Karbonhidratlar - Karbonhidratlara Genel Bakış
 

Karbonhidratlar - Karbonhidratlara Genel Bakış
Karbonhidratlar - Karbonhidratlara Genel Bakış
Giriş

Canlı sistemlerin temel maddelerinden birisi karbonhidratlardır. Çoğunluğu suda çözünen ve şekerler olarak adlandırılan karbonhidratlar, yediğimiz besinin önemli bir kısmını oluşturur. İnsan *****izmasının çalışmasını sağlayan enerjinin büyük bir kısmını sağlar. Bunlar bitki hücre duvarının ve ağaç gövdelerinin yapısal bileşenleridir. Karbonhidrat kelimesi karbonun hidratlarından türetilmiştir. Bir karbonhidratı, polihidroksi aldehit veya polihidroksi keton olarak tanımlamak daha iyidir. Karbonhidratların sınıflandırılmasındaki temel, latincede şekerin karşılığı olan saccharum dan gelen sakkarit kelimesidir. Bir monosakkarit, daha küçük karbonhidratlara parçalanamayan basit bir hidrokarbondur. Örneğin Glikoz (C6H12O6) bir monosakkarittir. Bir disakkarit, hidrolizde aynı veya farklı iki monosakkarit verir. Örneğin, sofra şekeri olan sukroz, hidrolizinde bir molekül glikoz ve bir molekül fruktoz veren disakkarittir.

C12H22O11 + H2O à C6H12O6 + C6H12O6

Bir oligosakkarit hidroliz edildiğinde 3-10 monosakkarit birimine parçalanır. Polisakkaritler 10 dan fazla monosakkarite hidrolizlenirler. Seluloz ve nişastanın her ikisi de hidroliz edildiklerinde binlerce glikoz molekülüne parçalanırlar. Bazı karbonhidrat bileşikleri aşağıda verilmiştir.

02. Şekerlerin İndirgenme ve Yükseltgenmesi

Tollens reaktifini, Fehling ve Benedit çözeltilerini indirgeyen şekerlere indirgen şekerler denir. Aldoz veya ketoz, tüm mono sakkaritler indirgen şekerler olarak bilinirler. Örneğin: Glikoz kuvvetli indirgen özelliğe sahip bir madde olup ilk basamakta glukonik aside yükseltgenir. Sakkaroz (sukroz) indirgen özelliği olmayan bir şekerdir. Çünkü aldehit yapısı yoktur.

02.01. Fehling Çözeltisinin İndirgenmesi

Bir deney tübüne eşit hacim Fehling A (5 ml) ve Fehling B (5 ml) konarak karıştırılır. 2 ml glukoz çözeltisi ilave edilerek karışım çalkalanır ve ısıtılır. Yeşilimsi bir çökelek oluşur ve bu çökelek derhal açık kırmızı renge döner. Burada glikoz bir aldehit grubu taşıdığı için Cu+2 yi Cu+1 e indirger. Kendisi glukonik aside yükseltgenir. Ortamdaki sodyum hidroksit ile de sodyum glukonat oluşturur.

02.02. Tollens Çözeltisinin İndirgenmesi

Bir deney tüpüne % 2.5 lik AgNO3 çözeltisinden 5 ml konur. Bunun üzerine çökelek (Ag2O) oluşuncaya kadar seyreltik amonyak çözeltisi ilave edilirken aynı zamanda da çalkalanır. Daha sonra oluşan çökelek çözünene kadar seyreltik amonyak çözeltisi ilave etmeye devam edilir. Karışıma 2 ml glukoz çözeltisi ilave edilir. Tüp iyice çalkalandıktan sonra bir su banyosunda ısıtılır. Isıtma devam ederken tüpün çeperlerinde gümüş aynası oluşur. Glikozun aldehit kısmı glukonik aside yükseltgenir ve gümüş oksitte metalik gümüşe indirgenir.