Sürat (Hız) İle İlgili Yazılar - Sürat (Hız) İle İlgili Açıklamalı Yazılar Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Sürat (Hız) İle İlgili Yazılar - Sürat (Hız) İle İlgili Açıklamalı Yazılar Nelerdir?
Sürat (Hız) İle İlgili Yazılar - Sürat (Hız) İle İlgili Açıklamalı Yazılar Nelerdir?
HAREKET
Günlük yaşamda duruyor ya da hareket ediyor dediğimiz olayları hatırlarsak, hareketi daha iyi anlayabiliriz

Bunun için önce günlük yaşamdaki bu olayları birlikte hatırlayalım

Arkadaşınız sırasında oturmuş ve oradan bir başka yere gitmiyorsa arkadaşınız için sırasında duruyor dersiniz

Bir caddede karşıdan karşıya geçerken araçlar size doğru yaklaşmıyorsa ya da sizden uzaklaşmıyorsa, araçlar için duruyor dersiniz

Gece yolculuk yaparken gökyüzündeki aya baktığınızda onunda sizinle birlikte hareket ettiğini görürsünüz

Güneşin durduğunu, dünyanın hareket ettiğini öğrendiğiniz halde, güneş doğudan doğar batıdan batar dediğinizde güneşin hareket ettiğini söylemiş olursunuz

Hareket halinde bir araçtan dışarı baktığınızda ağaçların sizden hızla uzaklaştığını düşünürsünüz

Yolun kenarında durup araçlara baktığınız da ise araçların hareket ettiğini ağaçların oldukları yerde durduğunu düşünürsünüz

Kafanız biraz karıştı sanıyorum

Dünya'nın döndüğünü söyledikleri halde biz bunu fark etmeyiz

Ancak bir uzay aracı ile uzaya çıktığımızda, dünyanın döndüğünü görebiliriz

Burada değişen şeyin ne olduğunu bulduğunuzda hareketi de anlamış olacaksınız

Değişen tek şey bulunduğunuz yer

Dünya'daydınız, uzaya çıktınız

Hareket bulunduğunuz yere göre değişen bir kavram o zaman

Bu nedenle önce bir nokta tespit etmemiz gerekiyor

Bu noktaya fen bilimlerinde referans noktası diyoruz

Cisim kabul ettiğimiz referans noktasına yaklaşıyor ya da bu noktadan uzaklaşıyorsa o cisim için hareket ediyor deriz

Şekilden de anlayacağınız gibi, A noktasını referans noktası olarak kabul ettiğinizde cisim bu noktadan uzaklaşıyor ya da yaklaşıyorsa K cismi için hareket ediyor diyeceksiniz

Cismin yer değiştirdiğini de fark etmişsinizdir

Hareketin olması için cisminde yer değiştirmesi gerekmektedir

Arkadaşınız sürekli oturduğu sıradan başka bir sıraya geçtiğinde, öğretmeniniz, sen yerini değiştirmişsin diyecektir

Yer değiştirme de vektörel bir büyüklüktür

Bir cismin yer değiştirmesini hesaplarken bulunduğu ilk nokta ile son nokta arasındaki uzaklığı ölçeriz

Bu uzaklığı bulmak için, hepinizin anladığı gibi, ilk konumdan, son konumu çıkarırız

Yer değiştirmeye ΔX dersek,
ΔX = X2 - X1
ΔX = 80 cm - 50 cm = 30 cm yer değiştirmiştir

Yani hareket etmiştir deriz

Yukarıdaki şekli incelediğinizde

A noktasından hareket ederek, tekrar A noktasına dönen cisim için yer değiştirmemiştir deriz

A cisminin yer değiştirmesi'' 0 '' dır

HAREKET ÇEŞİTLERİ
a) Sabit Hızlı Hareket
Bir cisim hareketi süresince eşit zaman aralıklarında eşit yol alıyorsa bu harekete sabit hızlı hareket veya düzgün doğrusal hareket denir

Hız değişmediği için ivme sıfırdır

b) Düzgün Hızlanan Hareket
Bir cismin hızı, yer değiştirme süresince düzgün bir şekilde artıyorsa buna düzgün hızlanan hareket denir

Hızda değişme olduğuna göre bu harekette ivme vardır

Cismin hızı her saniye ivme kadar artacaktır

c) Düzgün yavaşlayan Hareket
Bir cismin hızı, yer değiştirme süresince, düzgün bir şekilde azalıyorsa, bu harekete düzgün yavaşlayan hareket denir

Düzgün yavaşlayan harekette hız değiştiği için ivme vardır

Cismin hızı her saniye ivme kadar azalacaktır

İvme azalma yönünü gösterdiği için eksi ile gösterilir

KUVVETİN HAREKETE ETKİLERİ
( NEWTON KANUNLARI )
1 Kanun ( Eylemsizlik Kanunu)
Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise, cisim o andaki durumunu aynen korur Başka bir değişle hareket halindeki cisim hareketine devam eder
2 Kanun ( Temel Hareket Kanunu)
Bir cisme bir kuvvet uygulandığında cisim ivmeli hareket yapar
Kuvvet cismin hızlanmasına ya da yavaşlamasına neden olur
Kuvvetle ivme arasında;
Kuvvet = İvme X Kütle
F = a x m bağıntısı vardır
3 Kanun ( Etki - Tepki Kanunu )
Her etkiye karşı eşit ve zıt yönlü bir tepki oluşur Bir topu yere vurursak yer de topu bize doğru iter Duvara elimizi vurursak elimiz acır Bu da duvarın elimize eşit şiddette zıt yönde bir kuvvet uyguladığını gösterir

