![]() |
Türkiye'nin Peynir Haritası :)
> İşte Türkiye'nin peynir haritası
> > > Türkiye, dört bir köşesinde evlerde, modern tesislerde üretilen onlarca > peynir türü ile adeta bir 'peynir cenneti'... Her biri farklı lezzetler > barındıran, değişik yöntemlerle hazırlanan, adına festivaller düzenlenen > peynir, Türk mutfağında da önemli besin kaynakları arasında yer alıyor. İşte > Türkiye'nin peynir haritası... > > > KONYA'NIN KÜFLÜ PEYNİRİ > > Konya'da, yağı alınmış koyun sütünden üretilen ve doğal olarak küflendirilen > Konya küflü peyniri, genellikle Karapınar, Ereğli, Cihanbeyli gibi > koyunculuğun yoğun olduğu yerlerde üretiliyor. Küflü peynir, özellikle > kırsal alanda yağı alınmış koyun sütünden üretiliyor. Yağının alınması, > doğal küflenmeye yol açtığı için aflatoksin oluşmasını önlüyor. > > BERENDİ VE DİVLE TULUM PEYNİRİ > > Ereğli ilçesi ile Karaman'ın Ayrancı ilçesi ve çevresinde üretilen Berendi > ve Divle tulum peynirinin de pazar payı oldukça geniş. Berendi tulum peyniri > pastorize inek sütü kullanılarak modern tesislerde üretiliyor. Divle tulum > peyniri ise tümüyle geleneksel usullerle, kuzulamaların gerçekleştiği, mayıs > ayı ile haziranın ortasına kadar olan sütün bol olduğu dönemde koyunlardan > sağılan süt biriktirilerek yapılıyor. Ayrancı'ya bağlı Divle köyünde > vatandaşlar, sağdıkları sütleri her gün bir kişinin evinde imece usulüyle > birleştiriyor, ürettikleri peyniri mağaralarda saklıyor. > > > KAYSERİ'NİN ÇÖMLEK PEYNİRİ > > Çömlek peyniri, taze koyun veya inek peynirinin süzülüp daha sonra > çömleklere basılmasıyla üretiliyor. Kalıplar halindeki taze peynir, önce bez > torbalara konulup üzerine taş parçalarıyla baskı yapılarak içerisindeki > peynir suyunun dışarı akması sağlanıyor. 'Baskı' adı verilen bu işlem 2 gün > sürüyor. Suyunu kaybeden taze peynir, daha sora elde ufalanıp bir bez > üzerine serilerek > tuzlanıyor. Ufalanan peynirin içerisine bir miktar çörek otu katılıyor. > Tuzlanıp bir gün bekletilen peynir çömleklere basılıyor. Üzerleri donmuş yağ > ile kaplanan çömlekler daha sonra kayadan oyma mağaralarda veya evlerin > zemin katında hazırlanan nemli kumlara gömülerek olgunlaşmaya bırakılıyor. > Yaklaşık 3 ay sonra peynir tüketilmeye hazır hale geliyor. > > ERZİNCAN TULUM PEYNİRİ > > Erzincan'da birkaç yıl öncesine kadar evlerde, son yıllarda ise modern > tesislerde üretilen tulum peyniri, ülkede en çok tüketilen peynir türleri > arasında. Koyun sütünün ısıtılıp mayalandıktan sonra oluşan pıhtısı, bez > torbada sudan ayrışması için 3 gün bekletiliyor. Daha sonra pıhtı > parçalanarak > yüzde 3 oranında tuz ile karıştırılıp 18 saat havayla temasa bırakılıyor. > Peynirde istenen aromanın oluşması için bu işlem birkaç kez tekrarlanıyor ve > hava almayacak şekilde bir tulum ya da bidonda 120 gün bekletilerek tüketime > hazır hale getiriliyor. Tulum peyniri, başta Erzincan olmak üzere > Türkiye'nin hemen her yerinde marketlerde ve şarküterilerde satışı > yapılıyor. > > > KARS GRAVYERİ > > Mandıralarda üretimi yapılan peynirin hayvansal protein oranı yüzde 32 > seviyelerinde.