Ordu İlinin Meşhurları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

Ordu İlinin Meşhurları

Ordu İlinin Meşhurları

ORDU İLİ MEŞHURLARI

Tiryaki Hasan Paşa,Hekimoğlu,Yunus Emre

HEKİMOĞLU

Yöremizde yani Ünye ve Fatsa’da adına türkü yakılmış bir eşkıyadan söz edelim

1900’lü yıllarda Fatsa’da Tahmazoğlu Hulusi Ağanın yanında işçi olarak çalışan Hekimoğlu, çeşitli nedenlerle Hulusi Ağayı öldürür ve dağa çıkar

Burada çeşitli arkadaşları olur

Bu arkadaşlarınd

Hekimoğlu’nun vurulduğu anın belgesi

Dağa çıktıktan sonra zaptiye ve köylüler devamlı peşlerine düşerler

1910 yılında Fatsa’da kendi köyünde yeni Yassıtaş Köyünde olduğu öğrenilir

Kaldığı ev sarılır, ve çıkan çatışmada Hekimoğlu arkadaşları ve Alanlı Osman ölü olarak ele geçirilir

Bu olay o senelerde Fatsa’da Yunanistanlı Misyon Jan adındaki bir Rum tarafından fotoğrafla tespit edilir

Resim 1961 yılında Fatsa belediyesine Misyon Jan tarafından gönderilir

Ancak Fatsa’da resimde bulunan şahısları tanıyan çıkmaz

Ancak daha sonra Hulusi Ağanın yeğeni ve Hekimoğlu’nu öldüren grupta görev yapan ve Ünye’ye yerleşen Yusuf Tahmaz resim hakkında bilgi verir

Bu yörenin halkı daha sonradan Hekimoğlu türküsünü ortaya çıkarmıştır

1850-1860 yılları arasında Korgan Yaylası’na yakın bir köyde Hekimoğulları’nın bir oğlu dünyaya gelir

Adını İbrahim koyarlar

İbrahim küçük yaşta babasını kaybeder

Bir evin biricik oğludur

Yaşlı anasıyla yoksulluk içinde büyümeye başlar

O yıllarda yerli halk, bir çok yerden bu bölgeye gelip yerleşen yabancılara karşıdır

Sonradan bu yöreye akın akın gelip yerleşenler, umumiyetle Gürcü’lerdir

O devirde yörenin yerli halkı, Rum’larla birlikte yaşamaktaydı

İbrahim, artık delikanlı çağına erişmiştir

Sarışın uzun boylu, çok yakışıklı bir genç olan İbrahim, gözünü budaktan sakınmayan dürüst, akıllı, yiğit biridir

Kısa zamanda çevresinin sevgisini kazanır

Söylentilere göre Korgan yöresinde egemenlik kurmuş Sefer Ağa adında bir Gürcü Bey’i yaşamaktadır

Sefer Ağa’nın vurduğu vurduk , kestiği kestiktir

Bu ağanın Fadime adında güzel mi güzel, narin mi narin bir kızı vardır

Fadime’yi ağalar, beyler ister

Fadime doğuştan amca oğluna sözlüdür

Günlerden bir gün babasının değirmen yolunda İbrahim’le göz göze gelirler

O günden itibaren birbirlerine sevdalanırlar

Yüreklerini bir ateş sarar

Ateş bacayı sarmıştır

Gizli gizli buluşmaya başlarlar

Bir Gürcü Beyinin kızını istemek İbrahim’in haddine mi düşmüştür? Onun kaderi, ta doğduğu günden itibaren amca oğluna yazılmıştır

