![]() |
Doğu Asya Sanatı, Görsel Sanatlar, Gösteri Sanatları
6 Eklenti(ler)
DOĞU ASYA SANATI
http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346662995 Doğu Asya Sanatı,Çin,Kore ve Japonya"da görsel sanatlarla gösteri sanatlarında ortaya konan çeşitli üslup ve yapıtlar.Doğu Asya kültürü tarih öncesi çağlardan başlayarak Kuzey Çin"den Kore ve Japonya"ya yayılmış,bu iki ülke İS 2.yüzyılda Çin yazı karakterlerini ,6.yüzyılda da gene Çin yoluyla Budacılığı benimsemiştir.Temel öğelerin çoğu Çin kökenli olan bu kültürün ortak bir inanç çevresinde,ama ayrı ülkelerde gelişmesiyle,üç ülkenin sanatında hem güçlü benzerlikler ,hem de önemli ayrılıklar ortaya çıkmıştır.Ama bütün ulusal farklılıklara karşın Kore ve Japon sanatının Çin sanatından ayrı anlaşıbilmesi olanaksızdır. GÖRSEL SANATLAR http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346662995 Çin,Kore ve Japonya"nın görsel sanatları konusunda kapsamlı bir karşılaştırma çalışması henüz yapılmamıştır.her biri üzerine ayrıntılı incelemeler de yetersizdir.Gene de bu üç ülkenin saray ve Budacılık çevresinde gelişen görsel sanatların ya da Zen resminde konulara yaklaşım açısından ortak eğilimlerden söz edilebilir. ÇİN; Kuzey Çin"deki Huang Irmağı ( Sarı Irmak) vadisi,tıpkı Mezopotamya,Mısır,İndus Vadisi ve And yöresi gibi,uygarlığın beşiği olarak kabul idilir.Burada gelişen uygarlık Mezopotamya ya da Mısır"daki kadar eski değildir,ama Çinliler " Batılılar"dan farklı olarak tarihöncesi yerleşimlerden günümüze kesintisiz bur uygarlık yaratmış ve kültürel geleneklerindeki bu sürekliliğin bilincinde olmuşlardır.Çinlilerin zaman zaman anlayışı da Batılılarınkınden farklıdır.tarihi,belirli bir olaydan yola çıkarak bu olayın öncesi ve sonrası biçiminde kavramak yerine,birbirini izleyen hanedan dönemleri olarak görürler.Bazısı uzun,bazısı çok kısa ömürlü olan bu hanedanların bellibaşlılarının kuruluşuyla sanatta da yeni üsluplar ortaya çıkmıştır.Bu yüzden Çin sanat tarihini hanedan adlarıyla anılan bir dizi üslup biçiminde ele almak uygundur. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346669182 Çin sanatı temel çizgileriyle simgeseldir.Kaligrafi en önemli sanat sayılmış,kaligrafi dışında da yanlızca ( onun malzeme,yaklaşım ve estetik anlayışını paylaşan)resim güzel sanatlardan kabul edilmiştir.Resim ve kaligrafinin bütün öbür görsel sanatlar üstünde belirgin bir etkisi vardır.Çin sanatındaki olağanüstü uyum ve üslup birliğini de tunç kaplarda ,Buda heykellerinde ,lake işinde ve porselenlerde hep sanatçının ya da zanaatçının doğal el hareketiyle yaratılan ritmik çizgi sağlar. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346669182 TARİH ÖNCESİ; Çin sanatının en eski örnekleri,yaklaşık 7-8 bin yıllık olduğu sanılan Kuzey Çin Mezolitik Çağ yerleşimlerinde bulunan kaba çanak çömleklerle geometrik bezemeli eşyalardır.Neolitik Çağda Yangshao boyalı çanak çömleğinde bezemenin çeşitlendiği,siyah ve kırmızı renklerin kullanılmaya başladığı görülür.Küplerin genellikle yalnız üst yarısı akıcı fırça çizgileriyle bezenmiştir.Shaanxi yakınlarında Banpo yerleşmesinde ise şematik kuş ve balık desenli çanak çömleğe rastlanmıştır.İÖ y.5000-3000 arasına tarihlenen Yangshao kültüründen sonraki Longshan kültürü Neolitik Çağın son önemli aşamasını temsil eder.Metal görünümlü siyah Longshan çanak çömleği çark yapımı olduğundan incedir.cilalanmış ,bazen üstüne desen kazınmış,ama boyanmamıştır.Gene bu dönemden kalma tören kapları ve yeşimler Tunç Çağının eşiğinde ileri bir kültüre işaret eder. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
shang ( Yin) hanedanı dönemi ( İÖ 18 -12 yy.)- Zhou hanedanı dönemi ( İÖ y.1111-255/256)
SHANG ( YİN) HANEDANI DÖNEMİ
shang ( Yin) hanedanı dönemi ( İÖ 18 -12 yy.).Shang hanedanının esane değil,gerçekten var olduğu bugünkü Anyang ve Zhengzhou kentlerinde yapılan kazılar sonucunda anlaşıldı.Bulunan tunç kaplar yemek,şarap ve törensel yıkanma gibi kullanım amaçlarına göre sınıflandırıldı.İÖ 2.yüzyılın sonlarında Çin"in tunç dökmede dünyanın en ileri ülkesi olduğunu gösteren bu kaplar önceleri sanıldığı gibi yitik mum yöntemiyle ( cire-perdue) yapılmamış ,parça parça hazırlanan kalıplar bir araya getirilerek dökülmüştü.Kapların çoğu bezemesiz ,bir bölümü geometrik ya da simgesel anlam taşıyan hayvan biçimindedir.( zoomorf).Başlangıçta tunç kap dökme ve kullanma hakkı yalnızca hükümdar ailelerindeyken ,daha sonra hükümdarın görevlendirdiği yerel yöneticiler,Zhou hanedanı dönemindeyse ( İÖ y.1111*255/256) güçlü ve varlıklı herkes bu hakkı elde etti.Bazı kapların üstüne kazınmış ad ve kısa adamalar ,kehanet için kullanılan kemiklerin üstündekilerle birlikte,Çin yazısının bilinen en eski örnekleridir. Shang üslubunun ,Zhengzhou"da bulunan dayanıksız ,kaba çanlardan ve ok uçlarından Qinyang"daki kusursuz tunç kaplara doğru gösterdiği gelişme ,uzun bir barış ve istikrar döneminin kanıtıdır.Bu dönemde daha yüksek derecede fırınlanmış sert seramik ( yarım porselen )ve sırlı çanak çömlekler üretilmiş ,yeşim oymacılığında önemli gelişmeler görülürken ,mezarlarda ele geçen tabut,araba ve mobilyalardaki lake işine rastlanmıştır. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346671096 ZHOU HANEDANI DÖNEMİ (İÖ y.1111-255/256) Zhou hanedanı dönemi ( İÖ y.1111-255/256).Çin tarihinin bu en uzun döneminde toplumsal açıdan olduğu kadar sanatsal açından da köklü değişiklikler ortaya çıktı.Merkezi Zhou yönetiminin zayıflayıp feodal güçlerin oluşması,sanatta birçok yerel üslubun belirmesine yol açtı.Dönemin son 300 yılında ticaretin gelişmesi ,varlıklı bir toprak sahibi ve tüccar sınıfının ortaya çıkması da sanatları koruyan yeni bir grubun ve yeni yaklaşımların doğmasını sağladı.Kazılar Zhou kentlerinin surlarla çevrildiğini,saraylara ve tören yapılarına yer verildiğini gösterirken,bazı eski metinlerden anlaşıldığı kadarıyla,sonradan gelişecek pagodaların ilk örnekleri de bu dönemde yapıldı.Gene bu metinlere göre,resim sanatı saray ve tören yapılarındaki duvar resimleriyle önemli ölçüde gelişti.Shang dönemindeki gibi küçük ölçekli heykellerin yontulduğu bu dönemde çok ince işçilikle ahşaptan oyulmuş ve lake kaplanmış kilt eşyaları da yapıldı. Zhao döneminde asıl gelişme dekoratif sanatlardaydı.