Konya'yı Tanıyalım (Adaydır)

GENEL BİLGİLER

Yüzölçümü: 38183 km²

Nüfus: 1750303 (1990)

İl Trafik No: 42

İnsanlık tarihinin ilk yerleşim yerlerinden biri olan ve tarih akışı içerisinde birçok medeniyetin izlerini bağrında taşıyan Konya, adeta bir müze şehir hüviyetindedir

Sayısız tarih, kültür ve doğal zenginliklerine sahip olan Konya yetiştirdiği İslam büyükleri ile de tanınmaktadır Konya tarih boyunca belli başlı yollar üzerinde yer almıştır Tarihi İpek Yolu'nun en önemli ticaret ve konaklama merkezlerinden birisi olmuştur

İLÇELER:

Konya ilinin ilçeleri; Karatay , Meram, Selçuklu, Ahırlı, Akören , Akşehir, Altınekin , Beyşehir, Bozkır, Cihanbeyli, Çeltik, Çumra, Derbent, Derebucak , Doğanhisar , Emirgazi , Ereğli, Güneysınır , Hadım, Kulu, Sarayönü , Seydişehir, Taşkent, Tuzlukçu, Yalıhöyük ve Yunak'tır

Akşehir: İl merkezinin 132 km batısındadırTürk ulusunun geleneksel hazır cevaplılığını güldürüleriyle yansıtan Nasreddin Hoca Türbesi'nin bulunduğu, ilçede Seyyid Mahmud Hayrani Türbesi, Garp Cephesi Müzesi, Taş Camii, Hıdırlık mesire yeri, Kilise, Akşehir gölü turistik yerlerindendir Her yıl 5-10 Temmuz tarihleri arasında Uluslararası Nasreddin Hoca Şenlikleri yapılmaktadır

Beyşehir: İl merkezinin 92 km batısındadır İlçe turizmine canlılık kazandıran Beyşehir Gölü bir milli park hüviyetindedir Göl üzerinde 30'a yakın ada, 13 çeşit balık vardır Eşrefoğlu Camii ve Türbesi, Taş Medrese, Çifte Hamam, Bedesten, Kubadabat Köşkü kalıntısı ve Beyşehir Köprüsü önemli tarihi ve turistik yerleridir Ayrıca Eflatun Pınar ve Fasıllar Anıtı dünyaca tanınan yerleridir Doğal güzellikleri ile ünlü ilçede Yaka Manastır, göl içerisindeki Hacı Akif Adası, dikit sarkıtları ile dolu mağaraları ilgi çekicidir

Bozkır: İl merkezinin 119 km güneyindedir Zengibar Kale Kalıntısı, Kaya Mezarları, Selçuklu Devri Köprü, Osmanlı devri Bozkır Camii, Akçapınar Çamlığı, Sarıot Yaylası ve Söğütlü Pınar önemli tarihi ve doğal güzellikleridir

Cihanbeyli: İl merkezinin 97 km kuzeyindedir Her türlü otomobil sporlarının yapılabileceği ve akşam güneşinin ayrı bir güzellik sergilediği Tuz Gölü ve peri bacaları oluşumları ile ilgi çekicidir

Çumra: İl merkezinin 48 km güneydoğusundadır Zengin höyük varlığı ve sit alanları ile ilgi çekicidirİlçede bulunan Çatalhöyük'ün tarihi MÖ 7000'e kadar uzanmaktadır İlk ev mimarisi ve ilk kutsal yapılara ait özgün buluntular ile insanlık tarihine ışık tutan bir merkezdir Anadolu'da ilk yerleşik hayata başlandığını gösteren Neolitik devri iskan yerlerinden birisidir Kazılarda bulunan çok sayıda eser, Konya Arkeoloji ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde teşhir edilmektedir

Doğanhisar : İl merkezinin 122 km batısındadır Yayla ve dağ turizmine yönelik yöreleriyle tanınan ilçe, Yunus Emre ve Taptuk Emre Mezarı, camiileri , tarihi kalıntılar ve doğal güzellikleriyle eşsiz bir yöredir

Ereğli: İl merkezinin 145 km doğusundadır Ulu Camii ve Rüstem Paşa Kervansarayı önemli tarihi eserlerindendir Akhüyük kükürtlü suyu, traverten oluşumları ile ilgi çekicidir

Hadım: İl merkezinin 120 km güneyindedir İlçeye adını veren Hz Hadimi Türbesi, bir doğa harikası kalıntılar, kaya mezarları, mağaraları ve yaylalarıyla turizme yönelik bir ilçemizdir

Halkapınar : İl merkezinin 168 km doğusundadır Ivriz Kaya kabartması, dünyadaki ilk tarım anıtıdır Ivriz Çayı dağ turizmine yönelik alanları ile ilgi çekicidir

Ilgın: İl merkezinin 87 km kuzey batısındadır Sağlık turizmine yönelik Roma devrinden kalan kaplıca ve içmelerin bulunduğu ilçede, tarihi camiiler ve bedesten vardır

Kadınhanı: İl merkezinin 60 kuzeybatısındadır İlçeye adını veren Raziye Sultan Han ve camiiler bulunmaktadır Ayrıca mağaraları, Kestel Kalesi ve astım hastalarına iyi geldiği bilinen Kestel Ormanları ve şifalı içme suyu ile ünlüdür

Karapınar: İl merkezinin 96 km doğusundadır Selimiye Külliyesi, doğa harikası olan Meke Krater Gölü ve gölde yaşayan Meke Kuşları, Acı Göl, antik bir şehir kalıntısını içeren Çıralı Göl, Meyil Gölü önemli yerlerdir

Seydişehir: İl merkezinin 134 km güneybatısındadır Seyyid Harun Veli Türbe ve Camiisi , mağaraları, tarihi kalıntıları ve yayla turizmine yönelik alanları ile ünlü ilçemizdir

NASIL GİDİLİR?