İ lde yaygın olarak tüketilen gravyer, son yıllarda büyük > şehirlerde de ilgi görmeye başladı. Özellikle yabancı turistlere ev > sahipliği yapan otellerden Kars gravyerine yoğun talep geliyor. Gravyerin > gelecek yıllarda çok daha fazla ilgi görmesi bekleniyor. İyi bir Kars > gravyerinin sert kabuklu, kiraz büyüklüğünde gözenekleri, kesildiğinde > renginin koyu sarı olması ve yenildiğinde genzi yakacak > düzeyde bir tadı bulunması gerekiyor. Tamamen organik olan bu peynirin > kilogramı, Kars'ta 25-30 YTL arasında satılıyor. > > KARIN KAYMAĞI PEYNİRİ > > Kars'ta yapılan bir diğer önemli peynir türü ise daha çok Sarıkamış > ilçesinde ev koşullarında üretilen 'karın kaymağı' peyniri. 24-34 derecede > mayalanan inek sütü, pıhtı haline gelmesinin ardından bez torbalarda baskıya > alınarak suyu süzülmeye bırakılıyor. Yaklaşık 18 saat süren bu işlemin > ardından açılan torba içerisine yüzde 3 oranında tuz ilave edilerek pıhtı > ufalanıyor ve belli bir oranda krema veya tereyağı katılıp yoğruluyor. Daha > sonra temizlenmiş ve kurutulmuş hayvan > işkembesi içerisine konuluyor. Ağzı sıkıca kapatılarak ve düz bir yerde > bırakılarak 120 kilogramlık baskı uygulanıyor. Baskı işlemi 3 gün devam > ediyor ve sonra iplere asılarak serin odalarda 3 ay gibi bir süre > olgunlaşmaya bırakılıyor. Ardından peynir tüketilmeye hazır hale geliyor. > > VARTO KEÇİ PEYNİRİ > > Keçi sütü, güneş sıcaklığında belli oranda ısıtıldıktan sonra maya ilave > edilerek pıhtı halini alıyor ve oluşan bu pıhtı, hafifçe parçalanıp > gözenekleri iri olmayan keten tarzı bez torbalarda bir süre bekletiliyor. > Torbada en az 12 saat asılı bekletilerek suyu süzülen pıhtı, daha sonra keçi > peyniri halini alıyor. > > İKİZDERE TULUM PEYNİRİ > Ardahan'da üretilen İkizdere tulum peyniri, Erzincan tulum peyniri ile aynı > pastörize işlemler uygulanarak elde ediliyor. Ancak Erzincan tulum peyniri > koyun, İkizdere tulum peyniri inek sütünden yapılıyor.Evlerde ailelerin > kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ürettiği peynir, pazarlarda nadiren > görülüyor. > > ARDAHAN KÜFLÜ PEYNİR > > Yine Ardahan'da üretilen küflü peynir, yağsız inek sütünden yapılıyor. > Peynir, bölgede genellikle evlerde üretiliyor. İhtiyaç fazlası ürün, satışa > sunuluyor. Genellikle aynı bölgede tüketiliyor. > > > ERZURUM'UN CİVİL PEYNİRİ > > Erzurum'a özgü civil peynir, yağsız inek ya da koyun sütünden > yapılıyor.Yayıklanarak yağı alınan ve tencerede mayalanan süt, pıhtı halini > alana kadar ateş üzerinde sürekli karıştırılıyor. Oluşan pıhtı, başka bir > kaba alınarak tuz ilave ediliyor. Peynir kütlesi daha sonra bir kola > sarılarak tel şeklini alıyor. Salamura suyu içerisinde muhafaza edilebildiği > gibi, bolca tuzlanarak taze olarak da saklanabiliyor. Civil peynir, başta > Erzurum olmak üzere Ankara ve İstanbul'da da değişik marketlerde satışa > sunuluyor. Yağsız olması nedeniyle, özellikle diyet uygulayanlar tarafından > tercih ediliyor. > > BİNGÖL SALAMURA PEYNİRİ > > Bingöl'de çiğ koyun sütünden yapılan salamura peynir, yaylalarda, ev > koşullarında aile işletmeleri tarafından üretiliyor.Ailelerin kendi > ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde ürettiği salamura peyniri, koyun