Önceleri Shang üslubunu andıran tunç kaplarda giderek klasik saflığa ve ölçülülüğe ulaşıldı.Yalnızca işlevsel değil,başlı başına güzel nesneler üretilirken,tunç ve altın döküm gibi yeni teknikler ,altın,gümüş ,yeşim ve cam kakma gibi bezeme yöntemleri kullanıldı.Çin kültüründe ayri bir yeri bulunan yeşimtaşından Zhou hanedanının sonlarına doğru,törensel ve süs amaçlı olmak üzere başlıca iki grupta toplanabilen kusursuz nesneler oyuldu.Törensel yeşimlerin en önemlisi Cennet"i ya da gözleri simgeleyen yassı ,yuvarlak ve delikli bi"ydi.Ayrıca dünyayı,doğuyu ve hükümdarı,batıyı ve kaplanı,güneyi,kuzeyi simgeleyen törensel yeşimler de vardı.Çanak çömlekte ise aşağ Yangtze ( Chang) Vadisinde hemen hemen porselen kalitesinde ,Tang hanedanı ve sonrasındaki seladon sırının sayılan,ince feldispat sırlı örnekler ortaya çıktı.Sırlı çanak çömlekte,pişirilmeden önce kabın üstüne düzenli yinelenen motifler basma yöntemine de ilk kez bu dönem ürünlerinde rastlanır. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Qin (İÖ 221 -206) ve Han ( İÖ 206- İS 220) Hanedanları dönemleri
QİN (İÖ 221 -206) VE HAN ( İÖ 206- İS 220) HANEDANLARI DÖNEMLERİ
Qin (İÖ 221 -206) ve Han ( İÖ 206- İS 220) Hanedanları dönemleri.Qin hanedanıyla sağlanan birliği Han hanedanının uzun,istikrarlı ve görkemli yönetimi izledi.Sanatta genel bir çeşitlilik ve canlılık yaşanırken çok sayıda büyük saray ve mezarlarda duvar resimlerine ,kabartma panolara ,önemli insanların arkalarına yerleştirilmek ya da mekanı bölmek için kullanılan pano resimlere yer verildi.İÖ 1.yüzyıldan kalma Luoyang ( Sacnhuan) Doğu Han döneminden kalma Wangdu ve Liaoyang mezarlarında bulunanlar.günümüze ulaşan Han resimlerinin en önemlileridir.Çin"de ilk kez bu dönemde ortaya çıkan büyük ölçekli taş heykellere de Han mezarlarında rastlanır. Mezara giden yola büyük boy hayvan heykelleri dizme düşüncesinin ,Batı Asya"yla yeni kurulan ilişkilerden kaynaklandığı sanılır.Mezarlarda bulunan kilden yapılmış ya da tunçtan dökülmüş heykelcikler ise tümüyle Çin özellikleri gösterir. Han dönemi metal işçiliğinde aynalar önemli bir yer tutar.İlk Çin aynaları İÖ 8.yüzyıla tarihlenmekle birlikte,süs ve mezar eşyası olarak aynanın kullanılması bundan 4- 5 yüzyıl sonra yaygınlaştı.Işık kaynağı olan aynanın ,mezarın sonsuz karanlığını aydınlatacağına inanılırdı.İlk aynalar tunçtandı.Saraya bağlı ayna imalathanelirinin kurulduğu Han döneminde geometrik örgüler ve hayvan figürleriyle bezenmiş aynalardan başka bezemesinde Taocu geleneğin kozmolojik düzeninin yansıtıldığı örnekde üretildi.İpek dokumacılığının bellibaşlı bir sanayiye dönüştüğü ve İpek Yolu üzerinden ihracatın büyük önem kazandığı bu dönemde çanak çömlek üretimi Henan"dan Zhejiang"a ( eskiden Yue) kaymaya başladı.Sarımsı bej sırlı sert Yue seramiğinden çoğu kez tunç kapların biçim ve bezemeleri taklit ediliyordu.Han döneminde devlet denetiminde önemli bir üretim kolu haline gelen bir başka sanat da lake işçiliğiydi.Henan"da ve Shu"daki ( bugün Sichuan) dört atölyede ,çeşitli üretim aşamaları ayrıntılı bir işbölümüyle gerçekleştiriliyordu. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
üç krallık (220-280) ve Altı Hanedan (220-589) dönemi
ÜÇ KRALLIK (220-280) VE ALTI HANEDAN (220-589) DÖNEMİ http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346759060 Üç Krallık (220-280) ve Altı Hanedan (220-589) dönemi.Han hanedanının çöküşünü izleyen 60 yıl boyunca kuzeyi Tabgaç (Wei ),güneydoğusu Wa ve batısı Shu Han hanedanlarınca yönetilen Çin ,kısa bir birleşme döneminden sonra ,Luoyang ve Chang"anı ele geçiren Hunların istilasına uğradı.(311-312).Birliğin yeniden sağlandığı 581"e değin ülkenin kuzeyi yabancı istilacıların elinde kalırken Güney Çin"de Altı Hanedan"ın Nanjing"i merkez edindiği görüldü.Sanat açısından en önemli gelişme ise Kuzey Çin"de Budacılığın devlet politikası olarak benimsenmesi ,Güney Çin"deyse kuzeyden sığınanların da etkisiyle Konfüçyüsçülük ve Taoculuğun canlı tutulmasıydı.Kuzeyde dev buda heykelleri ve tapınakları yükselirken ,Çin kültürünün merkezi haline gelen Nanjing"de yetişen şari,ressam ve kaligraflar,işgal altındaki Kuzey Çin sanatını etkilemeye başladı.Nanjing"de Budacılığın etkili hale gelmesi ise 4.yüzyıldan sonra oldu.6.yüzyılın ortalarına gelindiğinde yalnız Luoyang çevresindeki manastır ve tapınakların sayısı 500"ü bulmuş,Kuzey Çin"dekilerin toplam sayısı ise 30 bini aşmıştı. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346759060 Heykelde Han üslubuna incelik ve biçimsel zarafet katıldığı,Güney Çin yöneticilerinin mezar yolları için taştan büyük hayvanlar yaptırdığı görülür.Hemen hemen hepsi kuzeyde yapılan ilk tunç Buda heykelleriyse ,Orta Asya,Afganistan ve hatta belki Hindistan"dan gelen örneklerin kopyalarıydı.460"larda ve 470"lerde Tabgaç imparatoru ve ataları anısına Kuzey Çin başkenti yakınlarındaki kayalara oyulan dev Buda heykelleri de Orta Asya örneklerindeki gibi geniş omuzlu ,büyük kare yüzlü.gözleri açık,ileri bakan durumdadır.Yungang"daki bu XVI-XX No"lu mağara heykelleri Çin üslubunun ilk aşamasını temsil eder. Konularını daha çok Budacılıktan alan kuzeyli ressamların fresk ve duvar resimleri yaptıkları bu dönemde Güney Çin sarayında yetişen en önemli ressam Gu Kaizhi idi.Han hanedanı döneminde profesyonellerle bilgin amatör sanatçılar arasında beliren ayrımı ilk yerleştirenlerden biri ise,dönemin ilk ustalarından Dai Kui oldu.Yalnız resim yapmayıp döneminin en ünlü heykelcisi de olan Dai Kui,Çin tarihinde bu zanaatla uğraşan eğitimli üst sınıftan birinin tek örneğiydi.Bu hareketli dönemin sonlarına 6.yüzyılın ortalarına doğru,Çin"deki ilk estetik kuramı denemesi sayılabilecek bir metin ortaya kondu.Xie He Gu-hua pin-lu adlı yapıtının önsözünde bir resmin değerlendirilmesi için altı ölçüt belirliyordu. Altı Hanedan döneminde aşağı Yangtze Vadisinde nüfusun artması çok sayıda çanak çömlek yapılmasına yol açtı.biçim ve bezeme açısından da tunç kapların etkisinden bağımsızlaşıldı.Sanatların en yücesi sayılan kaligrafide standart karakterlerin benimsenmesi de dönemin hemen başında gerçekleşti. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Sui (581-618) ve tang (618-907) hanedanları dönemleri
SUİ (581-618) VE TANG (618-907) HANEDANLARI DÖNEMLERİ.