Bir Gürcü geleneğine göre o zamanlar, çocuklar yalnız Gürcülerle başgöz edilir

Kız tarafı, karşı taraftan yüklü bir başlık alır

Bu başlık hem de altındır

İbrahim ile Fadime’nin buluşmaları günün birinde duyulur

Dilden dile dolaşmaya başlar

Sefer Ağa ile Fadime’nin sözlüsü, bu olayı duyar duymaz küplere binerler

İlk önce Fadime sorguya çekilir

Bu sevdanın gerçek olduğu anlaşılınca, bir odaya kilitlenir

Artık Gürcü Bey’i İbrahim’e düşman kesilir

Ona savaş açar

Teke tek buluşmayı önerir

Bir de buluşma yeri belirler

İbrahim, silahını kuşanıp belirlenen yere tek başına gelir

Sefer Ağa ise sözünde durmaz

Adamlarıyla beraber gelir

Aniden İbrahim’i yaylım ateşine tutarlar

İbrahim’in çevresi sarılmıştır

Büyük bir çatışma sonunda İbrahim, bu çemberi yarıp kurtulur

Bu çatışma sırasında Sefer Ağa’nın en önemli adamlarından birisi ölür

Bu olay yörede büyük yankı uyandırır

Artık İbrahim’in adı Hekimoğlu olarak ün kazanır

Ondan sonra Hekimoğlu lakabıyla çağrılmaya başlanır

Artık Hekimoğlu’nun dağa çıkmaktan başka çaresi kalmamıştır

O artık Kumru, Niksar, Perşembe, Kümbet, Kragöl, Çambaşı, Akkuş yaylalarını ve Karadeniz kıyılarındaki ormanlık bölgeleri kendisine mesken edinecektir

Hekimoğlu’nun dağa çıktığını duyan yöre köylüleri kendisine kucak açarlar

Ondan her türlü yardımlarını esirgemezler

Özellikle Hekimoğlu’nun yoksul halkla dostluk kurması, zenginlerden alıp fakirlere vermesi kendi ününün yayılmasını daha da arttırır

Himayesine birçok kişi katılır

O, artık Gürcü Bey’inin korkulu rüyası olur

Bunun üzerine Sefer Ağa, Korgan, Fatsa ve Ünye’ye kadar bütün yöreleri dolaşır

Hekimoğlu’na karşı büyük bir taraftar toplar

Sonra Fatsa’ya inip, soluğu Zaptiye Karakolu’nda alır

Zaptiye Komutanı’yla anlaşıp, Hekimoğlu’nun peşine düşerler

Sefer Ağa ne yapıp yapar, sonunda önemli bir istihbarat alır

Hekimoğlu’nu Kumru’nun bir köyünde, bir fırıncının evinde olduğunu birilerinden öğrenir

Zaptiye kuvvetleri ve kendi adamlarıyla Kumru’daki köye yürürler

Bir gece yarısı fırıncının evini kuşatırlar

Büyük bir çatışma başlar

Bu çatışmada Ağa’nın en önemli adamlarından olan Hulusi Ağa ölür

Tabii Hekimoğlu ve adamları gereken tedbirleri almışlardır

Evin hemen bitişiğinde bulunan fırının, fırıncının yardımıyla ekmek pişirilen tarafını delerek kaçmayı başarırlar

Hulusi Ağa’nın vurulması Ordu’dan Samsun’a kadar büyük bir heyecan uyandırır

Gürcüler, bu olayı bir nevi matem ilan ederler

Çoğu hükümet kuvvetlerine katılır

Bunların arasında öyle birisi vardır ki Hulusi Ağa’nın yakını, çoğunun korkulu rüyası, Dadyan Arslan’dır

Bir gün Hekimoğlu’nun yeğenleri Mehmet ile Hüseyin köylerine gitmek için Hekimoğlu’ndan izin isterler

Çitlice Köyü’nde konaklamak isterler

Kendilerine en yakın kişi Köy Muhtarı Kıralioğlu Hasan Ağa’dır

Bu Muhtar, Hekimoğlu’nun çok yakın dostu bilinmektedir

Daha sonra Dadyan Arslan tarafından satın alınan Muhtar, evinde bulunan Hekimoğlu’nun iki yeğenini ihbar eder

