İstanbulun Pendik İlçesi Tanıtımı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-13-2012

İstanbulun Pendik İlçesi Tanıtımı

Pendik, İstanbul'un Anadolu yakasında yeralan ve Marmara Denizine sahili olan bir ilçesi

İlçenin bilinen en eski adı Pantikapeun'dur

Roma, Bizans, Doğu Roma ve Latin İmparatorluğu dönemlerinde her tarafı duvarla çevrili beş duvarlı anlamına da gelen Pantichion, Panlihion ve Tayni Tiyni isimleride kullanılmıştır

Bu isimler Osmanlı döneminden itibaren değişikliğe uğrayarak günümüzde olduğu gibi Pendik olarak kullanılmaktadır

Pendik'teki en eski yerleşim olarak Makedonlar bilinse de yapılan kazılarda 3-4 bin yıllık insan kalıntıları bulunmuştur

Roma ve Doğu Roma hakimiyetinin ardından 1080-1083'de Selçuklularda kaldıysa da, tekrar Latin İmparatorluğu eline geçmiştir

1306'da ise Osmanlı hakimiyetine girmiştir ancak bu Bizansın geri kazanma çabalarını doğurmuş ve 1329-1330 tarihlerinde Pelekanon savaşıyla bu çabalar sonuçsuz kalmıştır

1400 yılında Yıldırım Bayezid döneminde Abdurrahman Gazi alana dek boş kalmış olan Pendik, bu tarihten itibaren tamamen Türk hâkimiyetindeki bir yerleşim yeri olmuştur

Osmanlı hâkimiyetinde küçük bir balıkçı kasabası durumunda bulunan Pendik, geçirdiği büyük bir yangınla tamamen kül olmuştur kaynaklara göre 1200 hane ve dükkânı kül eden 50 saatlik yangından sonra Ayan Meclisi Senato Hariciye Encümen Reisi Azaryan Efendi Paris'ten mühendis ve mimarlar getirterek yeni yerleşimin planlarını çizdirmiştir

Planlara da şehir merkezine adının ilk harfini koydurtarak imzasını atmıştır

Günümüzde Gazipaşa-İsmetpaşa ve Orhan Maltepe Caddelerinin oluşturduğu çizgiler hala ilçenin en işlek merkezi durumundadır

Osmanlı döneminden Gebze ilçesine bağlı bir köy iken daha sonra Üsküdar Mutasarrıflığına bağlı Kartal Sancağı bünyesinde bir nahiye olmuştur

Nihayet 04

07

1987 tarihinde 19507 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 3392 sayılı kanun ile ilçe olmuş ve teşkilatlanmasını tamamlayarak 11

08

1988 tarihinde fiilen faaliyete geçmiştir

Coğrafi Yapısı

İstanbul ilinin doğu yarısında yer alan Pendik, güneydoğu'da 14:11, 23 Mayıs 2009 (UTC)da Tuzla doğuda Kocaeli, kuzeyde Şile ve Çekmeköy, batıda Kartal, Sancaktepe ve Sultanbeyli, güneyde ise Marmara Denizi ile çevrilmiştir

Yaklaşık 200 km2 lik bir alana yayılmış olup 9 km sahil şeridi bulunmaktadır

Pendik'in yüzey şekilleri genel olarak engebelidir

Deniz kıyısı kil ve kum ile kıyıdan itibaren kuzeye doğru silislerle kaplıdır

İstanbul'un tek ve en yüksek dağı olan Aydos ile sınır olan Pendik, Ballıca Ağılbayırı, Karabayır tepelerine de sahiptir

Ayrıca üzerinde İBB Sosyal tesislerini barındıran Gözdağı'da en yüksek noktalardan biridir

Riva Deresi, Ballıca Deresi Ömerli Barajına dökülen akarsulardır, ayrıca

Büyükdere Kurtköy den çıkarak Tuzla sınırlarına gider

İstanbul'un en büyük su kaynaklarından olan Ömerli Barajı'da Pendik sınırlarındadır