Sui (581-618) ve tang (618-907) hanedanları dönemleri.Sui hanedanının ülkeyi birleştirmesinden sonra yönetime gelen Tang hanedanının ilk 130 yılı Çin uygarlığını en görkemli dönemlerinden biri oldu.Çin kültürü Kore ve Japonya"ya taşarken,başkent Chang"an,yabancı dinlerden yabancı insanlarla dolu,,dünyanın en büyük kenti haline geldi.Başkenttin bu kendinden emin ,kozmopolit havası sanata da yansıdı.8.yüzyılın ortalarındaki An Lushan Ayaklanmasından sonraki gerileme döneminde ise yabancı düşmanlığı ve dinsel hoşgörüsüzlük tapınak ve manastırların kapatılmasına,Buda heykellerinin eritilmesine kadar vardı.Çin"deki örnekleri yok edildiğinden bugün Tang üslubundaki en yetkin Budacı sanat ürünlerine ancak Japonya"daki Nara tapınaklarında rastlanmaktadır. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346759060 7.yüzyılın sonlarıyla 8.yüzyılın başlarında yapılan Buda heykellerinde kusurz bir Çin-Hint sentezine varıldı.Hindistan"a özgü kütlesellikle Çin"e özgü ritmik çizgiler çok başarılı bir biçimde birleştirildi.Resimde heykel etkisi yaratmasıyla ünlenen büyük usta Wu Daoxuan da ( Wu Dauzi) 8.yüzyılda yetişti.Zhang Xuan ve Zhou Fang gene ünlü figür ressamlarıydı.Üç yüzyılı aşan Sui ve Tang hanedanları döneminde manzara resmide gelişti.8.yüzyıl şair ve bilgini Wang Wei öncülüğünde amatör aydınların Wenren manzara resmi okulu ortaya çıktı.( bak.Wenren ressamları).Wang Wei"ye göre,iyi eğitimli ve üst sınıftan olmayan biri,ressam da olamazdı. Sui ve Tang dönemlerinde Çin porseleninde büyük gelişmeler görüldü.7.yüzyılın başlarında Hebei"de Dingzhou yakınlarında ince beyaz porselen Kuzey Çin"de "üç renkli" ( yeşil ,sarı,kahverengi)seramik,gene Kuzey Çin"de Shaanxi yakınlarında siyah sırlı sert seramik ile bir tür seladon yapılıyordu.Tang hanedanı dönemindeki güneye yönelik nüfus hareketi burada da birçok fırının kurulmasına yol açtı.Bu dönemde beyaz porselen ve seladonun üretilmeye başladığı Jingdezhen,Ming ve Qing ( Mançu)hanedanları dönemlerinde dünyanın en büyük çanak çömlek imalatçısı haline gelecekti.Yue ve birkaç başka merkezde üretilen seladonlar ise yüzyıllar boyunca Çin"in başlıca ihraç malları arasında kaldı. Tang üslubunda yapılmış dekoratif sanat ürünlerinden oluşan en büyük koleksiyon Japonya"dadır.Nara"daki Şoso-in"de bulunan bu koleksiyondaki birçok parça,,Japonya"da yapıldığı sanılmakla birlikte,üslup ve bezeme açısından Tang özellikleri taşır. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
beş hanedan ve on krallık dönemi (907-960), Song (960-1279), Liao (907-1125) ve Jin ( Ruzhen )('1115-1234)hanedanları dönemleri
1 Eklenti(ler)
BEŞ HANEDAN VE ON KRALLIK DÖNEMİ (907-960), SONG (960-1279), LİAO (907-1125) VE JİN ( Ruzhen )('1115-1234)HANEDANLARI DÖNEMLERİ Beş Hanedan Ve On Krallık Dönemi (907-960).Siyasal ve toplumsal kargaşa içinde geçen bu dönemde güzel sanatların da özellikle kuzeyde pek az korunduğu ve geliştiği görülür.Bu dönemde Jing Hao manzara resminde kararlı ve ciddi kuzey okulunun,Dong Yuan da rahat,neredeyse izlenimci güney okulunun kurucusu oldu ve bu iki karşıt gelenek Çin manzara resminde çağdaş döneme değin sürdü.Güneyde çanak çömlek ve özellikle seladon üretimi de önemini korudu. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346853224 SONG (960-1279), LİAO (907-1125) VE JİN ( Ruzhen) (1115-1234)HANEDANLARI DÖNEMLERİ Song (960-1279), Liao (907-1125) ve Jin ( Ruzhen )('1115-1234)hanedanları dönemleri.Çeşitli istilaların yaşandığı,Kuzey illerinin zaman zaman elden çıktığı,başkentlerin yağmalandığı ve yenilerinin kurulduğu bu dönemde Çin"de elle tutulur kültür mirasına yeni bir ilgi uyandı.Arkeolojinin başlangıcı sayılabilecek bu ilginin sonucunda ilk büyük koleksiyonlar oluştu.ilk sanat uzmanları ortaya çıktı.Kuzey Zong imparatoru ressam ve kaligrafi Hui Zong"un (hd 1100-25) resim,tunç,ve yeşim koleksiyonları çok değerli bilgilerin günümüze ulaşmasına yardımcı olurken,saray atölyeleri de eski yapıtların tıpkılarını üretmeye başladı.Eskiyle bu ölçüde ve bu düzeyde ilgilenilmesi Çin sanatı açısından önemli bir öğe olacaktı. Yazılı belgelerden anlaşıldığına göre,bir kuleler kenti olan Song başkenti Bianjing ile Marco Polo"nun dünyanın en büyük kenti dediği Güney Song başkenti Hangzhou"dan günümüze hemen hiçbir yapı ulaşmadı.Bianjing pagodalarının en yükseği 110 m"di.kalabalık Hangzhou ise manzara ressamlarınca 4-5 katlı konut yapıları,olağanüstü güzellikte tapınak ve teraslarıyla betimlenmişti.Ama dönemin üslubu asıl Zhengding"de bulunan dört yapıdan ve sayıları 60"ı aşan pagodadan çıkartılmaktadır.Ayrıca bu dönemde mimarlık düşüncesinin geliştiği Yu Hao gibi ustalarla Li Chiai gibi devlet mimarlarının iyi eğitim görmüş oldukları ve Li Chiai"nin mimarlar için ansiklopedik bir elkitabı hazırladığı bilinmektedir. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1346759060 Buda heykellerinde Çin Üslubunun son aşamasına varıldığı Song döneminde ,manzara resmi alanında Kuzey Song döneminin başarıları sürdürüldü.Li Cheng ve önceleri onu izleyen Fan Kuan büyük manzara ressamlarıydı.Bu gerçekçi ,anıtsal ama profesyonel geleneğin karşısında ise ,doğayı değil yalnızca kendi doyumları için kendilerini anlatmayı amaçlayan Mi Fei ( Mi Fu),Wen Tong ve Li Gonglin( Li Longmian ) gibi amatör ressamlar yer aldı.Amatör aydın sanatçılar arasında şair ve kaligraflar da vardı.Wen Tong ve Su Dongpo"nun kaligrafiye çok yaklaşan bambu resimleri ve Su"nun Wen"in resimleri için şiir yazması ve wenren"in temel öğesi olan şiir-resim-kaligrafi birliğini sağlıyordu.İmparator Hui Zong"un sarayında akademik resmin önde gelen temsilcisi Li Tang"dı.jin istilasından sonra sanatçılarıyla birlikte sarayın güneye taşınması hem amatör,hem de gerçekçi ve profesyonel geleneğin Hangzhou"da sürdürülmesine yol açtı.Song hanedanının sonu yaklaştıkça da tapınaklarda yepyeni bir resim anlayışı doğdu.Chan ( Zen) Budacılığın etkisindeki bu ressamların en büyüğü Liutong Manastırını (si) yeniden kuran Muqi Fachang idi.Song hanedanı döneminde Çin seramik porselenleri sade ve saf bir güzelliğe ,Qing resmi saray eşyalarında ( bak.Ding seramiği).Ru ( bak.Ru seramiği) .Jun ( bak.Jun seramiği).beyaz porselenleri ,seladonlar,kahverengi ve siyah sırlı sert seramikler,Jun sert seramikleriyle biçim ve bezeme açısından saray eşyasıyla tam bir karşıtlık içindeki sert Çizhou seramikleri üretiliyordu.