sütünün > pişirilmeden güneş sıcaklığında mayalanarak pıhtı halini almasıyla elde > ediliyor. Pıhtı, keten bez parçalarda 1-2 gün suyunun süzülmesi için baskıya > alınıyor ve daha sonra küçük parçalar halinde salamura suyuna konularak > tüketime hazır hale getiriliyor. > > > PEYNİR DEPOSU 'MAĞARA' > > Sivas'ın Zara ilçesinde kışlık olarak hazırlanan peynirler, geleneklere göre > yüzyıllardır depo alarak kullanılan mağaralarda korunuyor. Zara ve > köylerinde yaz aylarında hazırlanan peynirler, daha önceden belirlenen > mağaralarda kış için saklanıyor. Peynirler yaz boyunca soğuk hava deposu > görevi yapan bu mağaralarda bekletiliyor, kış yaklaştığında bu peynirler > mağaradan çıkartılarak satılıyor ya da tüketiliyor. > > > KÜP PEYNİR > Sivas ve ilçelerinde yoğun olarak küp peyniri üretimi yapılıyor. Genellikle > bahar aylarında yapımına başlanan küp peyniri, inek sütünden taze peynir > olarak yapılıyor. Suyu alındıktan sonra toprak küplere veya plastik bidonlar > içerisine dilimlenerek yerleştirilen peynir, bol tuzlanıp, sıkıştırılıyor. > Peynirin ağız kısmına bez bir örtü konduktan sonra küp veya bidonun kapağı > kapatılıyor. Ters olarak çevrilen küp veya bidonun ağız kısmı aşağı gelecek > şekilde evlerin serin olan genellikle bodrum kısımlarında yarıya kadar > toprağa gömülüyor. Yaklaşık 3 ay bekletilen peynirin bu süre içerisinde suyu > süzülüyor, rengi, kokusu ve tadı değişiyor. > > > TOKAT'TA KIŞLIK SALAMURA PEYNİR > Keçi, koyun ve inek sütünden mayıs-ağustos ayları arasında yapılan peynir, > çiğ sütten mayalanarak üretiliyor. Peynirler daha sonra kalın tuzla > tuzlanıp, küp ve bidonlara basılıyor. Bu peynir, 3 ay sonra tuzdan > ayıklanarak tüketilmeye başlanıyor. > > > TRABZON'UN 'TELLİ PEYNİRİ' > > Doğu Karadeniz yaylalarında beslenen ineklerden elde edilen sütlerin ana > maddesini oluşturduğu 'telli peynir', kaşar peynirine benzeyen, sarımtırak > renkli, lif lif ayrılabilen, ısıtıldığında uzayan, az tuzlu peynir olarak > nitelendiriliyor. Peynir üreticisi Ali Kemal Bıyıklı, AA muhabirine yaptığı > açıklamada, 'telli peynir' üretiminin geleneksel olarak Trabzon ve > ilçelerindeki köylerde kadınlar tarafından yapıldığını, son yıllarda da süt > fabrikalarında 'telli peynir' üretimi gerçekleştirildiğ ini söyledi. > > > EDİRNE'NİN BEYAZ PEYNİRİ > > Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından tescil edilen Edirne peyniri, > Anadolu'nun her yanından rağbet gören bir lezzet olarak öne çıkıyor. > Edirne'nin değişik türdeki otlarıyla doğal beslenen inek, keçi ve koyunların > sütünden lezzetini alan Edirne peynirinin imalat aşamasındaki lezzetine > lezzet katan diğer unsurlar da tuz ve maya. Meriç, Tunca ve Arda > nehirlerinin oluşturduğu deltada yetişen bitki örtüsünün süte kattığı > lezzet, peynire de yansıyor.Edirne beyaz peynirinin, yapımında kullanılacak > sütün en çok 30 dakika içinde mayalanıp peynir haline getirilmesi, > olgunlaştırma sürecini tamamlayan peynirin, havayla ilk temasından itibaren > (teneke açıldıktan sonra) 3 ay içinde tüketilmesi gerekiyor.Edirne ve > Trakya'ya özgü peynir, tam yağlı ve doğal olması özelliği ile tanınıyor. > Edirne