ForumSinsi - 2006 Yılından Beri

ForumSinsi - 2006 Yılından Beri (http://forumsinsi.com/index.php)
-   Tıp / Biyoloji / Farmakoloji (http://forumsinsi.com/forumdisplay.php?f=599)
-   -   Endositoz Ve Ekzositoz (http://forumsinsi.com/showthread.php?t=86591)

Gökçe 07-05-2009 01:32 AM

Endositoz Ve Ekzositoz
 
Sıvı-Faz Pinositoz

Sıvı-faz pinositozda, hücre zarında küçük bir içekıvrım oluşur ve bu içekıvrılma hücre dışı sıvıyı ve içindeki eriyikleri içine alır.Pinositotik veziküller (yaklaşık 80 nm çapında), hücre yüzeyinden koparak ayrılırlar ve genellikle lizozomlarla birleşirler.Bununla beraber, kapillerleri döşeyen hücrelerde (endotel hücreleri) pinositotik veziküller, oluştukları yüzeyden ayrıldıktan sonra, karşı yüzeye doğru hareket edebilirler.Burada plazma membranıyla birleşir ve içeriklerini hücre yüzeyine salarlar; böylece, maddelerin kütle halinde hücre boyunca taşınması sağlanmış olur.


Reseptör Aracılı Endositoz

Hücre yüzeyinde, düşük yoğunluklu lipoproteinler ve protein hormonlar gibi birçok madde için reseptörler vardır.Reseptörler aslında tümyüzeye yayılmış durumdadır; ancak, özgül bölgelerde toplanarak kaplı çukurlar denilen bölgeleri oluştururlar.Ligant (reseptöre karşı büyük bir birleşme eğilimi olan molekül)' ın reseptörüne bağlanması, yayılmış durumda bulunan reseptörlerin kaplı veziküllerde toplanmasına neden olur.Zarın sitoplazmik yüzeyindeki kılıflaşma bir kaç polipeptitten oluşmuştur, bunların en önemlilerinden birisi de klatrin dir.Kaplı çukur, sitoplazmaya doğru çökerve hücre zarından koparak ayrılır ve ligant ile reseptörü hücre içine taşıyan kaplı vezikülü oluşturur.

Daha sonra, kaplı vezikül klatrin kılıfını kaybeder endozom ile birleşir.Endozom, sitozolde yerleşik hücre yüzeyine yakın (genç endozom) ya da sitoplazmanın derinlerinde (yaşlı endozom) bulunan vezikül ve tübül sistemidir.Bununla birlikte endozomal kompartıman'ı oluştururlar.Genç ve yaşlı endozomların ayrı bölmeler mi olduğu; yoksa, birinin diğerinin öncüsü mü olduğu hala soru işaretidir.Tüm endozomların zarında, endozomun içinin asiditesini sağlayacak, ATP-güdülü H pompası bulunur.Klatrin molekülleri kaplı veziküllerden ayrılırlar ve yeni kaplı çukurların oluşumuna katılmak için hücre zarına geri dönerler.

Endozomlara geçen moleküller birden çok yol izleyebilirler.Endozomun asidik pH'sı tarafından ligantlarından ayrılmış olan reseptörler, yeniden kullanılmak için hücremembranına dönebilirler.Örneğin; düşük yoğunluklu lipoprotein reseptörler birçok defa yeniden kullanılırlar.Ligantlar genellikle yaşlı endozomlara taşınırlar.Bununla beraber, kimi ligantlar, yeniden kullanılmak için, hücre dışı ortama dönerler.Demir taşıyan protein olan transferrin, bu olaya bir örnektir.

Sözcük anlamı "hücrenin yemesi" olan fagositoz, "hücrenin içmesi" anlamına gelen pinositoza benzetilebilir.Makrofaj ve polimorfonüklear lökosit gibi belli hücre tipleri; yabancı bakteri, protozoa, mantar, haraplanmış hücre ve hücre dışı gereksiz maddeleri alıp, yok etmek için özelleşmiş hücrelerdir.Örneğin; bir bakteri makrofajın yüzeyi ile temas ettikten sonra makrofajın sitoplazmik uzantıları bakteriyi tümüyle sarmalar.Bu uzantıların kenarları kaynaştığında, bakteri hücre içi fagozoma hapsedilmiş olur.

Ekzositoz, membranla çevrili bir yapının plazma membranı ile kaynaşmasını ve içeriğini, plazma membranının bütünlüğü bozulmaksızın, hücre dışı aralığa boşaltmasıyla sonuçlanan işlemi tanımlamak için kullanılan bir terimdir.Ekzokrin pankreas ve tükrük bezlerinde olduğu gibi, salgı yapıcı hücrelerde biriktirilen ürünlerin boşaltımı bu işlemin tipik bir örneğidir.Ekzositozda membranların kaynaşması karmaşık bir olaydır.Hücre membranları yüksek yoğunlukta negatif yüklü (fosfoliptlerin fosfat rezidüleri) olduğundan, birbirlerine çok yakınlaşan membranla çevrili yapılar birleşmezler; hatta, birleşmeyi kolaylaştıracak özgül bir etkileşim olmadıkça birbirlerini iterler.Bu nedenle, ekzositozda çok sayıda özgülprotein aracılık yapar.Bu işlemi genellikle, Ca düzenler.Örneğin; sitozolde Ca miktarının artması, ekzositozu tetikler.

Endositoz sırasında, hücre zarının bu bölümü endositotik vezikül oluşturur; ekzositoz sırasında ise membran hücre yüzeyine geri döner.Bu olaya membran trafiği denir.Bir çok sistemde , zarlar korunur ve endozitozun tekrarlanan döngüsünde birkaç kez yeniden kullanılırlar.

Kaynak:JUNQUEIRA&CARNEIRO/Temel Histoloji (sf:27-28)


Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.