Yardım Kurumları
 

Acil gereksinim içindeki insanlara yardım etmek üzere özel olarak ya da kamu desteğiyle oluşturulmuş kuruluşlardır. Bu gibi kurumlar yoksullara olduğu kadar kıtlık, sel, kuraklık, deprem gibi doğal yıkımlara uğramış insanlara da yardım eder. Bazıları ise, savaş ya da siyasal baskı sonucu yerlerinden yurtlarından olmuş insanların geleceğini güven altına almak amacını taşır. Tüm dünyada yaygın biçimde kurulan ilk yardım kurumu uluslararası Kızılhaç'tır.

Türkiye'de ve İslam ülkelerinde benzer amaçlı kuruluş Kızılay adını alır. 1864'te, daha önce İtalya'daki Solferino Savaşı'nda (1859) yaralanan askerlere yardım etmiş olan İsviçreli Henri Dunant tarafından kurulan Kızılhaç'ın birçok işlevi vardır. Savaşlarda, çatışma halindeki tarafların yetkililerine ulaşarak aracılık eder. Yaralıların bakımını sağlar, kamplarda bulunan savaş tutsaklarını görmeye gider, özel yiyecek paketlerini ve postalan dağıtır, tutsaklara ilişkin bilgileri ailelerine ulaştırır. 20. yüzyılda Kızılhaç, yardım elini doğal felaketlerin kurbanlarına ve azgelişmiş ülkelere de uzattı. Yiyecek ve temel sağlık gereçlerinin dağıtımını üstlendi; felaket bölgelerinde geçici sığınma merkezlerinin oluşturulmasına yardım etti {bak. KIZILHAÇ). 1943-47'de, Birleşmiş Milletler Yardım ve Rehabilitasyon İdaresi (UNRRA) adlı yardım kurumu (UNRRA), savaş yüzünden yıkıma uğramış insanlar için kamplar kurarak yiyecek, ilaç, giyecek gibi yardım gereçleri dağıttı.




Bu kurumun 1947'de etkinliğine son vermesi üzerine, yarım kalan tasanlar öteki yardım kurumlarınca ele alındı. 1945'te, savaştan hemen sonra Birleşmiş Milletler Örgütü kuruldu. Örgütün önde gelen etkinliklerinden biri, savaş sırasında evsiz kalan insanlara yardım etmekti. Birleşmiş Milletler içerisinde Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) adı altında özel bir birim oluşturuldu ve UNRRA'nın doğrultusunda etkinlikte bulundu. UNHCR ilk olarak Avrupa'nın mülteci sorununu çözüme kavuşturmak için çalıştı. Daha sonra askeri diktatörlüklerin ve zorba yönetimlerin baskısından kurtulmak için ülkelerini terk etmek zorunda kalan ya da doğal yıkımlardan kaçarak başka ülkelere sığınan mülteciler konusunu gündemine aldı {bak. MÜLTECİ)

Bugün Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu adıyla bilinen Birleşmiş Milletler Uluslararası Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), II. Dünya Savaşı'ndan etkilenen ülkelerin çocuklarına yardım sağlamak üzere 1946 yılında kuruldu. 1950'lerden başlayarak, azgelişmiş ülkelerdeki çocuklar ile acil yardıma muhtaç çocuklara yardım UNICEF'in üzerine önemle eğildiği konulardır. Buna bağlı olarak yiyecek yardımı, koruyucu sağlık hizmetleri, hastaların tedavisi, okul yapımı ve öğretmen yetiştirilmesi de UNICEF'in etkinlikleri kapsamındadır.

1972'de Birleşmiş Milletler Afetzedelere Yardım Kuruluşu (UNDRO) kuruldu. Bu kuruluş çeşitli yıkımlardan etkilenen ülkelere yönelik uluslararası yardımların düzenli bir biçimde iletilmesine çalışır. Tüm bu Birleşmiş Milletler kuruluşları, örgüte üye ülkelerin ve öteki yardım kuruluşlarının gönüllü katkısıyla sağlanan fonlarla desteklenir {bak. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER). Hayırseverlik İnsanların aileleri dışındaki kimselere yardım etmesi değişik kültürlerce benimsenmiş olup uzun bir geçmişe sahiptir. Eski Ahit'te, Yeni Ahit'te ve Kuran'da hayırseverliğe çok önem verilir. Ortaçağda Yahudiler ve Hıristiyanlar için hayırseverlik cennette kendine bir yer edinmenin güvencesi olarak kabul edilirdi. 19. yüzyılda İngiltere'de toplumsal yaşamı iyileştirmek için bazı hayırseverler yardım dernekleri kurdular. Sanayi Devrimi sırasında nüfusu hızla kalabalıklaşan kentlerde özellikle emekçi aileleri insanca yaşam koşullarından yoksundu {bak. GettO; Sana Yi Devrimi).

Yoksulları barındırıp doyuran misyoner ocakları bu dönemde açıldı. 1865'te rahip William Booth tarafından kurulan ve Selamet Ordusu anlamına gelen Salvation Army giderek gelişti ve uluslararası bir nitelik aldı. Bir Hıristiyan etkinliği olan Salvation Army'nin günümüzde 3.000'i aşkın sosyal yardım kurumu, hastane, okul ve temsilciliği vardır. Bu kuruluş askeri örgütlenme temeline dayalıdır. İngiliz doktor Thomas John Barnardo (1845-1905), Londra'nın doğu kesiminde yan çıplak, aç ve kimsesiz çocukları barındırmak için 1870'te bir çocuk yurdu açtı. Büyük bir özveriyle çalışan doktor Barnardo 40 yıl boyunca 60 bin çocuğun yuvaya kavuşmasını sağladı.




Yoksul öğrencilere yemek, yaşlı ve kimsesiz kadınlara parasız sağlık hizmeti örgütledi. Aynı dönemde yaşayan Lord Shaftes-bury (1801-85) ise kadın emekçileri ve çocukları koruyucu yasaların çıkarılmasına ön ayak oldu. Yoksul ve kimsesiz çocukların eğitilmesine yönelik çalışmalarıyla 300 bin yoksul çocuğun eğitim görmesini sağladı. Günümüzde, kitle iletişim araçlarının, özellikle de televizyon yayınlarının yaygınlığı dünyadaki herhangi bir yıkımın nerdeyse anında duyulmasını sağlamaktadır. 1970'ler ve 1980' lerde birçok Afrika ülkesinde yüz binlerce kişinin açlıktan ölmesine yol açan kuraklığı televizyon aracılığıyla dünyada duymayan kalmadı.

Yardım fonlanmn oluşturulması için özel televizyon yayınlan yapıldı. Acı çeken insah-ların görüntüleri izleyicileri derinden etkileyerek yardım ellerinin uzanmasını sağladı. 1985'te, İrlandalı rock şarkıcısı Bob Geldof, Afrika'daki açlara yardım amacıyla Band Aid'i kurdu. Tüm dünya televizyonlarından 1,5 milyar insanın izlediği bir rock konseri düzenledi. 70 milyon dolar tutarındaki konser geliri, UNICEF ile Band Aid Vakfı'na verildi. Benzer fon oluşturma girişimlerinden biri de, 1986 yılında ABD'de yoksullara yardım amacıyla kurulan "Hands Across America"dır. Yardımlar yalnızca bunalım anında kısa bir süre için değil, uzun zaman sürdürülürse etkili olur. Ayrıca yardımın dağıtımı sırasında para, yiyecek ve öteki gereçlerin gerçekten gereksinmesi olan kişilerin eline geçmesini sağlamak, başkalarının bunlardan haksız kazanç elde etmesini önlemek önem taşır.

Cevap : Yardım Kurumları
 

Yurdumuzun her köşesinde birçok sosyal yardım kurumu hizmet vermektedir. Bu kurumların başlıcaları şunlardır:
Kızılay

11 Haziran 1868 tarihinde İstanbul'da kurulmuş bir sosyal yardım kurumudur. Geçmişte çeşitli adlarla anılmış olan bu kurum, 1935 yılında Kızılay Derneği adını almıştır.
Derneğin amacı, savaşta ve barışta, yurt içinde, dışında, doğal afet ve felâketlere uğrayanlara yardım etmek, sağlık ve sosyal dayanışmayı desteklemektir. Ayrıca bu konudaki uluslar arası derneklerle iş ve amaç birliği yapmaktır.






Kızılay, savaşta ve hükümetin ilân ettiği olağanüstü durumlarda silâhlı kuvvetlere yardımcı olur. Bulaşıcı hastalıklara karşı açılan mücadeleye katılır. Ülkemizde ve yabancı ülkelerde meydana gelen doğal afetlerde zarar görenlere yardım elini uzatır. Hükümetlerin belirttiği yerlerde hastahaneler açar. Barış döneminde, hemşire ve ilk yardım elemanı yetiştirir. Kan bulma hizmetlerini düzenler ve yürütür. Yoksullara yardım eder. Bu alanlarda çalışmak için gönüllü kuruluşlar oluşturur. Gerekli yerlerde aş evleri açarak yoksul ve öksüz çocuklara yardım eder.


Kızılay'ın gelir kaynaklan, üyelerden topladığı aidatlar, dernek yayınları, pul ve rozetlerdir. Düzenlenen piyango, balo ile daha başka eğlencelerden elde edilen gelirler de kaynakları arasında yer alır. Ayrıca, vatandaşlar tarafından yapılan bağış ve yardımlar, bazı malların satışından ve kiralardan sağlanan gelirler Kızılay'ın, gelir kaynaklan arasındadır. Toplum içinde mutlu, huzurlu ve güvenli yaşayan insanların çeşitli konularda birbirlerinin yardımlarına ihtiyaçları vardır. Bu kadar yararlı hizmetler veren Kızılay'a yardım etmek, her vatandaşın en kutsal görevlerinden biridir.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu




Temeli, Mithat Paşanın Tuna valiliği sırasında atılan bir yardım kurumudur. Bu kurum, çeşitli aşamalardan geçtikten sonra 1935 yılında 'Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu ' adını almıştır. Bugün, derneğin adı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu dur.
Bu kurumun amacı, korunmaya, bakıma, yardıma muhtaç çocuklara, özürlü ve yaşlılara bakmak ve onları topluma kazandırmaktır. Toplum olarak bize ihtiyacı olanlara ilgi göstermeli, onlara yardım etmeliyiz.
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, yurdun birçok yerinde bakım evi, çocuk yuvası, hastahane ve dispanser açar. Şehitlerin eş ve çocuklarını, malûl ve gazileri korur. Onların toplumda, kendilerine yakışır bir hayat sürmelerini sağlar.
Bu kurumun gelir kaynakları, halktan topladığı bağışlar ve devletin yaptığı yardımlardır.
Yeşilay

1920 yılında, İstanbul'da kurulmuştur. Amacı, Türkiye sınırları içinde, sigara, alkol ve bütün uyuşturucu alışkanlıklarını önlemektir.
Alkollü içkiler, uyuşturucu maddeler ve sigara insan sağlığı için çok tehlikeli olan maddelerdir. Bunları kullanan kişilerde zararlı maddelerin etkisi kan ve solunum yolu ile bütün vücuda yayılır. Zamanla insan iradesini zayıflatır. İnsanı çok genç yaşta hasta eder.
Gençleri içkiden ve benzeri zararlı alışkanlıklardan koruyan bu derneğin çalışmalarına yardımcı olmak başta gelen görevlerimizdendir.
Türk Hava Kurumu

Yurdumuzun kurtarıcısı, Büyük Önder Atatürk, 'İstikbâl göklerdedir.'diyerek havacılığa verdiği önemi belirtmiştir. 1925 yılında Atatürk tarafından kurulan bu kurumun başta gelen amacı, Türk gençlerine havacılığı sevdirmektir. Havacılığın sivil ve askerî alanlardaki önemini kavratmak ve gelişmesi için çalışmaktır.
Türk Hava Kurumu, amacı doğrultusunda Türkkuşu Genel Müdürlüğüne bağlı olarak gençleri, havacılığın çeşitli dallarında yetiştirir. Uçak, planör, paraşüt ve model uçak kursları açar. Gençler arasında yarışmalar düzenler.
Türk Hava Kurumu, gelirini vatandaşların bağış, fitre ve zekâtlarından sağlar. Yurt savunmasında büyük önemi olan bu kuruma gönülden yardım etmek görevlerimiz arasındadır.
Millî Eğitim Vakfı

Yurdumuzun kalkınmasında, çağdaş ve ileri ülkeler seviyesine yükselmesinde eğitimin rolü büyüktür. Yurdumuzda yaşayan vatandaşlarımızın en iyi eğitimi alması, millî eğitimin hedefleri arasındadır. Ancak, büyük yatırımlar gerektiren bu hizmetlerin tümünü devlet bütçesinden beklememek gerekir. 'Kendi okulunu kendin yap' kampanyası ile yurdumuzun her köşesinde olumlu sonuçlar elde edilmektedir.
Millî Eğitim Vakfı, hayırsever vatandaşların, kamu kurum ve kuruluşlarının katkılarım en iyi şekilde değerlendirmek için kurulmuştur (19 Şubat 1981).
Vakıf, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okulların her türlü eğitim ve öğretim ihtiyaçlarını karşılamaya çalışır. Millî eğitimin gelişmesi için sosyal ve kültürel tedbirler alır.