Özlü Sözler ( Deyim - Atasözü - Özdeyiş )
 

ÖZLÜ SÖZLER ( Deyim - Atasözü - Özdeyiş )

1 . DEYİM ( TABİR ):
İki veya daha fazla sözcüğün gerçek anlamlarından başka bir
anlamda kaynaşıp kalıplaşmaları ile oluşan yeni anlamlı sözcük
kümelerine denir.
* Deyimler mecaz anlamlıdırlar. Genellikle cümle değildirler.
* Deyimler genellikle "-mek, -mak" ekleri ile biterler.

ÖRNEK:
Ödü kopmak
Anlamı: Çok korkmak
Göze girmek
Anlamı: Beğenilmek
Göz atmak
Anlamı: Kısaca bakıvermek
Baldırı çıplak
Anlamı: İşsiz, güçsüz
2 . ATASÖZÜ:
Soyleyeni ve soylenme tarihi belli olmayan, tecrübe
ve deneylerle ortaya çıkan, halka malolmuş özlü sözlere denir.
NOT:

* Atasözleri, kalıplaşmış sözler olup değiştirilemezler.
* Kısa ve özlü sözlerdir.
* Deney ve tecrübelerden doğmuşlardır.
* Öğüt verici ve yol göstericidirler
* Genellikle mecaz anlamlıdırlar.
ÖRNEK:
Ağaç yaş iken eğilir.
Anlamı: İnsanların eğitilmesi küçükken daha kolay olur.
Yaşlandıkça eğitilmeleri zorlaşır.
Dotun attığı taş baş yarmaz.
Anlamı: Arkadaşlarımızın yaptıkları eleştirilere kızmamalıyız.
Çünkü onlar bunu, bizim iyiliğimiz için yaptıklarına inanırlar.
3 . ÖZDEYİŞ:
Söyleyeni ve söyleniş tarihi belli olan özlü sözlere denir.

NOT:

* Özdeyişler, kısa ve özlü sözlerdir.
* Doğruyu, güzeli ve söylemekdir.
* Bir yargıyı bidirmektedir.


ÖRNEK: Yurtta barış cihanda barış!
Mustafa Kemal Atatürk


Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum.
Hz. Ali

Elimde olsaydı, her karış toprağa buğday eker gibi kitap ekerdim.