Tütün Kontrolü (Hekim)
 

TÜTÜN KONTROLÜ (HEKİM)



TÜTÜN KONTROLÜ (HEKİM)
Slaytların tanımlamaları :
1 . Sunu başlığını gösteren slayt
2 . Sunu akışını gösteren slayt
3 . Sigara bağımlılığının ulusal ve küresel çaptaki yaygınlığı ve mortalite sonuçlarını
tanımlayan bu slaydın en önemli bölümü söz konusu verilerin Ulusal Tütün Kontrol Programı Genelgesine
dayanmasıdır. Çünkü 2006 tarihinde yayınlanan bu genelge ile, Türkiye Cumhuriyeti tütün bağımlılığının
ölümcül sonuçlarını ilk kez resmen kabul etmiştir.
4 . Sigara başta olmak üzere tütün ürünlerinin yıllar içerisindeki tüketimini gösteren bir slayttır.
Bu slaytta 1960&lardan sonra ABD&nin tütün kontrol mücadelesine gösterdiği önem ve bunun olumlu
sonuçlarına dikkat çekilebilir.
5 . Bu slayt sigara bağımlılığının ekonomi politik yönünü göstermektedir. ta görülen harita
dünyadaki elektrik kullanım oranlarını göstermektedir. Bilindiği üzere elektrik kullanımı zenginlik ölçüsüdür.
Bu açıdan harita incelenirse Kuzey Amerika&nın doğu kıyısı, Batı Avrupa, Japonya, Çin&in doğu kıyıları ve
Hindistan&ın kuzeyinde sınırlı bir bölgede yoğun elektrik kullanımı görülmektedir. Bir başka ifade ile bu
bölgeler (özellikle Kuzey Amerika ve Japonya) küreselleşen dünyada ekonomik varlıklarını dünyanın diğer
bölgelerine göre daha fazla arttırabilen bölgelerdir. Bir başka ifade ile bu veriler küreselleşmenin, dünyadaki
eşitsizliği derinleştirdiğini kanıtlamaktadır. Aynı slaytta yer alan dünyadaki sigara kullanım oranları
incelendiğinde ekonomik olarak gelişmiş bölgelerde yaşayan insanların, gelişmekte olan ülkelerde
yaşayanlara göre çok daha az oranda sigara kullandığını göstermektedir. Bu veriler ışığında ülkenin
zenginliği ile sigara bağımlılığının negatif korele olduğu belirtilebilir. Ancak unutulmamalıdır ki dünyanın önde
gelen tütün şirketleri, elektrik kullanımının fazla olduğu bu gelişmiş ülkelerde bulunmaktadır. Gelişmiş ülkeler,
gelişmekte olan ülkelerin aksine tütün kontrolü konusunda ülkelerinde takındıkları tavizsiz tutumun sonucu
olarak, kendi ülkelerinde kurulu sigara şirketlerinin ürettikleri tütün ürünlerini, dünyanın daha yoksul
ülkelerinde yerli partnerler yaratmak suretiyle o bölgelere ihraç edilmesini sağlamışlardır. Türkiye, gelişmekte
olan bir ülke olarak, -Türkiye&deki yerli partnerlerin de katkısıyla- bu ulusüstü şirketlerin önemli miktarda
ekonomik kazanç sağladığı bir pazar haline getirilmiştir.
6 . Tütüne bağlı ölüm oranlarını gösteren bu slaytta ölümlerin, gelişmiş ülkelerden ziyade
ağırlıkla gelişmekte olan ülkelerde yaşanacağına dikkat edilmelidir. Bunun nedeni bir önceki slaytta
tanımlanan küresel ekonomik ortamdır.
7 . Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan tütün kontrolü politikaları ile aktif içiciliğin zaman
içerisinde azaldığı vurgulanmaktadır.
8 . Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan tütün kontrolü politikaları ile pasif içiciliğin zaman
içerisinde azaldığı vurgulanmaktadır.
9 . ABD&de uygulanan tütün kontrolü politikaları ile çevresel tütün dumanına maruziyetin
zaman içerisinde azaldığı vurgulanmaktadır.
10 . Dünyada en çok sigara içen nüfusun olduğu ülkelerin sıralamasının verildiği bu slaytta
dünyanın en kötü 10 ülkesi arasında Türkiye&nin de olduğu vurgulanmıştır.
11 . Dünya Sağlık Örgütü&nün verileri ışığında, Türkiye&de hem gençlerin hem de erişkinlerin çok
yüksek oranda tütün bağımlılığına sahip olduğu belirtilmektedir.