beyaz peyniri ağızda kayganlık hissiyle ve ekşimsi tadıyla diğer > peynirlerden ayırt edici özelliğe sahip. > > AHBAZ VE ÇERKEZ PEYNİRİ > > > Sakarya'da yöresel olarak üretilen peynir türleri arasında Abhaz ve Çerkez > peyniri öne çıkıyor. Ahhaz peynirinde, 8 litre sütten yaklaşık 2 kilogram > peynir elde ediliyor. Süt, peynir mayasıyla birlikte 2 saat bekletiliyor. > Maya tuttuktan sonra ortaya çıkan peynir elle bir araya toplanıyor. Bir > sahanda sıkıştırılıyor ve bir gün bekletiliyor. Kaynayan suda dilimler > halinde karıştırılan peynire istenilen şekil (örgü, tekerlek) verilebiliyor. > Çerkez peyniri ise Abhaz peynirine göre daha yumuşak. 10 litre sütten > yaklaşık 2 kilograma yakın peynir üretilebiliyor. > > 'OTLU PEYNİR, HAZMI KOLAYLAŞTIRIYOR > > Hazmı kolaylaştırıcı özelliğe sahip olan Van'ın otlu peyniri, bu nedenle > sadece kahvaltıda değil, yemeklerden sonra da tüketiliyor. Genellikle Doğu > Anadolu Bölgesi'nde, 25 çeşit bitki kullanılarak yapılan otlu peynirin, > sofralarda farklı bir yeri bulunuyor. Otlu peynirde çoğunlukla sirmo (yabani > sarımsak), mendo, helis, siyabo, nane ve kekik gibi yabani otlar > kullanılıyor. İlkbaharda dağlardan toplanan bitkiler, bir süre salamurada > bekletildikten sonra peynire katılıyor. Otlardaki çeşitli mineraller > hazımsızlık sorununu ortadan kaldırıyor. > > ÇANAK PEYNİRİ > > Yozgat'ta temmuz ve ağustos aylarında elde edilen sütle hazırlanan ve > çanaklarda toprağa gömülen çanak peyniri, sonbahar aylarında topraktan > çıkarılıyor ve kış mevsiminde tüketiliyor. Yozgat Belediyesi, yöreye özgü bu > peyniri tescillemek için Türk Patent Enstitüsüne başvuruda bulundu. > > > AYDIN'IN TULUM PEYNİRİ > > Aydın'da inek ve koyun sütlerinin karışımından üretilerek keçi derisine > basılan tulum peyniri, lezzetiyle beğeni topluyor. Bölgedeki üreticiler, > peynirin asıl lezzetinin keçi derisine basılmasından kaynaklandığını ifade > ediyor.Keçi derisine basılan peynir, derinin şeklini alıyor. Bu haliyle > peynirin yaklaşık bir yıl depolanarak acı suyunu dışarıya atması bekleniyor. > > > MALATYA PEYNİRİ > > Genellikle köylerde üretilen Malatya peyniri, çiğ sütün yağı ve kuru maddesi > çekilmeden, peynir mayasıyla mayalanması ile üretiliyor. Mayalanan peynir > kesildikten sonra suyu alınıyor ve üzerine ağırlık konulan iki tahta > arasında sıkıştırılıyor. Peynir, kaynatıldıktan sonra salamuraya > bırakılıyor. > > > İZMİR'İN YÖRESEL PEYNİRLERİ > > Farklı kültürlerinin bir araya geldiği İzmir ve ilçelerinde, bu medeniyetler > buluşması kendisini yöresel peynir çeşitlerinde de gösteriyor. En fazla > tanınan İzmir tulumu, halen İzmir'in yanında > Ödemiş, Menemen, Tire ve diğer ilçelerdeki mandıralarda yapılıyor. Süt > pastörize edildikten sonra mayalama sıcaklığına kadar soğutuluyor. Daha > sonra 'pıhtı kırımı' yapılıyor ve baskı tenekelerinde bekletiliyor. İzmir > tulum peynirinde kullanılan salamura ise peynir altı suyundan elde ediliyor. > Kesilen ve süzülen telemenin konulduğu teneke ya da deri, salamura ilave > edilerek hava almayacak şekilde kapatılıyor.Tulum peyniri için kullanılan > deriyse 1,5 yıl öncesinden hazır hale > getiriliyor. Özel