Karakalpakça
 

Dil
Dilin adı=Karakalpakça
Kendili dilindeki adı=Ò?Ğ°Ñ?Ğ°Ò?алпаÒ? Ñ?или veya latin ``Qaraqalpaq tili``
ülkeler= Özbekistan
kişi sayısı=412 000
sıra=?
dil ailesi=Özbekistan Cumhuriyeti Orta Asya’da yer alan bir Türk Devleti. Kuzeyve kuzeybatısında Kazakistan, doğu ve güneydoğusunda Kırgızistan ve Tacikistan, güneybatısında Türkmenistan, güneyinde ise Afganistan yer alır. Amuderya (Ceyhun) ile Siriderya (Seyhun) ırmakları arasında kalan toprakların büyük bölümünü içine alır.

Altay dil ailesi (tartışmalı)
:Altay dilleri, Ural-Altay dil ailesinin Altay koluna verilen isimdir. Altay dilleri Avrupa'dan, Orta Doğu'ya ve Orta Asya'dan Uzak Doğu'ya kadar uzanan büyük bir coğrafyada konuşulan dilleri kapsayan bir dil ailesidir. Altay kolunda Türk dil gurubu, Moğol, Japon, Kore dilleri ve Kafkas dilleri bulunur.

Türk dilleri
:: Türk Dilleri Ailesi

Kıpçak grubu
:::Karakalpakça
resmi= Kıpçak grubu

Karakalpakistan
kurum=-
Alfabe= Kiril ve Latin alfabesi
iso1=-iso2=kaasil=kaa

Karakalpakça bir Türk Lehçelerinin Kıpçak grubuna ait bir lehçe. Bazı araştırmacılar tarafından Kazakça`nın bir ağzı olarak görülür. Çünkü Kazakça`ya oldukça benzemektedir. Alfabe, Kazak Kiriline çok benzemektedir. Özbekistan`ın kuzeyinde konuşulur. Karakalpakça`yı bir Kazak ağzı olarak gören Türkologlar Karakalpakça`ya Güney Kazakçası da derler.

Karakalpakça için Özbek-Latin alfabesi de kullanılır.

Alfabe
{
!Kiril!!Latin!!IPA!!  &a mp;amp;nbsp; !!Kiril!!Latin!!IPA!!  & amp;amp;nbsp ;!!Kiril!!Latin!!IPA
-
АаAaIPAa  &amp ;nbsp;Ò?Ò?QqIPAq    ФÑ?F fIPAf
-
Ó?Ó?A`a`IPAí¦  & amp;nbsp;Ğ?Ğ»LlI PAl   Ğ¥� �?XxIPAx
-
Ğ?бBbIPAb  & nbsp;Ğ?мMmIPAm    Ò²Ò³ HhIPAh
-
ĞвVvIPAv  &n bsp;НнNnIPAn& amp;nbsp;  ЦÑ? ``ts``IPAʦ
-
Ğ"гGgIPAg  & nbsp;Ò¢Ò£N`n`IP AÅ?   Ч Ñ? ``sh``IPAʧ
-
ÒÒ"G`g`IPAÉ£  &a mp;nbsp;Ğ?оOoIP Ao   Ğ¨Ñ ?SHshIPAÊ?
-
Ğ"Ğ´DdIPAd  & nbsp;Ó¨Ó©O`o`IP AÅ"   Ğ© Ñ? ``sh``IPAÊ?
-
Ğ?еEeIPAe  & nbsp;Ğ?Ğ¿PpIPAp    Ъ� �?   
-
ЁÑ? ``yo``IPAjo  &nb sp;Ğ*Ñ?RrIPA r   Ğ«Ñ? IıIPAɯ
-
Ğ?жJjIPAÊ  &amp ;nbsp;СсSsIPAs    Ь� �?   
-
Ğ?Ğ·ZzIPAz  & nbsp;Ğ¢Ñ?TtIPAt    Ğ*эE eIPAe
-
Ğ?иİiIPAi  &amp ;nbsp;Ğ£Ñ?UuIPAu    Ğ®� �? ``yu``IPAju
-
Ğ?йYyIPAj  & nbsp;Ò®Ò¯U`u`IP Ay   Ğ¯Ñ ``ya``IPAja
-
Ğ?кKkIPAk  & nbsp;Ğ?Ñ?WwIPAw    &amp ;nbsp;   
}
Kazak Alfabesiyle farkları
Kazak alfabesinde bulunan Ii harfi Karakalpak Kirilinde görünmemektedir. Ayrıca Karakalpaklar`ın Özbek latinine geçme eğilimleri vardır. Karakalpakça`da Ii yerine Ğ?и vardır.

Özelliklery>j (c) olayı bu lehçede de görülebilir. жазÑ?Ñ?Ñ?Ñ? (jazıwşı)- yazar, yazıcı Eski Türkçe`deki ğ`lerin y`ye dönüştüğü söylenebilir. Mesela eski Türkçe mastar eki olan -ığ Karakalpakça`da -ıw şeklindedir. Özbekçe`den Arapça- Farsça kelime haznesi bakımından etkilenmiştir.Çoğul eklerinde Kazakça`daki gibi -lar, -ler`in dışında -dar, -der, -tar, -ter şekilleri yoktur. Yani Karakalpakça`da bu ek sadece -lar, -ler şeklindedir. Örneğin Kazakça`da kendilerinin anlamındaki өздеÑ?Ñ?нÑ?Ò£ (özderinií±) Karakalpakça`da өзлеÑ?иниң (özlerinií±) şeklindedir.Bazı değişmeler Kazakça`dan farklı olarak olmamıştır. Mesela Kazakça`da söylesetin konuşan şeklindeki bir anlamdadır. Bu kelimedeki -tin kısmı Eski Türkçe`deki -tuğın şeklindeki ekten gelir. Karakalpakça`daysa bu ek değişmemiştir ve tek şekillidir: söylesetuğınKarakalpakça`da ş>s değişmesi de vardır: söyleş->söyles- gibi...Karakalpakça`da ç>ş değişmesi de görülür: qança>qanşa...

Linkler[http://incubator.wikimedia.org/wiki/Wp/kaa Karakalpak vikipedi denemesi]

dil-taslak

Türk dilleri


Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Karakalpakça maddesinden kopyalanmıştır. Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir.