Bağışçı
 

BAĞiŞÇi a. Bağış yapan kimse.

—Güz. sant. Dinsel bir resim, bir vitray, vb. bağışlarken bu yapıt üzerine kendisini resmettirten kişi (özellikle Ortaçağ'da). [Bk. ansikl. böl.]

—ANSİKL. Hıristiyanlıkta, tapınaklara bağışlanan bir yapıtta kendini resmettirme geleneği çok eskidir. Bağışçı, çoğu zaman, ana sahnenin yan tarafında gösterilir. Buna uygun olarak, papa Felix IV, Santi Coşma e Damiano kilisesi'nin (Roma, VI. yy.) mozaiklerinde görülmektedir; onu izleyenlerden Pelagius II, Symmac-hus ve Honorius, Johannes IV, Stepha-nus III ve Paulus I, Zacharias, Paschalis, Leo III de (IV.-IX. yy.) Roma' nin çeşitli kiliseleri için resimlerini yaptırttılar. Aynı biçimde, piskopos Eufrasius'un Parenzo' da, iustinianos ve Theodora'nın Raven-na'da, Rapiza'lı Beno ve eşinin Roma'nın San elemente kilisesi'nde (XI. yy.) resimleri vardır.

Bu gelenek, kuyumculukta (Doc Faliero, Venedik'teki Pala d'Ora üzerinde), minyatürde (Germen imparatoru Heinrich III, Madrid'deki Speyer incil'inde), vitrayda (Suger, Saint-Denis'de), heykelcilikte (Atak Philippe, Dijon'da-ki ChampmoPun giriş kapısında) sürdü, ama özellikle resimde uygulama buldu; örneğin: Flandre'da J. Van Eyck'te (Gent'te, Kutsal kuzu adındaki mihrap arkalığı üzerinde Joos Vijd; şansölye Rotin' in Madonna'sı, Louvre'da; Piskoposluk meclisi üyesi Van der Paele'in Madonna' sı, Bruges'de),

VanderWeyden'de(Md-delburg'un doğumu, Berlin'de; ikisi de büst biçiminde olmak üzere, bir bağışçıyla çocuklu bir Meryem'i bir arada gösteren çeşitli kitap kapları); Van der Goes' da (Üçkanatlı Portinari tablosu, Floransa' da); Memling'de (Ûçkanath Floreins tablosu, Bruges'de; Floreins ailesi Meryem'in ayakları dibinde, Louvre'da; Üçkanatlı Moreel tablosu, Bruges'de); Jean Belle-gambe'da (Çokkanatlı Teslis tablosu, Douai'de) görülür; Fransa'daysa N. Froment (Aix'te, Alevli çalılar'da kral René), Fouquet(Étienne Chevalier, Berlin'de), le Maître de Moulins (Üçkanatlı Moulins tablosunda Beaujeu ailesi), Villeneuve-les -Avignon'un (Louvre'da) ve Nouans'in Acıma tablosu; Almanya'da, K. Witz (Cenevre'deki, Meryem'in akrabalık bağları tablosu), Holbein (Belediye başkanı Me-yer'inMadonna'sı, Darmstadt'ta); italya' da, Giotto (Scrovegni kilisesi, Padova'da), Filippino Lippı (Meryem'in görünmesi, Floransa'da), Tiziano (Pesaro'ların Madonna'sı, Venedik'te), Veronese (Kutsal aile, Louvre'da); ispanya'da, L. Dalmau (Danışmanların Meryem'i, Barcelona'da), bağışçı geleneğini sürdüren ressamlar arasında anılması gereken sanatçılardır. Daha sonraları bu gelenek bir ölçüde bırakıldı; son olarak Écouen ya da Montmorency ailesini dua ederken gösteren ve aynı adı taşıyan vitraylardan başka, Paris kentinin belediye görevlileri tarafından sunulan tabloları ve özellikle Largilli-ère'in Ex voto adlı yapıtı (St. -Étienne-du -Mont kilisesi'nde) anılabilir.