Karayolu: Konya'dan Türkiye'nin her yerine karayolu ile ulaşım mümkündür Şehir merkezinden 15 km uzaklıktaki otogara dolmuş, tramvay ve taksi ile ulaşılabilir

Otogar Tel: (+90-332) 461 20 31 - 512 40 20

Demiryolu: Şehiriçi minibüsleriyle ilin her yerinden gara ulaşım sağlanmaktadır

İstasyon Tel: (+90-332) 322 36 70

Havayolu: Her gün karşılıklı Konya-İstanbul, İstanbul-Konya seferleri yapılmaktadır Şehir merkezinden Havaalanına THY servisleri ile ve taksi ile ulaşılabilir

Havalimanı Tel: (+90-332) 239 13 40

PANORAMİK KONYA MANZARASI GENEL GÖRÜNÜM
http://wwwktoorgtr/dosya/konya/konyahtm

TÜRKÜLER

Kendilerine mahsus beste ile okunan halk şarkılarına Türkü denmektedir Türkülerin, Varsağı, Kayabaşı, Türkmani, Çukurova,Bozlak Kerem, Kesik Kerem ve Karacaoğlan gibi birçok türleri vardır Aralarındaki fark güfteden değil ezgisindendir

Konya Türküleri:

Konya'da ençok söylenen Türküler, Bozlak ve Çukurova ile oynak makamlarıdır Süratli okunduklarından oyun havası da denilir

Selçuklular'dan bu yana devamlı çoğalıp gelen türkülerimiz sanat değerini ve geçmiş dönemlerin hissiyat ve fikirlerini müşahade etmekte olup diğer taraftan da hasret, tepki, ilenme, isyan etme, kafa tutma, ezgi, dilek, ağıt, yakınma, eğlence ve acınmalar nakış nakış işlenmektedir

Konya türkülerinde güfte ve saz ikilisi büyük bir uyum içindedir Seçilen her söz aynı tef ve kaşık seslerine adapte edilmiştir Anadolu'nun zengin folklör hazinelerinden biri de Konya'nın mahalli motif ve güzellikleri ile süslü türkülerdir Eski dönemlerden Mevlevi dergahlarında semâ ayini içinde Konyalı müzisyenler kendi aralarında muhabbet yaparken oturak alemlerinde beste yapıp türkü söylemişler Konya türküleri muhabbet toplantıları oturak âlemlerinde bir arada sunulur

Konya türkülerinden bazıları:

Konya Peşrevi, Sandıklı, Sabahın Seher Vakti, Menteşeli, Sille, Asabilsem, İçme Beyim, Urfalıyım, Mapushane, Üsküdar, Saffet Efendi, Turnalar, Bülbül, Aksaray Develisi, Efendim, Divan Nafiledir Sevgilim, Aksinne, Karanfil, Çay Kenarı, Karakoyun, Emmiler, Enginli Yüksek Kayalarımız, Çıbık Telden Bağlamam, Lima, Süpürgesi Yoncadan, Aslan Mustafa'm, Kozan Dağı, Necip Oğlan, Bağlar Gazeli, Tosun At, Şerif Hanım, Memberi, Elmalı, Atımı Bağladım, Furun Üstünde Furun, Eczanenin Şişeleri, Camiinin Mazini Yok, Alim, Evlerinin Önü, Tatar, Eşme Kaya, Kabak, Elmaların yongası, Gül Dibi Belleniyor, Baygın Cemilem, Hocam, Sabab Oğlanın, Karamanlı, Mezar Arası, Candarmalar, Hafız Mektebden Gelir, Mapus Damlarına Serdim Postu, Yeşilim