Çin"de sır üstü tekniğiyle boyamanın ilk bilinen örneği de 1201 yılının karşılığı olan bir tarih taşıyordu.Song başkentinin Hangzhou"ya taşınmasından sonra ise kentin güney kapısının hemen dışındaki Jiaotan"da üretilen grimsi mavi sırlı saray eşyasının tek süsü,sırda isteyerek oluşturulan çatlaklardı.Güneyde çok sayıda yeni atölyede üretilmeye başlayan seladonların en iyileri saray için yapılanlardı.Jingdezhen atölyesinde büyük miktarlarda üretilen mavimsi beyaz (bak.Yingqing porseleni).porselen ise Yuan,Ming ve Qing hanedanları döneminde Çin porselen atasıydı.Song dönemindeki en önemli gelişmelerden biri de hemen hemen her ilde porselen atölyelerinin ortaya çıkması,hem iç tüketim.hem de ihracat için üretimin çok artmasıydı. Song dönemi tun kapları yitik mum yöntemiyle yapılmış ,eskiye duyulan ilgiyi yansıtan örneklerdi.Bu eskiye düşkünlük,örneğin,Song yeşimlerinin ayırt edilemeyecek kadar eskilere benzemesine yol açmıştı.İpek dokumada ise Uygurlar tarafından Orta Asya"dan taşınan bir teknik geliştirilmiş,küçük tezgahlarda çok ince goblenler dokunmuştu. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
yuang hanedanı ( 1206-1368)dönemi
3 Eklenti(ler)
YUONG HANEDANI (1206-1368) DÖNEMİ http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021029 yuang hanedanı ( 1206-1368)dönemi.Moğol yönetiminde yabancılarla ilişkileri artan Çin,özellikle dönemin sonlarına doğru siyasal ve toplumsal kargaşa içinde kaldı.Güzel sanatlara resmi destek hemen hemen tümüyle kalktı.devlet hizmetindeki Çinlilerin sayısı da çok azaldı.Moğolların özendirdiği sanat dallarının başında Buda heykelciliği geliyordu.Yaygınlaşan içrek Budacı mezheplerin karmaşık ikonografisi çeşitli özellikleri bir arada taşıyan çok kollu Buda heykellerine yol açtı.Resimde de gene Budacılığı ve Taoculuğu destekleyen sarayın karşısında Moğolların hizmetine girmeyen bir grup aydın ressam yer aldı. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021145 20.yüzyıl öncesinde,Çin resmi ,hiçbir zaman bu dönemdeki kadar siyasal bir boyut taşımadı.Qing Xuan,bu zor dönemde inzivaya çekilenlerin işlediği çiçek,kuş gibi temalarla eskinin üslup ve tekniklerini kullandı.Zheng Sixiao"nun toprağa oturmayan bitkileri de,ülke topraklarını zorla ele geçiren Moğollara karşı yumuşak,ama çarpıcı bir protestoydu.Moğolların hizmetine giren aydın ressamların başında ise Zhao Mengfu geliyordu.İnzivadaki Wenren ressamlarının felsefesini en iyi yansıtan yapıtları Yuan Hanedanı"nın Dört Ustası verdi. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021145 Porselende asıl gelişmenin güneyde,özellikle de Jingdezhen"da görüldüğü bu dönemde,büyük olasılıkla Yakındoğu"dan itha edilen kobalt kullanımının artması yüzünden ünlü mavi-beyaz porselenler ortaya çıktı.Çok yaygınlaşan ve oldukça kaba örnekleri de üretilen bu porselenlerin en iyileri gene saray için yapılıyordu.Mavi-beyaz Yuan ve Ming porselenlerinden oluşan en önemli iki koleksiyondan biri İstanbul Topkapı Sarayı Müzesi"nde ,öbürü Tahran"dadır.Lake işinde ise bir yandan eskinin bezemesiz örnekleri taklit edilirken ,bir yandan da oyma ya da çiziklerin içinin altın ve gümüşle bezendiği çiçek ya da ejderha motifli yapıtlar verildi.Bunlar genellikle kırmızı,bazen de siyah lakeyle kaplanmıştı. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021145 Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Qing ( Mançu ) Hanedanı Dönemi ( 1644-1911/12)
4 Eklenti(ler)
QİNG (MANÇU) HANEDANI DÖNEMİ (1644-1911/12)
http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021029 Qing ( Mançu ) Hanedanı Dönemi ( 1644-1911/12).Resimdeki birkaç aykırı örneğin dışında Qing sanatı genellikle tutucu,teknikleri olağanüstü yetkin,bezemeleri de oldukça boldu.Tibet Budacılığının ve Cizvit misyonerlerin etkisiyle mimarlıkta yabancı üsluplar ortaya çıktı.19.yüzyılda Çin"in güçsüzleşmesi sanatta bir durgunluk dönemine yol açarken,yabancı etkisindeki yapıların büyük bölümü de 1860"ta İngiliz ve Fransızlar tarafından yakıldığından günümüze ulaşmadı. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021029 Mançu istilasının Çin kültür yaşamını Moğol istilası gibi temelinden sarsan bir etkisi olmadı.Ama Ming hanedanına bağlılıklarından ya da Mançulara güvensizliklerinden aydın ressamların çoğu gene inzivaya çekildi.Bunların en önemlileri Qing Hanedanı"nınAltı Ustası.Nanjing"li Sekiz Usta ve onlar gibi 17.yüzyılda ortaya çıkan,ama ne saraya ne de Dong Qinghang "ın estetik ilkelerine bağlı kalan bireyci ressamlardı.Ming imparatorları soyundan gelen Zhu Da .( Bada Shanren ) bireyci ressamların en özgünü,uzak akrabası,Shintao ise 18.yüzyılda Yangzhou"da çalışmalarını sürdüren Sekiz Garip Usta"ya esin kaynağı oldu.Çağdaş Batılı ressamlar gibi kendilerine özgü üslup ve davranış içindeki bu grubun üyeleri geçinmek için resim yapmak ve dikkat çekerek kendilerine koruyucu bulmak zorundaydılar.Yang zhou tuz tüccarlarının koruması altındaki çalışmalarıyla da Çin resmindeki son önemli gelişmeyi temsil ettiler. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021029 Porselen sanayisi 17.yüzyılın ortalarındaki sarsıntıdan sonra 1682"de Cang Yingxuan"ın,Jingdezhen"daki imparatorluk atölyelerinin başına geçirilmesiyle yeniden canlandı.Özellikle sırda yeni renkler kullanılmaya başladı."yılan balığı sarısı"."yılan derisi yeşili",turkuvaz ve "şeftali baharı" renkli sırlar denenirken "öküz kanı" denen parlak kırmızı sır kullanımı kusursuzlaştı.Egemen bezeme ya da zemin renkleri yüzünden Avrupa"da famille verte ( yeşil aile).famille noire ( siyah aile).ve famille rose ( pembe aile) gibi adlarla bilinen ,sır ütü tekniğiyle beş renkte boyanmış porselen takımlar üretildi.Eski tunç kapların ,altın ve yeşim eşyanın porselen taklitlerinden başka,çeşitli çalgıları,delikli ve döner kutuları da porselenden yapmaları istenen ustalar,becerilerini artırmak zorunda kaldılar.17.yüzyılda ihraç edilen porselenler tümüyle Çin tarzında bezenirken 18.yüzyılda yabancı motif ve armalara yer verilmeye başladı. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021029 Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Çağdaş dönem (1912 sonrası), Üç Krallık Dönemi
1 Eklenti(ler)
http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021145