Çok geniş topraklara sahip Pendik'te TEM güneyi tamamen yerleşim yerleriyle kaplıdır, kuzeyde ise yalnızca 5 köy bulunmaktadır En büyük cadde sok 23 Nisan Caddesi En Eski Apartman Saray Apatmanı Daire sayısı 18

İklim [değiştir]

Pendik karadenizin yağışlı iklimi ile akdenizin ılıman iklimi arasında geçit teşkil eder yani klasik Marmara iklimine sahiptir

Kışın Balkan yarımadasından gelen soğuk rüzgârlar ve karadenizin yağışlı havası ilçede etkisini gösterir, yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yarı nemli bir iklime sahiptir

Yıllık Ortalama sıcaklık 14,1 derece Kışın Ortalama Sıcaklık 5,6 derece Yazın Ortalama Sıcaklık 28,6 derecedir

Hâkim rüzgârlar poyraz ve lodostur

Sağlık [değiştir]

Pendik ilçesinde sağlık işlemlerini Sağlık Gurup Başkanlığı yürütmektedir

Sağlık Grup Başkanlığına bağlı 23 Sağlık Ocağı, 3 Sağlık Evi hizmet vermektedir bunun yanında 1 Ana çocuk Sağlığı ve Aile planlama merkezi,1 Verem Savaş Dispanseri ve 1 Halk Sağlık laboratuarı vardır

Pendik Devlet Hastanesi ise Pendik Merkezin dışında Kaynarca, Sapanbağları ve İstasyon Semt Poliklinikleriyle Hizmet Vermektedir

İnşaatı süren ve bittiğinde Anadolu Yakası'nın en büyük hastanesi olma özelliğini taşıyacak olan 540 Yataklı Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi de Kaynarca taşocakları bölgesinde hizmet verecektir

4 özel hastane, 8 poliklinik, 8 tıp merkezi, 5 ağız ve diş polikliniği, 100 ün üzerinde muayenehane, 41 adet çeşitli branşlarla ilgili laboratuar, 2 diyaliz merkezi ve 13 sağlık kabini ile 144 eczane sağlık sektörü adına hizmet vermektedir

Ulaşım [değiştir]

1870 yılında kurulan Pendik Gar müdürlüğü günümüzde de hizmet vermeye devam etmektedir

İstanbul kalkışlı tüm trenler (Haydarpaşa-Bostancı ve Pendik de tüm trenler durur) ile İstanbul içinde hizmet veren banliyö trenleride Pendik sınırlarındaki Pendik, Kaynarca, Tersane, Güzelyalı istasyonlarında hizmet vermektedir

1998 den beri hizmet veren Pendik-Eminönü deniz otobüsü ve 2004 den beri Pendik-Yalova hızlı feribotu deniz ulaşımını sağlamaktadır

İstanbul'daki iki havalimanından biri olan Kurtköy Sabiha Gökçen Havalimanı da Pendik de bulunmaktadır

Yurt içi ve yurtdışına pek çok yere THY ve özel sektör firmaları tarifeli uçuşlar düzenlemektedir

Ana arter olarak E-5 TEM ve Sahil Yolu ve bu yolları birbirine olan bağlantısını sağlayan ara yollarıyla karayolu ulaşımı sağlanmaktadır

Şehir içi trafiği içinse minibüs ve taksilerin dışında İETT ile pek çok noktaya ulaşım mümkündür

Şişli (251), Beşiktaş (E-8), Üsküdar (16A) ile Kartal ve Maltepe den de geçen Kadıköy(16, 17, 16D, 222) seferleri Pendik merkez kalkışlıdır

Ayrıca Tuzla istikametinden gelen 130, 130A Kadıköy hatları dışında 500T Tuzla-Topkapı, 500ES Tuzla-Esenler Otogar, 133T Tuzla-Bostancı da Pendik den geçmektedir