12 . Dünya Sağlık Örgütü&nün 31 Mayıs 2008 vurgusu olan Tütünsüz Gençlike vurgu
yapılmaktadır. Bir önceki slaydın verileri hatırlandığında, Dünya Sağlık Örgütü&nün bu yılki sloganının
ülkemiz açısından önemli daha iyi anlaşılmaktadır.
13 . Bu slaytta, uygulanan etkin tütün kontrol politikasına rağmen Avrupa Birliği&nde de gençliğin
(özellikle kadınların) tütün endüstrisinin asıl hedefi olduğu görülmektedir. Bu veriler ışığında kadınların
özellikle ekonomik özgürlüğe kavuştuğu anda, erkekler karşısında kendilerini kanıtlamanın bir yolu olarak
erkek egemen alışkanlıklara kapıldıkları ve bu bağlamda tütün alışkanlığı edindiklerinin altı çizilmelidir.
14 . Türkiye&de sigara başlama yaşının 12&nin altına düştüğünü gösteren bu slayt, Türkiye&de de
tütün endüstrisinin hedef grubunun adölesanlar olduğunu göstermektedir.
15 . Türkiye&de öğrenciler arasında sigara alışkanlığının ve pasif maruziyetin kabul edilemez
orandaki yüksekliği gösterilmektedir.
16 . Sigara bağımlılığının zenginlik, eğitim ve yaş ile negatif korele olduğu gösterilmektedir. Bu
veriler bir ülkedeki tütün kontrol programına gelir dağılım dengesizliği ve eğitim parametrelerini de
kapsamına dahil etmesi gerektiğini göstermektedir.
17 . Tütünün sağlık üzerindeki olumsuz etkisi oksijen konsantratörüne bağlı yaşamak zorunda
kalan bir KOAH hastası ile tütünün vasküler yataktaki sonuçları nedeni ile amputasyon olmuş Red-Kit imajı
ile vurgulanmaktadır.
18 . Tütün ürünlerinin içerisindeki maddelerin zaman içerisindeki artışı, çevresel sigara
dumanına gaz maskeleri dışında bir önlem olmadan önlenemeyeceğini vurgulayan bir fotoğraf eşliğinde
sunulmaktadır.
19 . Dünyada ölüme yol açan 8 nedenin 6&sının tütün bağımlılığına sekonder olduğu
vurgulanmaktadır.
20 . Tütün bağımlılığının erişkinlerde yol açtığı kanser ve kronik hastalıklar gösterilmektedir.
21 . Çevresel tütün dumanının çocuk ve erişkinlerde yol açtığı hastalıklar gösterilmektedir.
22 . Japonya sokaklarında sigara içilmemesi için eylem yapan çocuklar gösterilmektedir. Bu
haber ışığında gelişmiş bir ülke olarak Japonya&da çocukların bile tütün kontrolü için çaba sarf ettikleri
vurgulanmaktadır.
23 . Tütün Kontrolü konusuna giriş slaydıdır. Türkiye&de tütün kontrolünün en önemli ayağı
olan 5727 sayılı kanuna vurgu yapılmaktadır.
24 . Tütün kontrolünün basamakları tanımlanmıştır.
25 . Tütün kontrolünde etkinliği kanıtlanmış politikalar sıralanmaktadır.
26 . Etkin kontrol politikalarından birisi olan yüksek fiyatı sağlayan vergilerin tüketim üzerindeki
kısıtlayıcı etkisi gösterilmektedir.
27 . Kıta Avrupa&sındaki ülkelerde satılan sigaraların avro bazlı fiyatları gösterilmektedir. İrlanda,
İngiltere ve İskandinav ülkeleri gibi etkin tütün kontrolü uygulayan ülkelerde sigara satış fiyatının 6,5-8 avro
olduğu vurgulanmaktadır. Türkiye&de sigara satış fiyatlarının oldukça düşük olduğu (1,5-2 avro)
görülmektedir.
28 . Dünyada yıllar içerisinde artan sigara üretimi bilgisini gösteren bu slayt ile, Dünya Sağlık
Örgütü&nün tüm dünya ülkelerine uygulaması önerdiği tütün kontrol politikaların gerekliliği vurgulanmaktadır.
29 . Dünyada tütünün hangi şirketlerin tarafından üretildiği gösterilmektedir (Konu hakkında
detaylı bilgi 5 numaralı slayt açıklamasında paylaşılmıştır).
30 . Yıllar içerisinde filmlerdeki sigara reklamının artışı vurgulanmaktadır. Bu veri 5727 sayılı
yeni yasadaki katı reklam yasaklarının gerekçesini göstermektedir.