ÇAĞDAŞ DÖNEM (1912) SONRASI Çağdaş dönem (1912 sonrası).1911/12 Devrimi görsel sanatlarda anibir değişikliğe yol açmadı.Geleneksel Çin resmini amatörce sürdürenler arasında Wu Changshi ve Qi Baishi özellikle etkili oldular.4 mayıs 1919 hareketinden sonra Fransa"ya giden ressamlardan Xu Beihong ise 1925"te ülkesine dönerek yağlıboya çalışmaların yaygınlaşmasına yardım etti.Bu dönemde bir grup ressam "sanat için sanat" anlayışını savunurken,bir başka grup da sanatın halkla iletişim kurma gereğini vurguluyordu. 1949"da Çin Halk Cumhuriyeti kurulunca bütün geleneksel sanat biçilerinde bilinçli bir canlandırma hareketine girişildi.1956-57 yıllarında "yüz çiçek açsın" anlayışıyla doruğuna ulaşan bu canlılık ve sanatsal özgürlük,Çin Kültür Devrimiyle kesintiye uğradı. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347021906 KORE; Çin ve Japon görsel sanatlarının estetik anlayışı ile biçim,teknik ve temalarının ayrı bir üslupla ortaya konduğu Kore sanatında temelde doğalcı bir eğilim egemendir.Kore sanatının ikinci temel özelliği ise her türlü aşırılıktan kaçınılmasıdır.Çin kültürü ülkeye Han hanedanı döneminde kuzeydoğuda kurulan Lo-Dang gibi yerleşimlerden yayılmıştır. ÜÇ KRALLIK DÖNEMİ Üç Krallık Dönemi ( İÖ.y.57-İS 668).Kore Yarımadasının kuzeyinin Kogurya,güneybatısının Pekçe ve kabaca güneydoğusunun Silla krallarınca yönetildiği bu dönemde Çin"den Kogurya Krallığına ulaşan Budacılık,Pekçe Krallığı tarafından Japonya"ya iletildi.Bu dönemde ülkenin güneyi ile Japonya arasındaki yakın ilişkiler ,Çin yazısı ve kültürünün Japonya"ya ulaşmasına yol açtı. Üç krallık dönemi resminden günümüze ulaşan örnekler Kogurya ve Pekçe mezarlarında bulunan duvar resimlerdir.Önceleri yalnız mezar sahibiyle karısının resmedildiği bu fesklerde,daha sonra ölünün yaşamındaki önemli bir olaya da yer verilmeye başladı.Üçüncü aşamada ise Çin etkisi belirginleşti.daha çarpıcı çizgi ve renkler kullanılır oldu.Kogurya"ya özgü Buda heykelleri de Tabgaç ( Kuzey Wei) Çin üslubunun izlerini taşıyordu.Güneyde ise Buda heykelleri daha doğalcı bir havaya büründü.Buda"nın yuvarlak yüzünde artık "Pekçe tebessümü" görülüyordu.Metal işçiliğinin olağanüstü gelişmesinde kralların ve üst düzey görevlilerin taç ve takılara düşkünlüğü önemli rol oynadı.Altın,gümüş ve çeşitli taşların kullanıldığı Silla döneminin tipik gri renkli ,sırsız sert seramiğinde Han etkisi açık olmakla birlikte,üslup tümüyle Kore"ye özgüdür. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Birleşik ya da büyük silla dönemi ( 668-935), korya dönemi ( 918-1392)
BİRLEŞİK YA DA BÜYÜK SİLLA DÖNEMİ
Birleşik ya da büyük silla dönemi ( 668-935).Kore sanatının altın çağını yaşadığı bu dönemde kültürün hızla Çinlileştiği ,Tang hanedanının " Küçük Çin" adını verdiği Silla Krallığının bu nitelemeden gurur duyduğu görülür.Başkent Kyangcu ( tıpkı Japon başkenti Heian-kyo gibi).Tang başkenti Chang"ana benzetildi.Kore sanatında kuzeyin önemi azalırken güney,özellikle de güneydoğu sanatsal gelişmenin kalıcı merkezi haline geldi.Çok sayıda granit,Buda heykeli ve pagoda yapıldı.tapınak çanları döküldü.Tapınakların en önemlisi olan Pulguk-sa 8.yüzyıl ortalarında yapıldı.pagodaları ve 1.5 km.kadar uzandığı yapay mağara biçimindeki ayrı bir tapınak yapısıyla büyük bir kompleks oluşturuyordu.Heykeller önceleri gene erken Tang üslubunun etkisindeyken ,8.yüzyılın hemen başında daha yumuşak,doğal bir görünüm kazandı.Sokkuram mağara tapınağındaki Buda heykelinin (8 yy.ortaları) yuvarlak biçimli huzurlu yüzü,Pulguk-sa"da korundu.ama bedeninin üst yarısı uzamaya ,giysi kıvrımları stilize edilmeye başladı.9.yüzyılda ise küçük ölçekli ve çoğu kez orantısız heykeller yapıldı.Başkent çevresinde seramikten çok sayıda ölü külü kabı da bulundu.Bu ilk sırlı seramiklerde yeşilimsi ya da sarımsı kahverengi kurşun sır kullanılmıştı.Kapların üstüne geometrik desenler ya da çiçek motifleri basılmıştı.Gri renkli seramik karoların bezemeleriyse kabartmaydı.Metal işçiliğinin dev çanlar dışındaki en güzel örnekleri kutsal Buda ( Şakyamuni) küllerinin korunduğu şarira"lardı. KORYA DÖNEMİ Korya dönemi (918-1392).Budacılığın gene krallığın koruması altında geliştiği bu dönemde Kore,Çin kent kültüründen doğrudan etkilendi.Soylular saray görevlileri ve Buda rahipleri Çin yaşam tarzını benimsediler.Ahşap oyma harf kalıpları kullanarak teknik açıdan Song dönemi baskılarıyla aynı düzeyde kitaplar üretildi.Budacı rahipler kalın mor kağıt üstüne altın ve gümüş yazıyla sutra"ları ( kutsal yazıt).kopya ettiler.Korye seladonları da sanat açısından çok başarılıydı.Ama Moğol istilasından sonra Korya sanatı bir daha eski düzeyine erişmedi.Dönemin sonuna doğru pagoda yapımı neredeyse durdu.Kesang"daki Vangaksa için yapılan mermer pagoda ( bugün Seul"deki ,Kyangbok Sarayında) pek az örnekten biridir. Günümüze ulaşan 10 kadar Korya resmi ( çoğu Japonya"da ).değişen ölçülerde de olsa,Song üslubundadır.Heykelde kısa süreli bir canlanma ve eskiyi taklit görüldüyse de Korya döneminde hem nitelik,hem nicelik düştü.Heykel ustaları maske yapımına yöneldi.oyunlarda kullanmak üzere yüz çizgileri Koreliye hiç benzemeyen çene parçası ayrı,ahşap maskaler oyuldu. Korya döneminde geleneksel sırsız gri seramik yapımı sürdürüldü.Ayrıca Güney Çin"in etkisinde Yue tipi porselen yapımı başladı.11.yüzyılın ortalarından sonraysa Koreli ustaların özgün porselenleri ortaya çıktı.Yaklaşık 1050-1150 arasında üretilen ilk dönem düz Korya seladonları "esrarlı " yeşilimsi mavi renkleriyle Song dönemi Çinlilerince "dünyanın 10 güzelliğinden biri"sayılıyordu.İzleyen yüz yıl (1150-1250) içinde ortaya çıkan dolgu bezemeli seladonlarsa bir Kore buluşuydu.ve 15.yüzyıla değin yalnız bu ülkede üretildi.Bu yöntemde porselen kap,deri sertliğine ulaşıncaya değin kurumaya bırakılıyor.daha sonra üstüne çizilen desen siyah ya da beyaz hamurla dolduruluyordu.Bazen de desen yerine zemin oyularak hamurla dolduruluyordu.Korelilerin Üç Krallık döneminde Çinlilerden öğrendiği sanılan lake işinde de kakma yöntemi kullanıldı.Korya dönemi tunç işçiliğinin en incelikli ürünleri arasındaysa tapınaklarda tütsü yakmak için kullanılan kaplarla tunç aynalar sayılabilir. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Yi dönemi (1392-1910), çağdaş dönem
1 Eklenti(ler)
Yİ DÖNEMİ (1392-1910).