Bunların dışında havalimanı kalkışlı E-9 Bostancı, E-10 Kadıköy ve E-3 4

Levent seferleri mevcuttur

16, 16A ,16K, 16C, 16B, 16S, 16Y, 17, 132, 132A, 132AP, 132F, 132K, 132P, 132V, 133, 133K, 133Ş, 133D, 134, 133T, 134TK Pendik ilçesi sınırlarından geçen ve çeşitli noktalara ulaşan hatlardır

Eğitim [değiştir]

İlçede özel ve kamuya ait 60 ilköğretim okulu, 30 ortaöğretim okulu, 49 anasınıfı, 9 anaokulu, 3 adet meslek eğitim-halk eğitim ve rehberlik ve araştırma merkezi bulunmaktadır

Bu eğitim kurumlarında yaklaşık 110

000 öğrenci eğitim ve öğretim görmektedir

İlçede yapımı devam eden büyük projeler [değiştir]

VIA/PORT (Avrupa'nın en büyük outlet merkezi, 150 mağaza, Anadolu yakasının en büyük çocuk eğlence merkezi, Atv parkuru, çocuklar için pony atların olduğu çiftlik ve Go Kart da içeren VIA/PORT’ta, kubbe içinde Mısır Çarşısı ve Kapalıçarşı karması bir merkez de bulunuyor

) 2008 / 15 Ağustos'ta açıldı

NeoMarin Pendik AVM 120 (Nisan'da açıldı) mağaza 80

000 m²

Pendorya AVM 130 Mağaza 80

000 m²

Varmall Pendik 50 milyon dolar yatırım

Garanti Bankası Operasyon Merkezi

Divan İstanbul Asia 280 oda 520 yatak 5 yıldız

Pendik Eğitim Araştırma Hastanesi 540 yatak Anadolu yakasının en büyük hastanesi

The Green Park Pendik 500 oda 1100 yatak Anadolu yakasının En Büyük 5 yıldızlı oteli

Pendik Marina 750 Yat kapasiteli, AVM de yapılıyor

İstanbul'un 3

fuar alanı

İleri teknoloji parkı

World Atlantis AVM açıldı

Pendik Park Outlet AVM açıldı

Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı Yeni Dış Hatlar Terminali

Nüfus [değiştir]

Yıllar 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997 2000 2007 2008 2009

Pendik Nüfusu 3,514 4,172 5,980 7,910 8,673 13,963 19,216 27,494 38,384 48,219 150,850 289,380 339,759 388,940 520

486 541

619 625

365

1924 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesinden sonra Drama ve Yanyadan gelen Müslüman Türk nüfus Pendik’e yerleşti

Pendik’ten giden Rumlar da Selanik yakınlarında Pendik adında bir yerleşim yeri kurdular

Dramalılar, Yanyalılar ve 1950’lerde Erzincanlıların da katılımıyla yeni Pendik’in çekirdeği oluşturulmuş oldu

Bu yapıya 1960 sonrasında Yugoslavya’dan göç eden Boşnaklar da eklendi

Bu göçmen nüfus 1960-70 arası Pendik İstasyon Üstü Mahallesi’ne, Sapanbağlar ve Yeşilbağlar’a yerleşti

Genel olarak seksenli yıllara kadar yazlık yerleşim merkezi olarak gelişen Pendikte 1 Temmuz 1982'de Pendik Tersanesinin açılması, seksenli yılların Pendik'in en fazla göç aldığı dönem olmasında büyük rolü vardır

Tersanenin açılması ve sanayi kuruluşlarının büyük gelişme göstermiş olması ile beraber artan göçler nedeni ile Pendik yazlık yerleşim yeri olmaktan çıkmış bahçeli evlerin yerini apartmanlar almaya başlamıştır

1989 yılında Bulgaristan’ın çeşitli şehirlerinden yurdumuza zorunlu olarak göç eden soydaşlarımız için 1990 yılında Pendik–Kurtköy’de 3 bin 150 konut inşa edilmiştir

