1972)
Oda orkestrası için: Surname (flüt, alto, obua, keman, viyolonsel ve vurma çalgılar için, 1959); Oda Senfonisi (1959); Oyun Havalan (yaylı sazlar orkestrası ve keman solo için, 1959-1972); Enginlerden Yücelerden (yaylı çalgılar için, 1969); Hüseyni Saz Semaisi (1972)
Solo ve orkestra için: Viyolonsel Konçertosu (1956)
Orkestra için: Dans Süiti (1956); Orkestra Süiti (1958); jazz Süiti [1962); Toccata (1962); Bir Hak Temi Üstüne Variyasyonlar (1963); Birinci Senfoni (1957-1966); Üçüncü Süit (1976); Şah Murat Süiti (1978) Koro için: Koro Parçalan (1967); Çocuklar ve Gençler İçin Müzik (1967 -1969); Şeyh Galip’in Şarkıları (1972-1975); Yeniden Eski Mahabbetleri Tecdid İdelüm (İ976) Yalçın Tura ayrıca birçok sinema filmi müziği (Zümrüt, 1959; Yılanların Öcü, 1962; Cemo, 1972; Bir Yudum Sevgi, 1984; vb), televizyon filmi müziği (Aşk-ı Memnu, 1975; Kırık Hayatlar, 1985; vb), tiyatro yapıtı için sahne müziği (Keşanlı Ali Destanı, 1964, vb) bestelemiştir
|