Dadyan Arslan’a hemen haber ulaştırır

Dadyan Arslan zaptiye kuvvetleriyle Muhtar’ın evini basar

Evin her tarafı sarılır

İki genç kurşun yağmuruna tutulur, delik deşik edilirler

Hekimoğlu bu haberi alır almaz, çok büyük öfkeye kapılır

En yakın arkadaşı Gedik Halil ile görüşür

Yeğenlerinin acısı ciğerlerini parçalamıştır

Muhtarın kalleşliği onda derin yaralar açmıştır

Muhtardan bu kalleşliğin hesabını sormaya and içer

Aradan birkaç gün geçtikten sonra Hekimoğlu, Gedik Halil ve arkadaşları bir gece yarısı muhtarın evini kuşatırlar

Evde Muhtar’dan başka kimse yoktur

Çoluk çocuğu plan gereği başka bir köye taşınmıştır

Çünkü Dadyan Arslan öyle emretmiştir

Adamları ve hükümet kuvvetleri günlerdir pusudadır

Hekimoğlu’nun intikam aşmak için geleceğini bilmektedirler

Artık Muhtarın bir işareti kalmıştır

Muhtar işareti verir

Ev sarılır

Uzun bir çatışmadan sonra Gedik Halil vurulur

Hekimoğlu ağır yaralanır, çemberi yarar

Aldığı ağır yaralara Aynalı Martin’ini basarak bir hayli o köyden uzaklaşır

Artık gücü kesilir, bir ağacın dibinde son nefesini verir

Hekimoğlu ile Gedik Ali’nin cesetleri Fatsa’ya götürülür

O zamanın kaymakamı İrfan Bey’e teslim edilir

Halk, yığın yığın Fatsa’ya akın etmektedir

Şehirde büyük bir heyecan doğar

O zaman Fatsa’da bulunan bir Rum vatandaşı onların fotoğraflarını çeker

Tarih:1910

Daha sonra Amerika’ya yerleşen bu kişi çoğalttığı bu fotoğrafı Fatsa Belediyesi ve yakın dostlarına gönderir

Bu fotoğrafta Hekimoğlu ve arkadaşlarının cesetleri, Kaymakam İrfan Bey ve zaptiyeler görülmektedir

Yazım Şekli ile:

Hekimoğlu

Hekimoğlu dediğin bir küçük uşak

Bir o yandan bir bu yana narinim sırmalı fişek

Hekimoğlu’nun anası o karıt karı

Eridi kalmadı narinim dağların karı

Hekimoğlu derler benim aslıma

Aynalı martin yaptırdım da narinim kendi nefsime

Bohça ağaç dibinde kaymak yedin mi

Hulusi’yi vuran

Hekimoğlu odur dedin mi?

Gelme Hulusi gelme vururum seni

Alkanlar içerisinde koyarım seni

Konaklar yaptırdım mermer direkli

Hekimoğlu geliyor narinim aslan yürekli

Konaklar yaptırdım döşetemedim

Ünye Fatsa bir oldu narinim baş edemedim

Çıktı canım kara kuştur pezevenk

Hekimoğlu geliyor narinim uçkur çözerek

Ladri

(Ladri: Yazarı belli olmayan şiir ve deyişlerde kullanılan bir sözcük)

Türkü şeklinde

HEKİMOĞLU

Hekimoğlu derler benim aslıma

Aynalı martin yaptırdım narinim

Kendi neslime

Konaklar yaptırdım mermer direkli

Hekimoğlu geliyor da narinim

Aslan yürekli

Konaklar yaptırdım döşetemedim

Ünye Fatsa bir oldu da narinim

Baş edemedim

Ünye Fatsa arası Ordu da kuruldu

Hekimoğlu dediğim narinim

0 da vuruldu

TİRYAKİ HASAN PAŞA ÜNYELİDİR

Kanije Kalesi Kumandanı Gazi Tiryaki Hasan Paşa Osmanlı Devletinin namlı bir paşası olup, kendisinin Ünyeli olduğunu iddia ediyoruz

Şöyle ki; Cumhuriyet Gazetesi'nin 1950'li yıllarında yayınladığı tarihi "Osman Gazi’den Atatürk'e" adlı eserde Paşa'nın doğduğu yer ile nerede öldüğü, pek belli olmamakla beraber o eserde şöyle bir cümlesi var "Ben Karadenizli yalı uşağıyım ömrümün çoğu denizlerde geçmiştir