10-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İstanbulun Pendik İlçesi Tanıtımı İstanbulun Pendik İlçesi Tanıtımı Pendik, İstanbul'un Anadolu yakasında yeralan ve Marmara Denizine sahili olan bir ilçesi İlçenin bilinen en eski adı Pantikapeun'dur Roma, Bizans, Doğu Roma ve Latin İmparatorluğu dönemlerinde her tarafı duvarla çevrili beş duvarlı anlamına da gelen Pantichion, Panlihion ve Tayni Tiyni isimleride kullanılmıştır Bu isimler Osmanlı döneminden itibaren değişikliğe uğrayarak günümüzde olduğu gibi Pendik olarak kullanılmaktadır Pendik'teki en eski yerleşim olarak Makedonlar bilinse de yapılan kazılarda 3-4 bin yıllık insan kalıntıları bulunmuştur Roma ve Doğu Roma hakimiyetinin ardından 1080-1083'de Selçuklularda kaldıysa da, tekrar Latin İmparatorluğu eline geçmiştir1306'da ise Osmanlı hakimiyetine girmiştir ancak bu Bizansın geri kazanma çabalarını doğurmuş ve 1329-1330 tarihlerinde Pelekanon savaşıyla bu çabalar sonuçsuz kalmıştır 1400 yılında Yıldırım Bayezid döneminde Abdurrahman Gazi alana dek boş kalmış olan Pendik, bu tarihten itibaren tamamen Türk hâkimiyetindeki bir yerleşim yeri olmuştur Osmanlı hâkimiyetinde küçük bir balıkçı kasabası durumunda bulunan Pendik, geçirdiği büyük bir yangınla tamamen kül olmuştur kaynaklara göre 1200 hane ve dükkânı kül eden 50 saatlik yangından sonra Ayan Meclisi Senato Hariciye Encümen Reisi Azaryan Efendi Paris'ten mühendis ve mimarlar getirterek yeni yerleşimin planlarını çizdirmiştir Planlara da şehir merkezine adının ilk harfini koydurtarak imzasını atmıştır Günümüzde Gazipaşa-İsmetpaşa ve Orhan Maltepe Caddelerinin oluşturduğu çizgiler hala ilçenin en işlek merkezi durumundadır Osmanlı döneminden Gebze ilçesine bağlı bir köy iken daha sonra Üsküdar Mutasarrıflığına bağlı Kartal Sancağı bünyesinde bir nahiye olmuştur Nihayet 04071987 tarihinde 19507 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 3392 sayılı kanun ile ilçe olmuş ve teşkilatlanmasını tamamlayarak 11081988 tarihinde fiilen faaliyete geçmiştir Coğrafi Yapısı İstanbul ilinin doğu yarısında yer alan Pendik, güneydoğu'da 14:11, 23 Mayıs 2009 (UTC)da Tuzla doğuda Kocaeli, kuzeyde Şile ve Çekmeköy, batıda Kartal, Sancaktepe ve Sultanbeyli, güneyde ise Marmara Denizi ile çevrilmiştir Yaklaşık 200 km2 lik bir alana yayılmış olup 9 km sahil şeridi bulunmaktadır Pendik'in yüzey şekilleri genel olarak engebelidir Deniz kıyısı kil ve kum ile kıyıdan itibaren kuzeye doğru silislerle kaplıdır İstanbul'un tek ve en yüksek dağı olan Aydos ile sınır olan Pendik, Ballıca Ağılbayırı, Karabayır tepelerine de sahiptir Ayrıca üzerinde İBB Sosyal tesislerini barındıran Gözdağı'da en yüksek noktalardan biridir Riva Deresi, Ballıca Deresi Ömerli Barajına dökülen akarsulardır, ayrıca Büyükdere Kurtköy den çıkarak Tuzla sınırlarına gider İstanbul'un en büyük su kaynaklarından