Saffet Efendi

Heeyheeeeey

Atı olan haydi el atına binermi vay vay

Yiğit olan aman ikrarında dönermi vay

Ah aman aman Saffed efendi beni buralardan

Algit efendi aman suçlarımı affet efendi

Toprak tencerede bakla pişer mi de

ben yandım aman

Kız olan kızlarında karnı şişermi vay vay

Ah aman aman şişmanım aman şişman sevdimde

Pişmanım aman karakollar düşmanım aman

Toprak tencerede bulgur kaynar mı da

ben yandım aman

Gelinlen kaynana haydi bir arada oynarmı vay vay

Ah aman aman saffet efendi beni buralardan

Al git efendi aman suçlarımı affet efendi

Karakuşun havadadır oyunu da ben yandım aman

Değme şahinlere, vermez payını vay

vay ah aman aman

Şişmanım aman şişmanda sevdim pişmanım aman

Karakollar düşmanım aman aman aman kızlar kızlar

Sürmeli kızlar göğsü çapraz düğmeli kızlar hani nerde

Gelecek gelmeyen kızlar

Bağlar Gazeli

Hey heeeey

Bağa girdim üzüme çıbık değdi gözüme

Çıbık seni keserim yar göründü gözüme vay beni beni

Al beni beni sar beni beni yeşil yapraklar

Saramadım sarsın seni kara topraklar

Bağa girdim budanmış güle bülbül dadanmış

Ben yarime gül demem gülü seven aldanmış vay beni beni

Al beni beni sar beni beni ben adam yemem

Ellerin sevdiğine sevdiğim demem

Bağa girdim üzüm yok el yarinde gözüm yok vay beni beri

Ben yarimi tanırım vay başkasına sözüm yok

Al beni beni sar beni beni gurbet ellerde

Yarimin namı var cümle dillerde

Gidişin gidiş olsun üzengin gümüş olsun vay beni beni

Dağdan daştan geçerken ölüm yoldaşın olsun balar gazeli

Al beni beni sar beni beni bağlar gazeli sarmadım

Sarsın seni avşar güzeli

Şerif Hanım

Şerif hanım aman su doldurur ırmaktan vay vay

Altında yüksük kaydıda gitti parmaktan aman aman

Şerif hanım aman aman tenhalarda buluşalım aman aman

Gizli gizli görüşelim aman aman kuş dilinden konuşalım aman

Şerif hanım aman ata biner estirir ey edalım aman

Ayağını aman üzengiyle kestirir aman aman

Şerif hanım aman aman sevdiğime pişmanım aman aman

Şişman sevdimde pişmanım aman aman

Şu berberin aman peştemalı tireden ey edalım aman

Aç yorğanı aman yatamadım pireden aman aman

Şerif hanım aman şu Konyada biridi edalım aman

Yüreğimde aman yağ kalmadı da eridi aman aman

İğdenin dalınada konar kumrular ey edalım aman

Öksüzde kalmış aman tenhalarda buluşalım aman aman

Kuş dilinden konuşalım aman aman sevdiğime pişmanım aman aman

Sürmeli

Karakaş altına çekmiş sürmeler

Ak göğsün üstünde yatan sineler

İnadından dar geliyor düğmeler

Şimdi köşelerden bakan el oldum

Arabadan indim yayan yürüdüm

Yar uğruna viran oldum çürüdüm

Evvel yarin bir tanesi benidim

Şimdi köşelerden bakan ben oldum

Sürmelimin kaşlarına mailem

Ayda bir selamını gelse kailem

Senin gibi iki dinli değilim

iki dinlere kul ettin beni

Enginli Yüksekli Kayalarımız

Enginli yüksekli kayalarımız aman aman

Caminan yoğruldu mayalarımız(2)

Doğurmaz olsaydı analarımız aman aman

Ölmeyince vermem seni ellere

Söylesem adını düşünürler dillere

Yarinin bıyığı burmadır burma aman aman

Bir telli irbışım bir teli sırma (2)

Asker karısıysan karşımda durma aman aman

Ördeğim gölünüze yüzmeye geldi

Şahinim çölünüze geçmeye geldi

Çarşıdan aldımda el kadar astar

Nerde güzel görsem kocası asker (2)

Asker karıların kocasın ister aman aman

Ölmeyince vermem seni ellere

Söylesem adını düşürürler dillere

Gümüş cezve idim kaynadım coştum

Kendi yağımlan kavruldum piştim

Muhanet elinden gurbete düştüm

Gayri dayanacak özün kalmadı

Mektuba yazacak sözüm kalmadı

Budadım bağları yemedim üzüm

Pekmezi kaynatın gelirim güzün

Mektuba yazacak kalmadı sözüm

Mektubun dizine kakillerin yüzüne

Ne dedimde küstün nazlım benim sözüme

Aksaray Develisi

Eremedim vefasına dünyanında

yandım yandım Leylam dünyanın

Bülbül konmuş sarayınada Konya'nın da yandım yandım Leylam Konya'nın

Beyler de besler aman merak için tazıyıda yandım anam yandım

Kadir mevlam böyle yazmış yazıyıda

leylim leylim Leylam

Umaşısın hay sevdiğim dal gibide

leylim leylim el gibi

Aksaray'dan gelir burçak samanı

leylim leylam samanı

Şimdide geldi haydi muhabbetin zamanı da leylim leylam zamanı

Devesinin bendine gider kendi kendine

ben yandım aman (2)

Aksinne Türküsü

Aksinne yolları tozdur dumandır

Bizim yare kavuşmamız hayli

zamandır

Ben atımı nalladırım akik nal ile

Yar yar

Özengisini parladırım sırma tel ile

Yar yar

Ben atımı yanaşdırdım binek taşına

Ellerim ilişmez eğer kaşına

Yar ya

Caminin Mazini Yok

(Hicazkar)

Caminin mazini yok içinin

Düzeni yok

Çok memleketler gördüm

Konya'dan güzeli yok

Yürü elmasım yürü yolundan

Kalma geri

Zehir olsa içerim göksünde

Akan teri

İlan akmış kamışa bir su verin

Yanmışa yanmış suyu neylesin

Yarinden ayrılmışa

Çayırda yılan öter

Mekkede hurma biter

Ergen kızın koyunda

Yapraksız meyve biter

Türküler

Lorasdan bir duman ağdı

Sulu sepen dolu yağdı

yolcular hep hana doldu

Kaldım evlerde yalınız

***

İbrişimin telden midir?

Muhabbetin candan mıdır?

Bu ayrılık senden midir?

Tükenmez derdim yalınız

***

Menteşeli menteşeli

Öldüm derdine düşeli

On yedi yıldır gideli

Kaldım evlerde yalınız

***

Derviş olsam giysem hırka

Kimse yok ki versem arka

Ben dolaşdım şanlı şarka

Çekilir derdim yalınız

***

Evleri var içli dışlı

Çanları hüma kuşlu

Annem ağlar gözüm yaşlı

Kaldım evlerde yalınız

Bülbül

Bülbülden bir nida geldi güllere

Sefasını sürmeden geçti gidiyor

Üftadeler yalın ayak yollara

Ağlayı ağyalı düştü gidiyor

Bahar eyyamından bülbül sesinden

Çıkarmış perçemin fino fesinden

Eyvah gönül kuşu can kafesinden

Pervaz edip uçup uçup gidiyor

Yiğitlik babında beysin paşasın

Mevlam ömür versin binler yaşasın

Gelin ey bi vefa helallaşasın

Şem-i ecel canım içti gidiyor

Süpürgesi Yoncadan

Süpürgesi az olur

Gül açılır yaz olur

Ben yarime gül demem

Gülün ömrü az olur

Alim şaşırttın beni aman

Aşka düşürdün beni beni

Süpürgesi yoncadan

Gayet beli inceden

Ben seni sakınırım

Yerdeki karıncadan

Harman yeri yaş yeri

Ağıt gel yavaş yörü

Koynundaki yafayı

Hay yeri haylar bana

Su vermez çaylar bana

Yarimden ayrılalı

Yıl oldu aylar bana

Yokuşta yoruldun mu?