Yi dönemi (1392-1910).Başkentin Seul"e taşındığı Yi döneminin başlarında Kore"de Budacılığın yozlaştığı,devlet dini olarak Yeni-Konfüçyüsçülüğün benimsendiği ve Ming hanedanı yönetimindeki Çin"le yakın kültür ilişkileri kurulduğu görülür.Sanatta da Korya döneminin aristokratik zarifliğinin yerini daha yerel bir estetik anlayışı aldı.1592"de Japon komutan Toyotomi Hideyoşi"nin Kore"yi istilası birçok sanat yapıtının yok olması,çok sayıda porselen ustasının da Japonya"ya götürülmesiyle sonuçlandı.Ardından Mançu istilasına uğrayan ülkede yönetim güçsüzleşip sanatçılar korumasız kaldıysa da,Yi sanatının sayısız örneği gene de bugüne uluşabildi.Yi mimarlığının günümüze kalan önemli örnekleri arasında Japon istilası sırasında yanıp sonradan bir daha yapılan Kyangbok Sarayı ( Seul).Muvi-sa ,Kaisim-sa ve Pongcong-sa gibi tapınaklar sayılabilir. http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347438167 16.yüzyılın sonuna değin Yi resmine An Kyan,Çoe Kyang ve Yi Sang-ça gibi sarayın resim dairesine bağlı profesyonel ressamlar egemen oldu.Kuzey Song üslubunda manzara resimleri yapan saray ressamlarının dışında bir grup amatör ressam da çam,bambu,erik ağacı ve orkide resimleri yapıyordu.Dönemin ikinci yarısında ise Güney Çin Qing okulunun etkisi belirginleşti.Ama bir yandan Çin üslupları taklit edilirken bir yanda da özgün Kore üslubu arayışları başlamıştı.Ço Sok"un resimleri Yu toplumunun hüznünü yansıtıyor.Çang Sang düş ürünü Çin manzaraları yerine gerçek Kore manzaraları çiziyordu.ÇangSang gibi ustaların başlattığı ulusal üslup arayışı Kore yaşamından sahnelerin gerçekçi bir yaklaşımla remse aktarılmasına yol açtı.Kim Hong-do (Tatvan) tür resimlerinde alt sınıf insanların yaşamına yer veren ilk Koreli ressamdı.19.yüzyılın profesyonel ressamlarında Avrupa sanatının etkileri görülmeye başladı.Kısa ömürlü bir wenren ressamları grubunun önde gelen üyeleri ise Kim Çang-hi ile Çan Ki"ydi. Yi seramik ve porselenlerinde görülen en önemli gelişme,Korya döneminin sonlarına doğru kabalaşmaya başlayan dolgu bezemeli seladonlardan Punçang seramiklerinin doğması oldu.Japonya"da Mişima seramiği olarak bilinen bu kaplarda doldu bezeme etkisi çok daha kolay ve hızlı bir yöntemle sağlanıyordu.Desen,kabın bütün yüzeyine ahşap ya da kilden bir kalıpla basıldıktan sonra deliklere beyaz hamur sürülüp fazlası alınıyor ve bütün bu işlem birkaç dakikada tamamlanıyordu.Beyaz porselende en güzel parçalar Seul"ün güneyindeki Kyangcu atölyelerinde üretiliyordu.ama yüzlerce de yerel atölye kurulmuştu ve Konfüçyüs ayinlerinde yalnız beyaz porselen kullanılabiliyordu.Ming mavi beyaz porselenlerin benzerleriyse itha kobaltın pahalılığı yüzünden yalnız resmi izinle Kyangcu çevresinde yapılıyordu. ÇAĞDAŞ DÖNEM Çağdaş dönem,19.yüzyılın sonlarında Kore"de Batı sanatının etkisi duyulmaya başladı.1900"de Taksu Sarayının tasarımını bir İngiliz mimar yaptı.1899"da Hollandalı bir sanatçının kralın ve veliahtın yağlıboya portrelerini yapmakla görevlendirilmesi geleneksel saray ressamlarını gücendirdiyse de bu yeni sanat özellikle Japon işgalinden (1910-45) sonra yaygınlaştı.Japonya"da yağlıboya çalışan Koh Hui -dong da ülkesine döndüğünde bu uğraşı yüzünden alay konusu oldu ve geleneksel resme dönmek zorunda kaldı.Ama daha sonra yağlıboya resim öğrenimi görmek için birçok Koreli Tokyo"ya gitti.Japon işgali boyunca Kore resmine egemen olan izlenimci akademik üslubun önde gelen temsilcileri Yi Çong-u,To Sangbong,Kim insung ve Pak Tuksun"du.1960"ların başına değin de hükümetçe Seul"de düzenlenen yıllık sergilerde bu üsluptaki yapıtlara yer verildi.Bu tarihte Kim Fanki,Yu Yagguk ve Kvon Ok-yan gibi ressamların girişimiyle hükümet sergilerinde soyut sanat için ayrı bir bölüm oluşturuldu. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
japonya, Japonya"da tümülüs ( kofun) dönemi
2 Eklenti(ler)
JAPONYA http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347442033 Japon,Takımadaları Neolitik Çağdan beri Doğu Asya kültürünün etkisindeydi.Japon birliği İS.4.yüzyılda Honşu Adasındaki Kinki çevresinde oluştu.Budacılığın ve saray kültürünün benimsendiği 6.yüzyıl ile 19.yüzyıl arasında Japonya Çin kültürüyle beslendi.Çağdaş Dönem Japon sanatında ise Batı"nın belirgin etkisi oldu.Japonların yabancı kültür öğelerini özümsemeye yatkın olmaları ,taklikçi bir halk olarak görülmelerine bile yol açmıştı.Ama aldıkları üslup ve teknikleri sindirip uygulayarak kullandıklarından bunları Japonlaşmış biçimlerini de özgünüyle birlikte ortaya koyuyorlardı.Böylelikle doğan üslup karşıtları,bir yandan kültürel etkinin güçlülüğünü ,bir yandan da Japon yaratıcılığını gösteriyordu.Genelde Japon görsel sanatçıları yılın ve günün değişik zamanlarındaki görünümlere karşı çok duyarlıydılar.Anlatımları açık ve içten ama idealize edilmiş olurdu.Güçsüz insanlara ,küçük ve geçici günlük olaylara ilgi duyar.konularını çoğu zaman edebiyattan alırlardı. Tarihöncesinden 6.yüzyıla .Japonya"da hem ilk Neolitik Çağ kültürü,hem de bu kültürün seramik ürünleri comom adıyla anılır.Bu ad,kap yapımında ya da bezenmesinde kullanılan ve hamurun avuç içinde yuvarlanmasıyla oluşturulan silindirik bantlardan gelir.Comon dönemi (İÖ y.5000-2500) bulunan parçaların biçim ve bezemelerine göre üç yada beş alt döneme ayrılır.En eski comon parçaları sivri tabanlı,derin çanaklardı.Daha sonra bunların tabanı düzleşti.Yiyecek saklamak ve adak sunmak için yapılan değişik biçimli kaplarda bezeme amacıyla heykelcikler ( örn.kulp olarak birbirine dolanmış yılanlar ) kullanıldı.