31 . Televizyonda tütün ürünleri hakkında yayınlanan reklamları sonlandırmanın tütün tüketimini
azaltıcı etkisi gösterilmektedir.
32 . Aslan Oğlum Benim sloganı ile sigara ile ataerkilliğin ve erkek egemen sistemin ilişkisi
vurgulanmaktadır.
33 . Sigara içiminin erkekte ********* sorununa neden olduğu gösterilerek, sigara ile ataerkillik
ve erkek egemen sistem arasındaki ilişkinin bilimsel olarak doğru olmadığı belirtilmektedir.
34 . Tütün endüstrisinin bir başka hedef grubunun çocuklar olduğunu ve çocukların seveceği
puzzle tipi oyunlarla dolaylı olarak tütün reklamı yapıldığını göstermektedir.
35 . Bir sigara şirketi satış temsilcisinin itirafı verilen bu slaytta dünya genelinde şirket
politikalarının inan yaşamına yeğ tutulduğu vurgulanmaktadır.
36 . TEKEL Genel Müdürü&nün sözleri ışığında TEKEL&in özeleştirmesinin sakıncaları ve tütün
kontrolünün aslında emperyal sistemle mücadele olduğunun altı çizilmektedir.
37 . Türkiye&de Kontrol konusuna giriş slaydıdır. Türkiye&de tütün kontrolünün önemli
bileşenlerden birisi olan Türk Toraks Derneği&ne vurgu yapılmaktadır.
38 . Türkiye&de yıllar içerisinde azalan tütün üretimi gösterilmektedir. Bu veri tütün üretiminin
liberalize edilmesinin Türkiye&deki tütün üreticileri açısından olumsuz bir sonuca yol açtığını göstermektedir.
Ayrıca tütün endüstrisinin, Türkiye&de uygulanacak etkin tütün kontrol politikasının Türkiye&nin tütün üreticileri
açısından olumuz bir sonuca yol açmayacağını göstermektedir. Çünkü Türkiye&nin tütün üretimi zaten yıllar
içerisinde azalmıştır.
39 . Bir önceki slaydın aksine Türkiye&nin sigara tüketimin 2000 yılına kadar arttığını
göstermektedir. Bu veri tütün üretiminin devlet/kamu tekelinden çıkartılarak liberalize edilmesinin tütün
üreticilerinin aksine tütün endüstrisi açısından tüketimi körükleyerek olumlu bir sonuca yol açtığını
göstermektedir.
40 . 2000&li yıllardan sonra Türkiye&deki sigara tüketiminin bir platoya ulaştığı gösterilmektedir.
Bu veri ışığında 2000&li yıllardan sonra bu platonun neden oluştuğu sorusu oluşturulabilir.
41 . Bir önceki slaytta oluşan sorunun yanıtı gösterilmektedir. 2000&lere kadar tütün üretimin
liberalize edilmesinin tüketimi arttırdığı, 2000&li yıllardan sonra ise uygulamada oldukça sorunları olsa dahi
kabul edilen 4207 sayılı yasanın frenleyici etkisi görülmektedir.
42 . Tütün bağımlılığının ülke ekonomisindeki yeri vurgulanmaktadır.
43 . Tütün bağımlılığının bireyin aile bütçesindeki yeri ve bu bağımlılığının sonucu Marlboro
Countrynin ölümü gösteren fotoğrafı ile verilmektedir.
44 . Türkiye&de tütün kontrolü çerçevesinde yasallaşan ilk önemli yasa (4207 sayılı Kanun)
gösterilmektedir.
45 . Türkiye&de tütün kontrolü çerçevesinde bugüne kadar kısmi de olsa olumlu etki sağlayan
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun gösterilmektedir.
46 . Türkiye&de tütün kontrolü çerçevesinde önemli bir tarihsel adım olan Tütün Kontrolü
Çerçeve Sözleşmesi gösterilmektedir.
47 . Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesinin bir gereği olarak kabul edilen Ulusal Tütün Kontrol
Programı gösterilmektedir.
48 . Yukarıda sıralanan slaytlardan da görüleceği üzere 1990&lı yıllardan süregelen bir çabanın
son karşılığı olarak 19 Ocak 2008 tarihinde Resmi Gazete&de yayınlanan yasa (5727 sayılı Kanun)
gösterilmektedir.
49 . Tütün yaprağından imal edilmiş her madde (enfiye, pipo, Maraş otu, vs) 5727 sayılı
Kanun&un hükümleri kapsamına alındığını göstermektedir.