" Bu söz ve vücut yapısının ince uzun, esprili, zeki, şakacı bir tip oluşu Karadenizli olduğunun bir ispatı gibidir

10-14-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ordu İlinin Meşhurları Ordu İlinin Meşhurları Ordu İlinin Meşhurları ORDU İLİ MEŞHURLARI Tiryaki Hasan Paşa,Hekimoğlu,Yunus Emre HEKİMOĞLU Yöremizde yani Ünye ve Fatsa’da adına türkü yakılmış bir eşkıyadan söz edelim 1900’lü yıllarda Fatsa’da Tahmazoğlu Hulusi Ağanın yanında işçi olarak çalışan Hekimoğlu, çeşitli nedenlerle Hulusi Ağayı öldürür ve dağa çıkar Burada çeşitli arkadaşları olur Bu arkadaşlarınd Hekimoğlu’nun vurulduğu anın belgesi Dağa çıktıktan sonra zaptiye ve köylüler devamlı peşlerine düşerler 1910 yılında Fatsa’da kendi köyünde yeni Yassıtaş Köyünde olduğu öğrenilir Kaldığı ev sarılır, ve çıkan çatışmada Hekimoğlu arkadaşları ve Alanlı Osman ölü olarak ele geçirilir Bu olay o senelerde Fatsa’da Yunanistanlı Misyon Jan adındaki bir Rum tarafından fotoğrafla tespit edilir Resim 1961 yılında Fatsa belediyesine Misyon Jan tarafından gönderilir Ancak Fatsa’da resimde bulunan şahısları tanıyan çıkmaz Ancak daha sonra Hulusi Ağanın yeğeni ve Hekimoğlu’nu öldüren grupta görev yapan ve Ünye’ye yerleşen Yusuf Tahmaz resim hakkında bilgi verir Bu yörenin halkı daha sonradan Hekimoğlu türküsünü ortaya çıkarmıştır 1850-1860 yılları arasında Korgan Yaylası’na yakın bir köyde Hekimoğulları’nın bir oğlu dünyaya gelir Adını İbrahim koyarlar İbrahim küçük yaşta babasını kaybeder Bir evin biricik oğludur Yaşlı anasıyla yoksulluk içinde büyümeye başlar O yıllarda yerli halk, bir çok yerden bu bölgeye gelip yerleşen yabancılara karşıdır Sonradan bu yöreye akın akın gelip yerleşenler, umumiyetle Gürcü’lerdir O devirde yörenin yerli halkı, Rum’larla birlikte yaşamaktaydı İbrahim, artık delikanlı çağına erişmiştir Sarışın uzun boylu, çok yakışıklı bir genç olan İbrahim, gözünü budaktan sakınmayan dürüst, akıllı, yiğit biridir Kısa zamanda çevresinin sevgisini kazanır Söylentilere göre Korgan yöresinde egemenlik kurmuş Sefer Ağa adında bir Gürcü Bey’i yaşamaktadır Sefer Ağa’nın vurduğu vurduk , kestiği kestiktir Bu ağanın Fadime adında güzel mi güzel, narin mi narin bir kızı vardır Fadime’yi ağalar, beyler ister Fadime doğuştan amca oğluna sözlüdürGünlerden bir gün babasının değirmen yolunda İbrahim’le göz göze gelirler O günden itibaren birbirlerine sevdalanırlar Yüreklerini bir ateş sarar Ateş bacayı sarmıştır Gizli gizli buluşmaya başlarlar Bir Gürcü Beyinin kızını istemek İbrahim’in haddine mi düşmüştür? Onun kaderi, ta doğduğu günden itibaren amca oğluna yazılmıştır Bir Gürcü geleneğine göre o zamanlar, çocuklar yalnız Gürcülerle başgöz edilir Kız tarafı, karşı taraftan yüklü bir başlık alır Bu başlık hem de altındır İbrahim ile Fadime’nin buluşmaları günün birinde duyulur Dilden dile dolaşmaya başlar Sefer Ağa ile Fadime’nin sözlüsü, bu