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sürat (Hız) İle İlgili Yazılar - Sürat (Hız) İle İlgili Açıklamalı Yazılar Nelerdir? Sürat (Hız) İle İlgili Yazılar - Sürat (Hız) İle İlgili Açıklamalı Yazılar Nelerdir? Sürat (Hız) İle İlgili Yazılar - Sürat (Hız) İle İlgili Açıklamalı Yazılar Nelerdir? HAREKET Günlük yaşamda duruyor ya da hareket ediyor dediğimiz olayları hatırlarsak, hareketi daha iyi anlayabiliriz Bunun için önce günlük yaşamdaki bu olayları birlikte hatırlayalım Arkadaşınız sırasında oturmuş ve oradan bir başka yere gitmiyorsa arkadaşınız için sırasında duruyor dersiniz Bir caddede karşıdan karşıya geçerken araçlar size doğru yaklaşmıyorsa ya da sizden uzaklaşmıyorsa, araçlar için duruyor dersiniz Gece yolculuk yaparken gökyüzündeki aya baktığınızda onunda sizinle birlikte hareket ettiğini görürsünüz Güneşin durduğunu, dünyanın hareket ettiğini öğrendiğiniz halde, güneş doğudan doğar batıdan batar dediğinizde güneşin hareket ettiğini söylemiş olursunuz Hareket halinde bir araçtan dışarı baktığınızda ağaçların sizden hızla uzaklaştığını düşünürsünüz Yolun kenarında durup araçlara baktığınız da ise araçların hareket ettiğini ağaçların oldukları yerde durduğunu düşünürsünüz Kafanız biraz karıştı sanıyorum Dünya'nın döndüğünü söyledikleri halde biz bunu fark etmeyiz Ancak bir uzay aracı ile uzaya çıktığımızda, dünyanın döndüğünü görebiliriz Burada değişen şeyin ne olduğunu bulduğunuzda hareketi de anlamış olacaksınız Değişen tek şey bulunduğunuz yer Dünya'daydınız, uzaya çıktınız Hareket bulunduğunuz yere göre değişen bir kavram o zaman Bu nedenle önce bir nokta tespit etmemiz gerekiyor Bu noktaya fen bilimlerinde referans noktası diyoruz Cisim kabul ettiğimiz referans noktasına yaklaşıyor ya da bu noktadan uzaklaşıyorsa o cisim için hareket ediyor deriz Şekilden de anlayacağınız gibi, A noktasını referans noktası olarak kabul ettiğinizde cisim bu noktadan uzaklaşıyor ya da yaklaşıyorsa K cismi için hareket ediyor diyeceksiniz Cismin yer değiştirdiğini de fark etmişsinizdir Hareketin olması için cisminde yer değiştirmesi gerekmektedir Arkadaşınız sürekli oturduğu sıradan başka bir sıraya geçtiğinde, öğretmeniniz, sen yerini değiştirmişsin diyecektir Yer değiştirme de vektörel bir büyüklüktür Bir cismin yer değiştirmesini hesaplarken bulunduğu ilk nokta ile son nokta arasındaki uzaklığı ölçeriz Bu uzaklığı bulmak için, hepinizin anladığı gibi, ilk konumdan, son konumu çıkarırız Yer değiştirmeye ΔX dersek, ΔX = X2 - X1 ΔX = 80 cm - 50 cm = 30 cm yer değiştirmiştir Yani hareket etmiştir deriz Yukarıdaki şekli incelediğinizde A noktasından hareket ederek, tekrar A noktasına dönen cisim için yer değiştirmemiştir deriz A cisminin yer değiştirmesi'' 0 '' dır HAREKET ÇEŞİTLERİ a) Sabit Hızlı Hareket Bir cisim hareketi süresince eşit zaman aralıklarında eşit yol alıyorsa bu harekete sabit hızlı hareket veya düzgün doğrusal hareket denir Hız değişmediği için ivme sıfırdır b) Düzgün Hızlanan Hareket Bir cismin hızı, yer değiştirme süresince düzgün bir şekilde artıyorsa buna düzgün hızlanan hareket denir Hızda değişme olduğuna göre bu harekette ivme vardır Cismin hızı her saniye ivme kadar artacaktır c) Düzgün yavaşlayan Hareket Bir cismin hızı, yer değiştirme süresince, düzgün bir şekilde azalıyorsa, bu harekete düzgün yavaşlayan hareket denir Düzgün yavaşlayan harekette hız değiştiği için ivme vardır Cismin hızı her saniye ivme kadar azalacaktır İvme azalma yönünü gösterdiği için eksi ile gösterilir KUVVETİN HAREKETE ETKİLERİ ( NEWTON KANUNLARI ) 1 Kanun ( Eylemsizlik Kanunu) Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise, cisim o andaki durumunu aynen korur Başka bir değişle hareket halindeki cisim hareketine devam eder 2 Kanun ( Temel Hareket Kanunu) Bir cisme bir kuvvet uygulandığında cisim ivmeli hareket yapar Kuvvet cismin hızlanmasına ya da yavaşlamasına neden olur Kuvvetle ivme arasında; Kuvvet = İvme X Kütle F = a x m bağıntısı vardır 3 Kanun ( Etki - Tepki Kanunu ) Her etkiye karşı eşit ve zıt yönlü bir tepki oluşur Bir topu yere vurursak yer de topu bize doğru iter Duvara elimizi vurursak elimiz acır Bu da duvarın elimize eşit şiddette zıt yönde bir kuvvet uyguladığını gösterir