İzleyen alt dönemde siyah renkli cilalı parçalar büyük bir olasılıkla gri renkli Çin seramiğinin etkisinde yapılmıştı.Kil figürlerin (dogu) ve maskelerin (domen) sayısı özellikle Comon döneminin ortalarında ve sonlarında çok arttı. Comom dönemini izleyen Neolitik Yayoi döneminde ( İÖ y.250-İS 250) kapların hem biçimleri hem de yapım yöntemleri değişti.(bak.Yayoi kültürü.).Erken Yayoi bezemeleri bıçak çizgileriyle oluşturulmuş daha sonra tarak izi bezemelere yer verilmiş son dönem Yayoi kaplarında ise bezeme tümüyle kalkmıştı.Yayoi kapları genellikle dörtlü takımlar halinde yapılır,saklama ,pişirme ve servis kapları aynı biçimde olurdu.Dönemin ortalarında Çin"in etkisiyle Kalkolitik Çağa girdiği görülen Japonya"da ilk demir ve tunç eşya da Orta ve Son Yayoi döneminde ortaya çıktı.Bunların en önemlileri tunç çanlardı.(dotakul). TÜMÜLÜS ( KOFUN) DÖNEMİ http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347442033 Japonya"da tümülüs ( kofun) dönemi (250-500) tarih çağlarının eşiği olarak kabul edilir.İmparator Nintoku"nun Osaka"ya bağlı Sakai "deki anahtar deliği biçimli anıtsal mezarı bu dönemden kalmadır.Bugünkü imparatorluk ailesinin ataları olan Yamato soyunun bu dönemde neredeyse bütün Japonya"da denetim sağladığı da görkemli kofun"lardan anlaşılmaktadır.Mezarlarda bulunan metal eşyanın çoğu Çin ve Kore yapımıdır.Her ikisi de çarkta yapılan günlük Haci seramikleriyle törenlerde kullanılan Sue seramikleri bu dönem yaşamının gerekleriydi.Pişmiş topraktan hanival heykelleri ise yalnızca mezarlar için yapılırdı.4.yüzyıl haniva"ları silah,kişisel takı ve eşya biçimindeydi.Daha sonra hayvan,özellikle de at heykelleri yapıldı.5-6 .yüzyıllarda ise her yaş ve cinsten insanları yansıtan haniva"lar ortaya çıktı.6.yüzyılda Budacılığın etkisiyle ölüleri gömme yerine yakma geleneğinin benimsenmesi hem kofun"ların ,hem de bu mezarlar için yapılan haniva"ların önemlerini yitirmesine yol açtı. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Asuka dönemi ( 552-645) , Nara Dönemi ( 645-794)
1 Eklenti(ler)
ASUKA DÖNEMİ http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347442903 Asuka dönemi ( 552-645).Yerel Şinto dininin yaygın olduğu Japonya"da Budacı"lığın resmen 538-552 arasında girdiği kabul edilir.İlk Japon Buda heykeli 538"de Kuratsukuribe Tasuna tarafından İmparator Yomei için yapıldı.588"de Asuka"da yapımına başlanan Hoko-ci de ilk büyük Budacı tapınağıydı.Tapınakların ana binasında Budacılığın hangi mezhebi için yapıldığını gösteren heykeller bulunurdu.Bunların günümüze ulaşan en eski örneği Horyuci"deki tunç Şaka üçlüsüdür.Kuratsukuri Tori sağında ve solunda iki bodhisattva ve Buddha Şakyamuni"den oluşan bu heykeller grubuyla dönemin üslubunu belirledi.Birkaç örnek dışında ,Nara dönemine değin en azından yüz ifadelerinde ve giysi kıvrımlarında Tori üslubuna bağlı kalındı.Resim ve dekoratif sanatlarda ise göçmen ustaların etkisiyle Çin ve Kore sanatına benzeyen yapıtlar ortaya çıktı. NARA DÖNEMİ (645-794) Nara Dönemi ( 645-794).Çin örnek alınarak yönetimde köklü değişikliklerin yapıldığı Nara döneminin başında imparatorlar gene Asuka"da oturuyordu.694"te kurulan başkent Fucivara ( bugün Kaşihara ) tümüyle Tang başkenti Chang"an örneğine göre yapılmıştı.Budacılık ulusal din haline geldi.Tapınaklar "aile" tapınağı olmaktan çıktı.imparatorun desteğiyle gerçekleştirilen ulusal projelere dönüştü.Erken Nara dönemi (645-724)resim ve heykelleri de etkileyici ve Tang döneminin başlarındaki Budacı sanatını çağrıştıran bir üslupta yapılmıştı.Horyu-ci"de 1949"daki yangından kurtulan 20 kadar küçük duvar resmi ve yanan resimlerin fotoğrafları Erken Nara resmi konusunda bilgi verir.Birkaç büyük boy heykel örneğinden başka çok sayıda da tunç ve kil heykelcik günümüze ulaşmıştır.Bunların ve dönemin metal işçiliğinin en güzel örnekleri gene Horyu-ci"nin Taçibana tapınak yapısındadır. Çin modelinin yerleştiğini gören Fucivara "daki imparator ve çevresi ,merkezi yönetimi daha da güçlendirmek için başkenti Nara"ya ( Heico) taşıdılar.(710).Nara da Chang"an örnek alınarak kuruldu.saray ithal ya da taklit Çin eşyasıyla döşendi.imparatorun kişisel ya da resmi kullanımı için neredeyse bir sanat hazinesi oluşturuldu.İmparatorluk hazinesinin saklandığı Todai-ci Şosoin"deki yaklaşık 9 bin parça eşya arasında ,Nara döneminin sonlarındaki (724-794) saray yaşamını çok iyi yansıtan yapıtlar da yer alır.En güzel parçaların çoğu da Silla ya da Tang yapımıdır. Yeni başkentte imparatorun koruması altında gelişen Budacı sanatın en önemli örneklerinden biri Yakuşi-ci"deki üçlü heykel grubudur.Oturan Yakuşi"yle ( Bhaishacyaguru) ayaktaki Nikko ( Suryaprabha) ve Gakko ( Çandraprabha) heykellerinden oluşan bu yapıtta Nara dönemi Budacı heykel üslubu kusursuzlaşmıştı.İmparatorun emriyle ülkenin bütün illerinde kurulan tapınakların en görkemlisi Todai-ci ise,Budacılığın ulusal din ve egemen sanat olarak ulaştığı düzeyi gösteriyordu.Tapınaktaki resimlerle parlak tunçtan ve kanşitsu ( kuru lake) tekniğiyle yapılmış heykeller yapı kadar görkemli ve incelikliydi.Bu dönemden günümüze kalan bir başka önemli tapınak gene Nara"daki Toşodaici"dir.Tapınağın kurucusu,753"te Japonya"ya gelen Çinli keşiş Gancin"di.( jİANZHEN). Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Heian Dönemi ( 794-1185)
HEİAN DÖNEMİ
