Ağaç Baskı Nedir? Ağaç Baskı Hakkında Bilgiler
 

AĞAÇ BASKI

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1359060372



Ağaç baskı,yumuşak ya da sert dokulu bir ağaçtan boyuna ya da enine kesilerek hazırlanan blokla yapılan baskı türü.Boyuna kesilmiş bloklarda genellikle yumuşak,enine kesilmişlerde ise sert dokulu ağaçlar kullanılır.

Kabartma baskı tekniğinin en eski yöntemlerinden biri olan boyuna kesme yöntemi ( woodcut).5.yüzyıldan beri Çin'de dokuma üstüne uygulanırdı.Avrupa'da dokuma üstüne ağaç baskı yöntemi 14.yüzyılın başlarından beri bilinirdi.gene de gelişimi ancak yüzyılın sonlarına doğru Fransa ve Almanya'da kağıt yapımına geçilmesiyle başlamıştır.

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1359060372


British Museim'da bulunan "İsa Herodes" in Önünde " gibi kalın çizgili ve az gölgeli erken ağaç baskılar 1400'e tarihlenebilir.Almanya'da yapılan en eski ağaç baskı örneği ise 1423 tarihli " Buxheim Saint Christopher" adlı yapıttır .15.yüzyılın başlarında Bavyera,Avusturya ve Bohemya'da dinsel resimlerle oyun kartları önce ağaç bloklardan basıldı.Sabit olmayan kalıplardan baskı yapma tekniğinin geliştirilmesi ile ağaç baskı kitap resimleri Hollanda ve İtalya'da da yaygınlaştı.16.yüzyılda siyah dış çizgili ağaç baskı tekniği Albrecht Dürer ve izleyicileri Lukas Cranach ve Hans Holbein tarafından en yetkin düzeyine ulaştırıldı.Hollanda'da Lucas van Leyden ve İtalya'da Jacopo de 'Barbari ile Domenico Campagnola gibi bakır oyma sanatçıları ağaç baskılar da ürettiler.

http://frmsinsi.net/attachment.php?a...1&d=1359060372

Ağaç baskı,17.yüzyılda popüler kitap resimleri basımında kullanılan en yaygın teknik oldu.Ancak bellibaşlı sanatçılardan hiçbiri bu alanda yapıt vermediler.19.yüzyılın başlarında ise,resim ve kabartmaların tıpkı basımlarının üretimine büyük kolaylıklar getiren ve daha iyi sonuçlar veren enine kesme yöntemi ( wood engraving) boyuna kesme yönteminin yerini aldı.Ancak 20.yüzyılın ortalarında fotoğraf klişesinin ( photoengraving) gelişmesiyle enine kesilmiş ağaç baskılar da yaygınlığını yitirdi.Aşağı yukarı aynı dönemlerde belli başlı sanatçılar boyuna kesme yönteminin anlatımcı gücünü yeniden keşfettiler.Norveçli sanatçı Edvard Munch, çizimlerini hazırlarken oyduğu yumuşak dokulu ağacın doğal damar çizgilerinden de yararlandı.Fransız ressamı Paul Gauguin ise ağaç yüzeyini zımpara kağıdıyla işleyerek yeni tonlar ve dokular elde etti.Almanya'da dışavurumcu sanatçılar ortaçağ ağaç baskı tekniğinin canlılığından esinlenerek amaçladıkları çarpıcı ve kaba etkiyi elde edebilmek için ağacı kaba bir üslupla yontup işlediler.Bu yöntem,ABD'de Rockwell Kent'in kitap resimleri ile Federal Sanat Projesi çerçevesinde çalışan sanatçıların ürünleri aracılığıyla 1920 ve 1930'larda önem kazandı.II.Dünya Savaşından sonraysa Misch Kohn ,Leonard Baskin ve Carol Summers gibi sanatçılar ağaç baskının bu ülkede daha çok gelişmesine katkıda bulundular.

Ağaç baskı,Japon sanatında da önemli bir rol oynadı.16.ve 17.yüzyıllarda tür resmi örnekleri üreten Ukiyo-e akımı ülkede yaygınlık kazandı.Halk tarafından çok beğenilen bu baskılar Ukiyo-e resimlerine olan büyük talebi ucuz ve pratik bir yoldan karşılama amacına da hizmet etti.Ukiyo-e ağaç baskı türünün yaratıcısı olarak bilinen Hişikava Moronobu'nun ( y.1618- y.1694) halkın çok tuttuğu edebiyat yapıtları için ürettiği ağaç baskılar bir anda başarı kazandı.Akımın başka bir özgün uygulaması da önemli günleri hatırlatmak amacıyla yapılan ve surimono adıyla bilinen minyatür baskılardır.Bu yapıtlarda genellikle bir şiir yer alır ve baskı altın ya da gümüş tozuyla bezenmiş özel bir kağıt üstüne yapılırdı.Ukiyo-e sanatı 18.yüzyılda Hokusai ve Hiroşige'nin manzaralarıyla doruk noktasına erişti.19.yüzyılın sonlarına doğru Batı'ya tanıtılan bu ağaç baskılar Avrupalı öncü ( avant-garde)sanatçıları büyük ölçüde etkiledi.

Ukiyo-e tekniği 20.yüzyılda Munakata Şiko,Hiratsuka Un'içi ,Maekava Şempan ve Onçi Koşiro gibi Japon hanga ustaları tarafından yeniden canlandırıldı.Enine kesilmiş ağaç blokla baskı yapma tekniği 18.yüzyılın ikinci yarısında İngiltere'de geliştirildi.İngiliz baskı ustası Thomas Bewick 'in 1797 ve 1804 tarihlerinde yayımladığı A History of British Birds (İngiliz Kuşlarının Tarihi) gibi doğa tarihi kitaplarında bu teknik ilk kez geniş çapta uygulandı.Ancak Bewick'in ölümünden sonra ağaç baskı,yalnızca başka sanat yapıtlarının tapkıbasımlarını üretmede kullanıldı.Kendi desenlerini ağaç bloklar üstüne oyan ve basan İngiliz şairi ve ressamı William Blake'in yapıtları ise, o dönemde bu teknikle yapılan çalışmalar arasında kendine özgü örnekler olarak kaldı.

Ağaç baskı 19.yüzyılda Fransa ve Almanya'da kitap,gazete ve dergi resimlemesinde yaygın biçimde kullanıldı.Örneğin,Fransa'da Gustave Dore ve Almanya'da Adolf Menzel,daha sonra bazı zanaatkarlar tarafından ağaç bloğa uygulanan çok sayıda kitap resmi çizdiler.19.yüzyılın sonlarına doğru tıpkı basım çalışmalarında fotoğraf klişesinin ağaç baskının yerini almaya başlamasına karşın,boyuna kesme yöntemiyle yapılan ağaç baskı gene de geçerliliğini korudu ve 20.yüzyılın ortalarında ,verdiği olağanüstü sonuçlar nedeniyle M.C.Escher,Leonard Baskin ve Misch Kohn gibi sanatçılar tarafından kullanıldı.



Kaynak;AnaBritannica cilt 1 sayfa 181 frmsinsi.net için derlenmiştir.