keçi derisi tuzlanarak 3-4 ay tuzlama süresi sonrası 8 ay > kadar bekletiliyor. Hazırlanan teleme, tulumun içine çaprazlama > yerleştirilerek boş kalan bölümler lor ile kapatılarak tulumun ağzı kendir > ipiyle bağlanıyor. Tulum peyniri, tadını kazanması için 18-20 ay kadar soğuk > havada bekletiliyor. > > > SEFERİHİSAR'IN ARMOLASI > > Bölgeye özgü, diğer peynir türlerine benzemeyen peynir çeşitleri arasında > yer alan armola peyniri, Seferihisar ilçesindeki bir kaç mandıra ve evlerde > yapılıyor. Eskiden tulum içinde yapılan peynirin şu anda endüstriyel olarak > tulum üretimi gerçekleşmiyor. Armola peyniri, keçi sütünden yapılan süzme > yoğurt, keçi sütü loru ve beyaz peynirin karışımıyla ortaya çıkıyor. Armola, > hafif bir peynir olması ve istendiğinde domates salatasına sos olarak > kullanılabilme özelliği nedeniyle çok tercih ediliyor. Keçi sütünden > yapılması ve peynir-yoğurt karışımı olması nedeniyle farklı bir lezzeti var. > Genelde ekmeğe sürülerek üzerine zeytinyağı, kırmızı biber, sarımsak ilave > edilerek yeniliyor. > > EGE'NİN ORTAK MİRASI: KOPANİSTİ PEYNİRİ > > İzmir'in Karaburun Yarımadası'nı çevreleyen ilçe ve beldelerinde yapılan > kopanisti peyniri de özgün yapım şekli, tadı ve tüketim şekliyle ilginç > özellikler barındırıyor. Karaburun başta olmak üzere Çeşme, Dikili ve > Foça'da sadece evlerde üretilen kopanisti peyniri, keçi sütü veya keçi-koyun > sütü karışımının yaklaşık bir ay her gün yoğrulmasıyla yapılıyor. Yapımı > süresince oda sıcaklığında bırakılan lordaki acımsı tat, kimi bölgelerde bu > peynirin 'acı peynir' olarak adlandırılmasına neden > oluyor. Kendine has kokusu ve tadı bulunan peynir, bölgede kahvaltının > yanında içki mezesi ve börek içi olarak da değerlendiriliyor. > > TİRE'NİN ÇAMUR PEYNİRİ > İzmir'in yöresel tatları arasında Tire ve Ödemiş ilçesinde bilinen > peynirlerden biri de çamur peyniri. Keçi veya keçi-koyun sütü karışımından > yapılan yağlı tulum lorunun, peynir altı suyu ile > karıştırılmasıyla elde edilen çamur peyniri, krem peynir kıvamında olması > nedeniyle genelde ekmeğe sürülerek zeytinyağıyla birlikte tüketiliyor. Çamur > peyniri ayrıca salatalar için sos olarak da > değerlendiriliyor. Bu peynir çeşidi lor üretiminin yoğun olduğu bölgelerde > mandıralar tarafından üretilerek semt pazarları ve marketlerde satılıyor. > > EZİNE PEYNİRİ > > Türkiye'nin en lezzetli beyaz peynirleri arasında yer alan, adı Çanakkale > ile özdeşleşen 'Ezine peyniri'nin en önemli özelliği, üretimde kullanılan > sütün belirli bir bölgeden sağlanması. Ezine Mandıracıları Koruma ve Yaşatma > Derneğinin (EPD) başvurusu sonucunda, Ezine peynirine 2006 yılında Türk > Patent Enstitüsünce, coğrafi işaret tescil belgesi verildi.Ezine peynirinin > yapımında, Kaz Dağları'nın kuzey ve batı kesimlerindeki Ezine, Bayramiç ve > Ayvacık ilçelerinin doğal bitki örtüsü ve su kaynaklarıyla beslenen koyun, > keçi ve ineklerden elde edilen sütler kullanılıyor. Mevsime göre yüzde 40 > oranında keçi sütü, yüzde 45-55 oranında koyun sütü ve yüzde 15 oranında > inek sütü karıştırılarak hazırlanıyor. Ezine peynirinin üretimi, mart > ayından ağustos ayına kadar