Yere koyda hoş yörü

Öyledir yar öyledir aşk adamı

Söyletir öyledir yar öyledir

Hay boz yılan boz yılan

Gözüm doldu tozunan

Kışı beraber geçirdik

Evlenenim yazınan

Tesbiğimin mercanı

Nerden aldı bu canı

Meramdaki bağları

Alır satar harcarım

Alim şaşırttın beni beni

Aşka düşürdün beni beni,

Sözüme darıldın mı?

Sen bana yar olalı

Boynuma sarıldın mı?

Alim şaşırttın beni

Derde düşürttün beni

Sille Türküsü

Şu Silleden gece geçtim görmedim Aman aman

Acı tatlı sular içdim ölmedim Aman ama

Ben o yardan vaz mı geçdim geçmedim eşim aman aman

Şu Sille'nin çelenleri tahtadan Aman aman

Ben istemem patlak başlı softadan Aman aman

Evlerinin önü zeytin ağacı Aman aman

Dökülür yaprağı kalır ağacı Aman aman

Nedir sevdiğim bunun ilacı Aman aman

Emmiler

Emmiler emmiler de vay anam

Türkmen de emmiler vay vay (2)

Uzun uzun entarilli vay anam

Selmada yenliler vay anam (2)

Ne diyelim ağlayalım vay vay

Karelermi bağlayalım vay vay

Kaderin böyle imiş vay anam

Alnımızın yazısı

Kaleden kaleye de vay anam

Şahinde uçurdum vay vay (2)

Ah ile vah ilede sürmelim

Ömrümüzü geçirdik vay anam (2)

Bir oğlum olsada vay anam

Versemde hocaya vay vay (2)

Okuya okuyada sürmelim

Çıksada heceye vay vay (2)

Şahit ıspatla olur belalım

Karanlık şu geceye

Elma gibi yanaklar

Kiraz gibi dudaklar

Öpmelere doyulmaz

Sevmelere gıyılmaz

Emirdağı

Emirdağı birbirine ulalı

Hatem yüzük parmağına dolalı

Başınmı büyüdü gelin olalı

Aynası belinde sokulu gelin

Zülüfler gerdana dökülü gelin

Emirdağı bir geçmeyle yol olmaz

Altın yire düşmeyle pul olmaz

Bir gececik kalmayınan dul olmaz

Ayansı belinde sokulu gelin

Zülüfler gerdana dökülü gelin

Emir dağlarına kara gidelim

Ayvadan usandık nara gidelim

Buranın güzeli gönül eylemez

Güzeli ol olan yere gidelim

Ayansı belinde sokulu gelin

Zülüfler gerdana dökülü gelin

Söğüt ektim su yoluna bir sıra

Gidiyorum bakmasınlar kusura

Gönül efkarlandı gene bu sıra

Aynası belinde sokulu gelin

Zülüfler gerdana dökülü gelin

Eğmelendi

Penceresi yeşil perde

Sen uğrattın beni derde

Al tavanlı yüksek evde

Alim eğlelendi canım eğlemelendi

Göksü çapraz düğmelendi

Üç o yandan beş bu yandan

Çifte gögüs eğmelendi

Penceresi yeşil boya

Saramadım doya doya

Altı çember üstü oya

Aslan Mustafam

Hey hey kenardan geçeyim aman aman

Yol sizin olsun gel gel aman (2)

Ağılar içeyim aman aman

Bal sizin olsun bir danem aman

Amanın gel gel aslan Mustafam gel

Haydi gel gel garip başlı yarim vay

Bozkır dedikleri büyük kasaba (2)

Sevilen güzeller gelmez hesaba

Amanım gel gel aslan Mustafam gel

Haydi gel gel garip başlı yarim vay

Derenin başına yayılır kazlar

Çeşmeden geliyor Konyalı kızlar

Amanım gel gel aslan Mustafam gel

Haydi gel gel garip başlı yarim vay

Havalar bulutlu mustafam karmı yağacak

Sol gözüm seyriyor mustafam baskınmı olacak

Amanım gel gel aslan mustafam gel

Haydi gel gel garip başlı yarim vay

Bir gün deliysem beş gün iyiyim

Amanın gel gel aslan mustafam gel

Haydi gel gel garip başlı yarim vay

HER YIL KONYA'DA YAPILAN AŞIKLAR BAYRAMINDAN

(GEZ DÜNYAYI GÖR KONYA'YI) Konulu atışma örneği

KUL MUSTAFA Ta ezelden beri böyle

Gez dünyayı gör Konya'yı

Gönül coşsun âşık söyle

Gez dünyayı gör Konya'yı

ŞEREF TAŞLIOVA Dilden dile değişmeyen

Gez dünyayı gör Konya'yı

Her tarafta aynı söz var

Gez dünyayı gör Konya'yı

KUL MUSTAFA Gönül çayı güldür güldür

Boş ise destini doldur

Selçukludan ilmihaldir

Gez dünyayı gör Konya'yı

ŞEREF TAŞLIOVA Nasıl edeyim ifade

Hiç eşi yoktur dünyada

Mevlâna yatar burada

Gez dünyayı gör Konya'yı

KUL MUSTAFA Mevlâna ses vermiş Ney'e

İmkân tanınmış herşeye,

Şemseddin en büyük ziya

Gez dünyayı gör Konya'yı

KUL MUSTAFA Burada çöz her sırları,

Gez müzeyi, gör pirleri

Burda Horasan erleri,

Gez dünyayı gör Konya'yı

ŞEREF TAŞLIOVA Haydi derviş denesini

Erenlerin sinisini

Selçuklunun çinisini

Gez dünyayı gör Konya'yı

KUL MUSTAFA Kul Mustafa ilmi oba

Yunus'ta Taptuk'ta çaba

Oğlu gelmiş, kalkmış baba

Gez dünyayı gör Konya'yı

ŞEREF TAŞLIOVA Şeref derki yaradan yar

Gönül Hak ilmini duyar

Karamanlı Mehmet Bey var

Gez dünyayı gör Konya'yı

KONYA YEMEKLERİ

YEMEK DESTANI

Konyalı Şerife Hanım (1896)