olayı duyar duymaz küplere binerler İlk önce Fadime sorguya çekilir Bu sevdanın gerçek olduğu anlaşılınca, bir odaya kilitlenir Artık Gürcü Bey’i İbrahim’e düşman kesilir Ona savaş açar Teke tek buluşmayı önerir Bir de buluşma yeri belirler İbrahim, silahını kuşanıp belirlenen yere tek başına gelir Sefer Ağa ise sözünde durmaz Adamlarıyla beraber gelir Aniden İbrahim’i yaylım ateşine tutarlar İbrahim’in çevresi sarılmıştır Büyük bir çatışma sonunda İbrahim, bu çemberi yarıp kurtulur Bu çatışma sırasında Sefer Ağa’nın en önemli adamlarından birisi ölür Bu olay yörede büyük yankı uyandırır Artık İbrahim’in adı Hekimoğlu olarak ün kazanır Ondan sonra Hekimoğlu lakabıyla çağrılmaya başlanır Artık Hekimoğlu’nun dağa çıkmaktan başka çaresi kalmamıştır O artık Kumru, Niksar, Perşembe, Kümbet, Kragöl, Çambaşı, Akkuş yaylalarını ve Karadeniz kıyılarındaki ormanlık bölgeleri kendisine mesken edinecektir Hekimoğlu’nun dağa çıktığını duyan yöre köylüleri kendisine kucak açarlar Ondan her türlü yardımlarını esirgemezler Özellikle Hekimoğlu’nun yoksul halkla dostluk kurması, zenginlerden alıp fakirlere vermesi kendi ününün yayılmasını daha da arttırır Himayesine birçok kişi katılır O, artık Gürcü Bey’inin korkulu rüyası olur Bunun üzerine Sefer Ağa, Korgan, Fatsa ve Ünye’ye kadar bütün yöreleri dolaşır Hekimoğlu’na karşı büyük bir taraftar toplar Sonra Fatsa’ya inip, soluğu Zaptiye Karakolu’nda alır Zaptiye Komutanı’yla anlaşıp, Hekimoğlu’nun peşine düşerler Sefer Ağa ne yapıp yapar, sonunda önemli bir istihbarat alır Hekimoğlu’nu Kumru’nun bir köyünde, bir fırıncının evinde olduğunu birilerinden öğrenir Zaptiye kuvvetleri ve kendi adamlarıyla Kumru’daki köye yürürler Bir gece yarısı fırıncının evini kuşatırlar Büyük bir çatışma başlar Bu çatışmada Ağa’nın en önemli adamlarından olan Hulusi Ağa ölür Tabii Hekimoğlu ve adamları gereken tedbirleri almışlardırEvin hemen bitişiğinde bulunan fırının, fırıncının yardımıyla ekmek pişirilen tarafını delerek kaçmayı başarırlar Hulusi Ağa’nın vurulması Ordu’dan Samsun’a kadar büyük bir heyecan uyandırır Gürcüler, bu olayı bir nevi matem ilan ederler Çoğu hükümet kuvvetlerine katılır Bunların arasında öyle birisi vardır ki Hulusi Ağa’nın yakını, çoğunun korkulu rüyası, Dadyan Arslan’dır Bir gün Hekimoğlu’nun yeğenleri Mehmet ile Hüseyin köylerine gitmek için Hekimoğlu’ndan izin isterler Çitlice Köyü’nde konaklamak isterler Kendilerine en yakın kişi Köy Muhtarı Kıralioğlu Hasan Ağa’dır Bu Muhtar, Hekimoğlu’nun çok yakın dostu bilinmektedir Daha sonra Dadyan Arslan tarafından satın alınan Muhtar, evinde bulunan Hekimoğlu’nun iki yeğenini ihbar eder Dadyan Arslan’a hemen haber ulaştırır Dadyan Arslan zaptiye kuvvetleriyle Muhtar’ın evini basar Evin her tarafı sarılır İki genç kurşun yağmuruna tutulur, delik deşik edilirler Hekimoğlu bu haberi alır almaz, çok büyük öfkeye kapılır En