sürüyor. > > > MANYAS PEYNİRİ > > Türkiye'nin süt ve süt ürünleri üretiminde lokomotif iller arasında sayılan > Balıkesir'de yapılan ünlü Manyas peyniri, hiçbir katkı maddesi ilave > edilmeden, inek ve koyun sütü karıştırılarak üretiliyor.Türk ve dünya > mutfaklarının vazgeçilmezleri arasında yer alan en az 200 yıllık Manyas > peyniri, protein zenginliği nedeniyle bölge halkının yanı sıra ülkenin iş, > siyaset, sanat ve spor dünyasının önde gelen isimleri tarafından da tercih > ediliyor. Dünyanın en ünlü peyniri olarak gösterilen Fransız 'rokfor > peynirine' rakip olduğu ve yüzde 100 doğal olarak üretildiği belirtilen > Manyas peynirinin tezgahlara çıkış süreci 6 aylık bir zamanı kapsıyor. > Ağızda dağılmayan Manyas peyniri, ekmek gibi yenilebildiği için uzun süre > tok tutma özelliğine ve protein zenginliğine sahip. > > ANTEP PEYNİRİ > Gaziantep'teki soğuk hava depolarında kışın tüketilmek üzere tonlarca Antep > peyniri saklanıyor.İnek, keçi ya da koyun sütünden yağlı, yarım yağlı ya da > yağsız olarak üretilen Antep peyniri, bulgur, salça ve dolmalıklarla > birlikte ailelerin kış hazırlıkları kapsamında temin ettiği temel gıda > ürünleri arasında yer alıyor. > > 'ÇİĞ KESİK' PEYNİRİ > > Samsun'da, daha çok Alaçam ve çevresindeki yaylalarda yetişen koyunların > sütünden çiğ olarak yapılan ve 'çiğ kesik' olarak bilinen peynirler için > birçok ilden özel siparişler alınıyor.İlçe merkezinden yaklaşık 950 metre > rakımda bulunan Yukarıkoçlu köyü yaylasında beslenen koyunların sütünden > yapılan çiğ kesik peynirlerin kendine özgü yapılış tarzı ve tadı bulunuyor. > Çiğ kesik peynirinin lezzeti, yaylalarda, başta kekik olmak üzere birçok > türde otla beslenen koyunlardan elde edilen sütten geliyor. Çiğ kesik > peyniri için yurt içi ve yurt dışından siparişler geldiği belirtiliyor. > > TORBA VE KÜP ÇÖKELEK > > Ordu'da torba peyniri ve küp çökelek yöresel peynirlerin başında geliyor. > Çökelek peyniri daha çok kırsal kesimde üretiliyor. Isıtılan yayık ayranına > bir miktar yoğurt ilave ediliyor ve torbalara doldurularak katı hale gelmesi > için ağırlık altında yaklaşık bir hafta bekletilerek oluşturuluyor. Çökelek > peyniri genellikle pazarlarda satılıyor. > > AMASYA'DA KÖY PEYNİRLERİ > > Amasya bölgesinde geleneksel yollarla yapılan köy peynirleri, sütün kıvamına > göre çeşitli adlarla satışa sunuluyor. Yaklaşık 5 kilogram sütten bir > kilogram peynir üretiliyor. Yörede genellikle tel peyniri, kaşar peyniri, > manda sütünden elde edilen manda peyniri ve salamura peynir üretiliyor. > > CEVİZLİ KAŞAR PEYNİRİ > > Zonguldak'ın Çaycuma ilçesinde, tamamen doğal kaynaklarla beslenen inek ve > mandaların sütünden, cevizli kaşar peyniri üretiliyor. Kapalı bir havzada > doğal ortamda beslenen inek ve mandaların sütünden elde edilen peynir, > standart kaşar peynirlerden farklı olarak bir kilogramı için 9 kilogram > yerine 15 kilogram süt kullanılarak yapılıyor. Endüstriyel kaşar peynirlerin > 10 saat kuruduktan sonra satışa sunulmasına karşın yöreye özgü cevizli kaşar > peyniri, tadının daha iyi olması için 2 gün süreyle kurutuluyor. ... |
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.