Evvela yürüttük baştan çorbayı

Sarmısakla terbiye olmuş paçayı

Domatesle pişirmeli bamyayı

Midemizi açsın hoş misal olsun

Bihamdülillah hiç bir şeyi taşlamam

Yağ içinde yumurtayı boşlamam

Yumuşak somun olmayınca başlamam

Semiz etin kenarları al olsun

Baklava ile börek, der kenar ola

Şeker helvası da pür hisar ola

Toplanıp ihvanlar bir karar ola

Sıtk ü muhabbetle ehl-i hal olsun

Mısırgayı bir hal edin öldürün

Ortasına fıstık pirinç doldurun

Dolmaları üçer üçer kaldırın

Kuvveti bedene irtihal olsun

Katmeri ince aç yağın sakınma

Sakın ona haşnaş yağı kullanma

İnce etten olur hemde çullama

Tavada pişmiş bir kızıl hâl olsun

Enginar ile kereviz ıspanak

Karnabetle semiz ota birle bak

Patete, domate,böğrülce kabak

Onlar da içinde hasbihâl olsun

Mıkla çilbir, mantı, kaygana gelsin

Makarna ile keşkek, kuskus çekilsin

Şalga pişip gelir iken dökülsün

Kalan yemekler de istimâl olsun

Köfte, yaprak bir de lahana dolması

Sarı erik (sararık) zerdali nohut yahnisi

Zülbiye, pancar, turp salatası

Onlar da içinde pür kemâl olsun

Tabakda turşu da kalmasın mahzun

Zeytin yağ üstüne sıkılsın limon

Balığı kızartın getirin Pür hun

Yiyelim bizler de can misal olsun

Yiyenler nimetin şükrün bilirse

Vucut kuvvet bulup halin alırsa

Bu yemekler bize hergün gelirse

İsterse altı (ay) oruç hal olsun

Sebebin işleyip karın gözetsin

Herkes gidip nasibini deşirsin

Günde bana üçer üçer pişirsin

Hulkı, huyu güzel bir ıyâl olsun

Ta'n etmen ahbaplar siz bu âşıkı

Ni'met ucuz ama budur lâyıkı

Çok istemem ben keseme harçlığı

Beşibirlik ile bin riyal olsun

Hak verir dostuna yarınki günü

Çorba da yemeklerin önüdür önü

Yemeklerin bastırmak için üstünü

Kahve ile tütün on çuval olsun

Palize ile muhallebi araya

Kifayeler dursun hep bir sıraya

İki tatlı tuzlu gelsin sofraya

Kaymak güllaç ile şeker hal olsun

Canım hem böğrülce baklava da ister

Yıldız kökü Çayırbağı'nda biter

Patlıcan ortanın gayretin güder

Karpuz, üzüm, divlek üç misal olsun

Kadı(y)fın telini kırmalı gü(n)lü

Üzeri kokulu anberli gü(l)lü

Pİlavın üstüne getir sütlüyü

Yiyelim bizler de can cemal olsun

Bihamdülillah yedik nimet ve nânı

Bizim zamanımız bolluk zamanı

Bin üçyüz ondörtte yaptım destânı

Okunsun dillerde bir icmâl olsun

Konya'nın diğer şehirlere göre özellik gösteren yemekleri vardır

Bu yemekleri gruplar halinde şöyle sıralayabiliriz

A- ÇORBALAR

1 Toyga Çorbası

2 Mercimekli Oğmaç Çorbası

3 Arabaşı Çorbaşı

4 Tandır Çorbası

5 Bamya Çorbası

6 Tutmaç Çorbası (Kesme Çorba)

7 Süt Çorbası

8 Erişte Çorbası



B- ETLER

1 Çebiç (Tandır Kuzusu)

2 Fırın Kebabı

3 Etli Pide (Etli Etmek)

4 Çullama

5 Bütümet (Orta)

a) Bütümetli Pilav

b) Bütümetli Patlıcan

c) Bütümetli Patates

6 Kaburga Dolması

7 İki Bıçak Arası Ciğer

8 Yağda Kızarma Ciğer

9 Ala Kuzusu (Ela Kuzusu)

10 Gerdan Pişirmesi

11 Topalak Köftesi

12 Tas Kebabı

13 Cella

C SEBZELER

1 Ekşili Kabak (Et Kabağı)

2 Tatlı Kabak (Et Kabağı)

3 Patlıcak Musakkası

4 Dolma içleri

a) Etli Dolma İçi

b) Zeytinyağlı Dolma İçi

5 Yumurtalı Kabak

6 Zülbiye (Papaz Yahnisi)

7 Patlıcan Bayıldan (1)

8 Patlıcanlı Bayıldan (2)

9 Çöplü Bayıldan

10 Lahana Kapaması

a) Etli Lahana Kapaması

b) Zeytinyağlı Lahana Kapaması

11 Ildıs Kökü

12- Patlıcan Söğürmesi

13 Boranı (Lahana Kapuskası)

14 Çöpleme

D- MEYVELER

1 KayısıYahnisi

2 Sarı Erik Yahnisi

3 Sarı Erik Dolması

4 Ayva Dolması

5 Ayva bastısı

6 Elma Dolması

E- BÖREKLER

1 Börek İçleri

a) Peynirli Börekİçi

b) Kıymalı Börek İçi

c) Kıkırdaklı Börek İçi

2 Tandır Böreği

3 Saç Böreği

4 Çarşı Böreği (Fırın Böreği)

5 Su Böreği

6 Sigara Böreği

7 Sedirler Böreği

8 Tatar Böreği

Bu yemeklere; Hoşmerim, Boğaça; Oturtma, Zerdali Pilav, Yağlı Ekmek, Yağlıçörek, Terhunlu Yahni, Mantarlı Ekmek Oğması, Ekmek Salması, Yoğurtlu Yumurtalı Tirit, Patlıcanlı Tirit, Vişneli Trit, Sündürme- Papara, Çılbır, Erişte Pilavı'nı ilave edebiliriz