yakın arkadaşı Gedik Halil ile görüşür Yeğenlerinin acısı ciğerlerini parçalamıştır Muhtarın kalleşliği onda derin yaralar açmıştır Muhtardan bu kalleşliğin hesabını sormaya and içer Aradan birkaç gün geçtikten sonra Hekimoğlu, Gedik Halil ve arkadaşları bir gece yarısı muhtarın evini kuşatırlar Evde Muhtar’dan başka kimse yoktur Çoluk çocuğu plan gereği başka bir köye taşınmıştır Çünkü Dadyan Arslan öyle emretmiştir Adamları ve hükümet kuvvetleri günlerdir pusudadır Hekimoğlu’nun intikam aşmak için geleceğini bilmektedirler Artık Muhtarın bir işareti kalmıştır Muhtar işareti verir Ev sarılır Uzun bir çatışmadan sonra Gedik Halil vurulur Hekimoğlu ağır yaralanır, çemberi yarar Aldığı ağır yaralara Aynalı Martin’ini basarak bir hayli o köyden uzaklaşır Artık gücü kesilir, bir ağacın dibinde son nefesini verir Hekimoğlu ile Gedik Ali’nin cesetleri Fatsa’ya götürülür O zamanın kaymakamı İrfan Bey’e teslim edilir Halk, yığın yığın Fatsa’ya akın etmektedir Şehirde büyük bir heyecan doğar O zaman Fatsa’da bulunan bir Rum vatandaşı onların fotoğraflarını çeker Tarih:1910 Daha sonra Amerika’ya yerleşen bu kişi çoğalttığı bu fotoğrafı Fatsa Belediyesi ve yakın dostlarına gönderir Bu fotoğrafta Hekimoğlu ve arkadaşlarının cesetleri, Kaymakam İrfan Bey ve zaptiyeler görülmektedir Yazım Şekli ile: Hekimoğlu Hekimoğlu dediğin bir küçük uşak Bir o yandan bir bu yana narinim sırmalı fişek Hekimoğlu’nun anası o karıt karı Eridi kalmadı narinim dağların karı Hekimoğlu derler benim aslıma Aynalı martin yaptırdım da narinim kendi nefsime Bohça ağaç dibinde kaymak yedin mi Hulusi’yi vuran Hekimoğlu odur dedin mi? Gelme Hulusi gelme vururum seni Alkanlar içerisinde koyarım seni Konaklar yaptırdım mermer direkli Hekimoğlu geliyor narinim aslan yürekli Konaklar yaptırdım döşetemedim Ünye Fatsa bir oldu narinim baş edemedim Çıktı canım kara kuştur pezevenk Hekimoğlu geliyor narinim uçkur çözerek Ladri (Ladri: Yazarı belli olmayan şiir ve deyişlerde kullanılan bir sözcük) Türkü şeklinde HEKİMOĞLU Hekimoğlu derler benim aslıma Aynalı martin yaptırdım narinim Kendi neslime Konaklar yaptırdım mermer direkli Hekimoğlu geliyor da narinim Aslan yürekli Konaklar yaptırdım döşetemedim Ünye Fatsa bir oldu da narinim Baş edemedim Ünye Fatsa arası Ordu da kuruldu Hekimoğlu dediğim narinim 0 da vuruldu TİRYAKİ HASAN PAŞA ÜNYELİDİR Kanije Kalesi Kumandanı Gazi Tiryaki Hasan Paşa Osmanlı Devletinin namlı bir paşası olup, kendisinin Ünyeli olduğunu iddia ediyoruz Şöyle ki; Cumhuriyet Gazetesi'nin 1950'li yıllarında yayınladığı tarihi "Osman Gazi’den Atatürk'e" adlı eserde Paşa'nın doğduğu yer ile nerede öldüğü, pek belli olmamakla beraber o eserde şöyle bir cümlesi var "Ben Karadenizli yalı uşağıyım ömrümün çoğu denizlerde geçmiştir" Bu söz ve vücut yapısının ince uzun, esprili, zeki, şakacı bir tip oluşu Karadenizli olduğunun bir ispatı gibidir