olan Ömerli Barajı'da Pendik sınırlarındadır Çok geniş topraklara sahip Pendik'te TEM güneyi tamamen yerleşim yerleriyle kaplıdır, kuzeyde ise yalnızca 5 köy bulunmaktadır En büyük cadde sok 23 Nisan Caddesi En Eski Apartman Saray Apatmanı Daire sayısı 18 İklim [değiştir] Pendik karadenizin yağışlı iklimi ile akdenizin ılıman iklimi arasında geçit teşkil eder yani klasik Marmara iklimine sahiptir Kışın Balkan yarımadasından gelen soğuk rüzgârlar ve karadenizin yağışlı havası ilçede etkisini gösterir, yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yarı nemli bir iklime sahiptir Yıllık Ortalama sıcaklık 14,1 derece Kışın Ortalama Sıcaklık 5,6 derece Yazın Ortalama Sıcaklık 28,6 derecedir Hâkim rüzgârlar poyraz ve lodostur Sağlık [değiştir] Pendik ilçesinde sağlık işlemlerini Sağlık Gurup Başkanlığı yürütmektedir Sağlık Grup Başkanlığına bağlı 23 Sağlık Ocağı, 3 Sağlık Evi hizmet vermektedir bunun yanında 1 Ana çocuk Sağlığı ve Aile planlama merkezi,1 Verem Savaş Dispanseri ve 1 Halk Sağlık laboratuarı vardır Pendik Devlet Hastanesi ise Pendik Merkezin dışında Kaynarca, Sapanbağları ve İstasyon Semt Poliklinikleriyle Hizmet Vermektedir İnşaatı süren ve bittiğinde Anadolu Yakası'nın en büyük hastanesi olma özelliğini taşıyacak olan 540 Yataklı Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi de Kaynarca taşocakları bölgesinde hizmet verecektir 4 özel hastane, 8 poliklinik, 8 tıp merkezi, 5 ağız ve diş polikliniği, 100 ün üzerinde muayenehane, 41 adet çeşitli branşlarla ilgili laboratuar, 2 diyaliz merkezi ve 13 sağlık kabini ile 144 eczane sağlık sektörü adına hizmet vermektedir Ulaşım [değiştir] 1870 yılında kurulan Pendik Gar müdürlüğü günümüzde de hizmet vermeye devam etmektedir İstanbul kalkışlı tüm trenler (Haydarpaşa-Bostancı ve Pendik de tüm trenler durur) ile İstanbul içinde hizmet veren banliyö trenleride Pendik sınırlarındaki Pendik, Kaynarca, Tersane, Güzelyalı istasyonlarında hizmet vermektedir 1998 den beri hizmet veren Pendik-Eminönü deniz otobüsü ve 2004 den beri Pendik-Yalova hızlı feribotu deniz ulaşımını sağlamaktadır İstanbul'daki iki havalimanından biri olan Kurtköy Sabiha Gökçen Havalimanı da Pendik de bulunmaktadır Yurt içi ve yurtdışına pek çok yere THY ve özel sektör firmaları tarifeli uçuşlar düzenlemektedir Ana arter olarak E-5 TEM ve Sahil Yolu ve bu yolları birbirine olan bağlantısını sağlayan ara yollarıyla karayolu ulaşımı sağlanmaktadır Şehir içi trafiği içinse minibüs ve taksilerin dışında İETT ile pek çok noktaya ulaşım mümkündür Şişli (251), Beşiktaş (E-8), Üsküdar (16A) ile Kartal ve Maltepe den de geçen Kadıköy(16, 17, 16D, 222) seferleri Pendik merkez kalkışlıdır Ayrıca Tuzla istikametinden gelen 130, 130A Kadıköy hatları dışında 500T Tuzla-Topkapı, 500ES Tuzla-Esenler Otogar, 133T Tuzla-Bostancı da Pendik den geçmektedir Bunların dışında