50 . 1996&da kabul edilen yasa ile 2008&deki yeni yasayı karşılaştırmaktadır. Bu karşılaştırma
ışığında yeni yasanın eskisinden farklı olarak tütün kontrolünü hedeflediği, gelecek nesilleri koruma altına
aldığı ve temiz hava solumayı amaçladığı vurgulanmaktadır.
51 . Tütün kontrolünde yasaklarının tütün kullanımında önemli bir azalmaya yol açtığı
gösterilmektedir.
52 . 2008&de kabul edilen 5727 sayılı Kanun hükümleri gereğince tütün tüketimine getirilen
yasaklar gösterilmektedir.
53 . 1996&da kabul edilen yasa ile 2008&deki yeni yasayı karşılaştırmaktadır. Bu karşılaştırma
ışığında yeni yasanın eskisinden farklı olarak daha yaygın tütün tüketim yasaklarına sahip olduğu
vurgulanmaktadır.
54 . 1996&da kabul edilen yasa ile 2008&deki yeni yasayı karşılaştırmaktadır. Bu karşılaştırma
ışığında yeni yasanın eskisinden farklı olarak çok daha az oranda tütün kullanımına olanak tanıdığı ve
istisnai bu hallerde de pasif içicilerin korunmasını temel şart olarak kayıt altına aldığı vurgulanmaktadır.
55 . Dünyada benzer yasaklara ülkelerin verdiği destek gösterilmektedir. Bu veri tütün
endüstrisinin kasıtlı olarak gündeme getirdiği bu yasanın hükümlerinin ağırlığı nedeniyle uygulanamayacağı
spekülasyonuna yanıt vermektedir.
56 . 5727 sayılı yasanın koruyucu önemleri toplu olarak gösterilmektedir.
57 . 5727 sayılı yasanın koruyucu önemleri firmalar yönünden özetlenmektedir.
58 . 5727 sayılı yasanın koruyucu önemleri satıcılar yönünden özetlenmektedir.
59 . 5727 sayılı yasa ile tütün kontrolünün sağlanması konusunda yer alan hükümler
özetlenmektedir.
60 . 5727 sayılı yasa ile tütün kontrolünün sağlanması konusunda yer alan hükümler
özetlenmektedir.
61 . 5727 sayılı yasa ile tütün kontrolünün sağlanması konusunda yer alan hükümler
özetlenmektedir.
62 . 5727 sayılı yasa bünyesinde yer alan ceza hükümleri gösterilmektedir.
63 . 5727 sayılı yasa gereğince yasakların ihlaline karşı kimlerin, nasıl bir önlem alacağı
gösterilmektedir.
64 . 5727 sayılı yasa gereğince yasakların ihlali halinde ödenecek cezalar gösterilmektedir.
65 . 5727 sayılı yasa gereğince ceza vermeye yetkili kurumlar gösterilmektedir.
66 . Benzer bir yasanın İngiltere&de uygulaması konusunda hazırlanmış bilgilendirme mesajı
gösterilmektedir.
67 . 5727 sayılı yasa gereğince yasakların ihlaline karşı yaptırımlar uygulayacak yetkili kurum
olan TAPDK&ye ulaşılacak web sayfası gösterilmektedir.
68 . Yasakların ihlaline karşı yaptırımlar uygulama yetkisi bulunan Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı&na ulaşılabilecek web sayfası gösterilmektedir.
69 . Doktorlar başta olmak üzere toplumda rol model olabilecek kimi meslek gruplarının tütün
bağımlılık oranları verilerek, bu meslek gruplarının özeleştiri yapması gerektiği vurgulanmaktadır.
70 . Doktorların tütün savaşımında diğer meslek gruplarından farklı olan avantajlı yönleri
gösterilmektedir.
71 . Her bir hekimin tütün bağımlılığı konusunda vermesi gerektiği mücadelenin nedenleri
vurgulanmaktadır.
72 . Doktorların üstlenmesi gereken kişisel ve politik rolleri tanımlanmaktadır.
73 . Sigara bırakma konusunda doktorun sigara içen her bireye yapacağı sigara bırakma
tavsiyesinin inkar edilemez rolü gösterilmektedir.
74 . 5Ö başlığı altında her bir hekimin sigara içen bireyler için izlemesi gereken yol
gösterilmektedir.
75 . Hekimlerin tütün kontrolünde öncü rol oynaması gereken il tütün kontrol kurullarının
önerilen yapılanması gösterilmektedir.
76 . Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesinin 19 Mayıs ve 31 Mayıs 2008 tarihleri için hazırladığı
afişler gösterilerek Türkiye&nin artık yeni bir döneme girdiği vurgulanmaktadır.

Ekli dosyayı görmek için tıklayın. (7258 Kb)

Kaynak: toraks.org.tr