KONYA YEMEK ÖĞÜNLERİ

1 Kuşluk Yemeği : Eskiden Konya'da iki öğün yemek yenirdi Kuşluk ve akşam yemekleri Kuşlum yemeği öğle yemeğinden iki saat önce yenirdi

2 Öğlen Yemeği : Hafif yiyecekler yenen öğün

3 Akşam Yemeği : Akşam namazından sonra yenirdi Kışın uzun gecelerde yenirdi

4 Yat Geberlik : Yatmadan önce yenen hafif yiyeceklerdir Kışın uzun gecelerde yenilir

Konya'nın yiyeceklerinden Ekmeği- Ballı Böreği, Helvasının çeşidi, Zülbiyesi, Pişmaniyesi meşhurdur

KONYA YÖRESİNE AİT BİRKAÇ YEMEK TARİFİ

SU BÖREĞİ



MALZEMELER: 5 AdYumurta, İki kaşık tereyağ, Yarım su bardağı su, 1 Kg Un, Biraz Tuz, 3 Baş soğan, 1 Kg Koyun kıyması, Karabiber, maydanoz

YAPILIŞI: Yumurta su ve tuz elle çırpılır Güzelce yoğurulur Sonra bezelere ayrılır Onbeş;yirmi dakika dinlendirilir Soğanlar bir kaşık veya iki kaşık zeytinyağında kavrulur Sonra kıyma ilave edilir Hepsi beraber kavrulur Maydanoz incecik kıyılır içine ilave edilir Soğumaya bırakılır Sonra bezeler tek tek açılır biraz kurutulur bu arada ocakta kaynar su hazır bulunur Açtığımız yufkalar tek tek içine atılır ve pişirilir Ayrıca önceden hazırlanmış yağlanmıy tepsiye döşenir Arasına hazırladığımız kıymalı iç yayılır Tekrar üstüne yufkalar döşenir En üste kuru yufka konur artık böreğimiz pişmeye hazırdır Ocakta yavaş yavaş az ateşte pişirilir

YOĞURT ÇORBASI


MALZEMELER: Tereyağı, 150 gr yoğurt, 50 gr Pirinç, 80 gr mercimek, Nane, Etsuyu

YAPILIŞI: 8 kişilik tencereye, et suyunu ezdiğiniz yoğurduda katın hiç durmadan karıştırınız Kaynayınca içine mercimek, pirinci ilave ediniz Ve tekrar karıştırın bırakın Çorba kaynayıncaya kadar bekleyin, kaynayınca bir iki kez daha karıştırın ve 2-3 dak bekleyin Çorbayı ateşten indirin ve tavanın içine tereyağı koyun iyice kızarınca tuz atın daha sonra ateşten indirin ve çorbanın üzerine naneyle birlikte dökün

ETLİ TOPALAK

MALZEMESİ: 1 kg yağsız dana kıyması, 1 su bardağı köftelik bulgur, 1 ad yumurta, 1 demet maydanoz, 2 yemek kaşığı un, Tuz-karabiber-kekik, 1 ad soğan, 1 su bardağı haşlanmış nohut, 1 yemek kaşığı salça margarin yağı-etsuyu veya sıcak su

YAPILIŞI: Geniş bir kabın içine eti, bulguru, yumurtayı ince kıyılmış maydanozu, unu, soğanı, tuzu ve baharatları koyup köfte hazırlar gibi iyice yoğrulur Macun haline gelince ufak ufak yuvarlaklar yapılır Diğer tarafta genişçe bir tencereye iki yemek kaşığı margarini eritip içine bir kaşık un konup kavrulur Salçasıda konduktan sonra nohutta katılarak 6-7 bardak sıcak su veya etsuyu konur Kaynadıktan sonra diğer tarafta bekleyen etli malzememizi tencereye boşaltır 15-20 dakika hafif ateşte pişirilir

SAÇ BÖREĞİ


MALZEMELER: Yeteri kadar un, Tereyağı, Peynir, Ispanak

YAPILIŞI: Yeteri kadar hamur yoğrulur Yapılacak içler hazırlanır Hamur bezeler şeklinde hazırlanır Hazırlanan bu bezeler yufka gibi açılır İçine yapılacak olan (peynir veya ıspanak) konur ve saç ocağında pek gevrek olmamak şartıyla yiyecek olanın dişine göre pişirilir Pişirilen bu brek yine yiyecek olanın kapasitesine göre yağlanır ve afiyetle yenir

HÖŞMERİM


MALZEMELER:1 kg kaymak, Un, 1 çay bardağı su, Tuz, Pudra şekeri

YAPILIŞI: Geniş bir tavaya kaymağı koyarız Bir bardak suyu da ilave eder Alabildiği kadar unla karıştırılır Hafif ateşte karıştırılarak iyice pişiririz Tuzu da ilave edip pişince tavaya güzelce düzleriz Hafif ateşin üzerinde kızartıp servis tabağına çeviririz Biraz soğuduktan sonra pudra şekerini üzerine dökeriz

BAMYA ÇORBASI


MALZEMELER: 250 gr kuşbaşı et, 150 gr kuru bamya, 3 soğan 2 kaşık margarin, 1 limon, tuz, su (et suyu), 1 kaşık salça

YAPILIŞI: Kuru bamya limonlu suda hafif haşlanır, süzülür Bir tencerede et bir miktar su ilave edilerek yumuşayıncaya kadar pişirilir Yağ ve ince doğranmış soğanlar konur Kavrulur Salça tuz limon, su (et suyu) ilave edilir Su kaynamaya başlayınca haşlanmış bamyalar da konur Özleşinceye kadar pişirilir Suyu eksilirse sıcak su ilave edilir, sıcak sıcak servis yapılır

