Atatürk'ün Matematik İle İlgili Anısı
 

Atatürk'ün matematik ile ilgili anısı
Atatürk'ün, kendisinin yazmış olduğu geometri kitabı sayesinde, bir çok matematiksel terimin Türkçe olarak değiştirildiğini, kolay ve anlaşılır hale getirildiğini hepimiz biliyoruz.Aşağıdaki anıda Atatürk'ün Türkçe terimlere nasıl değer verdiğini ve geometrik şekilleri bizler için kolay ve anlaşılabilir bir hale getirdiğini göreceğiz.

Açı derler açı!..
Tarih 1937 Kasım ayının on üçü. Atatürk Sivas?ı şereflendirmişlerdi. Ben de Sivas?ta Maarif Müdürü olarak bulunuyordum. Atatürk, liseyi gezdiler, dokuzuncu sınıfın matematik dersine girdiler.
Öğrencilerden birine:
- Defterinizdeki hendese( geometri) davasını (teoremini) tahtada anlat!.. dediler.
Çocuk davanın (teoremin) şeklini çizdi. O zamanki Arapça terimlerle anlatmaya başladı:
- Şu zaviye (açı), şu zaviyeye müsavidir (eşittir), mütebadil (karşı) ve mütecavir (yan) zaviye olduğu için şu hatlar (çizgiler) birbirine müvazidir (paraleldir), dedi.
Atatürk, bir aralık öğretmene ve bizlere dönerek:
- Anlamıyorum, dediler.
Atatürk'ün burada ?anlamıyorum? sözünden ne demek istediklerini elbette ki takdir buyurursunuz (anlarsınız)!..
Öğretmen:
- Paşam, programlar böyledir, dedi.
Atatürk:
- Ben hoca olsam böyle okutmam.
Öğretmen:
- Istılahlar (terimler) henüz değişmedi.
Atatürk:
- Bunu okutmak budalalıktır.
Öğretmen:
- Paşam, kitaplar böyledir.
Atatürk:
- Getir kitabı, dedi.
Kitap geldi. Atatürk forma halindeki kitaba göz gezdirdikten sonra, çocuğun yanına yaklaşarak elini şu şekilde tuttular:
- Buna ne derler?
Çocuk yine:
- Zaviye, dedi.
Atatürk işte o zaman, gür sesiyle buna:
- Açı derler, açı! Dediler.
Sonra tahtaya bir şekil çizerek bizlere bugünkü terimlerle ilk dersi verdiler.
Bu olay üzerine durumu yüksek ( Milli Eğitim) Bakanlığa bildirdik. Zannederim bir hafta sonra gelen bir genelgede ? bu terimlerin ders yılında hemen uygulanması? bildiriliyordu.
Böylece 1937 ders yılında Türkçe terimler okullarda kullanılmaya başlandı.
Cemal GÜLTEKİN
İstanbul 1946