havalimanı kalkışlı E-9 Bostancı, E-10 Kadıköy ve E-3 4Levent seferleri mevcuttur 16, 16A ,16K, 16C, 16B, 16S, 16Y, 17, 132, 132A, 132AP, 132F, 132K, 132P, 132V, 133, 133K, 133Ş, 133D, 134, 133T, 134TK Pendik ilçesi sınırlarından geçen ve çeşitli noktalara ulaşan hatlardır Eğitim [değiştir] İlçede özel ve kamuya ait 60 ilköğretim okulu, 30 ortaöğretim okulu, 49 anasınıfı, 9 anaokulu, 3 adet meslek eğitim-halk eğitim ve rehberlik ve araştırma merkezi bulunmaktadır Bu eğitim kurumlarında yaklaşık 110000 öğrenci eğitim ve öğretim görmektedir İlçede yapımı devam eden büyük projeler [değiştir] VIA/PORT (Avrupa'nın en büyük outlet merkezi, 150 mağaza, Anadolu yakasının en büyük çocuk eğlence merkezi, Atv parkuru, çocuklar için pony atların olduğu çiftlik ve Go Kart da içeren VIA/PORT’ta, kubbe içinde Mısır Çarşısı ve Kapalıçarşı karması bir merkez de bulunuyor) 2008 / 15 Ağustos'ta açıldı NeoMarin Pendik AVM 120 (Nisan'da açıldı) mağaza 80000 m² Pendorya AVM 130 Mağaza 80000 m² Varmall Pendik 50 milyon dolar yatırım Garanti Bankası Operasyon Merkezi Divan İstanbul Asia 280 oda 520 yatak 5 yıldız Pendik Eğitim Araştırma Hastanesi 540 yatak Anadolu yakasının en büyük hastanesi The Green Park Pendik 500 oda 1100 yatak Anadolu yakasının En Büyük 5 yıldızlı oteli Pendik Marina 750 Yat kapasiteli, AVM de yapılıyor İstanbul'un 3 fuar alanı İleri teknoloji parkı World Atlantis AVM açıldı Pendik Park Outlet AVM açıldı Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı Yeni Dış Hatlar Terminali Nüfus [değiştir] Yıllar 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997 2000 2007 2008 2009 Pendik Nüfusu 3,514 4,172 5,980 7,910 8,673 13,963 19,216 27,494 38,384 48,219 150,850 289,380 339,759 388,940 520486 541619 625365 1924 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesinden sonra Drama ve Yanyadan gelen Müslüman Türk nüfus Pendik’e yerleşti Pendik’ten giden Rumlar da Selanik yakınlarında Pendik adında bir yerleşim yeri kurdular Dramalılar, Yanyalılar ve 1950’lerde Erzincanlıların da katılımıyla yeni Pendik’in çekirdeği oluşturulmuş oldu Bu yapıya 1960 sonrasında Yugoslavya’dan göç eden Boşnaklar da eklendi Bu göçmen nüfus 1960-70 arası Pendik İstasyon Üstü Mahallesi’ne, Sapanbağlar ve Yeşilbağlar’a yerleşti Genel olarak seksenli yıllara kadar yazlık yerleşim merkezi olarak gelişen Pendikte 1 Temmuz 1982'de Pendik Tersanesinin açılması, seksenli yılların Pendik'in en fazla göç aldığı dönem olmasında büyük rolü vardır Tersanenin açılması ve sanayi kuruluşlarının büyük gelişme göstermiş olması ile beraber artan göçler nedeni ile Pendik yazlık yerleşim yeri olmaktan çıkmış bahçeli evlerin yerini apartmanlar almaya başlamıştır 1989 yılında Bulgaristan’ın çeşitli şehirlerinden yurdumuza zorunlu olarak göç eden soydaşlarımız için 1990 yılında Pendik–Kurtköy’de 3 bin 150 konut inşa edilmiştir