UN HELVASI


MALZEMELER: Pemkez veya şekerden yapılmış şurup, 2 çay bardağı sıvı yağ, Yeteri miktarda un

YAPILIŞI: Pekmez kaynatılarak veya şekerden yapılan şurup kaynatılarak içine yeteri miktarda un konur unu karıştırarak içindeki şuruba yediririz İçinde hiç ekmez kalmayıncaya kadar karıştırılır Sonra yağ ilave edilerek kızartılır

ETLİ PİLAV


MALZEMELER: Nohut, Et suyu, 500 gr Et, Tuz-Karabiber, Pirinç, Kişniş, 1 margarin

YAPILIŞI: Pirinç güzelce yıkanır Öbür tarafta et suyu kaynar Nohut haşlanır Tavaya yağ konur Eridikten sonra pirinç içine atılır Hafif ateşte bekletildikten sonra üzerine suyu dökülür Pişmeye bırakılır Piştikten sonra üzerine kebap şeklinde et dökülür Servis yapılır

SAÇ ARASI

MALZEME: 2 yumurta, 1 çay bardağı zeytinyağı, Alabildiğine un, 1 kg kaymak

YAPILIŞI: Kaymak hariç diğer malzemeler yoğrulur Hamur ince yufka halinde açılır 1 yufka eritilen kaymakla yağlanır Üzerine 2bir yufka koyularak o da yağlanır Dürülerek parça parça kesilir Diğer bezelerde bu şekilde hazırlanır Yağlanmış tepsiye döşenir Ve kızartılır Kızardıktan sonra üzerine pudra şekeri dökülerek servis yapılır

YAPRAK SARMASI


MALZEMELER:1 kg ince çekilmiş koyun eti, 1 kg yaprak, bir bardak pirinç, Bir fincan ince bulgur (düğü), Bir baş irice kuru soğan, İki çorba kaşığı margarin veya tereyağ, Bir çorba kaşığı salça, Bir tutam maydanoz, Kırmızı biber ve tuz

YAPILIŞI: Etin içine yıkanmış pirinç, düğü, ince kıyılmış soğan, salça, maydanoz konulup, iyice yoğrulacak sonra tuz ve biber ilave edilerek biraz daha karıştırıldıktan sonra bir çay bardağı soğuk su ile yoğrularak öbür tarafta yıkayıp haşladığımız yaprakları, teker teker bohça şeklinde sarılarak tabanı yağlanmış tenceremize yerleştireceğiz İki su bardağı sıcak su döküp kapağını kapattıktan sonra orta ateşte pişirilecek

İRMİK HELVASI (6 KİŞİLİK)


MALZEMELER:1 su bardağı süt, 1 paket margarin, 2 su bardağı şeker, 1/2 paket irmik, 100 gr fındık, fıstık veya ceviz

YAPILIŞI: Margarin kısık ateşte eritilir Üzerine irmik eklenir Bir süre karıştırılır Rengi buğdaysı olunca süt dökülür İrmik kabarıncaya ve sütünü çekene kadar karıştırılır Üzerine şeker ilave edilir

Helvanın üzeri fındık, fıstık veya cevizle süslenir İsteyen bu yemişleri içine katarak yapabilir

PATATES BÖREĞİ ( 6 kişilik)


MALZEMELER:1 kg un, 1 kg patates, 250 gr peynir, Yeterince Tuz, Pakmaya

YAPILIŞI: Mayalı hamur kulakmemesi yumuşaklığında ılık su ile yoğularak kabarmaya bırakılır Bu arada patates haşlanır Haşlanmış patates püre haline getirilerek içine 250 gr peynir ve tuz katılarak karıştırılır Karışım normal bir patates büyüklüğünde top haline getirilir

Kabarmış hamur 6 çeşit parçaya bölünerek beze tutulur Bezeler elde biraz açılarak ortasına patates püresi konularak kapatılır Daha sonra el arasında iki taraflı çevrilerek kullanılacak tavaya sığacak şekilde açılır Bundan sonra kızgın sıvı yağda kızartılır İsteğe göre içi açılarak içine tereyağ veya kaymak konur

TERHON YAHNİSİ

MALZEMELER:1,5 kg parça kemik koyun eti, 2 yumurta, 1 servis kaşık dolusu süzme yoğurt, 1 çorba kaşığı un, Terhon, tuz, karabiber

YAPILIŞI: Eti haşlanıp suyu ayrılarak etleri didilir Ayrıca bir kapta yoğurt yumurta ve un çırpılır Diğer bir tencerede et suyu, etler ve terhon kaynatılarak hazırlamış olduğumuz karışım devamlı karışmak suretiyle ilave edilir Artık servise hazırdır

MEVLANA BÖREĞİ


MALZEMELER:1 çay bardağı yoğurt, 1 çay bardağı zeytinyağı, Biraz su, Yarım limon suyu, Biraz Tuz Alabildiği kadar un, (Ayrıca içi içir yarım kilo kadar zeytinyağı ile karışmış tereyağ)

YAPILIŞI:Bu malzemelerin hepsi konur ve güzelce yoğrulur Küçük küçük bezeler ayrılır Dinlenmeye bırakılır Diğer tarafından bir iki baş soğan yarım kilo kıyma, 1 demet maydanoz, biraz karabiber Soğanlar bir iki kaşık zeytinyağında kavrulur Sonra kıyma da ilave edilerek kavrulur Ateşten indikten sonra maydonozu ilave edilir Diğer taraftan bezeler incecik açılır Arası yağlanır tekrar açılır tekrar yağlanır Ve bir bohça şeklinde dürülerek köşelere iç konulur ve kapatılır Ondan sonra sıcak fırına sürülür

ETLİ FIRIN YEMEĞİ

MALZEMESİ : 1 kg bıçak arası yağsız sığır eti, Orta-boy dört baş soğan, 5-6 diş sarımsak, tuz, biber, 1-1,5 su bardağı su, 1 kg un, 1 sana yağı, 1 ad büyük patates