Heian Dönemi ( 794-1185).japonya"nın Tang imparatorluğu"na benzemeye çalıştığı Nara döneminin sonunda,benimsenen model ile var olan Japon toplumu arasında karşıtlar oluştu.sanatta da bir durgunluk yaşandı.Yeniden yapılanma amacıyla imparator Kammu,başkenti bu kez Heiankyo"da ( Kyoto).ama gene Chang"an"ı örnek alarak kurdurdu.Budacılığın devletten ayrılması tapınakların Nara dönemindeki önemini yitirmesine yol açtı.İmparatorlar herkesin anlayabildiği Nara dönemi Budacılığı yerine Tendai ve Şingon gbi içrek Budacı mezhepleri desteklemeye başladılar.Heian dönemi başlarında (749-897) sanat da bu mezheplerin etkisindeydi.Şingon görüşünü yansıtan mandara ( bak.mandala).resimleri ve tahtadan oyulmuş gizemli görünümlü heykeller hep bu yeni yaklaşımın ürünüydü.Bu dönem heykellerinde kullanılmaya başlayan ahşap 9.yüzyılın sonlarında içiboku (tek ahşap blok)yöntemine yol açtı.ve çeşitli gelişmelerle bu ,Edo dönemine değin Japon heykelinin ana malzemesi olarak kaldı.Tang üslubunun egemen olduğu Heian dönemi başlarında sarayda ayrıcalıklı bir konum edinen Fucivara ailesinin üyeleri Heian döneminin ikinci yarısında imparator naipliğine ( sesşo) yükseldiler.Fucivara dönemi adıyla da bilinen bu dönemde Fucivaların lüks yaşamına uygun,şinden-zukuri üslubu olarak anılan bir konut ve bahçe mimarlığı ortaya çıktı.İç mekanların bölmek için kullanılan panolar da dindışı bir resim geleneğinin hızla gelişmesine yol açtı.Başlangıçta içrek Budacı öğretinin bir parçası olan Arı Toprak Budacılığını benimseyen soylular,büyük boyutlu aile tapınakları yaptırdılar. Kyotodaki Hocco-ci bunların en görkemlisiydi.Bu tapınaktaki Coço tarafından yapılan Amida ( Amitabha) heykeli,Heian döneminin sonuna değin süren üslubu belirledi.Yönetimi Fucivaralardan devralan İnsei (emekli ya da münzevi imparatorlar) döneminde (1087-1192).Arı Toprak Budacılığı sarayda daha da etkili oldu.Bir belgeye göre imparator Şirakava döneminde 5.470 dinsel konulu resim,172 coroku (5 m.boyunda) heykeli 3.150 gerçek boyutlu,2.930 küçük heykel,21 pagoda ve 446.630 pagoda biçimli anıt yapıldı. Heian döneminin başında soyluların Çin edebiyatıyla ilgilenmesi Çin karakterlerinin ( kanci) kullanıldığı yazı sanatının da önem kazanmasına yol açtı.Kaligrafide bir yandan da Çin karakterleri kısaltılarak her hecenin bir karakterle gösterildiği Japon kana karakterleri ortaya çıktı.Kana karakterleriyle vaka"ların (31 heceli japon şiiri)yazıldığı sayfalar inceden inceye süslendi. Saray çevresindeki kadınlar 10.yüzyıldan sonra günlük,deneme,tarih ve öykü türünde düzyazı örnekleri verdiler.Kana bu tür yazıya uygun düştüğünden annamoci ( kadın yazısı) adıyla anılır oldu.Metinlerin süslemeleri de gene narin ,simgesel bir üsluptaydı.Onna-e (kadın üslubu) denen bu üslup ile örneğin duvar resimlerinde kullanılan daha somut,betimleyici otoko-e (erkek üslubu) birlikte,Japon resim üslubunu ( Yamato-e) oluşturuyordu.10.yüzyılda Yamato-e tam anlamıyla Japon resminin doğuşu oldu. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Kamakura Dönemi ( 1192-1333), Muromaçi Dönemi ( 1338-1573)
1 Eklenti(ler)
KAMAKURA DÖNEMİ
Kamakura Dönemi ( 1192-1333).Savaş ağalarının güçlenmesi,bu dönemde silah,zırh ve miğfer süslemelerinin önem kazanmasına yol açtı.Aileler arası savaşta yanan tapınaklardan Todai-ci ve Kofucu-ci onarıldı.onarım sırasında eklenen yapılar Güney Song hanedanının Zen üslubndaydı.Kamakura dönemi yapılarında kullanılan üç üslup Zen etkisindeki enciku-yo geneneksel va-yo ve Çinli Zen Üslubunun taklidi olan kara -yo idi.Heykeldeyse Unkei Heian döneminin sonlarındaki Coço üslubundan daha gerçekçi bir anlatıma yöneldi.güçlü,erkeksi,dinamik heykeller yaptı.Gerçekçilik eğiliminin etkisiyle Budacı ressamlar da (e-busşi) canlı,doğal renkler kullanmaya ,yaşam dolu ,hareketli betimlemeler yapmaya başladılar.Kamakura döneminin ortalarında ise Budacı resimde gerçekçilik eğilimi,inanç yayma amacıyla bir tür bezeme aşkına dönüşmüştü.Dindışı resimde görelen gerçekçi eğilim,Fucivara Takanobu gibi usta saray ressamlarının yaptığı portrelere yansır.Edebi metinler için süslemelerin yapıldığı emaki"ler ( resim ruloları) de dönemin gerçekçi ruhuna uygundu.Budacılığın çeşitli öykülerinin resimlenmisi için de kullanılan bu rulolar,geleneksel Şinto dininin sistemleştirilmesinden sonra Şinto tapınaklarında üretilmeye başladı.Şinto ile Budacılığın uzlaştırıldığı honçi-suicaku inancını yansıtan çok sayıda Kamakura dönemi resmi günümüze ulaşmıştır. MUROMAÇİ DÖNEMİ http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1347445649 Muromaçi Dönemi ( 1338-1573).Önemli görevlerde bulunan savasçıların Kyoto"da oturmaya başladığı bu dönemde Zen kültürünün etkisi arttı.Çok katlı bir yapı türünün eklendiği Zen tapınaklarında başkeşişler için yapılan hoco"ların bahçeleri Zen düşüncesinin simgesiydi.Budanmış ağaç,kum ve taşla oluşturulan kare sansui ( kuru manzara)adlı bu bahçelerde suya yer verilmezdi.Tapınaklarda ortaya çıkan Zen üslubu dindışı yapılarda da uygulanmaya başladı.1394"te Şogun Aşikaga Yoişimitsu"nun yaptırdığı villa bunun ilk örneğiydi.Savasçı yaşamına daha uygun olan bu çok yapılı konut mimarlığı,önceki aristokrat şinden zukuri üslubundan farklı olarak şuden ( asıl oturulan ev)üslubundaydı.Evler Çin"den getirtilen eşya ve resimlerle donatıldı.Oturma odasının döşenmesi için belirlenen kumaşlar,pano ve sürme kapılardaki resim üslubunu da etkiledi.Böylece sanatta bir savaşçı üslubu ortaya çıktı. japon Zen Budacılığı,Kamakura döneminden başlayarak Çin'deki tapınak sistemini ve yaşamını taklit etti.Evlerde olduğu gibi tapınaklarda da karamono'nun ( Çin eşyası) toplanması,Japonyada"ki Çin sanat yapıtlarını içeren büyük koleksiyonların oluşmasına yol açtı.Tapınaklar Kiçizan (Minço) gibi rahip-ressamların yetişmesi açısından da önemliydi.Suiboku-ga üslubunun yerleşmesini sağlayan bu sanatçıların amacı Çin sanatının düzeyine ulaşmaktı.Zen rahiplerinin geliştirdiği suiboku-ga"dan savaşçı sınıfa uygun dindışı bir üslup doğdu.Yamato-e geleneğinde ise Tosa ailesi Muromaçi dönemine egemen oldu.Tosa okulunun Muramaçi resmine önemli bir katkısı da portre resmi alanındaydı. Kaynak:AnaBritannica cilt 10 frmsinsi.net için derlenmiştir. |
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.