YAPILIŞI: Et tencereye konur,soğanlar doğranarak tencereye ilave edilir Tuz ilave edilir Bir kaşık margarin katılır Et suyunu çekene kadar tencerenin kapağı kapanarak pişirilir

Patates rendelenir,sarımsaklar ezilir ve tencereye ilave edilir Patetes ezilene kadar kaynatılır Söndürdükten sonra isteğe göre karabiber ilave edilir

HAMURU: Undan yumuşak hamur yoğrulur ve iki eşit parçaya bölünür Bölünen hamurlar oklava yla ayrı ayrı açılır ve eritilmiş sana yağı üzerinde gezdirilir Açılan ve yağlanmış olan hamurlar katmer şeklinde kıvrılır Daha sonra katmer haline getirilmiş hamur parçalarından biri alınarak fırın tepsisine serilir Daha önce hazırlanmış olan et ,tepsinin üzerine örtülür Bundan sonra iki hamur parçasının kenarları birbirine iyice yapıştırılır Kızgın fırına sürülerek kızarıncaya kadar bekletilir Kızardıktan sonra servis yapılır

ZERDE

MALZEMESİ: 1Kğ Pirinç, 3 litre su , yarım kğşeker

YAPILIŞI: Önce pirinç ile su kaynatılır Sonra şeker atılırYine kaynatılır Başka bir kaba boşaltılır Soğuncaya kadar bekletilir ve servis yapılır

ARABAŞI ÇORBASI


MALZEMESİ: Bir miktar su, Bir miktar un, 1 tane horoz, 1 kaşık karabiber, 1 paket yağ, 1 tane limon

ÇORBA YAPILIŞI: Bir miktar un, bol yağda kırmızılaşıncaya kadar kadar kavrulurDaha önce pişmiş olan horoz kavrulmuş olan unun üzerine ince ince didilerek konurBir miktar tavuk suyu eklenir 20 dakika kaynadıktan sonra limon ve karabiber ilave edilir Daha sonra hamuru ile birlikte servis yapılır

ARABAŞI HAMURU:Tencereye normal bir şekilde su konarak iyice kaynatılırKaynayan suyun içine azar azar un konarak tahta kaşık ile karıştırılır Belli bir kıvama gelince un konulmadan hamur karıştırılarak iyice pişirilirDaha sonra hamurun kolay dağılması için tepsi su ile ıslatılarak hamur tepsiye dökülerek soğutulur Daha sonra çorba ile servis yapılır

PAPARA (4 KİŞİLİK)

HAZIRLANIŞI: Ekmekler derin bir tabağa doğranır ayrı bir yerde tereyağı kızartılır Ve soğanlar düzgün birşekilde doğranıp, salça ile birlikte tereyağında kızartılır Yeteri miktarda su ilave edildikten sonra, suyun kaynamasını bekleriz Su kaynadıktan sonra içine ufalanmış tulum peyniri ilave edilir Biraz daha kaynadıktan sonra tencere ateşten alınır Ve bu oluşan karışımı daha önceden doğradığımız ekmeklerin üzerine dökülür Üzeri karabiber ve maydanoz ile süslenir

ÇERKEZ BÖREĞİ

MALZEMELER: Pakmaya, Tuz, Patates, Peynir

YAPILIŞI: Hamuruna pakmaya ve tuz katılır Hamur ekşiyinceye kadar bi süre bekletilir Hamurun ekşimesi, beklerken biryandan da içini hazırlarız İçinin malzemesi: Patates, Peynir ve tuzdur Patates haşlanır Rendelenir peynir tuz katılır top şeklinde hazırlanır Ekmek bezesi kadar hamur alınır, elde hamur kalın olarak açılır op şeklinde hazırladığımız patatesler hamurun içine konur Ağzı elle kapatılır Düz bir yere konulur elle açılır Kızarmış sıvı yağda kızartılır Kızardıktan sonra servis yapılır

TANDIR BÖREĞİ

MALZEMELER: 4 kg un, 1 kg kıyma, 1 kg peynir, Yarım kg tereyağ, 4 baş soğan, Maydanoz, Kırmızı biber

YAPILIŞI: Unu mayalayıp hamur yapacaksınız Kıymayı suyu çekilecek kadar kavuracaksınız Soğanı doğrayacaksınız Peynir kırmızı biber ve maydanozla karıştırarak iç hazırlayacaksınız Hamur ekşiyinceye kadar tandır yakılıp hazırlanacak Daha sonra hamurdan börek yapılıp tandıra yapıştırılacak

DİLBERDUDAĞI BAKLAVASI


MALZEMELER: 1 yumurta, 1 yemek kaşığı yoğurt, 1 çay bardağı zeytinyağı, 1/2 kg süt, 1 tatlı kaşığı tuz, ceviz içi, Belli bir ölçüde un

YAPILIŞI: ılık sütün içine zeytinyağını, tuzu, yoğurdu, yumurtayı döküp karıştıracak Daha sonra bunun içine un ilave edilir Daha sonra elde edilen hamurdan 20 beze yapılarak açılır Bundan sonra bezeler tepsinin içine konulup yuvarlak biçimlerde kesilir Bunlar içine ceviz konarak fırın tepsisine yerleştirilir Tepsinin dolmasından sonra tereyağı kızartılarak üzerine serpilir Sonra fırına konularak kızartılır

KAYGANA TATLISI

MALZEMELER: 5 yumurta, 1 kilo süt, Kabartma tozu, Un, tuz

YAPILIŞI: Yumurta iyice çırpılacak Sütle karıştırılacak İçine aldığı kadar ün, bir tutam tuz ve kabartma tosu atılarak iyice karıştırılarak kızgın yağda kaşıkla biraz biraz dökülerek kızartılacak Hazırlanmış olan şurup tatlının üzerine dökülecek Servise sunulacak

(not:devamı geliyor)